Μια σκέψη για την Πεντηκοστή 2023
Φτάσαμε και εφέτος στην Κυριακή της Πεντηκοστής, θα ασχοληθούμε, λοιπόν ακόμα μία φορά με το Άγιο Πνεύμα, σ’ Αυτό που κάποιος ονόμασε «Ο Μεγάλος Άγνωστος», διότι, ενώ το ονομάζουμε και το επικαλούμαστε συχνά στις προσευχές μας, ωστόσο αγνοούμε ποιος πραγματικά είναι και συχνά τι επιτελεί για εμάς.
Και όμως, το μυστήριο του Θεού γίνεται προσιτό σ’ εμάς μόνο εν Πνεύματι Αγίω. Μόνο εν Πνεύματι Αγίω ο άνθρωπος μπορεί να έχει επαφή με τον Θεό. Χωρίς το Πνεύμα, ο Θεός μένει για μας μια μακρινή μονάδα, και καμιά θεϊκή εμπειρία δεν είναι δυνατή. Η Εκκλησία φαίνεται να είναι μια απλή «εταιρία», και όχι μυστήριο «κοινότητας-κοινωνίας». Η λειτουργική ζωή καταντάει τυπολατρία που ταλαιπωρεί, και όχι η γιορτή των παιδιών του Θεού. Η χριστιανική ύπαρξη οδηγείται σε μια ατομική και άκαρπη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του Θεού και η Αγία Γραφή θεωρείται ένα νεκρό γράμμα.
Με το παρόν κείμενο θα ασχοληθούμε με μία από τις ποιες βασικές συνιστώσες της χριστιανικής ύπαρξης: την προσευχή που είναι δυνατή μόνο «εν Αγίω Πνεύματι».
Προσευχή δοξολογίας
Στη λειτουργική ζωή, η Εκκλησία δεν παύει ν’ απευθύνεται στον Θεό και να εκφράζει τη δοξολογία, την πίστη, την αγάπη και την ελπίδα της. Η Εκκλησία στην ολότητά της και ο καθένας από μας, είναι ο Άγιος Ναός του Θεού, είναι η Κοινωνία των Αγίων, είναι η Οικογένεια του Θεού, που, βασισμένη πάνω στο θεμέλιο των Αποστόλων και των Προφητών, ζει υπαρξιακά τη λατρεία της: «Μέσω του Χριστού μπορούμε να προσέλθουμε και οι δυο, με ένα Πνεύμα, στον Πατέρα» (Εφεσίους 2,18). Πρόκειται για τη λατρεία εκείνη, που ο νέος λαός του Θεού, Σώμα Χριστού και Ναός του Πνεύματος, προσφέρει στον Θεό Πατέρα, μέσω του Υιού, εν Αγίω Πνεύματι. Έτσι μόνο μπορούμε να «προσέλθουμε» στον Πατέρα.
Η λέξη «προσαγωγή-προσάγομαι» είναι πλούσια σε σημασία. Σημαίνει πως μπορούμε να παρουσιαστούμε μπροστά στον Θεό με «παρρησία», επειδή ο Χριστός, ο Αρχιερέας μας, ο Κύριος και η Κεφαλή μας, άπαξ δια παντός, εισχώρησε στα Άγια των Αγίων, δηλαδή στην καρδιά του Θεού Πατέρα (Βλ. Εβραίους. 4,16,7,25,10,1,11,6 κλπ.).
Από τον Θεό Πατέρα προήλθε σε μας κάθε δώρο μέσω του Υιού εν Αγίω Πνεύματι. Τώρα, μπορούμε να επιστρέψουμε αυτά τα αγαθά που μας έδωσε ο Πατέρας, σε μορφή δοξολογίας, εν Αγίω Πνεύματι και μέσω του Υιού Του, του Ιησού Χριστού. Αυτό σημαίνει λατρεία, λειτουργική ζωή. Αυτή η λατρεία έχει τη δύναμη να φτάσει στην καρδιά του Θεού, γιατί απευθύνεται σ’ Αυτόν μέσω του Χριστού, μοναδικού Ιερέα της Νέας και Μοναδικής Διαθήκης. Αλλά αυτό καθίσταται δυνατό, μόνο και μόνο, επειδή το να είμαστε εν Χριστώ, Σώμα Χριστού, είναι έργο του Παναγίου Πνεύματος. Αυτό το Σώμα Χριστού, στο οποίο ανήκουμε, είναι ο «Άγιος Ναός του Κυρίου». Αυτός είναι ο πραγματικός «Οίκος προσευχής» για όλους τους λαούς.
Η Λειτουργική προσευχή μας, σε όλες τις μορφές της, είναι «η αναπνοή του Πνεύματος». Το λειτουργικό Έτος με τις Ακολουθίες, τα Μυστήρια… είναι ζωή, η Ζωή του Χριστού, που γίνεται σήμερα δική μας. Είναι μία ζωή που κινείται με τον ρυθμό της ζωής του Θεού, ανανεωμένη και εμποτισμένη συνεχώς από το Πνεύμα. Ο «χρόνος» γίνεται «καιρός», δηλαδή προσφορά σωτηρίας του Ιησού εδώ και τώρα για τον καθένα από εμάς. Χθες, όπως και σήμερα, η Εκκλησία πραγματοποιεί την προτροπή του Αποστόλου Παύλου: «αναζητήστε στο Πνεύμα την πληρότητά σας, να ψάλλετε στις συνάξεις σας με ψαλμούς και ύμνους και πνευματικές ωδές, να ψάλλετε με την καρδιά σας στον Κύριο, να ευχαριστείτε πάντοτε σε όλα και για όλα το Όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού» (Εφεσίους 5,18-20).
Καμία απολύτως προσευχή δεν είναι δυνατή χωρίς την ενεργό συνεργασία του Αγίου Πνεύματος. Πράγματι, για την προσευχή μας «βοηθάει αποτελεσματικά το Πνεύμα, επειδή είμαστε αδύναμοι άνθρωποι και δεν ξέρουμε καλά ούτε να προσευχηθούμε όπως πρέπει. Το Πνεύμα, όμως, μεσιτεύει το ίδιο στον Θεό για μας, με στεναγμούς, που δεν μπορούν να εκφραστούν με λέξεις. Ο Θεός, όμως, που βλέπει τα βάθη της καρδιάς, ξέρει καλά τι θέλει να πει το Πνεύμα, διότι το Πνεύμα μεσολαβεί για τους αγίους (=χριστιανούς), όπως αρέσει στον Θεό» (Ρωμαίους 8, 26-27). Εξάλλου, δεν είμαστε εμείς που προσευχόμαστε κραυγάζοντας «Αββά – Πατέρα», αλλά το Πνεύμα που μας δόθηκε: «Κι επειδή πραγματικά είστε παιδιά του, ο Θεός απέστειλε το Πνεύμα του Υιού στις καρδιές μας, και αυτό φωνάζει Αββά, Πατέρα» (Γαλάτας 4,6).
Δεν είμαστε εμείς που πάμε προς τον Θεό, αλλά ο Θεός, στην χωρίς όρια αγάπη του, έρχεται προς εμάς, μας ελκύει προς Αυτόν και, όταν με την προσευχή σταθούμε ενώπιόν Του, τοποθετεί μέσα μας ένα αίσθημα ειρήνης και γαλήνης, ένα αίσθημα πληρότητας που μας γεμίζει από αγαλλίαση.
Ακόμη και η προσευχή ικεσίας είναι καρπός του Πνεύματος. Μόνο οδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα μπορούμε να ζητάμε από τον Θεό αυτό που είναι σωστό για μας: «Προσεύχεστε συνεχώς και απευθύνετε τα αιτήματά σας σε κάθε περίσταση προς τον Θεό, οδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα» (Εφεσίους 6,18).
+ Ιωάννης Σπιτέρης
