Του Σεβασμιοτάτου π. Ιωάννη,
Καθολικού Αρχιεπισκόπου
Κερκύρας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και
Μητροπολίτη Ιονίων νήσων, Αποστολικού
Τοποτηρητή του Βικαριάτου Θεσσαλονίκης
ΕΥΧΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2019
Αγαπητοί μου,
Οι άγγελοι έψαλαν την νύκτα των Χριστουγέννων: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία», που σημαίνει: «Ειρήνη για τους ανθρώπους που ο Θεός αγαπά». Και όμως αυτήν τη νύχτα των Χριστουγέννων 2019, όπως συμβαίνει και τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες αστυνομικοί φρουρούν τις μεγάλες εκκλησίες όπου τελείται το μυστήριο της γέννησης του Κυρίου για να τις προστατέψουν από ενδεχόμενες απόπειρες τρομοκρατίας. Τι συμβαίνει σε αυτόν τον κόσμο; Η βία, η τρομοκρατία, ο πόλεμος, η αδικία κυριαρχούν ακόμα στον κόσμο μας. Μάταια οι άγγελοι τα πρώτα Χριστούγεννα ανήγγειλαν την ειρήνη για τους ανθρώπους που ο Θεός αγαπά;
Εμείς οι χριστιανοί που πεισματικά εξακολουθούμε να πιστεύουμε στην πραγματική ενανθρώπιση του Λόγου του Θεού, που πιστεύουμε πως ο Παντοδύναμος και αιώνιος Θεός από αγάπη για τους ανθρώπους έγινε ένα αδύναμο και εύθραυστο μωρουδάκι, που από μικρός γνώρισε τη φτώχεια και την προσφυγιά (η φυγή στην Αίγυπτο), την δολοφονική μανία των ισχυρών αυτού του κόσμου (ο Ηρώδης), εμείς που πιστεύουμε, ξέρουμε πως η γέννηση του Χριστού είναι η αρχή του θεϊκού δράματος της αγάπης του Θεού που θυσιάζεται ή, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος:
«[Ο Ιησούς] αν και ήταν κατά τη φύση Θεός,
… κένωσε τον εαυτό του,
με το να γίνει δούλος,
παίρνοντας την ανθρώπινη φύση» (Φιλ. 2,6-7)
Αυτή η «κένωση» του Θεού πραγματοποιήθηκε από τη στιγμή που έγινε άνθρωπος στα σπλάχνα της Θεοτόκου και γεννήθηκε στη Βηθλεέμ. Η βυζαντινή αναπαράσταση της γέννησης του Χριστού μας δείχνει όλη τη δραματικότητα αυτού του μυστηρίου: Η γέννηση του Χριστού αποτελεί την αρχή της πορείας του προς το σταυρό. Πράγματι ο Χριστός σε αυτήν την εικόνα είναι τυλιγμένος με νεκρικά σουδάρια. Αυτό δηλώνει ότι ο Χριστός γεννήθηκε για να πεθάνει για εμάς και δεν εκφράζει απλώς συναισθηματικά τη γέννηση ενός βρέφους. Η Γέννηση του Χριστού ετοιμάζει το Πάσχα. Γι’ αυτό ο Χριστός κοιμάται, όχι πάνω σε μια φάτνη, αλλά πάνω σε έναν τάφο. Αυτό το γεγονός πλέον μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε γιατί ακόμα στον κόσμο υπάρχει τόσος πόνος, τόσα δράματα, τόση κακία, τόση βία. Γιατί ακόμα η ειρήνη, η αγάπη δεν μπόρεσαν να εδραιωθούν στον κόσμο μας; Διότι ο ερχομός του Ιησού ανάμεσά μας, για να φέρει τα ορατά αποτελέσματα στην κοινωνία μας, προϋποθέτει και μια άλλη γέννηση, αυτή που πραγματοποιείται μέσα στην καρδιά των ανθρώπων. Η Ειρήνη και η σωτηρία που έφερε ο Χριστός με τη γέννησή του δεν αποτελούν αυτόματη διαδικασία, δεν επιβάλλονται έξωθεν με τη βία, αλλά αποτελούν προσφορά αγάπης, που όπως κάθε αγάπη πρέπει ο άνθρωπος να τη δεχθεί ελεύθερα. Δυστυχώς όμως, όπως και τότε, έτσι και σήμερα: «δεν υπήρχε γι’ αυτόν τόπος στο πανδοχείο» της καρδιάς μας. Ή, όπως γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην εισαγωγή του Ευαγγελίου του:
Αυτός [ο Ιησούς] ήταν το Φως μέσα στο σκοτάδι, αλλά
«το σκοτάδι δεν το κατάλαβε».
«Στον κόσμο ήταν,
κι ο κόσμος απ’ αυτόν έγινε,
αλλά ο κόσμος δεν τον γνώρισε.
Ήλθε στον τόπο του,
και οι δικοί του δεν τον δέχθηκαν» (Ιω. 1,5,11-12).
Εδώ είναι όλο το δράμα της ανθρωπότητας, η άρνηση της ενσαρκωμένης Αγάπης, η άρνηση της Ειρήνης. Αυτό το γεγονός αποτελεί τη δυστυχία των ανθρώπων. Ωστόσο όπως γράφει ο ίδιος Ευαγγελιστής «σ’ όσους όμως τον δέχθηκαν και πίστεψαν σ’ αυτόν, έδωσε το δικαίωμα να γίνουν παιδιά του Θεού». (Ιω. 1, 12). Ναι, «παιδί» του Θεού σε όλες τις διαστάσεις. Στην απλότητα της καρδιάς που πιστεύει ακόμα στην αγάπη. Ενώ ο Θεός μας, με τη γέννησή του ως άνθρωπος, έγινε μικρός για να μας δείξει την αφοπλιστική αγάπη του, αντίθετα εμείς θέλουμε να είμαστε μεγάλοι, να κυριαρχήσουμε πάνω στους άλλους, να αποκτήσουμε δύναμη εκμεταλλευόμενοι ο ένας τον άλλο…
Έτσι όμως και εμείς δεν θα αντιληφθούμε ποτέ τον τρόπο με τον οποίο γεννήθηκε ο Κύριος, όπως δεν το γνώρισαν οι περισσότεροι άνθρωποι τις εποχής εκείνης. Ούτε οι δυνατοί της Ρώμης, ούτε της Ιερουσαλήμ.
Μόνο οι φτωχοί βοσκοί τον γνώρισαν και τον προσκύνησαν: «Σ’ εκείνη την περιοχή υπήρχαν βοσκοί, που αγρυπνούσαν τη νύκτα και φύλαγαν βάρδιες για το κοπάδι τους». Την εποχή εκείνη οι βοσκοί, ήταν τόσο περιφρονημένοι ώστε δεν τους επιτρέπονταν να μπουν στον ναό της Ιερουσαλήμ και να καταθέσουν ως μάρτυρες στα δικαστήρια. Κοινωνικά ήταν ανύπαρκτοι.
Σε αυτούς ανήγγειλε ο Άγγελος τη γέννηση του Σωτήρα. Αυτοί πήγαν πρώτοι και προσκύνησαν, αυτοί έγιναν οι πρώτοι κήρυκες της γέννησής του, οι πρώτοι απόστολοι: «Όταν είδαν, έκαμαν γνωστό το λόγο που τους αναγγέλθηκε, σχετικά με το παιδί. Κι όλοι όσοι άκουσαν θαύμασαν γι’ αυτά που τους διηγήθηκαν οι βοσκοί».
Μας αφήνει άφωνους το γεγονός ότι ο Θεός ήλθε για όλους, αλλά κυρίως για τους φτωχούς, τους ξεχασμένους, τους ανώνυμους, τους απόκληρους. Ο Θεός αρχίζει την γήινη ζωή του από αυτούς, τους τελευταίους.
Τα Χριστούγεννα δεν είναι για αυτούς που λειτουργούν αποκλειστικά με τετράγωνα μυαλά, δεν είναι για τις μαθηματικές εξισώσεις, για αυτούς που αναζητούν πάντοτε μια λογική εξήγηση για όλα, αποκλείοντας την καρδιά τους. Ναι, γιατί για αυτούς ένας Θεός που γίνεται βρέφος, για αγάπη για τους ανθρώπους, δεν μπορεί να έχει μια λογική εξήγηση, πρόκειται για κάτι το παράλογο, δηλαδή «πέρα-του-λόγου». Και όμως ο «Λόγος έγινε σάρκα» μας λέει το Ευαγγέλιο, ή όπως έγραψε ένας χριστιανός ποιητής: «Ποιος είναι ο Θεός; Είναι το φιλί του Θεού στον άνθρωπο που έπεσε στη γη την ημέρα των Χριστουγέννων».
Εάν δεν δεχθούμε με όλο μας το είναι ότι αυτός είναι ο Θεός μας ο οποίος φανερώθηκε την ημέρα των Χριστουγέννων, δεν θα πραγματοποιηθεί η σωτηρία για εμάς, δεν θα αλλάξει τίποτα μέσα μας και γύρω μας. Δεν θα έχει νόημα αυτό που ομολογούμε όταν αναγγέλλουμε το «Πιστεύω»:
«Τον δι’ ημάς τους ανθρώπους
και διά την ημετέραν σωτηρίαν
κατελθόντα εκ των ουρανών,
και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου
και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπήσαντα».
Είμαστε «παιδιά» του Θεού κυρίως διότι, ο Χριστός, με τη γέννησή του, ήλθε για να μας προσφέρει τον ίδιο τον εαυτό του, φως στο σκοτάδι, φλόγα στο κρύο αυτού του κόσμου, αγάπη εκεί που δεν υπάρχει αγάπη. Ήρθε για να μπολιάσει τον άνθρωπο με τη θεϊκή του Ζωή. Η ίδια η ζωή του Θεού είναι μέσα μου.
Η ζωή, λοιπόν, του ίδιου του Θεού μας δίνεται και μας μετατρέπει σε αυτόν, αυτή είναι η ουσία του Χριστιανισμού.
Δεν έχουμε ακόμη αντιληφτεί αυτό το απίστευτο μυστήριο της Αγάπης του Θεού για εμάς, ή καλύτερα, δεν θέλουμε ακόμη να το αποδεχθούμε, γιατί εάν το είχαμε αποδεχθεί ως πραγματικότητα για εμάς, τα πράγματα μέσα μας και γύρω μας θα είχαν αλλάξει ριζικά.
Αλλά, και τώρα, μέσα σε αυτήν την κατάντια της ανθρωπότητας, μέσα σε αυτόν τον κόσμο γεμάτο δάκρια και πόνο, υπάρχει ελπίδα. Δεν είναι χίμαιρα η αγγελία της ειρήνης από τους αγγέλους. Οι κάθε λογής βίαιοι άνθρωποι, οι κάθε λογής εκμεταλλευτές και απατεώνες μπορεί να την επιλύσουν, αλλά η ειρήνη, η ελπίδα θα ξαναγυρίσει, όπως μια άνοιξη που δεν φοβάται την παγωνιά του χειμώνα της ιστορίας. Αυτό μπορεί να αρχίσει από την καρδιά του καθενός από εμάς.
Αυτό το Βρέφος για το οποίο δεν υπάρχει θέση στο πανδοχείο αυτού του κόσμου, που γεννιέται μέσα σε μια φάτνη, που για προσκυνητές έχει τους ταπεινούς και τελευταίους βοσκούς, που πορεύεται ήδη προς τον σταυρό, μπορεί να μας ταρακουνήσει για να αλλάξει κάτι μέσα μας και γύρω μας. Υπάρχει ελπίδα διότι αυτό το Βρέφος, με το να γίνει άνθρωπος, δίδαξε τι πραγματικά σημαίνει κλάμα και πόνος, αλλά δίδαξε επίσης τι σημαίνει ελπίδα, τι σημαίνει ευσπλαχνία και αγάπη. Ο Παντοδύναμος Θεός που μοιράστηκε σε όλα την ανθρώπινη ύπαρξη, θέλησε να διαπλεύσει μαζί μας σε αυτό το ποτάμι των δακρύων της ανθρωπότητας, μέχρις ότου η ζωή μας και η ζωή του, να γίνουν ένα και μόνο ποτάμι, το ποτάμι της Ζωής.
Τελειώνοντας, μπορούμε να προσευχηθούμε με τα λόγια του ίδιου χριστιανού ποιητή που αναφέραμε προηγουμένως: «Θεέ μου που έγινες Βρέφος, φτωχός όπως η αγάπη, μικρός όπως μικρός είναι ο άνθρωπος, ταπεινός όπως το άχυρο όπου σε τοποθέτησε η Μητέρα σου, Θεέ μου που έγινες μικρός για να μάθεις να ζήσεις αυτήν την ταπεινή ζωή μας με τις πίκρες και τις χαρές της, Θεέ μου που ζεις μέσα μας, μόνο αν με αγάπη σε δεχθούμε, μάθε μας ότι δεν υπάρχει άλλο νόημα για τη ζωή μας και για το μέλλον μας, παρά να γίνουμε, με τη χάρη σου, όπως Εσύ, μικροί, αλλά γεμάτοι αγάπη».
Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα
Ο Επίσκοπός σας
+ Ιωάννης
