Στην τελική του ομιλία στη Συνέλευση της Συνόδου, ο Πάπας Φραγκίσκος χαρακτηρίζει το τελικό έγγραφο της Συνόδου ως «τριπλό δώρο».
Απευθυνόμενος στη Συνοδική Συνέλευση το βράδυ του Σαββάτου, ο Πάπας Φραγκίσκος τόνισε πως το Τελικό Έγγραφο, το οποίο συντάχθηκε κατά τη διάρκεια της 2ης Συνόδου της Συνόδου για τη Συνοδικότητα που ξεκίνησε στις 2 Οκτωβρίου μετά από μια διαδικασία ακρόασης και διαλόγου, είναι ο καρπός τριών και πλέον ετών ακρόασης του Λαού του Θεού. Αποκαλύπτει, σημείωσε, μια κοινή πορεία προς τα εμπρός προς μια «συνοδική Εκκλησία» που ενσωματώνει το Ευαγγέλιο όχι απλώς με λόγια αλλά με κάθε πράξη και αλληλεπίδραση.
Η ΙΣΤ΄ Τακτική Συνέλευση της Συνόδου ολοκληρώθηκε επίσημα την Κυριακή 27 Οκτωβρίου, με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου προεξάρχοντως του Πάπα Φραγκίσκου.
Ένα τριπλό δώρο
Ο Πάπας Φραγκίσκος περιέγραψε το Έγγραφο ως ένα δώρο με πολλαπλές διαστάσεις, που χρησιμεύει τόσο ως καθοδήγηση για την Εκκλησία όσο και ως ένα σύμβολο ενότητας και κοινής αποστολής.
Πρώτον, τόνισε την εμπιστοσύνη του στους επισκόπους, υπογραμμίζοντας την αξία της παρουσίας κάθε επισκόπου στη διαμόρφωση του συνοδικού ταξιδιού.
«Για μένα, ως Επίσκοπος Ρώμης, συγκαλώντας την Εκκλησία του Θεού σε Σύνοδο, είχα επίγνωση ότι σας χρειαζόμουν όλους: Επισκόπους και μάρτυρες του συνοδικού ταξιδιού. Σας ευχαριστώ!» είπε.
Αναγνωρίζοντας τον ρόλο του ως ακροατή, υπενθύμισε στον εαυτό του -και σε κάθε επίσκοπο- ότι «ο επίσκοπος της Ρώμης… πρέπει επίσης να εξασκηθεί στην ακρόαση, προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στον Λόγο που κάθε μέρα του λέει: “Στήριξε τους αδελφούς και τις αδελφές σου… Βόσκε τα πρόβατά μου”».
Αυτή η πράξη της ακρόασης, είπε, είναι απαραίτητη για την καλλιέργεια της αρμονίας μέσα στην Εκκλησία, μιας αρμονίας που οραματίστηκε ο Άγιος Βασίλειος και η Β΄ Βατικανή Σύνοδος.
Φύλαξη της αρμονίας, διάλυση της ακαμψίας
Ο Πάπας Φραγκίσκος υπογράμμισε την ανάγκη η Εκκλησία να ενσαρκώσει την αρμονία που περιγράφει η Β΄ Βατικανή Σύνοδος, η οποία μιλάει για την Εκκλησία «σαν μυστήριο». Εξήγησε: Είναι σημείο και όργανο του Θεού μας, ο οποίος έχει ήδη ετοιμάσει το τραπέζι και τώρα περιμένει.
Η χάρη του Θεού, είπε, «ψιθυρίζει λόγια αγάπης στην καρδιά κάθε ανθρώπου». Εναπόκειται στην Εκκλησία να «ενισχύσει τη φωνή αυτού του ψιθύρου, χωρίς να τον εμποδίζει- ανοίγοντας πόρτες αντί να υψώνει τοίχους».
«Δεν πρέπει να συμπεριφερόμαστε ως “διανομείς της χάρης” που οικειοποιούνται τον θησαυρό δένοντας τα χέρια του φιλεύσπλαχνου Θεού μας», προειδοποίησε ο Πάπας Φραγκίσκος, καλώντας σε διαφάνεια και ταπεινότητα.
Και αναφερόμενος σε ένα ποίημα της Madeleine Delbrêl, μιας μυστικής της περιφέρειας που ενθάρρυνε τους αναγνώστες της, να μην είναι ποτέ «άκαμπτοι», ο Πάπας διάβασε μερικούς από τους στίχους της, χαρακτηρίζοντάς τους ως «προσευχή» και καλώντας την Εκκλησία να ζήσει την αποστολή της με διαφάνεια, χαρά και εμπιστοσύνη στο έλεος του Θεού.
Καλώντας για μια πίστη που είναι ένας «χορός στην αγκαλιά της χάριτος», ο Πάπας Φραγκίσκος κάλεσε την Εκκλησία να ζήσει την αποστολή της με διαφάνεια, χαρά και εμπιστοσύνη στο έλεος του Θεού.
Μάρτυρες της ειρήνης σε έναν διαλυμένο κόσμο
Επισημαίνοντας τον ρόλο της Εκκλησίας ως ειρηνοποιού σε έναν διαλυμένο κόσμο, ο Πάπας είπε: «Στην εποχή μας που σημαδεύεται από πολέμους, πρέπει να είμαστε μάρτυρες της ειρήνης, ακόμη και μαθαίνοντας πώς να ζούμε τις διαφορές μας με συναδελφικότητα».
Αναγνωρίζοντας τις διαφορετικές εμπειρίες των επισκόπων από περιοχές που έχουν πληγεί από τη βία, τη φτώχεια και τον πόνο, ενθάρρυνε όλους να οικοδομήσουν ενεργά την ειρήνη μέσω της ακρόασης και της συμφιλίωσης.
Ο Πάπας ανακοίνωσε ότι επέλεξε να μην συντάξει Αποστολική Παραίνεση μετά τη Σύνοδο, αλλά, όπως είπε, το έγγραφο της Συνόδου θα είναι άμεσα διαθέσιμο σε όλους.
«Υπάρχουν ήδη εξαιρετικά συγκεκριμένες ενδείξεις στο Έγγραφο που μπορούν να αποτελέσουν οδηγό για την αποστολή των Εκκλησιών, στις συγκεκριμένες ηπείρους και τα πλαίσια τους», εξήγησε και εξέφρασε την πεποίθηση ότι αυτή η κοινή εμπειρία θα εμπνεύσει «συγκεκριμένες δράσεις που θα υπηρετούν τον λαό του Θεού».
Μια Εκκλησία στην οποία αναπνέει το Πνεύμα
Το Άγιο Πνεύμα, υπενθύμισε στη συνέλευση, είναι η ενωτική δύναμη της Εκκλησίας σε όλους τους πολιτισμούς, τις προκλήσεις και τις ελπίδες, και ευχαριστώντας τη συνέλευση για τη συμμετοχή τους, ο Πάπας Φραγκίσκος ενθάρρυνε όλους τους συμμετέχοντες στη Σύνοδο να μεταφέρουν τα χαρίσματα του Πνεύματος στον κόσμο ως μια Εκκλησία που ακούει, προσεύχεται και ενεργεί με ταπεινότητα.
«Το Άγιο Πνεύμα μας καλεί και μας υποστηρίζει σε αυτή τη μάθηση, την οποία πρέπει να κατανοήσουμε ως διαδικασία μεταστροφής», είπε, προσθέτοντας ότι το συνοδικό ταξίδι «δεν είναι ένα τελικό σημείο αλλά μια συνεχής διαδικασία μεταστροφής».
Κλείνοντας, ο Άγιος Πατέρας ανέφερε και πάλι τα λόγια της Delbrêl: «Υπάρχουν τόποι στους οποίους αναπνέει το Πνεύμα, αλλά υπάρχει μόνο ένα Πνεύμα που αναπνέει σε όλους τους τόπους».
