ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2023
Ο Ύψιστος έγινε βρέφος, μέσα στο οποίο ήταν κρυμμένος
ο θησαυρός της σοφίας, ο οποίος γεμίζει τα πάντα.
Ήταν ο Ύψιστος, ο οποίος θήλαζε το γάλα της Μαρίας,
ενώ όλα τα δημιουργήματα θηλάζουν τις ευλογίες του.
Αυτός είναι ο ζων μαστός της πνοής της ζωής….
Αγίου Εφραίμ του Σύρου, ύμνος στην Γέννηση του Χριστού
Η γιορτή των Χριστουγέννων μας οδηγεί να ζήσουμε και πάλι εφέτος, στη ζωή μας ως χριστιανοί, το επίκεντρο της ομολογίας της πίστης μας: την Ενσάρκωση και την κατά σάρκα γέννηση του αιώνιου Λόγου του Θεού. Διαβάζοντας μερικούς από τους Ύμνους του Αγίου Εφραίμ του Σύρου (+373), οι οποίοι είναι κείμενα που κάθε χρόνο με βοηθούν να προετοιμαστώ για την περίοδο αυτή της ζωής της Εκκλησίας, σας προτείνω την παραπάνω στροφή, παρμένη από τους ύμνους αυτού του Πατέρα της Εκκλησίας: Ο Ύψιστος έγινε ένα βρέφος… το οποίο θήλαζε το γάλα της Μαρίας… Πρόκειται για ένα κείμενο σύντομο και βαθύ, μέσα στο οποίο ο Άγιος Σύριος διάκονος κατορθώνει να ψάλλει, σε μία γλώσσα ταυτόχρονα θεολογική και ποιητική, το μυστήριο το οποίο επιτελούμε κατά τις ημέρες αυτές: ο Ύψιστος, ο οποίος γίνεται Βρέφος, γίνεται ένας από εμάς, στον οποίο κρύβεται, καλύπτεται όλη η Σοφία και η Καλοσύνη του Θεού. Ο Ύψιστος Θεός στον Λόγο του γίνεται άνθρωπος· ο Εφραίμ χρησιμοποιεί την ωραιότατη αυτή εικόνα: θηλάζει το γάλα της Μαρίας, μία εικόνα που υποδείχνει ότι Αυτός (ο Λόγος του Θεού), έγινε αληθινά άνθρωπος και βαδίζει μαζί με τους ανθρώπους, δίπλα σε όλους εμάς. Και αυτό το «θηλάζει το γάλα της Μαρίας», αυτή η συμπόρευση μαζί μας, γίνεται για όλους εμάς μία πηγή ευλογίας. Ο Εφραίμ προτείνει αυτόν τον θηλασμό, ως πηγή ευλογίας για όλο το ανθρώπινο γένος, με την εικόνα του «μαστού», δηλαδή της πηγής από την οποία αναβλύζει η ευλογία, η πνοή της ζωής για όλους μας, για όλους τους χριστιανούς, οι οποίοι μέσα στην Εκκλησία ζούμε το μυστήριο της αγάπης Του και της ευσπλαχνίας του. Το κείμενο του Αγίου Εφραίμ με εικόνες θεολογικές και ποιητικές, μας οδηγεί στον πυρήνα της πίστης μας: ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, Υιός και Λόγος του Θεού, γεννήθηκε αληθινά από την Μαρία, θήλασε το γάλα της, γέλασε και έκλαψε, περπάτησε με τους μαθητές του, πάτησε το χώμα της γης του, έλαβε την ανθρώπινη φύση μας, η οποία στο Πρόσωπό του ανήλθε στον ουρανό, συνεχίζει να μας ανανεώνει και να μας λυτρώνει διαμέσου της Εκκλησίας του, διαμέσου του Λόγου του, διαμέσου των ιερών μυστηρίων, τα οποία για εμάς, σήμερα αποτελούν τη συνέχιση της παρουσίας του μέσα στην Εκκλησία, η οποία θεανθρώπινη παρουσία του μας σώζει.
Και εμείς, οι χριστιανοί της Αποστολικής Εξαρχίας για τους Καθολικούς της βυζαντινής παράδοσης στην Ελλάδα, θα ζήσουμε τα Χριστούγεννα ως ιδιαίτερη στιγμή ευλογίας. Ο Κύριος θέλησε κατά το έτος αυτό του 2023 να συνεορτάσουμε τα Χριστούγεννα και οι τρεις μας κοινότητες, σύμφωνα με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο. Οφείλουμε να υποδεχθούμε και να ζήσουμε το γεγονός αυτό ως ευλογία του Κυρίου. Μία ευλογία που ζητά από όλους μας (τον Επίσκοπο, τους Ιερείς, τις Μοναχές, τους Λαϊκούς), άντρες και γυναίκες, να ζούμε με εκκλησιαστική κοινωνία, ως αληθινά Χριστιανοί Καθολικοί, χωρίς διακρίσεις ή αποκλεισμούς, οιασδήποτε μορφής. Το γεγονός αυτό πρέπει να μας κάνει να αισθανόμαστε και να ζούμε ως μέλη της μίας και μοναδικής ανατολικής, καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα.
….μίας μοναδικής Εκκλησίας, γιατί διαμέσου του βαπτίσματος γίναμε μέλη του μοναδικού Σώματος του Χριστού: ασφαλώς διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον και αυτό δηλώνει ένα δώρο και έναν πλούτο, αλλά σε μία μοναδική Εκκλησία, σε ένα μοναδικό Σώμα, στο Σώμα του Χριστού.
….Ανατολικής, δηλαδή μίας Εκκλησίας η οποία τελεί και ζει την πίστη της σύμφωνα με την δική μας λατρευτική παράδοση, δηλαδή τη δική μας βυζαντινή παράδοση στην Ελλάδα και την Εξαρχία. Η παράδοση αυτή είναι εμπλουτισμένη από την παρουσία της χαλδαϊκής κοινότητας, μίας διαφορετικής κοινότητας στην λατρευτική της γλώσσα, αλλά καλά ριζωμένης στη δική μας Εκκλησία. Γιατί η τέλεση της θείας λατρείας είναι η ομολογία της πίστης μας, με διαφορετική μορφή, ως εθνικής ομάδας, αλλά ενωμένη στην μοναδική μας ομολογία πίστης, στην μοναδική Εκκλησία του Χριστού.
…. Καθολικής, και αυτός είναι ένας όρος δεσμευτικός για όλους μας, λόγω του ότι από τη μία μεριά είμαστε αληθινή Εκκλησία, σε πλήρη εκκλησιαστική κοινωνία με τον Επίσκοπο Ρώμης και όλη την Καθολική Εκκλησία· από την άλλη πλευρά το να είμαστε και να ονομαζόμαστε «Καθολικοί» σημαίνει και απαιτεί από εμάς, μία καρδιά και ένα νου ανοιχτούς, να αισθανόμαστε και να βλέπουμε ως αδέλφια μας όλους όσοι είμαστε μέλη αυτής της Εκκλησίας.
… στην Ελλάδα, σ’ αυτή τη γη και σ’ αυτόν τον λαό που μας δέχθηκε και μας δέχεται, προσπαθώντας ενεργητικά και αισθηματικά να μας αισθανθεί όλους εμάς, που ήρθαμε από τόσα μέρη του κόσμους μας, Έλληνες μεταξύ Ελλήνων, ασφαλώς υπερήφανοι για την προέλευση μας, για τις παραδόσεις μας, για τις μητρικές μας γλώσσες, αλλά υπερήφανοι για τον πνευματικό πλούτο του καθενός μας να αισθάνεται δεκτός και να υποδέχεται, να ζει ως χριστιανός μέσα στην μοναδική Καθολική Εκκλησία, με ένα πνεύμα αληθινά αδελφικό, αληθινά καθολικό, αληθινά χριστιανικό.
Είμαστε πάντα καλεσμένοι να ζούμε την εικόνα εκείνη, που γεννιέται και αναβλύζει από την Πεντηκοστή: διαφορετικοί λαοί και γλώσσες, οι οποίοι με το δώρο του Αγίου Πνεύματος, γίνονται ένα μοναδικό Σώμα του Χριστού, μία μοναδική Εκκλησία, η οποία βαδίζει με τον Χριστό, κηρύττοντας το Ευαγγέλιο Του.
Κατά το έτος 2023, το οποίο ήδη τελειώνει, έγιναν διαφορετικά γεγονότα, τα οποία άγγιξαν άμεσα την Εκκλησία μας, την Εξαρχία μας, και τα οποία θέλω τώρα μαζί σας να υπενθυμίσω με πίστη και ευγνωμοσύνη.
Πριν απ’ όλα η Συνάντηση των ανατολικών καθολικών Επισκόπων της Ευρώπης, η οποία έγινε στην Νέα Μάκρη και στην Αθήνα, από 18 μέχρι 21 Σεπτεμβρίου. Ήταν για όλους μας μία ιστορική στιγμή μίας αληθινής καθολικής κοινωνίας με όλους τους ανατολικούς καθολικούς της Ευρώπης, την μαρτυρία των οποίων μας έφερναν οι παρόντες επίσκοποι και ιερείς. Ήταν μία συνάντηση η οποία μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν αδιανόητη και ακατόρθωτη για την Ελλάδα. Και αυτό το «αδιανόητο» γεγονός έγινε κατορθωτό χάρη στον Κύριο, και χάρη στη γενναιοδωρία τόσων και τόσων ανθρώπων, οι οποίοι πρόσφεραν για την πραγματοποίησή του.
Στη συνέχεια υπενθυμίζω την εμπειρία, η οποία ελπίζω να μπορέσει να επαναληφθεί στα προσεχή χρόνια: μία τρίμηνη παραμονή δύο ιεροσπουδαστών από την Σλοβακία, οι οποίοι πρόσφεραν γενναιόδωρα τις υπηρεσίες τους και τη συνεργασία τους στην Εξαρχία μας, τόσα στα θερινά ιδρύματα, όσο και στην ίδια την έδρα μας, στην οδό Αχαρνών· τελικά πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους, πρώτα στην απόμακρη και έπειτα στην άμεση προετοιμασία της Συνάντησης των Επισκόπων στην οποία αναφέρθηκα παραπάνω. Ευγνωμονώ τον Δαβίδ και τον Μαρτίνο για την παρουσία τους ανάμεσά μας, και καλωσορίζω όσους άλλους μιμηθούν το παράδειγμά τους στους προσεχείς μήνες.
Ως τρίτο θέμα θέλω να αναφέρω τη συμμετοχή μου στη Σύνοδο των Επισκόπων, η οποία έγινε στη Ρώμη κατά τον μήνα Οκτώβριο. Κατά τον μήνα εκείνο στην Ρώμη μπόρεσα να γνωρίσω τόσους και τόσους συναδέλφους Επισκόπους προερχόμενους από όλον τον κόσμο· μπόρεσα επίσης να κάνω γνωστή τη ζωή της Καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα να παρουσιάσω την Αποστολική μας Εξαρχία. Η Σύνοδος αυτή θα λήξει τον Οκτώβριο 2024 και γι’ αυτόν τον λόγο, το τελικό κείμενο που εκδόθηκε φέτος, είναι μονάχα μία σύνθεση των εργασιών του 2023.
Τελικά, ένα τελευταίο γεγονός, τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σπουδαίο, ήταν ο θάνατος του τέως Επισκόπου μας Δημητρίου Σαλάχα, στις 16 Οκτωβρίου. Ήταν ένα γεγονός σχεδόν απρόβλεπτο, το οποίο μας εξέπληξε. Μπορώ να σας πω ότι ο Επίσκοπος Δημήτριος πριν από μήνες προαισθανόταν ότι το τέλος του πλησίαζε και θα έλεγα ότι με διάφορους τρόπους προετοιμαζόταν. Βλέποντας τώρα τα γεγονότα που έγιναν, ξαναβλέπω ιδιαίτερα τη συμμετοχή του στην Συνάντηση των Επισκόπων κατά τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα, σχεδόν σαν αποχαιρετισμό του από πολλούς Ευρωπαίους Επισκόπους οι οποίοι ήταν φίλοι του, στα διάφορα Πανεπιστήμια της Ρώμης. Ένα πρόβλημα υγείας στην αρχή του Οκτωβρίου έκανε να ανακαλυφθεί σ’ αυτόν μία αθεράπευτη ασθένεια. Ο Κύριος τον κάλεσε κοντά Του στις 16 Οκτωβρίου. Την παραμονή του θανάτου του ο πατέρας Πέτρος του μετέδωσε το Ευχέλαιο και το Ιερό Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Ευγνωμονώ τον Κύριο ο οποίος καθημερινά βαδίζει μαζί μας, βαδίζει δίπλα μας, και μας κάνει να αισθανόμαστε μέλη του Σώματός του, της Αγίας του Εκκλησίας. Εύχομαι σε όλους, τους πιστούς της Εξαρχίας μας, Έλληνες, Ουκρανούς και Χαλδαίους, και σε όλους τους φίλους μας και τους ευεργέτες μας, Χριστούγεννα αληθινά ευλογημένα από τον Κύριο, και καλή αρχή του Νέου Έτους.
π. Εμμανουήλ Νιν
Αποστολικός Έξαρχος
