«Είσαι η ελπίδα μου»:
Μήνυμα του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄ για την 9η Παγκόσμια Ημέρα των Φτωχών
Αντλώντας από τους Ψαλμούς και την εμπειρία όσων υποφέρουν από τη φτώχεια, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ προτρέπει τους χριστιανούς να αναγνωρίσουν τους φτωχούς όχι ως αντικείμενα φιλανθρωπίας, αλλά ως πρωταγωνιστές της ελπίδας.
Το μήνυμα του Πάπα, που δημοσιεύθηκε την ημέρα της γιορτής του Αγίου Αντωνίου της Παδούης, προστάτη των φτωχών, καλεί τους πιστούς να ανακαλύψουν εκ νέου τη χριστιανική ελπίδα ως απάντηση στην αστάθεια που επικρατεί στον κόσμο μας.
«Η ελπίδα στον Θεό δεν απογοητεύει ποτέ», τονίζει ο Πάπας, υπενθυμίζοντας τη διαβεβαίωση του Αγίου Παύλου ότι «έχουμε την ελπίδα μας στον ζωντανό Θεό».
Μάρτυρες της ελπίδας εν μέσω δυσκολιών
Ο Πάπας Λέων σημειώνει ότι οι φτωχοί, αν και στερούνται υλικής ασφάλειας, συχνά ενσαρκώνουν μια ελπίδα που είναι βαθιά και διαρκής. «Δεν μπορούν να βασίζονται στην ασφάλεια της εξουσίας και των περιουσιακών στοιχείων… η ελπίδα τους πρέπει αναγκαστικά να αναζητηθεί αλλού», γράφει. Ακριβώς σε αυτή την ευάλωτη θέση, εξηγεί ο Πάπας, «και εμείς περνάμε από τις φευγαλέες ελπίδες σε μια διαρκή ελπίδα».
«Η σοβαρότερη μορφή φτώχειας», συνεχίζει, «είναι να μην γνωρίζεις τον Θεό». Αναφερόμενος στην Αποστολική Παραίνεση «Η Χαρά του Ευαγγελίου» του Πάπα Φραγκίσκου, τονίζει το γεγονός ότι η πνευματική φροντίδα δεν πρέπει να αρνείται στους φτωχούς, οι οποίοι «έχουν μια ιδιαίτερη δεκτικότητα στην πίστη».
Η ελπίδα ως άγκυρα
Ο Άγιος Πατέρας συνεχίζει υπενθυμίζοντας πώς οι πρώτοι Χριστιανοί έβλεπαν την ελπίδα ως άγκυρα: «Η χριστιανική ελπίδα είναι σαν μια άγκυρα που στερεώνει τις καρδιές μας στην υπόσχεση του Κυρίου Ιησού». Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από πολέμους, εκτοπισμούς και περιβαλλοντική υποβάθμιση, επιμένει ότι αυτή η ελπίδα παραμένει η άγκυρα που κρατά σταθερή την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
«Η αγάπη δεν είναι απλώς μια υπόσχεση», μας υπενθυμίζει ο Πάπας. «Είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αγκαλιάσουμε με χαρά και υπευθυνότητα».
Από την πόλη του ανθρώπου στην πόλη του Θεού
Συνδέοντας άμεσα την πίστη με την κοινωνική ευθύνη, ο Πάπας υπενθυμίζει τη μακροχρόνια διδασκαλία της Εκκλησίας ότι η φτώχεια πρέπει να αντιμετωπιστεί στις δομικές της ρίζες.
«Η φτώχεια έχει δομικές αιτίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν και να εξαλειφθούν», γράφει, ζητώντας πολιτικές που να αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση της Εκκλησίας για την εργασία, την εκπαίδευση, τη στέγαση και την υγειονομική περίθαλψη ως καθολικά δικαιώματα.
Καταδικάζοντας την κουλτούρα της αδιαφορίας, επισημαίνει τα πολλά «αθόρυβα σημάδια ελπίδας» – οίκοι ευγηρίας, συσσίτια και σχολεία για παιδιά από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα – τα οποία, όπως λέει, συχνά παραβλέπονται.
«Οι φτωχοί δεν είναι μια απόσπαση προσοχής για την Εκκλησία», επαναλαμβάνει ο Πάπας, «είναι οι αγαπημένοι μας αδελφοί και αδελφές… μας φέρνουν σε επαφή με την αλήθεια του Ευαγγελίου».
Ένα Ιωβηλαίο της ευθύνης
Κάνοντας την πρόσκλησή του ακόμη πιο επείγουσα, υπενθυμίζει στους Χριστιανούς ότι η φετινή Παγκόσμια Ημέρα των Φτωχών συνδέεται στενά με την τρέχουσα εορταστική χρονιά του Ιωβηλαίου: «Μόλις κλείσει η Αγία Θύρα, πρέπει να εκτιμήσουμε και να μοιραστούμε με τους άλλους τα θεία δώρα που μας έχουν δοθεί».
Έτσι, προτρέπει τους πιστούς να βλέπουν τους φτωχούς όχι απλώς ως αποδέκτες φροντίδας, αλλά ως «δημιουργικά υποκείμενα που μας προκαλούν να βρούμε νέους τρόπους να ζήσουμε το Ευαγγέλιο σήμερα».
Ο Πάπας Λέων επαναλαμβάνει επίσης τη σοφία του Αγίου Αυγουστίνου, προτρέποντας τη δικαιοσύνη έναντι της απλής γενναιοδωρίας: «Δίνεις ψωμί σε έναν πεινασμένο, αλλά θα ήταν καλύτερα να μην υπήρχαν πεινασμένοι», αναφέρει.
Ολοκληρώνοντας το μήνυμά του, ο Πάπας εμπιστεύεται όλους στη Μαρία, την Παρηγορήτρια των Θλιμμένων, καλώντας την Εκκλησία και τον κόσμο να υμνήσουν «το τραγούδι της ελπίδας» με τα λόγια του Te Deum: «Σε σένα, Κύριε, είναι η ελπίδα μας, και δεν θα ελπίζουμε ποτέ μάταια».
Παγκόσμια Ημέρα των Φτωχών
Ο Πάπας Φραγκίσκος καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα των Φτωχών το 2017 για να ενθαρρύνει την Εκκλησία να αντιμετωπίσει ενεργά τη φτώχεια στις διάφορες μορφές της. Είναι καιρός οι Χριστιανοί και όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες καλής θέλησης να προβληματιστούν και να αναλάβουν δράση, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να συνδεθούν με όσους βιώνουν τη φτώχεια και να εργαστούν για τον τερματισμό των κύκλων της φτώχειας. Η ημέρα γιορτάζεται την 33η Κυριακή της Κοινής Περιόδου του έτους.
