Την πρώτη Ιανουαρίου κάθε χρόνου, γιορτάζεται με επισημότητα στον Καθεδρικό Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο, η Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης, που για φέτος ήταν η 44η. Το Σάββατο, πρωτοχρονιά, στις 5 μ.μ. τελέστηκε Αρχιερατικό Συλλείτουργο, στο οποίο χοροστάτησε ο Σεβασμιότατος π. Φραγκίσκος Παπαμανώλης, Καθολικός Επίσκοπος Σύρου, και συμμετείχαν οι Ιερείς της τοπικής Καθολικής Εκκλησίας. Κατά τη Θεία Ευχαριστία έψαλε η χορωδία του καθεδρικού ναού, υπό τη διεύθυνση του κ. Ιωάννου Ρούσσου, η οποία, όπως κάθε φορά, απέδωσε με εξαιρετικό τρόπο τα άσματα της ιερής ακολουθίας, κατευθύνοντας την ψαλμωδία του λαού. Λειτουργοϋπηρέτες από εφήβους και ενήλικες πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους εντός και εκτός του ιερού Βήματος. Σε περίοπτη θέση του ναού ξεχώριζε, λόγω άλλωστε και του μεγέθους της, η παραδοσιακή χριστουγεννιάτικη φάτνη, που και εφέτος, όπως κάθε φορά, απέσπασε πολλούς επαίνους για την καλλιτεχνική της κατασκευή, στην οποία κυριαρχούσε αρκετό γούστο και φαντασία.
Παρών και ο Μητροπολίτης κ. Δωρόθεος Β΄ με τρεις ιερείς, όπως επίσης , ο Υφυπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Παναγιώτης Ρήγας, ο Βουλευτής Κυκλάδων κ. Γεώργιος Παπαμανώλης, ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Γεώργιος Πουσαίος, ο Δήμαρχος Σύρου κ. Ιωάννης Δεκαβάλας, ο Διοικητής της Ναυτικής Βάσης Ποσειδωνίας κ. Δημήτριος Καπίρης, ο πρώην Νομάρχης κ. Δημήτριος Μπάιλας, Σύμβουλοι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, καθώς και Σύμβουλοι του Δημοτικού Συμβουλίου του ενιαίου πλέον Δήμου Σύρου. Το γεμάτο ουσία και περιεχόμενο κήρυγμα του Σεβασμιοτάτου π. Φραγκίσκου είχε ως θέμα «Η θρησκευτική ελευθερία : οδός για την ειρήνη».
Το κήρυγμα του Επισκόπου
«Η θρησκευτική ελευθερία: οδός για την ειρήνη», είναι το θέμα που ο πάπας Βενέδικτος 16ος μάς προτείνει να μελετήσουμε σήμερα, Πρωτοχρονιά, που εορτάζουμε την 44η Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης. Αυτό το θέμα, που δημοσιεύτηκε στις αρχές του Ιουλίου, είναι πάντοτε επίκαιρο διότι ανά τον κόσμο σημειώνονται συνεχώς διαφορετικές μορφές περιορισμού ή άρνησης της θρησκευτικής ελευθερίας, γίνονται διακρίσεις και τίθενται στο περιθώριο της ζωής της κοινωνίας συνάνθρωποί μας εξ αιτίας των θρησκευτικών τους και του θρησκευτικού τους πιστεύω. Το θέμα αυτό έγινε ακόμη πιο επίκαιρο αυτούς τους τελευταίους μήνες διότι, όπως μας πληροφορούν τα Μ.Μ.Ε. συμβαίνουν γεγονότα ανοικτού διωγμού και βίας ενάντια στους Χριστιανούς, σε ισλαμικές χώρες, ιδιαιτέρως στο Ιράκ, στο Πακιστάν, στην Ινδία, και τελευταίως, μόλις την περασμένη Κυριακή, στην Νιγηρία.
Το θέμα, αν και προεπιλεγμένο από τον Ιούλιο, γίνεται επίκαιρο και μας δίνει την ευκαιρία να εκδηλώσουμε την αλληλεγγύη μας προς αυτούς τους χριστιανικούς λαούς, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και αν βρίσκονται, οι οποίοι ήδη, λόγω των διωγμών που υφίστανται και του κινδύνου τον οποίο διατρέχει η ίδια η ζωή τους, εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, αλλά δεν εγκαταλείπουν την χριστιανική τους πίστη.
Η Ελευθερία είναι το μεγάλο δώρο με το οποίο ο ίδιος ο Θεός προίκισε τον άνθρωπο και το οποίο ο Θεός, παρ’ όλο που είναι ο δωρητής αυτού του δώρου, το σέβεται στον άνθρωπο. Το δώρο της Ελευθερίας το δικαιούται κάθε άνθρωπος διότι επάνω σ’ αυτό θεμελιώνεται πραγματικά η αξιοπρέπειά του. Ό,τι είναι αντίθετο στην ελευθερία του, είναι αντίθετο και στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά του. Για όποιον δρα υποκινούμενος από καταπίεση ή εξαναγκασμό, οι καλές του πράξεις δεν του υπολογίζονται για αμοιβή, ούτε οι κακές για τιμωρία. Και αν αυτό ισχύει για κάθε είδος ελευθερίας ισχύει πολύ περισσότερο για την θρησκευτική ελευθερία, διότι μόνο σε κατάσταση ελευθερίας ο άνθρωπος ρυθμίζει τις σχέσεις του με τον Θεό. Ο Θεός γνωρίζει τις σκέψεις, τους διαλογισμούς, τα αισθήματα, τις προθέσεις του ανθρώπου. Κάθε ανθρώπινη πράξη αποκτά αξία από τις προθέσεις που κανείς την πράττει. Στον συνάνθρωπο μπορείς να υποκριθείς και να τις κρύψεις αλλά στο Θεό ποτέ. Διότι, όπως λέει η Γραφή (Α’ Βασιλειών, 16,1-13): «ο άνθρωπος βλέπει το πρόσωπο ενώ ο Θεός βλέπει την καρδιά».
Η θρησκευτική ελευθερία λοιπόν ριζώνει στην ίδια την ανθρώπινη φύση και προσανατολίζεται στην αναζήτηση της αντικειμενικής αλήθειας, η οποία πραγματικά καθιστά ελεύθερο τον άνθρωπο. Κάτω από αυτή την προοπτική η θρησκευτική ελευθερία είναι η πηγή κάθε άλλης ελευθερίας. Αυτή η αρχή μάς προσφέρει ένα βασικό κριτήριο για να διακρίνουμε το θρησκευτικό φαινόμενο και όλες της εκφράσεις του. Και πρώτ’ απ’ όλα μας οδηγεί στο να απορ-ρίψουμε τη θρησκευτικότητα του εμφανιζόμενου ως ζηλωτή, που εκδη-λώνεται με τον φανατισμό, που δεν επιτρέπει στον άλλο να εκφράσει διαφορετικά την πίστη του περιορίζοντάς του έτσι την θρησκευτική του ελευθερία. Ο θρησκευτικός φανατισμός δεν είναι ποτέ χριστιανικός ακόμη και αν εκδηλώνεται δήθεν υπέρ του Χριστού, διότι συχνά εκδηλώνεται προσβάλ-λοντας την αγάπη, και ό,τι προσβάλλει την αγάπη, που είναι η καρδιά του χριστιανισμού, δεν είναι χριστιανικό. Από την άλλη πλευρά (θα έλεγα από την αντίθετη πλευρά), η θρησκευτική ελευθερία προσβάλλεται από εκείνους που ακολουθούν τις ιδεολογίες του αντιθρησκευτικού λαϊκισμού. Είναι εκείνοι για τους οποίους είτε ο Θεός δεν υπάρχει, είτε αν πιστεύουν ότι ο Θεός υπάρχει, έχουν διαμορφώσει μία δική τους ατομική και υποκειμενική εικόνα του Θεού τον οποίον αποκαλούν «Ανώτερη ή ανώτατη δύναμη» που δεν είναι η εικόνα του Θεού που μας αποκάλυψε ο Ιησούς Χριστός, η εικόνα του Θεού που είναι Πατέρας και μας αγαπά. Και αυτούς τους αδελφούς μας, δεν επιτρέπεται σ’ εμάς τους Χριστιανούς να τους αποκλείουμε από την αγάπη μας, μάλλον πρέπει να σεβόμαστε αυτό το οποίο πιστεύουν ή αυτό το οποίο δεν πιστεύουν, παρ’ όλο που έχουμε το καθήκον να κηρύττουμε και σ’ αυτούς τον Ιησού Χριστό, και αν θέλουν ας τον δεχτούν ή όχι. Κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να είναι χριστιανός. Εξάλλου, σαν ρεφραίν, το Ευαγγέλιο συχνά επαναλαμβάνει: «όποιος θέλει». Αυτοί οι αδελφοί μας συχνά, έμμεσα ή άμεσα, μας εμποδίζουν να εκφράσουμε την πίστη μας στον Ιησού Χριστό διότι μας περιφρονούν, μας ειρωνεύονται ή μας προσβάλλουν. Και όταν βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας ή σε θέση που τους επιτρέπει να νομοθετούν, περιορίζουν την θρησκευτική ελευθερία, και αυτό όχι μόνο των μελών των θρησκευτικών μειονοτήτων, που είναι πιο εύκολο γι’ αυτούς, αλλά και των μελών των θρη-σκευτικών πλειονοτήτων με σοφιστικές μορφές διακρίσεων και περιθωριο-ποιήσεων τόσο σε επίπεδο πολιτιστικό, όσο και σε επίπεδο συμμετοχής στη δημόσια ζωή του τόπου και στην πολιτική. «Δεν είναι εύκολο να συλλάβει κανείς, έλεγε ο πάπας Βενέδικτος 16ος μιλώντας στον Ο.Η.Ε., ότι οι πιστεύοντες πρέπει να καταργήσουν μέρος του εαυτού τους, την πίστη τους, προκειμένου να είναι ενεργοί πολίτες. Δεν θα πρέπει ποτέ να είναι αναγκαίο να απαρνηθεί κανείς το Θεό για να μπορέσει να απολαμβάνει τα δικαιώματά του».
Επειδή η θρησκευτική ελευθερία αγγίζει, μάλλον θεμελιώνει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, κάθε φορά που θίγεται η θρησκευτική ελευθερία δημιουργείται αφορμή προστριβών και συγκρούσεων που αναλόγως το περιστατικό μπορεί να είναι προστριβές μεταξύ ατόμων, αλλά και μεταξύ θεσμών, μεταξύ τοπικών κοινοτήτων, αλλά και μεταξύ κρατών. Μην ξεχνάτε το γεγονός που ζήσαμε το καλοκαίρι, όταν κάποιος Διαμαρτυρόμενος Πάστορας ήθελε να κάψει το Κοράνιο, σε πλατεία πόλης της Αμερικής για να εκδικηθεί για την καταστροφή των δύο πύργων της Νέας Υόρκης. Βρεθήκαμε τότε μπροστά στο χείλος ενός πολέμου με άγνωστες συνέπειες. Ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας του άλλου είναι δρόμος για την ειρήνη, για την αρμονική συμβίωση των λαών. Αμήν.
Ο Σεβασμιότατος π. Φραγκίσκος, κάλεσε στο τέλος της ιεροτελεστίας τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη και το Δήμαρχο του νέου Δήμου Σύρου κ. Ιωάννη Δεκαβάλλα, να απευθύνουν στο εκκλησίασμα ευχετηρίους χαιρετισμούς. Στη συνέχεια ο Επίσκοπος π. Φραγκίσκος δεξιώθηκε στο επισκοπικό οίκημα τους εκπροσώπους των Αρχών, οι οποίοι του υπέβαλαν τις ευχές τους για το νέο χρόνο.
Σύρος, 2 Ιανουαρίου 2011
Ισίδωρος Γ. Σαλάχας
