ΙΣΠΑΝΙΑ . «Η Εκκλησία, στην υπηρεσία των φτωχών», είναι ο τίτλος εγγράφου από τους επισκόπους της Ισπανίας που αναλύει την εθνική πραγματικότητα και διατυπώνει προτάσεις για το καλό της Χώρας.
«Οι ανησυχίες για τον πόνο που προκαλείται από τη σοβαρή οικονομική, κοινωνική και ηθική κρίση στην ισπανική κοινωνία» και «η ελπίδα με βάση τη μαρτυρία που προσφέρουν πολλά μέλη της Εκκλησίας στηρίζοντας όσους βιώνουν τις συνέπειες της κρίσης» είναι οι δύο βασικές αρχές που εμπνέουν το "Iglesia, servidora de los Pobres" («Η Εκκλησία, στην υπηρεσία των φτωχών»), την ποιμαντική επιστολή που εγκρίθηκε από την Ι. Σύνοδο της Καθολικής Ιεραρχίας της Ισπανίας κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου της. Δύο στοιχεία που οι επίσκοποι θέλουν να μοιραστούν «με τους πιστούς και με όλους εκείνους που επιθυμούν να ακούσουν τη φωνή τους».
Οι νεόπτωχοι. Διαρθρωμένη σε τέσσερα μέρη, η ποιμαντική επιστολή ξεκινά αναλύοντας την τρέχουσα κοινωνική κατάσταση και προσδιορίζοντας τους παράγοντές της. Στο πρώτο μέρος, περιγράφοντας την τρέχουσα κατάσταση, οι επίσκοποι επικεντρώνονται στους «νεόπτωχους» και στις «νέες μορφές φτώχειας», και κυρίως σε αυτούς που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Όπως τονίζουν «δεν είναι δύσκολο να βρεθούν πολλοί νέοι άνεργοι, οι οποίοι διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να πέσουν θύματα ακραίων καταστάσεων». Εκτός από τα οικονομικά και τα κοινωνικά προβλήματα, οι επίσκοποι υπογραμμίζουν «τη φτώχεια που προέρχεται από τη μετανάστευση». Στην πραγματικότητα, οι μετανάστες είναι αυτοί που έχουν πληγεί περισσότερο από μια κρίση στην οποία δεν συνέβαλαν. Από την οπτική αυτή οι επίσκοποι καλούν τις εθνικές και κοινοτικές αρχές να υιοθετήσουν μια «γενναιόδωρη υποδοχή, και συνεργασία με τις χώρες προέλευσης».
Εκτός από τις νέες μορφές φτώχειας, η ποιμαντική επιστολή υποδεικνύει τη διαφθορά ως διακριτικό γνώρισμα των σύγχρονων κοινωνιών, που περιγράφουν ως «ηθικό κακό» που προκαλείται από την «απληστία» και την «ατομική φιλαργυρία». Αυτές οι καταστάσεις διαφθοράς προκαλούν κοινωνική αναστάτωση, αλλάζουν τις οικονομικές επιδόσεις, εμποδίζουν τον θεμιτό ανταγωνισμό και αυξάνουν το κόστους των υπηρεσιών. Για τους επισκόπους, η τόσο αναγκαία προσωπική και κοινωνική αναγέννηση είναι δυνατή μόνο μέσω ενός «μεγαλύτερου ενδιαφέροντος για το κοινό καλό», προερχόμενο από τις ηθικές και κοινωνικές αρετές και ορατό στην αγάπη για τους άλλους. Ωστόσο, οι νέες μορφές φτώχειας και διαφθοράς ευνοούνται από την πνευματική εξαθλίωση. Οι προσωπικές και ηθικές συμπεριφορές έχουν πληγεί από τη θρησκευτική αδιαφορία, από το να ξεχνάμε το Θεό, και από τη περιφρόνηση του υπερβατικού πεπρωμένου του ανθρώπου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, επισημαίνουν οι επίσκοποι, ότι «η προσωπικότητα του ανθρώπου είναι εμπλουτισμένη με την αναγνώριση του Θεού, που υποστηρίζει την ηθική διάσταση, φέρνει την αγάπη για κάθε άνθρωπο, καθιστώντας την αδελφική φιλανθρωπία διακριτικό γνώρισμά του».
Η σημερινή κατάσταση. Στο δεύτερο μέρος του εγγράφου επισημαίνουν τέσσερις παράγοντες που ευθύνονται για την τρέχουσα κοινωνική κατάσταση. Ο πρώτος είναι η άρνηση της υπεροχής του ανθρώπου, με βάση την αξιοπρέπεια που χορηγείται από τον Θεό. Ο δεύτερος είναι η κυριαρχία της αμεσότητας και της τεχνολογίας στην τρέχουσα κουλτούρα. Το κοινωνικό μοντέλο επικεντρωμένο στην οικονομία είναι ο τρίτος παράγοντας που εξηγεί την κρίση. Η φούσκα της αγοράς των ακινήτων, η υπερχρέωση, η έλλειψη ρύθμισης και εποπτείας της αγοράς έχουν προκαλέσει μια περίοδο ύφεσης, σύμφωνα με την οποία η μόνη λύση είναι η λογική της ανάπτυξης, σαν να ήταν το «περισσότερο» ίσο με το «καλύτερο». Τέταρτον, συνέπεια της λογικής της ανάπτυξης είναι σε κάποιο βαθμό η ειδωλολατρία της αγοράς, ενώ στην πραγματικότητα, η οικονομική δραστηριότητα καθ' εαυτή δεν μπορεί να λύσει όλα τα κοινωνικά προβλήματα. Ο ενάρετος στόχος για το κοινό καλό είναι πρωταρχικό καθήκον του πολιτικού χώρου, ο οποίος δεν πρέπει να αποφεύγει τις ευθύνες του, επισημαίνουν οι επίσκοποι. Έτσι, οι επίσκοποι καλούν για την εμβάθυνση της ιεραποστολικής διάστασης της φιλανθρωπίας και την αντιμετώπιση της πρόκλησης για μια οικονομία της κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς.
Οκτώ προτάσεις. Στο τρίτο μέρος οι ιεράρχες παρουσιάζουν έναν κατάλογο αρχών της κοινωνικής διδασκαλίας της Εκκλησίας που φωτίζει την πραγματικότητα. Οι αρχές αυτές περιλαμβάνουν «την αξιοπρέπεια του ανθρώπινου προσώπου», την «κοινωνική διάσταση και την παγκόσμια διάσταση των αγαθών», την «αλληλεγγύη και την ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων», την «επικουρικότητα», το «κοινό καλό». Στο τέταρτο μέρος οι ιεράρχες προσφέρουν οκτώ προτάσεις, αρχής γενομένης με την πίστη: «Για την προώθηση της στάσης της ανανέωσης και της μεταστροφής που μας ταυτίζει με τον Χριστό και πηγαίνοντας προς τους φτωχούς», για την «καλλιέργεια μιας μορφής πνευματικότητας που προάγει την κοινωνική συμμετοχή», για την «υποστήριξη του εαυτού μας με την μεταμορφωτική δύναμη του ευαγγελισμού», την «εμβάθυνση της ευαγγελικής διάστασης της φιλανθρωπίας και της κοινωνικής δράσης, ξεκινώντας με την προσωπική μαρτυρία», την «προώθηση της ολοκληρωμένης ανάπτυξης του ανθρώπου και την αντιμετώπιση των βασικών αιτιών της φτώχειας», την «υπεράσπιση της ζωής και της οικογένειας και των θεμελιωδών κοινωνικών αγαθών», για την «αντιμετώπιση της πρόκλησης της χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας που βασίζεται στην κοινωνία».
SIR
