Υπάρχει απόλυτη αλήθεια; Είναι ο Θεός απλώς ένα δημιούργημα του ανθρώπινου νου; Σε μια μακροσκελή επιστολή προς τον πρώην εκδότη της ιταλικής εφημερίδας «La Repubblica», Eugenio Scalfari, ο πάπας Φραγκίσκος μοιράζεται τις σκέψεις του πάνω σε αυτά τα τρία ερωτήματα και καλεί όλους τους μη πιστεύοντες να συμμετάσχουν σε μια ανοικτή και ειλικρινή συζήτηση με τους Χριστιανούς.
Στην επιστολή που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου, ο Πάπας εξέφρασε την θλίψη του για το αδιέξοδο που έχει αναπτυχθεί στο πέρασμα των αιώνων με εκείνους που βλέπουν το Χριστιανισμό ως σκοτεινό και προληπτικό, σε αντίθεση με το «φως της λογικής». Παραθέτοντας ένα απόσπασμα από την πρόσφατη εγκύκλιο «Lumen Fidei», ο Πάπας τονίζει ότι, αντιθέτως, η πίστη δεν πρέπει ποτέ να είναι αδιάλλακτη και αλαζονική, αλλά ταπεινή και σε θέση να αναπτυχθεί σε σχέση με τους άλλους. Απαντώντας στα τρία ερωτήματα που τέθηκαν από τον Ιταλό δημοσιογράφο και συγγραφέα, ο Πάπας λέει ότι το σημείο κλειδί για τους μη πιστεύοντες είναι «να υπακούουν τη συνείδησή τους» όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με τις επιλογές του καλού ή του κακού. Το έλεος του Θεού, τονίζει, "δεν έχει όρια", για όσους τον αναζητούν με μια ειλικρινή και συντετριμμένη καρδιά.
Στον προβληματισμό του ερωτήματος σχετικά με το ζήτημα της απόλυτης αλήθειας, ο πάπας Φραγκίσκος απαντά λέγοντας ότι προτιμά να περιγράψει την αλήθεια ως την δυναμική σχέση μεταξύ κάθε Χριστιανού και του Ιησού, ο οποίος είπε: «Εγώ είμαι η οδός, η αλήθεια και η ζωή». Η αλήθεια της αγάπης του Θεού, επιμένει ο Πάπας, δεν είναι υποκειμενική, αλλά βιώνεται και εκφράζεται ως ένα ταξίδι, μια ζωντανή σχέση με τον κάθε έναν από εμάς, στα διαφορετικά κοινωνικά και πολιτισμικά περιβάλλοντά μας.
Στο τρίτο ερώτημα που θεωρεί ότι ο Θεός είναι δημιούργημα του ανθρώπινου νου και θα εξαφανισθεί όταν ο άνθρωπος πάψει να υπάρχει πάνω στη γη, ο Πάπας απαντάει: «Στην εμπειρία μου -και τόσων άλλων χριστιανών κατά το παρελθόν και το παρόν- ο Θεός δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά είναι μια “πραγματικότητα” της άπειρης καλοσύνης και του ελέους που μας αποκάλυψε μέσω του γιου Του, του Ιησού από τη Ναζαρέτ».
Αναλογιζόμενος την πρωτοτυπία της χριστιανικής πίστης σε σχέση με τις άλλες θρησκείες, ο Πάπας τονίζει το ρόλο του Ιησού, που μας καθιστά όλους παιδιά του Θεού, και ως εκ τούτου και αδέλφια μεταξύ μας. Το έργο μας, λέει, είναι η επικοινωνία της αγάπης του Θεού σε όλους και όχι αφ' υψηλού, αλλά μέσω της υπηρεσίας σε όλους τους ανθρώπους, ιδίως σε όσους βρίσκονται στο περιθώριο των κοινωνιών μας.
Τέλος, ο Πάπας μίλησε με αισθήματα σεβασμού και φιλίας για τους ανθρώπους της εβραϊκής πίστης -ειδικά εκείνους με τους οποίους εργάστηκε τόσο στενά στην πατρίδα του την Αργεντινή. Αναλογιζόμενος την τρομερή εμπειρία του Ολοκαυτώματος, είπε ότι δεν θα μπορέσουμε ποτέ να είμαστε αρκετά ευγνώμονες στους Εβραίους που διατήρησαν την πίστη τους στο Θεό, διδάσκοντας κι εμάς να παραμένουμε πάντοτε ανοικτοί στην άπειρη αγάπη Του.
