Τον τελευταίο καιρό έχει βουίξει ο τόπος μας από θαύματα, κι έχεις την εντύπωση πως ξεπερνούν και αυτά τα ίδια του Ιησού. Αλλά τι σημασία έχουν τα θαύματα του Χριστού; Ποια λυτρωτική αξία έχουν για μας σήμερα; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε, και τον προβληματισμό μας σε ό,τι αφορά τα σημερινά λεγόμενα «θαύματα».
Ο Χριστός δεν θεράπευσε παρά μονάχα μερικούς ασθενείς της εποχής του, ενώ στη δική μας εποχή, μόνο από τον καρκίνο, πεθαίνουν κάθε χρόνο δέκα εκατομμύρια άνθρωποι, και όμως, ο Χριστός δεν επεμβαίνει για να τους θεραπεύσει. Ο Χριστός χόρτασε πέντε χιλιάδες άτομα με τον πολλαπλασιασμό των άρτων και όμως σήμερα, το 1/3 της ανθρωπότητας υποφέρει από την πείνα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι πως ο Θεός τότε αλλά και σήμερα, εκφράζει την παντοδυναμία του και την αγάπη του στους ανθρώπους, επεμβαίνοντας στη ζωή τους «με χέρι κραταιό». Ωστόσο τα θαύματα του Ιησού δεν έχουν σημασία αυτά καθαυτά ως θαύματα, αλλά θέλουν να φανερώσουν κάτι για τους ανθρώπους της εποχής του Ιησού, αλλά και για εμάς σήμερα.
Τα θαύματα φανερώνουν:
Τον Ιησού ως Μεσσία
Τα περισσότερα θαύματα που μας διηγούνται τα Ευαγγέλια αναφέρονται σε θεραπείες αρρώστων και σε εξορκισμούς. Η αρρώστια για τους Εβραίους ήταν ένα «σημείο», μια ένδειξη ότι ο άνθρωπος βρισκόταν κάτω από την εξουσία του «κακού». Σύμφωνα με τη νοοτροπία εκείνης της εποχής, ο άνθρωπος υποφέρει κάτω από την εξουσία του Σατανά, με τον πειρασμό, την αρρώστια και τον θάνατο.
Με τον ερχομό του Χριστού, το βασίλειο του κακού καταστρέφεται και εγκαινιάζεται η Βασιλεία του Θεού: «Εάν εγώ [λέει ο Ιησούς], διώχνω τα δαιμόνια με τη δύναμη του Πνεύματος του Θεού, αυτό σημαίνει που έφτασε σ’ εσάς η Βασιλεία του Θεού» (Ματθαίος 12,28).
Αυτά τα «θαυμαστά έργα» του Χριστού, λοιπόν, δείχνουν τον ερχομό του αναμενόμενου Μεσσία, έτσι ακριβώς όπως τα είχε προβλέψει ο Προφήτης Ησαΐας, ως χαρακτηριστικά σημεία του εσχατολογικού Μεσσία (Ησαΐας 26,19/29,9-10/42,18). Εξάλλου, ο ίδιος ο Χριστός, στη συναγωγή της Ναζαρέτ, εφαρμόζει στον εαυτό του το κείμενο του Ησαΐα: «Το Πνεύμα του Κυρίου είναι επάνω μου. Γι’ αυτό και με έχρισε να φέρω το χαρμόσυνο μήνυμα στους φτωχούς. Με απέστειλε να κηρύξω στους αιχμαλώτους την απελευθέρωση, και την ανάβλεψη στους τυφλούς, να στείλω τους καταπιεσμένους στην ελευθερία, να κηρύξω το έτος της χάρης του Κυρίου» (Λουκάς 4,16-21).
Τα θαύματα του Ιησού, επομένως, έχουν ως κύριο σκοπό όχι να εντυπωσιάσουν ή να απαλλάξουν τους ανθρώπους από τη δεινή κατάσταση που τους δημιουργεί ο πόνος και ο θάνατος, αλλά να αποκαλύψουν την παρουσία της Βασιλείας του Θεού στο πρόσωπο του Χριστού.
Η σημασία της Βασιλείας του Θεού
Ο Χριστός δεν κάνει τα θαύματα για να «αναγκάσει» τους ανθρώπους να πιστέψουν σε Αυτόν. Αυτή ήταν η «συνταγή» του σατανά στην έρημο: δώσε ψωμί στον κόσμο και όλοι θα σε ακολουθήσουν! (Ματθαίος 4, 1-11). Τα «θαυμαστά έργα» του Χριστού, είναι «σημεία» που φανερώνουν την παρουσία της Βασιλείας του Θεού ανάμεσά μας, και ταυτόχρονα αποκαλύπτουν σε τι συνίσταται αυτή η Βασιλεία. Η Βασιλεία του Θεού είναι ο ίδιος ο ιστορικός Ιησούς ανάμεσα στους ανθρώπους.
Έτσι τα θαύματα του Ιησού φανερώνουν, στο πρόσωπο του Ιησού, τη στοργική και ισχυρή παρουσία του Θεού ανάμεσά μας. Μας φανερώνουν ποιος είναι ο Θεός, ο Θεός είναι ο Σωτήρας μας, νοιάζεται για εμάς. Αυτός είναι ο λόγος που ο Χριστός δεν μεταχειρίζεται τα θαύματα για τον εαυτό του ή έστω για να επιβάλλει στους άλλους να αναγνωρίσουν τη δόξα του, τη θεότητά του (Ματθαίος 4,1-11, Λουκάς 4,1-13).
Γι’ αυτό τον λόγο τα θαύματα που έκανε εδώ και είκοσι αιώνες ο Ιησούς, έστω και εάν δεν επαναλαμβάνονται σήμερα με αυτή την μορφή και με αυτήν τη συχνότητα, (πεθαίνουν άνθρωποι από καρκίνο, το 1/3 της ανθρωπότητας πεινάει κ.ο.κ.), εξακολουθούν να αποτελούν ένα είδος δραματοποιημένης κατήχησης που κηρύττει ποιος είναι ο Θεός: ο Θεός είναι «ο Θεός-μαζί μας», Αυτός που νοιάζεται για τον βασανισμένο λαό του. Και μπορεί να μην επαναλαμβάνονται συχνά όπως τον καιρό του Ιησού, ως σημεία, όμως, έχουν εκπληρώσει τον σκοπό τους και εξακολουθούν να τον εκπληρώνουν και σήμερα για χάρη μας.
Ο τελικός προορισμός του ανθρώπου
Τα θαυμαστά έργα του Χριστού κατέχουν και μία εσχατολογική σημασία, δηλαδή αποτελούν ένα ενδεικτικό βέλος που δείχνει προς τα πού βαδίζουμε, προς τον τελικό προορισμό του ανθρώπου, προς την οριστική σωτηρία του. Η Βασιλεία του Θεού, έχει ήδη εγκαινιασθεί στο πρόσωπο του Χριστού, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, βρίσκεται ακόμα καθ’ οδόν, προς την οριστική ωρίμανση στη «συντέλεια των καιρών». Υπό αυτήν την προοπτική, τα θαύματα του Χριστού δεν είναι μόνο σημεία της παρουσίας του στοργικού Θεού ανάμεσά μας, αλλά και υπόσχεση για το μέλλον. Αποδεικνύουν την τελική σωτηρία του ανθρώπου, είναι παράθυρα προς στο μέλλον, μια πρόγευση για το πώς θα είναι ο άνθρωπος όταν θα φθάσει στον οριστικό προορισμό του, όταν δηλαδή ο Θεός :
«θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους
και ο θάνατος πια δεν θα υπάρχει,
ούτε πένθος ούτε κραυγή
ούτε πόνος πια θα υπάρχει,
διότι τα παλιά πέρασαν» (Αποκάλυψη 21,4).
Με την πίστη μας ομολογούμε ότι ο Χριστός μας έσωσε από το βασίλειο του κακού, ωστόσο έχουμε την πικρή εμπειρία πως υπάρχει ακόμη η αρρώστια, ο θάνατος και η δυστυχία. Αλλά η πίστη μας φανερώνει, επίσης, ότι ο Χριστός ο πάσχων φορτώθηκε τον πόνο μας, και με τα θαύματά του μας απέδειξε το πώς θα είναι η τελική κατάσταση των λυτρωμένων. Καθένας που αγωνίζεται για να μειωθεί μέσα στον κόσμο, η θλίψη, η αρρώστια, ο πόνος, η φτώχεια, η δυστυχία, συνεργάζεται με τον Θεό κι έτσι συμβάλλει στο να ωριμάσει ο εσχατολογικός ερχομός της Βασιλείας. Γι’ αυτό ο Χριστιανός, αντί να περιμένει θαύματα για τον εαυτό του, πρέπει να κάνει θαύματα αγάπης και αλληλεγγύης για τους άλλους.
† Ιωάννης Σπιτέρης
Αρχιεπίσκοπος
πρώην Κερκύρας
