Το άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επίσημη εφημερίδα του Βατικανού L’osservatore Romano. Συγγραφέας του είναι ο PAVEL EVDOKIMOV, διάσημος Ρώσος ορθόδοξος διανοούμενος και θεολόγος. Υπήρξε επί σειρά ετών καθηγητής στο Ινστιτούτο του Αγίου Σέργιου στο Παρίσι, συμμετείχε ενεργά στην οικουμενική κίνηση και ήταν μεταξύ των προσκεκλημένων παρατηρητών στη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού. Πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου 1970.
Η γυναίκα είναι η κιθάρα που τραγουδάει τη ζωή
Στη Βίβλο η γυναίκα είναι το όργανο της πνευματικής δεκτικότητας της ανθρώπινης φύσης: πράγματι η υπόσχεση της σωτηρίας δόθηκε στη γυναίκα. Η γυναίκα δέχθηκε τον Ευαγγελισμό. Σ΄αυτήν εμφανίστηκε πριν από όλους ο Αναστημένος Χριστός. Η γυναίκα, «περιβεβλημένη τον ήλιο», απεικονίζει την Εκκλησία και την ουράνια Πολιτεία στην Αποκάλυψη. Κατά παρόμοιο τρόπο, ο Θεός επιλέγει την εικόνα της συζύγου και της αρραβωνιαστικιάς για να εκφράσει την αγάπη του για τον άνθρωπο και τον συζυγικό χαρακτήρα της κοινωνίας μαζί Του. Και τέλος το πιο σημαντικό γεγονός: η Ενσάρκωση πραγματοποιείται μέσα στη θηλυκή υπόσταση της Παρθένου: η Παρθένος είναι εκείνη που δίνει τη σάρκα της και το αίμα της στο Λόγο.
Στη θεϊκή πατρότητα, ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Θεού, αντιστοιχεί άμεσα η θηλυκή μητρότητα, ως ιδιαίτερο θρησκευτικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης, η δεκτική της ικανότητα του θείου. Ο σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι να διαμορφώσει κάθε ανθρώπινο ον σε μητέρα, ένα ον προορισμένο για το μυστήριο της γέννας: «ώσπου να διαμορφωθεί μέσα σας ο Χριστός» (Γαλ. 4,19).
Η αγιοσύνη είναι η ενέργεια του Πνεύματος που πραγματοποιεί την θαυματουργική γέννηση του Ιησού στα βάθη της ψυχής. Γι’ αυτό η γέννηση συμβολίζει και εκφράζει το χάρισμα κάθε γυναίκας, να γεννήσει τον Θεό στις κατεστραμμένες ψυχές: «Ο Λόγος ξαναγεννιέται πάντοτε στις καρδιές των ανθρώπων» λέει η Επιστολή προς τον Διόγνητο. Κατά τον άγιο Μάξιμο, ο μυστικιστής είναι εκείνος στον οποίο πραγματοποιείται η γέννηση του Κυρίου. Όταν ο άγιος Παύλος θέλει να εκφράσει την πνευματική του πατρότητα, χρησιμοποιεί την εικόνα της μητρότητας: «αισθάνομαι για σας τους πόνους της γέννας»(Γαλ. 4,19).
Η Βίβλος παρουσιάζει τη γυναίκα ως το προκαθορισμένο σημείο της συνάντησης του Θεού με τον άνθρωπο. Αν ο άνδρας συμμετέχει στην Ενσάρκωση με τη σιωπή του στο πρόσωπο του αγίου Ιωσήφ, η γυναίκα ωστόσο είναι εκείνη που προφέρει το «γένοιτο» εξ ονόματος όλων μας. Στο δημιουργικό «γένοιτο» του Πατέρα, αντιστοιχεί το ταπεινό «γένοιτο» της «δούλης του Κυρίου». Ο Χριστός δεν θα είχε μπορέσει να λάβει ανθρώπινη σάρκα και αίμα αν ο άνθρωπος-Μαρία δεν του τα είχε δώσει ελεύθερα ως δώρο, ως καθαρή προσφορά. Η Παρθένος είναι το σημείο συνάντησης, ο τόπος σύγκλισης των δύο «γένοιτο».
Εικόνα της Εκκλησίας, η Παρθένος ενσαρκώνει την αρχή της μητρικής της προστασίας προσευχόμενη. Είναι η προσευχή της Εκκλησίας, αυτή που μεσιτεύει για μας.
Στα Ελληνικά, αγνότητα σημαίνει ακεραιότητα, ολοκλήρωση, η ίδια η δύναμη που ενώνει. Μια παλαιά λειτουργική προσευχή ζητάει από την αγνότατη Μητέρα του Θεού: «Δέσε την ψυχή μου με την αγάπη σου». Από τις διάφορες ψυχικές καταστάσεις κάνει να προκύψει η ενότητα, η ψυχή. Η ολοκλήρωση αυτή είναι η μόνη ικανή να ανακόψει το καταστροφικό έργο στο οποίο έχει επιδοθεί η σύγχρονη ευφυΐα των ανδρών. Είναι αλήθεια πως η σωτηρία του πολιτισμού εξαρτάται από την «αιώνια μητρότητα».
Αντιλαμβάνεσαι τη σωστική δύναμή της αν κατανοήσεις πως η Έυα δεν πειράχθηκε ως «ασθενές φύλο». Αντίθετα, παραπλανήθηκε επειδή αντιπροσωπεύει την αρχή της θρησκευτικής ολοκλήρωσης της ανθρώπινης φύσης. Χτυπημένη στην καρδιά, υπέκυψε αμέσως στον πειρασμό: ο Αδάμ την ακολουθεί με ευκολία («η γυναίκα, που μου έδωσες για σύντροφό μου, εκείνη μου έδωσε από το δένδρο και έφαγα»), χωρίς να προβάλει καμιά αντίσταση, χωρίς να διατυπώσει κανένα ερώτημα.
Κλεισμένος στον εαυτό του, ο άνδρας χάνεται μέσα στις άπειρες θεωρίες του, μέσα σε τελειοποιημένες ταπεινωτικές τεχνικές. Υποβαθμισμένος, υποβαθμίζει με τη σειρά του και δημιουργεί ένα κόσμο που ανταποκρίνεται στις απάνθρωπες αξιώσεις του. Είναι ένα άνδρας σε αγωνία.
Ο άνδρας επεκτείνει την παρουσία του στον κόσμο με ό, τι του είναι χρήσιμο. Η γυναίκα το κάνει με τη δωρεά του εαυτού της. Στην ίδια την υπόστασή της είναι συνδεδεμένη με τους ρυθμούς της φύσης. Αν το «χαρακτηριστικό» του άνδρα είναι «να δρα», το χαρακτηριστικό της γυναίκας είναι «να είναι»: και κατεξοχήν η θρησκευτική της κατάσταση. Ο άνδρας δημιουργεί την επιστήμη, τη φιλοσοφία, την τέχνη, αλλά αλλοιώνει τα πάντα με μια τρομερή αντικειμενοποίηση της «οργανωμένης αλήθειας». Η γυναίκα είναι το αντίθετο κάθε αντικειμενοποίησης. Το δυνατό της σημείο δεν είναι η δημιουργία, αλλά η γέννα. Στην ίδια την υπόστασή της, η γυναίκα είναι το κριτήριο που διορθώνει κάθε θεωρία και την επανατοποθετεί στο κέντρο των αξιών, με τρόπο ώστε να παρουσιαστεί σωστά ο λόγος του άνδρα. Ενστικτωδώς η γυναίκα θα υπερασπίζεται πάντοτε το πρωτείο του όντος έναντι της θεωρίας, της δράσης έναντι των πολλών συζητήσεων, της διορατικότητας έναντι των λογικών επιχειρημάτων. Έχει το χάρισμα να διεισδύει άμεσα στην ύπαρξη του άλλου, την έμφυτη ικανότητα να συλλαμβάνει το αστάθμητο, να αποκαλύπτει το πεπρωμένο. Να προστατεύει τον κόσμο των ανδρών με την ιδιότητα της μητέρας και να εξαγνίζει με την ιδιότητα της Παρθένου δίνοντας σ΄αυτό τον κόσμο ψυχή, την ψυχή του: αυτή είναι η κλήση κάθε γυναίκας, μοναχής, ανύπαντρης, ή παντρεμένης.
Ο «δυναμικός άνδρας», είναι η προέκταση του εαυτού του, η προβολή προς τα έξω της ευφυΐας του, για να κυριαρχήσει πάνω στον κόσμο. Η «στατική» γυναίκα, είναι η εστραμμένη προς το είναι της, προς το είναι. Η θηλυκότητα ασκείται στο επίπεδο της οντολογικής δομής. Ο πυρήνας του πλάσματος δεν είναι ο λόγος, αλλά το είναι του. Αυτή είναι η εκδήλωση της αγιότητας. Μιας αγιότητας του είναι, που γίνεται αβάστακτη για τον Δαίμονα. Και όχι μέσα από άλλους, αλλά μέσα από τη δική της καθαρή αγιότητα, η γυναίκα τραυματίζει τον Δράκο στην κεφαλή.
Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, «ο πατέρας όλων των πραγμάτων είναι ο πόλεμος. Αντίθετα, η αρμονία, η συμφωνία, είναι η μητέρα κάθε πράγματος». Ο Πατέρας-πόλεμος συμβολίζεται με το τόξο και η μητέρα-αρμονία με την κιθάρα. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η κιθάρα είναι το εξυψωμένο τόξο, το τόξο με τις πολλές χορδές. Αντί να σκοπεύει το θάνατο, τραγουδάει τη ζωή. Έτσι ο ανθρωποκτόνος άνδρας-πολεμιστής μπορεί να εναρμονιστεί με τη θηλυκότητα και να μετατραπεί σε πηγή ζωής, πολιτισμού, λατρείας, λειτουργικής δοξολογίας.
Η Διδασκαλία, συνδέει οντολογικά τη θηλυκότητα με το μυστήριο του Αγίου Πνεύματος. «Ο διάκονος κατέχει τη θέση του Χριστού και θα τον αγαπήσετε. Θα τιμήσετε τις διακόνισσες που κατέχουν τη θέση του Αγίου Πνεύματος». Γι΄αυτό, στον συμβολισμό της λειτουργικής σύναξης, η γυναίκα ονομάζεται «ιερή Τράπεζα» και παριστάνει την προσευχή. Είναι η εικόνα της ψυχής σε προσκύνηση, το ανθρώπινο ον που έγινε προσευχή.
Στις τοιχογραφίες των κατακομβών του Αγίου Καλλίστου, ο άνδρας απλώνει το χέρι του πάνω στον άρτο της προσφοράς και αυτός είναι ο θυσιαστής, ο Επίσκοπος, που ιερουργεί. Πίσω από αυτόν στέκεται όρθια η προσευχόμενη γυναίκα, προσφορά καθαρή και δωρεά ολοκληρωμένη. Με το χάρισμά της να προστατεύει, υψώνει τη ζωή, τον κόσμο, τους ανθρώπους προς τον Θεό. Βρίσκεται κάτω από το σημείο του Πνεύματος που ανακουφίζει – «φροντίζει με αγάπη», σύμφωνα με τον Εβραϊκό όρο της διήγησης της Πλάσης – σημείο του Παρακλήτου, του Συνηγόρου και Παρηγορητή.
Η τάξη της ιεροσύνης, οι Επίσκοποι και οι πρεσβύτεροι, είναι μια ανδρική διακονία μαρτυρίας: ο Επίσκοπος πιστοποιεί τη σωστική εγκυρότητα των μυστηρίων και έχει την εξουσία να τα τελεί. Έχει το χάρισμα να επαγρυπνεί για την καθαρότητα της παρακαταθήκης της πίστης και ασκεί την ποιμαντική εξουσία. Η διακονία της γυναίκας ανήκει στο βασιλικό ιερατείο των γυναικών, δεν έγκειται στην απονομή διακονημάτων, αλλά στη «φύση» της. Η διακονία της ιεροσύνης δεν βρίσκεται ανάμεσα στα χαρίσματά της: θα ήταν προδοσία της υπόστασής της. Ωστόσο η κλήση τη γυναίκας προσωποποιημένη στην Παρθένο Μαρία δεν είναι κατώτερη: είναι απλά διαφορετική. Η μοναστική πνευματικότητα, στο σημείο αυτό, είναι αρκετά αποκαλυπτική: αν σε άλλα επίπεδα φαινομενικά η γυναίκα είναι ον κατώτερο του άνδρα, αντίθετα, στο χαρισματικό επίπεδο, η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι πλήρης. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός σημειώνει: «Η αρετή του άνδρα και της γυναίκας είναι μια ίδια αρετή, μια ίδια φύση συμπεριφοράς». Ο Θεοδώρητος παρατηρεί πως ορισμένες γυναίκες «δεν αγωνίστηκαν λιγότερο, αν όχι περισσότερο από τους άνδρες (…). Με μια πιο αδύναμη φύση έδειξαν την ίδια αποφασιστικότητα των ανδρών». Το δυνατό τους σημείο είναι η «θεϊκή αγάπη» και μια ιδιαίτερη χάρη να δίνονται με πάθος στον Χριστό. Κανένας δεν τις θεωρεί κατώτερες: έχουν κριθεί ικανές να παρέχουν την πνευματική καθοδήγηση στις μοναχές κάτω από τις ίδιες συνθήκες με εκείνες των ανδρών. Μια χαρισματική, θεοφώτιστη γυναίκα, λαβαίνει τον τίτλο της πνευματικής μητέρας. Γενικά, είναι οι μητέρες του μοναστηριού τους, όπως ο Παχώμιος ήταν του δικού του μοναστηριού. Τα πλήθη από τον έξω κόσμο έρχονταν στο μοναστήρι να τις συναντήσουν για να ζητήσουν τις συμβουλές τους (Αγία Ευφρασία, Αγία Ειρήνη).
Ο Αβάς Ησαΐας γράφει ένα βιβλίο με απόψεις των Μητέρων, το Μητερικόν, όμοιο με το Πατερικόν, με απόψεις των Πατέρων. Εκτός της εξουσίας για τα ιερά μυστήρια και για τις ομιλίες στις Εκκλησίες κατά τη διάρκεια των ιερών ακολουθιών (αποκλειστικό δικαίωμα και καθήκον των Επισκόπων και των ιερέων), οι Μητέρες των μοναστηριών, είχαν ακριβώς τα ίδια προνόμια και καθήκοντα με τους Πατέρες-Ηγουμένους των δικών τους μοναστηριών. Αυτές δεν είναι οι «Μητέρες της Εκκλησίας», – αποκλειστικό προνόμιο των Πατέρων, των Επισκόπων και των Διδασκάλων – αλλά είναι οι πνευματικές μητέρες και συμμετέχουν στην «διάδοση της χριστιανικής διδασκαλίας». Τα λειτουργικά κείμενα εγκωμιάζουν ως «ίδιες με τους αποστόλους», τις γυναίκες που κηρύττουν το Ευαγγέλιο στους Εθνικούς, τους φωτίζουν με τη διδασκαλία της κατήχησης και συμμετέχουν ενεργά στον Ευαγγελισμό (Αγία Ελένη, Αγία Νίνα).
Μπορούμε να θυμηθούμε τον θεσμό των διακονισσών. Η Διδασκαλία (ΙΙΙ,8), χορηγεί σ΄αυτές την εξουσία να επιθέτουν τα χέρια στους αρρώστους. Οι αποστολικές Διατάξεις (VIII, 19,20), μιλούν για χειροτονία με επίθεση των χεριών και επίκληση του Αγίου Πνεύματος: πράγμα που συνιστά ένα μικρό βαθμό ιεροσύνης (…). Οι διακόνισσες «διδάσκουν στις γυναίκες τα στοιχεία της χριστιανικής διδασκαλίας». Στη Νεστοριανή Εκκλησία, αυτές διαβάζουν τα Ευαγγέλια στις συνάξεις των γυναικών. Πάνω σε επιτύμβιες πέτρες διαβάζουμε: Vidua sedit: η γυναίκα χήρα, κατηχούσε και καθοδηγούσε καθήμενη στην καθέδρα.
Ανάμεσα σ΄αυτές που υπηρέτησαν με δόξα την Εκκλησία βρίσκουμε την Ολυμπία, μαθήτρια και φίλη του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, την Προκούλα και Πενταδία, την Αναστασία, συνεργάτισσα του Σεβήρου της Αντιοχείας, την Μακρίνα, αδελφή του Αγίου Βασιλείου, την φίλη του Λαμπαδία, την Θεοσοβία, σύζυγο του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης και πολλές άλλες γνωστές και άγνωστες.
Η χριστιανική συνείδηση εξελίσσεται. Αν στην εποχή της Ραβινικής φιλολογίας κάποιος διδάσκαλος του Ισραήλ δήλωνε ότι θεωρούσε προτιμότερο να κάψει τα λόγια του Νόμου παρά να τα εμπιστευτεί σε γυναίκες, ακόμη και σήμερα κάποιοι επαναλαμβάνουν το λεχθέν από τον Άγιο Παύλο: οι γυναίκες στις Εκκλησίες να σιωπούν.
Η διήγηση της Μάρθας και Μαρίας δείχνει ότι το Ευαγγέλιο εξυψώνει τη γυναίκα στην πνευματική εκείνη κορυφή όπου ανοίγεται η πρόσβαση στο «μόνο απαραίτητο πράγμα». Ο Άγιος Παύλος, διακηρύττοντας πως «εν Χριστώ δεν υπάρχει ούτε άνδρας ούτε γυναίκα», εμπνέει την πρακτική της Εκκλησίας και ο ίδιος συμπεριλαμβάνει αρκετές γυναίκες στη δική του αποστολική διακονία. Αρκεί να θυμηθούμε τα διάσημα ονόματα της Φοίβης και της Πρίσκιλλας που άσκησαν μια αληθινή αποστολική δράση. Υπήρξαν και άλλες γυναίκες πλήρεις Πνεύματος Αγίου οι οποίες και προφήτευαν (βλ. Πραξ. 21,9). Αν ο Άγιος Παύλος, μεριμνώντας για την τάξη, βάζει κάποιους κανόνες και σε ορισμένες περιστάσεις εμποδίζει τις γυναίκες να μιλούν, παραμένει η μεγάλη αλήθεια: «Μη σβήνετε τη φλόγα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Μην περιφρονείτε τα κηρύγματα των προφητών» (Α! Θεσ.5,19). Εκτός από το Κεφάλαιο 14 της Α! προς Κορινθίους, μια άλλη περικοπή της ίδιας επιστολής (11,3-16), αναγνωρίζει τη νομιμότητα της προφητείας και του λόγου της γυναίκας στον ίδιο βαθμό με εκείνη του άνδρα. Το χάρισμα της προφητείας που οικοδομεί την Εκκλησία είναι προτιμότερο από την γλωσσολαλία που εκφράζει ακατάληπτες αλήθειες.
Ασφαλώς η διδαχή κατά τη διάρκεια των ιερών ακολουθιών είναι αρμοδιότητα των Επισκόπων. Η γυναίκα, από τα χαρίσματά της, προορίζεται σε διακονήματα που λαβαίνουν υπόψη την ιδιαίτερη φύση της και το ιερατείο των λαϊκών. Στην αποστολική δράση των λαϊκών, και ο άνδρας και η γυναίκα, ο καθένας με τον τρόπο του, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την εδραίωση της βασιλείας του Θεού στον κόσμο.
Αυτό που προέχει πάνω από όλα είναι η υπηρεσία της πίστης με το λόγο και τη ζωντανή μαρτυρία. Το πρώτο καθήκον διδασκαλίας επιτελείται στο πλαίσιο τη οικογένειας και του σχολείου. Αλλά η γυναίκα έχει επίσης ένα ρόλο κηρυγματικό στην ενορία, στο κατηχητικό έργο των λαϊκών κατηχητών. Η γυναίκα τέλος – περισσότερο με την σιωπηλή προσευχή παρά με το λόγο -, συμμετέχει στην λειτουργική τελετή της κοινωνίας των Αγίων.
«Ποτέ στην πορεία της ιστορίας, έλεγε ο Πάπας Πίος ο 12ος, τα γεγονότα δεν ζήτησαν τόσο ηρωισμό από τη γυναίκα όσο στις μέρες μας». «Υπάρχουν διάφορα είδη χαρισμάτων (…), διακονιών (…), δραστηριοτήτων (…). Αλλά είναι ένα και το ίδιο Πνεύμα που τα χορηγεί με τρόπο ιδιαίτερο στο καθένα, όπως Εκείνο θέλει», λέει ο άγιος Παύλος (Α! Κορ. 12,4-5).
Η συζυγική, η εργένικη ή η θρησκευτική κατάσταση, αντιπροσωπεύουν διάφορες μορφές πολύ προσωπικών κλήσεων της «διακονίας». Η πρωταρχική εικόνα της γνήσιας θηλυκότητας εξαλείφει τα όρια της φύσης και αναδεικνύει τη χάρη της «πνευματικής μητέρας» και της «διακόνισσας».
Στη Ρωσία του 20ου αιώνα συνέβη να διαβούμε μέσα από το βάραθρο ενός μοναδικού ιστορικού πεπρωμένου. Η εμπειρία αυτή, έχει βαθύ νόημα για όσους ξέρουν να τη διαβάζουν στο βιβλίο του χρόνου.
Οι μεγάλοι πνευματικοί άνδρες, οι starcy, έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διακονία της γυναίκας. Έτσι οι starcy Μακάριος και Αμβρόσιος της Όπτινα, ακολουθώντας το προφητικό παράδειγμα του αγίου Σεραφείμ της Sarov, αφιέρωσαν τη ζωή τους στην γυναικεία αποστολή, στην αποστολική μόρφωση της γυναίκας, πράγμα που μαρτυρεί την εκπληκτική τους διορατικότητα.
Η γυναίκα, από τη φύση της, έχει μια διαισθητική αντίληψη των αξιών του Πνεύματος: είναι προικισμένη με θρησκευτική αίσθηση. «Η ψυχή είναι από τη φύση της χριστιανική»: τούτο αναφέρεται πρωτίστως στις γυναίκες. Οι Μαρξιστές κατανόησαν πλήρως τη σημασία του ρόλου της γυναίκας στο ζήτημα της θρησκείας. Η χειραφέτηση των γυναικών και η εξομοίωση τω φύλων είναι ένα από τα πρώτα θέματα που τους απασχολεί. Η αρρενωποίηση της γυναίκας τείνει να διαφοροποιήσει τον ανθρωπολογικό της τύπο και να τον καταστήσει ακόμα και στη «ψυχή», ταυτόσημο με εκείνο του άνδρα. Το σχέδιο ισοπέδωσης υποκρύπτει μια από τις πιο βίαιες και μακροχρόνιες επιθέσεις ενάντια στον νόμο του Θεού και στοχεύει στην εκμηδένιση της χαρισματικής γυναικείας κατάστασης. Παρόλα αυτά, σήμερα η μαρτυρία είναι ομόφωνη: η πίστη στη σοβιετική Ρωσία διατηρήθηκε χάρη στην Ρωσίδα γυναίκα. Η θρησκευτική ανανέωση και η συνέχεια της παράδοσης οφείλονται στη σύζυγο και στη μητέρα. Η γυναίκα, η νεαρά Ρωσίδα, σε φάση κοινωνικοποίησης, επιδιώκουν περισσότερο και με εκπληκτικό τρόπο, να εσωτερικεύσουν και να ζήσουν την αλήθεια που διαβάζουν στις εικόνες της Θεοτόκου. Η διακριτική θηλυκότητά τους φαίνεται ότι εμπνέεται περισσότερο από την «τρυφερότητα τη Παρθένου» παρά από το ουσιαστικά ανδρικό ιδανικό του καθεστώτος. Η Ρωσίδα γυναίκα είναι εκείνη που με τα χαρίσματά της και χωρίς βία, διατηρεί τις αιώνιες αξίες και αναγεννά εκ των έσω τη χριστιανική Ρωσία.
Μετά τη διατύπωση του «γένοιτο», πάλι η γυναίκα είναι εκείνη που θα πει: Non, non sic futurum esse, non possumus. Δεν είναι τυχαίο που οι μεγάλοι πνευματικοί άνδρες παρείχαν ομόφωνα ιδιαίτερη προσοχή, γεμάτη ελπίδα, στην εμβάθυνση της χαρισματικής γυναικείας διακονίας.
Από την καρδιά της γυναίκας, αυθόρμητα και ενστικτωδώς, αναβλύζει η ακατανίκητη αντίσταση στον υλισμό και σε όλα τα δαιμονικά στοιχεία της αποσύνθεσης του σημερινού πολιτισμού.
Η σωτηρία του κόσμου θα έρθει μόνο από την αγιοσύνη. Η δε αγιοσύνη μέσα στις συνθήκες της μοντέρνας ζωής έχει βαθύτερα τις ρίζες της στη γυναίκα.
Σύμφωνα με τους πνευματικούς, η σιωπή έχει άπειρη αξία. Η ενεργητική σιωπή είναι γεμάτη παρουσίες: «Όποιος ξέρει να ακούει τον Λόγο, ξέρει να ακούει στη σιωπή». Κατά κάποιο τρόπο, και η θεία Λειτουργία είναι η σιωπή του πνεύματος που ακούει ψάλλοντας και αποτελεί μέρος αναπόσπαστο της λειτουργικής ακολουθίας, όπως είναι οι σιωπές μιας συμφωνίας. Έτσι, η Παρθένος «διατηρούσε τα λόγια του Υιού μέσα στην καρδιά της» (Λκ. 2,51).
Κάθε γυναίκα έχει μια έμφυτη εσωτερικότητα, σχεδόν μια συνενοχή με την παράδοση, τη συνέχεια της ζωής. «Τα λόγια που διατηρούσε στην καρδιά της» είναι αυτά που η γυναίκα μπορεί να αναγγείλει, όπως «η Μαρία η Μαγδαληνή πήγε να αναγγείλει στους μαθητές» αυτό που είχε δει και ακούσει. Όπως οι μυροφόρες γυναίκες «ανήγγειλαν όλα αυτά τα πράγματα στους έντεκα και σε όλους τους άλλους». Όπως οι γυναίκες που στη λειτουργικά κείμενα καλούνται «ισαπόστολοι».
Η γυναίκα έχει την χαρισματική διακονία να μαρτυρήσει και να είναι δούλη του Λόγου με τον τρόπο της , με τον τρόπο του Αγίου Πνεύματος που φανερώνει, αποκαλύπτει τον Λόγο και καλύπτεται πίσω από το σύμβολο του περιστεριού και της πύρινης γλώσσας της Πεντηκοστής.
Το «κάλυμμα»(βέλο), σημείο του θείου και του μυστηρίου, για το οποίο μιλάει ο άγιος Παύλος, μεταβάλλεται, στην προ-αποκαλυπτική περίοδο, σε εικόνα της γυναίκας «περιβεβλημένης τον ήλιο», της γυναίκας «ενδεδυμένης τον Λόγο». Με όλο της το είναι, κηρύττει τον Λόγο. Με την οντολογική της λάμψη τον γεννάει. Από τα βάθη των σπλάχνων της, της καρδιάς της, η γυναίκα προσφέρει τον Λόγο στον κόσμο.
Για την Ελληνική απόδοση
Πέτρος Ανδριώτης
