Συχνά μας ρωτούν ποια είναι η διαδικασία της αγιωνυμίας ή της αγιοκατάταξης στην Καθολική Εκκλησία. Με άλλα λόγια, πως η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει την αγιοσύνη σε κάποιον πιστό της. Το ακόλουθο σημείωμα, ως απάντηση, το έχουμε πάρει από την επίσημη ιστοσελίδα της Ιεράς Συνόδου του Αγίας Έδρας υπεύθυνή για την αγιωνυμία των πιστών. Η μετάφραση είναι του Μιχάλη Ρούσσου από τη Σύρο.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΜΑΚΑΡΙΩΝΥΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝΥΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
1. Οι εκκλησιαστικοί κανόνες, οι οποίοι αφορούν στην διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται για τις Υποθέσεις Αγιωνυμίας, περιέχονται στο Αποστολικό Διάταγμα Divinus Perfectionis Magister, δημοσιευμένο από τον Ιωάννη Παύλο Β’ στις 25 Ιανουαρίου 1983 (AAS LXXV, 1983, 349-355).
2. Για να ξεκινήσει μία Υπόθεση Αγιωνυμίας χρειάζεται να περάσουν τουλάχιστον 5 χρόνια από τον θάνατο του υποψηφίου. Και αυτό για να επιτραπεί μεγαλύτερη ισορροπία και αντικειμενικότητα στην αξιολόγηση της περίπτωσης, και για να κατακαθίσει η συναισθηματική φόρτωση ης στιγμής. Ανάμεσα στον λαό πρέπει να είναι σαφής η πεποίθηση για την αγιότητά του (fama sanctitas) και για την αποτελεσματικότητα της μεσιτείας του στον Κύριο (fama signorum).
3. Αρμόδιος για την έναρξη της εξέτασης είναι ο επίσκοπος της επαρχίας, στην οποία απεβίωσε το πρόσωπο του οποίου ζητείται η μακαριωνυμία [Πρόκειται το πρώτο στάδιο της αγιωνυμίας]. Η ομάδα προώθησης (Actor Causae): επισκοπή, ενορία, μοναχικό τάγμα, αδελφότητα, δια μέσου ενός γενικού υπευθύνου (Postulator) ζητάει από τον επίσκοπο την έναρξη της διαδικασίας εξέτασης της ζωής, των γραπτών, των μαρτύρων του εν λόγω πιστού. Ο επίσκοπος, αφού αποκτήσει την άδεια της Αγίας Έδρας, συγκροτεί ένα κατάλληλο επαρχιακό δικαστήριο. Ενώπιον του δικαστηρίου οι μάρτυρες καλούνται να αναφέρουν συγκεκριμένα γεγονότα πάνω στην ηρωική εξάσκηση των χριστιανικών αρετών, δηλαδή των θεολογικών αρετών: πίστη, ελπίδα και αγάπη, και των θεμελιωδών αρετών: σύνεση, δικαιοσύνη, εγκράτεια και ανδρεία, και των άλλων ιδιαιτεροτήτων του προσωπικού του βίου. Επιπλέον, πρέπει να συγκεντρωθούν όλα τα έγγραφα που αφορούν στον υποψήφιο. Από την στιγμή αυτή αποκτά τον τίτλο του Δούλου/Δούλης του Θεού.
4. Αφού ολοκληρωθεί η επαρχιακή εξέταση, τα πεπραγμένα και τα έγγραφα περνούν στη Σύνοδο για τις Υποθέσεις Αγιωνυμίας στην Ρώμη. Αυτή καταρτίζει το δημόσιο Αντίγραφο, που χρησιμεύει για την περαιτέρω εργασία. Ο Postulator, διαμένων στη Ρώμη, συνεχίζει υπό την διεύθυνση ενός εισηγητή της Συνόδου την ετοιμασία της Positio, δηλαδή της σύνοψης των εγγράφων, που αποδεικνύει την ηρωική εξάσκηση των αρετών. Η Positio εξετάζεται θεολογικά από εννέα θεολόγους, οι οποίοι ψηφίζουν. Εάν η πλειοψηφία των θεολόγων είναι υπέρ, η Υπόθεση Αγιωνυμίας περνάει στην κρίση των Καρδιναλίων και των Επισκόπων, μελών της Συνόδου. Αυτοί συγκεντρώνονται δύο φορές τον μήνα. Εάν η κρίση τους είναι ευνοϊκή, ο Πρόεδρος της Συνόδου παρουσιάζει το αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας της Υπόθεσης στον Άγιο Πατέρα, ο οποίος χορηγεί την έγκρισή του και εξουσιοδοτεί την Σύνοδο να συντάξει το σχετικό διάταγμα. Ακολουθεί η δημόσια ανάγνωση και η δημοσίευση του διατάγματος.
5. Για την μακαριωνυμία ενός ομολογητή [ως «ομολογητής» εννοείται η κατηγορία των Μακαρίων και των Αγίων, που διακρίνεται από: οι μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους για την πίστη· Οι ομολογητές είναι οι μακάριοι και οι άγιοι, που έδωσαν μαρτυρία της πίστης τους κατά την επίγεια ζωή τους, χωρίς να υποστούν όμως το μαρτύριο] απαιτείται ένα θαύμα αποδιδόμενο στη μεσιτεία του Δούλου/Δούλης του Θεού, το οποίο διαπιστώθηκε μετά τον θάνατό του. Το ζητούμενο θαύμα πρέπει να αποδειχθεί δια μέσου μιας κατάλληλης κανονικής εξέτασης, ακολουθώντας μία διαδικασία ανάλογη με εκείνη για τις ηρωικές αρετές. Αυτή ολοκληρώνεται επίσης με σχετικό διάταγμα. Αφού δημοσιευθούν τα δύο διατάγματα (δηλαδή των ηρωικών αρετών και του θαύματος) ο Άγιος Πατέρας αποφασίζει την μακαριωνυμία, που είναι η χορήγηση δημόσιας λατρείας περιορισμένης σε ένα ιδιαίτερο περιβάλλον. Με την μακαριωνυμία ο υποψήφιος αποκτά τον τίτλο του Μακαρίου.
Για την Μακαριωνυμία ενός μάρτυρα δεν απαιτείται θαύμα: αναγνωρίζεται η αγιοσύνη από το γεγονός που έδωσε τη ζωή του για το Χριστό.
6. Για την αγιωνυμία απαιτείται ένα δεύτερο θαύμα, αποδιδόμενο στη μεσιτεία του Μακαρίου, το οποίο έλαβε χώρα μετά την μακαριωνυμία του. Οι μέθοδοι της επιβεβαίωσης του προβαλλόμενου θαύματος είναι ίδιες με εκείνες που ακολουθούνται για την μακαριωνυμία. Ως αγιωνυμία εννοείται η χορήγηση δημόσιας λατρείας μέσα στην Παγκόσμια Εκκλησία. Με την αγιωνυμία ο Μακάριος αποκτά τον τίτλο του Αγίου.
Για την Αγιωνυμία ενός Μακαρίου μάρτυρα απαιτείται επίσης η αναγνώριση ενός θαύματος.
[Επιμέλεια της Συνόδου για τις Υποθέσεις Αγιωνυμίας]
