Σε όλους τους Ενοριακούς Ναούς της Εκκλησιαστικής μας Επαρχίας, με βαθειά κατάνυξη και τη συμμετοχή πολλών πιστών, τελέστηκαν από τους Πανοσ. Εφημέριους το τριήμερο και άλλες ιερές Ακολουθίες, που προηγούνται της μεγάλης εορτής των Χριστουγέννων, ενώ μεταδόθηκε και η Θεία Κοινωνία σε ασθενείς και ηλικιωμένους.
Της επίσημης ψαλτής Θείας Λειτουργίας της νύχτας των Χριστουγέννων, προηγήθηκε η Αγρυπνία των Χριστουγέννων, η οποία άρχισε με την Ακολουθία των Αναγνωσμάτων. Μετά και με κάθε επισημότητα και τους Ναούς μας κατάμεστους από πιστούς, τελέστηκε, από τους Εφημέριους, η Πανήγυρη της Γεννήσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τα κηρύγματά τους, βασισμένα και προσαρμοσμένα στη σημασία του σπουδαίου, για τον κάθε άνθρωπο, μεγάλου λυτρωτικού μηνύματος της ενανθρωπίσεως του Θεού. Λειτουργοϋπηρέτες, μικροί και μεγάλοι στην ηλικία, βρίσκονταν μέσα και έξω από το Ιερό, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους κατά την Ιεροτελεστία. Τα μέλη των χορωδιών, από τους μουσικούς έως τους ψάλτες, πρωτοστάτησαν, με αρμονία, στα ασματικά μέρη της Θείας Λειτουργίας. Οι παραδοσιακές φάτνες μέσα στο Ναό, συμπλήρωσαν τη χριστουγεννιάτικη θρησκευτική ατμόσφαιρα. Η κάθε μια είχε να επιδείξει την πλούσια και ξεχωριστή φαντασία, το γούστο και το ταλέντο των κατασκευαστών της, που προϋποθέτει, βεβαίως, από αυτούς πολύ κόπο και τη διάθεση μεγάλου χρόνου τους. Η χριστιανική παράδοση της Φάτνης γεννήθηκε μια νύχτα των Χριστουγέννων. Ο *Φτωχούλης του Θεού*, Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης (1181-1226) -Ιδρυτής του Τάγματος των Φραγκισκανών-, αισθάνεται, τα Χριστούγεννα του 1223, να τον κυριεύει μια ακατανίκητη αγάπη για τον Ιησού και μια τρυφερή εξοικείωση μαζί του. Γι αυτό επιθυμεί να γιορτάσει τη «Γέννηση», με ζωντανή αναπαράσταση προσώπων, στο δάσος του Γκρέτσιο (Ριέτι). Από εκείνη τη νύχτα γεννήθηκε η χριστιανική παράδοση της φάτνης, ως στόλισμα και σύμβολο των Ναών, την περίοδο των Χριστουγέννων.
Η Πανήγυρη των Χριστουγέννων στην Άνω Σύρο
Στην Άνω Σύρο -έδρα της Καθολικής Επισκοπής- οι Ακολουθίες των παραμονών των Χριστουγέννων και η Πανήγυρη έλαβαν χώρα στο Ναό της Παναγίας του Καρμήλου (ο Ναός χρησιμοποιείται, ακόμη, ως ενοριακός, επειδή συνεχίζονται οι εργασίες επισκευής του γειτονικού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου και του εκκλησιαστικού συγκροτήματος που τον περιβάλλει). Τις Ακολουθίες τέλεσε ο Εφημέριος του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου Πανοσ. π. Νικόλαος Ρούσσος.
Στις 9 το βράδυ της Τρίτης, ο Σεβασμιότατος π. Φραγκίσκος Παπαμανώλης, Καθολικός Επίσκοπος Σύρου, χοροστάτησε στην Αγρυπνία και στη Λειτουργία της Νύχτας των Χριστουγέννων που ακολούθησε, με τη συμμετοχή πλήθους πιστών. Συλλειτούργησε ο Εφημέριος π. Νίκος.
Μετά από την ανάγνωση του Αγίου Ευαγγελίου ο Σεβασμιότατος Επίσκοπός μας π. Φραγκίσκος, κηρύττοντας στο εκκλησίασμα το θείο λόγο, είπε:
Μόλις ακούσαμε από το Ευαγγέλιο τα λόγια που οι άγγελοι, εκείνη την άγια νύχτα, είπαν στους βοσκούς, και σήμερα η Εκκλησία τα επαναλαμβάνει για μάς: «Σήμερα, στην πόλη του Δαυίδ γεννήθηκε για σάς Σωτήρας, που είναι ο Χριστός ο Κύριος. Αυτό θα είναι για σας το σημείο: ένα βρέφος σπαργανωμένο και ξαπλωμένο στη φάτνη» (Λκ 2,11-12).
Οι βοσκοί θα μπορούσαν να πουν: χαράς το πράγμα, τι μ’ αυτό; Και πράγματι, τι το σπουδαίο; Για να πεισθούν ότι γεννήθηκε ο Σωτήρας θα δουν μόνο ένα μωρό σπαργανωμένο, που όπως όλα τα μωρά έχει ανάγκη από μητρική φροντίδα. Ένα βρέφος που γεννήθηκε σε μια σπηλιά και είναι ξαπλωμένο σε μια φάτνη, όχι σε μια ζεστή κούνια ή σε ένα ζεστό κρεβατάκι, αλλά σε ένα παχνί που για στρώμα έχει λίγα άχυρα.
Το σημείο σωτηρίας που δίνει ο Θεός είναι ένα βρέφος που έχει ανάγκη από βοήθεια. Οι βοσκοί μόνο με την καρδιά μπορούν να δουν και να πιστέψουν ότι σε μια τέτοια κατάσταση κακομοιριάς και φτώχειας πραγματοποιείται αυτό που 600 χρόνια πριν έγραφε ο προφήτης Ησαΐας, και που εμείς ακούσαμε στο πρώτο ανάγνωσμα: «Ένα παιδί γεννήθηκε για μας, μας δόθηκε ένας υιός, και η εξουσία θα είναι επάνω στους ώμους του» (Ησ 9,5). Κι εμείς σήμερα καλούμαστε να πάμε να δούμε αυτό το βρέφος που είναι ξαπλωμένο στη φάτνη και να διδαχτούμε.
Ναι, η φάτνη, αδέλφια μου, περισσότερο από μία σκηνή που έχουμε μπροστά μας, είναι ένα δίδαγμα που μας δίνει ο Θεός, με τρόπο παραστατικό, και αποτελεί όλη την ουσία της εορτής των Χριστουγέννων.
Η απλότητα είναι το χαρακτηριστικό του Θεού. Ο Θεός, όταν επικοινωνεί με τους ανθρώπους, βάζει κατά μέρος την Παντοδυναμία του, τη μεγαλοπρέπειά του, προτιμά να επικοινωνεί με τη μορφή του αδύναμου, του μηδαμινού, προτιμά να παρουσιάζεται χωρίς μεγαλεία γι’ αυτό, αν και μεγάλος και παντοδύναμος, γίνεται μικρός, αδύναμος, γίνεται βρέφος. Αυτός είναι ο τρόπος του Θεού. Δεν θέλει να μας κατακτήσει με τη δύναμη, που να προκαλεί φόβο, αλλά με την αγάπη, και η αγάπη δεν παρουσιάζεται ποτέ με πόζα, αλλά με καλοσύνη και ταπεινά. Ο Θεός ζητά την αγάπη μας, γι’ αυτό παίρνει τη μορφή του αδύναμου βρέφους. Ένα βρέφος, ένα μωρό ελκύει αμέσως την αγάπη και του πιο σκληρού ανθρώπου. Ο Θεός πήρε τη μορφή του μικρού για να μπορέσουμε εμείς να τον κατανοήσουμε, να τον υποδεχτούμε, να τον αγαπήσουμε.
Ο Θεός μας γίνεται μικρός. Κάθε μικρός γίνεται εικόνα του Θεού. Κάθε μικρός, επομένως, γίνεται, πρέπει να γίνεται, αντικείμενο της αγάπης μας. Να αγαπάμε τους αδυνάτους. Η Αγάπη προς τους μικρούς εκδηλώνεται με το σεβασμό μας. Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν το σεβασμό μας, αλλά ιδιαιτέρως τον αξίζουν όσοι βρίσκονται σε κατάσταση αδυναμίας: οι ηλικιωμένοι, οι άρρωστοι, τα μικρά παιδιά.
Αυτή την άγια νύχτα το θείο Βρέφος οδηγεί το βλέμμα μας να κοιτάξει γύρω μας, τι γίνεται σ’ αυτόν τον κόσμο μας, ιδιαίτερα να κοιτάξουμε τα παιδιά εκείνα που υποφέρουν και γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, τόσο τα παιδιά που γεννήθηκαν όπως και εκείνα που δεν πρόλαβαν να γεννηθούν διότι κάποιοι γονείς χωρίς καρδιά τούς αφαίρεσαν τη ζωή πριν δουν το φως αυτού του κόσμου.
Να στρέψουμε το βλέμμα μας στα παιδιά εκείνα που εξαναγκάζονται στην επαιτεία, στα παιδιά που υποφέρουν την κακομοιριά και την πείνα. Να στρέψουμε το βλέμμα μας προς τα παιδιά που δεν μπόρεσαν να γευθούν την πατρική ή και τη μητρική αγάπη.
Ας παρακαλέσουμε τον Κύριο ώστε αυτή την άγια νύχτα η λάμψη της αγάπης του Θεού να χαϊδεύσει όλα αυτά τα παιδιά και να βοηθήσει εμάς να καταπολεμούμε τις νοοτροπίες που οδηγούν στην κάκωση των παιδιών και να προσφέρουμε αγάπη, διότι από αγάπη έχουν ανάγκη τα παιδιά περισσότερο παρά από ψωμί.
Η απλότητα της συμπεριφοράς του Θεού μάς διδάσκει ακόμη, ότι με την απλότητα. όλη η ζωή μας γίνεται πιο εύκολη και πιο ωραία. Τόσο η Εκκλησία, όπως και η Πολιτεία, με πολλούς νόμους προσπαθούν να ρυθμίσουν τις σχέσεις των ανθρώπων. Ο Ιησούς μάς λέει ότι όλοι οι νόμοι συμπεριλαμβάνονται σε ένα και μόνο νόμο: «Θα αγαπήσεις τον Κύριο τον Θεό σου, με όλη την καρδιά σου, με όλη την ψυχή σου, με όλο το νου σου… Θα αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου όπως αγαπάς τον εαυτό σου» (Μτ 22,37-40). Όπου υπάρχει αγάπη δεν υπάρχει ανάγκη να υπάρχουν νόμοι που περιπλέκουν και κάνουν δύσκολη τη ζωή του ανθρώπου. Οι νόμοι είναι αναγκαίοι μόνον επειδή εμείς δεν είμαστε ικανοί να αγαπάμε.
Ο Θεός μας πήρε τη μορφή βρέφους. Έγινε άνθρωπος. Έγινε ένας από εμάς, αποκαθιστώντας έτσι την εικόνα του ανθρώπου, ο οποίος συχνά μας φαίνεται ανάξιος της αγάπης μας. Ο Θεός έγινε για μας δώρο. Ο ίδιος έγινε δώρο. Έδωσε τον εαυτό του.
Τα Χριστούγεννα είναι η εορτή των δώρων. Μεταξύ των πολλών δώρων που θα δώσουμε ή θα λάβουμε μην ξεχάσουμε το πραγματικό δώρο: την αγάπη μας που να συνοδεύεται, αν χρειάζεται, από τη συγχώρεση και την προσφορά συγνώμης.
Για όλα αυτά μιλά το σημείο σωτηρίας που δόθηκε στους βοσκούς, και σήμερα δίνεται και σ’ εμάς: το βρέφος που μας δόθηκε, το βρέφος στο οποίο ο Θεός έγινε μικρός για χάρη μας.
Ας παρακαλούμε τον Κύριο να μας δίνει τη χάρη να κοιτάζουμε αυτή την άγια νύχτα τη φάτνη με την αφέλεια και την απλότητα των βοσκών, για να γευτούμε και εμείς εκείνη τη χαρά με την οποία εκείνοι επέστρεψαν στο σπίτι τους (πβλ. Λκ 2,20).
Ας τον παρακαλέσουμε να μας δώσει εκείνη τη διάθεση και εκείνη την πίστη με την οποία ο Άγιος Ιωσήφ κοίταξε το βρέφος που η Παναγία είχε συλλάβει με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος.
Ας ζητήσουμε από τον Κύριο τη χάρη να μπορέσουμε να κοιτάξουμε το βρέφος με εκείνη την αγάπη και εκείνη την πίστη με την οποία το κοίταξε η Παναγία.
Ας προσευχηθούμε, ώστε το φως που φώτισε τους βοσκούς να φωτίσει και εμάς, ώστε πάντοτε να πιστεύουμε ότι το βρέφος, που κείται στη φάτνη, είναι ο Κύριός μας και ο Θεός μας. Αμήν.
~~~~~
Πάρα πολλοί οι πιστοί που προσήλθαν με ευλάβεια στη θεία Κοινωνία. Στο τέλος έγινε εντός του Ναού η περιφορά του ομοιώματος του Θείου Βρέφους, το οποίο ο Επίσκοπος εναπόθεσε μπροστά στη χριστουγεννιάτικη φάτνη και που οι πιστοί προσήλθαν με τάξη και το ασπάστηκαν.
Υπέροχη και φανταστική, και εφέτος, η καλλιτεχνική χριστουγεννιάτικη φάτνη στην είσοδο του Ναού. Συγχαρητήρια σε όλα τα άτομα, γυναίκες και άνδρες, που, με μεγάλο ζήλο, αφιέρωσαν αρκετό από το χρόνο τους και κοπίασαν πολύ, για να αναπαραστήσουν με τόση επιτυχία και φαντασία, το χώρο, τα συμβάντα και τους πρωταγωνιστές του γεγονότος της γεννήσεως του Σωτήρα μας.
Την ημέρα της εορτής των Χριστουγέννων, στις 10.30 το πρωί, ο εφημέριος του Αγίου Γεωργίου π. Νικόλαος Ρούσσος, τέλεσε ψαλτή Θεία Λειτουργία στο εξωκλήσι «Της γεννήσεως του Χριστού», στην περιοχή Ραχαμός – Άνω Σύρου, όπου προσήλθαν πάρα πολλοί ευλαβείς πιστοί. Το παραδοσιακό αυτό εξωκλήσι, που χρονολογείται πριν από το έτος 1631, πανηγυρίζει κάθε χρόνο την ημέρα των Χριστουγέννων, με τη συρροή δεκάδων πιστών, κυρίως από την Άνω Σύρο και τη γειτονική Ερμούπολη. Μνημείο και αυτό, μαζί με εκατοντάδες άλλα που στολίζουν και ομορφαίνουν το Νησί μας. Προαιώνια κληρονομιά, ανεκτίμητης αξίας και σπουδαιότητας, που μας άφησαν οι αείμνηστοι πρόγονοί μας, την οποία οφείλουμε να διατηρούμε αναλλοίωτη, να την προστατεύουμε και να την προβάλλουμε.
Η γέννηση του Χριστού, η μεγάλη αυτή γιορτή της Χριστιανοσύνης, έφτασε. Η Άγια Νύχτα, που σκόρπισε παντού το λαμπρό φως της και χαρίζει τη γαλήνη στις καρδιές όλων μας, είναι εδώ. Ο Χριστός μας γεννήθηκε ταπεινά και ειρηνικά μέσα σε μια μικρή φτωχική φάτνη, από την οποία εκπέμπεται το Σωτήριο Μήνυμα του Θεανθρώπου.
Σύρος 27 Δεκεμβρίου 2013
Ισίδωρος Γ. Σαλάχας
