Σας μεταφέρω τον χαιρετισμό και την ικανοποίηση του Δημάρχου Τήνου – ο οποίος για λόγους ανωτέρας βίας δεν ήταν δυνατόν να παρευρεθεί – καθώς και την ομόθυμη στήριξη και έγκριση του Δημοτικού μας Συμβουλίου για την τιμητική αυτή βραδιά προς ένα άξιο τέκνο της Τηνιακής γης, έναν πρεσβευτή των γραμμάτων και του Χριστιανικού πνεύματος, της Αγάπης, της Ειρήνης, της Δικαιοσύνης και της Αδελφοσύνης.
Εκπροσωπώντας τον Δήμαρχο Τήνου κ. Σίμο Ορφανό – κατ’ επιλογή του και επιθυμία του – και το Δημοτικό μας Συμβούλιο, αισθάνομαι βαθιά χαρά για την τιμή που αποδίδουμε σήμερα στον άξιο λευίτη του Χριστού και τον βαθύ γνώστη και μελετητή πολλών διαστάσεων του πνεύματος, των γραμμάτων και του πολιτισμού μας.
Είναι μεγάλη τύχη προσωπική να προλογίζω την εκδήλωση τιμής προς τον π. Μάρκο Φώσκολο, τον ιερωμένο, τον θεολόγο, τον ιστορικό και τον ερευνητή με το πλούσιο τάλαντο που του χορήγησε ο Θεός και το αξιοποίησε στο μέγιστο βαθμό.
Αποτελεί πλέον κοινό τόπο, πως η αυτογνωσία συνιστά το μοναδικό μέσο για τη συγκρότηση της ατομικής και συλλογικής ταυτότητας σε στέρεες βάσεις, επιτρέπει την ορθή θεώρηση των πραγμάτων και τον λυσιτελή σχεδιασμό του αύριο, τόσο για τα άτομα όσο και για τις κοινωνίες. Μας δίνει τη δυνατότητα να απορρίπτουμε το περιττό και να προχωρούμε σε μια συνεχή «ανακαίνιση» του βίου μας, χωρίς να αποκοπτόμαστε από τις ρίζες μας, που τόσο έχουμε ανάγκη. Η γνώση του χτες επιτρέπει την τελεσφόρο αντιμετώπιση των προκλήσεων του σήμερα και του αύριο. Δεν συνιστά μόνο μέσο παιδείας, αλλά και δείκτη παιδείας.
Στον τόπο μας, όπως και σε όλο σχεδόν τον ελλαδικό χώρο, το επίπεδο αυτογνωσίας ήταν χαμηλό και αυτό δεν οφείλετο μόνο στις ιστορικές δοκιμασίες του λαού μας, ή την έλλειψη αστικής ολοκλήρωσης. Η καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης των πολιτών ήταν ζήτημα ατομικών πρωτοβουλιών. Μόλις πριν λίγα σχετικά χρόνια, με το Σύνταγμα του 1975, αποτέλεσε ευθύνη της Πολιτείας. Παρά ταύτα, όμως, η ατομική πρωτοβουλία, το ένθεο πάθος, αποτελούν και σήμερα το μοναδικό όχημα προς τη γνώση του συλλογικού γίγνεσθαι.
Τα τελευταία πενήντα χρόνια στον τομέα της ιχνηλάτησης του μακρινού ή κοντινού παρελθόντος και της ανάδειξης των πολιτιστικών χαρακτηριστικών του τόπου μας, έχουν γίνει θαύματα. Η σχετική βιβλιογραφία όχι μόνον εμπλουτίστηκε, αλλά κυριολεκτικά πολλαπλασιάστηκε. Ο τρόπος, με τον οποίο βλέπουμε πλέον το χτες άλλαξε. Φωτίστηκαν πτυχές της ιστορικής του πορείας παντελώς άγνωστες έως τώρα, ενώ αναδείχτηκε ο λαϊκός του πολιτισμός και η μοναδική καλλιτεχνική παράδοση του νησιού μας. Στη μελέτη και ανάδειξη του ιδιαίτερου θρησκευτικού βιώματος της Τήνου, που συνδέεται άμεσα και άρρηκτα με το προσκύνημα της Μεγαλόχαρης, και της καλλιτεχνικής της παράδοσης, ήρθε να προστεθεί και η συνάντηση στ’ ακρογιάλια του νησιού μας αξιών Ανατολής και Δύσης και όχι μόνον σε θρησκευτικό επίπεδο. Αρχίσαμε προοδευτικά να συνειδητοποιούμε γιατί ο τόπος μας είναι ξεχωριστός και να απαντούμε στις όποιες προκλήσεις με βάση τις δικές μας συλλογικές αξίες.
Στη συναρπαστική αυτή εποποιία κεντρικό ρόλο έπαιξε ο σημαντικός συμπολίτης μας, αιδεσιμολογιώτατος π. Μάρκος Φώσκολος, σήμερα εφημέριος του καθολικού ενοριακού ναού Χώρας Αγίου Νικολάου Τήνου. Με σπάνια σεμνότητα, με εργατικότητα μέλισσας, παράλληλα με τα εκάστοτε ποιμαντικά του καθήκοντα, αφοσιώθηκε στην έρευνα, μελέτη και ανάδειξη της ιστορίας του τόπου μας. Μετά τα κείμενα του π. Μάρκου, η Τήνος ήταν πλέον διαφορετική. Το έργο του πλούσιο και πολυδιάστατο εκτείνεται σε πολλούς τομείς και δράσεις. Ο λόγος του ακριβής και τεκμηριωμένος προσθέτει πάντα καθοριστικά στη σκέψη μας και τον προβληματισμό μας. Εργάτης άοκνος του πνεύματος, ερευνητής της αλήθειας και ερμηνευτής των γραφών, δημιούργησε έργα που θα μείνουν στο διηνεκές.
Ο π. Μάρκος Φώσκολος δεν είναι λοιπόν μόνο ένας υποδειγματικός ποιμένας, που θυσιάζεται για το εκατοστό πρόβατό του ή ένας μοναχικός διανοούμενος. Αφιέρωσε κυριολεκτικά τη ζωή του σε έργα πνευματικής και πολιτιστικής υποδομής και οικοδομής. Εκδότης εκκλησιαστικών και επιστημονικών, θεολογικών και ιστορικών περιοδικών, συνέβαλε καθοριστικά και σε άλλους τέσσερεις τομείς:
(α) Οργάνωσε και ταξινόμησε υποδειγματικά το Αρχείο Καθολικών Τήνου, μια μοναδική πηγή για την ιστορία της Τήνου και όχι μόνον,
(β) Οργάνωσε τη Βιβλιοθήκη της Καθολικής Αρχιεπισκοπής Νάξου -Τήνου στην Ξυνάρα,
(γ) Διοργάνωσε σειρά επιστημονικών συναντήσεων, ανάμεσα στις οποίες και τα δύο ιστορικά συνέδρια του Δήμου μας, το 2015 και το 2016 με προοπτική να καταστεί θεσμός και
(δ) Στηρίζει εκθύμως, και ενθαρρύνει με κάθε τρόπο, νέους επιστήμονες και ερευνητές στα πρώτα βήματα της πορείας τους.
Για τους λόγους αυτούς ο Δήμαρχος κ. Σίμος Ορφανός και το Δημοτικό Συμβούλιο Τήνου, αγκάλιασε την πρωτοβουλία της Ομάδας επιστημόνων και φίλων του για την έκδοση του παρόντος τόμου και ανέλαβε την ευθύνη υλοποίησής της, σε ένδειξη ελάχιστης ευγνωμοσύνης στον σημαντικό μας άνθρωπο και το έργο του. Ελάχιστον έναντι πολλών.
Ευχαριστώ όλους εκείνους που είχαν την ιδέα της πρωτοβουλίας αυτής, όσους εργάστηκαν για την προετοιμασία του τόμου και εύχομαι στον π. Μάρκο Φώσκολο υγεία και μακροημέρευση, ώστε να εξακολουθήσει για πολλά ακόμη χρόνια να μας προσφέρει τους αγλαείς καρπούς των πνευματικών του μόχθων.
Η Τήνος είναι υπερήφανη για τον σεβαστό μας π. Μάρκο Φώσκολο, που έχει απλώσει τα φτερά του πολύ μακριά και πολύ ψηλά εξ ού και η γενική αναγνώριση και ο έπαινος πανταχόθεν και σε πολλά επίπεδα.
Σεβαστέ και αγαπητέ μας π. Μάρκο, φίλε μας, αδελφέ μας, σε χαιρόμαστε, σε τιμούμε και σ’ ευχαριστούμε
