Υπήρξε μια εποχή που χιλιάδες χριστιανοί της Αμερικάνικης υπαίθρου μπορούσαν να λειτουργηθούν περιμένοντας το παρεκκλήσι να φτάσει με το τρένο.
Η Αμερική οφείλει μεγάλο μέρος της επέκτασής της στα τέλη του 19ου αιώνα στην εφεύρεση και την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου. Οι πόλεις άρχισαν να ξεφυτρώνουν σε προηγουμένως αραιοκατοικημένες τοποθεσίες γύρω από τον μεγάλο δίκτυο του αμερικανικού σιδηροδρόμου. Αυτό το νέο μέσο μεταφοράς δεν έφερε μόνο επανάσταση στο τοπίο της Αμερικής, αλλά άλλαξε και τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι μπορούσαν να συμμετέχουν στην Θεία Λειτουργία.
Ξαφνικά, τα σιδηροδρομικά δίκτυα επέτρεψαν στους καθολικούς που ζούσαν σε απομακρυσμένες περιοχές να ταξιδέψουν σε μεγαλύτερες πόλεις για να εκκλησιαστούν, και ορισμένοι πρωτοπόροι ιερείς προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα. Προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι που ζούσαν ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες θα είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη Θ. Λειτουργία, δημιούργησαν «παρεκκλήσια του σιδηροδρόμου». Αυτά τα σιδηροδρομικά παρεκκλήσια, βαγόνια στην πραγματικότητα, ταξίδευαν από πόλη σε πόλη για να παρέχουν θρησκευτικές υπηρεσίες σε κοινότητες που ήταν πολύ μικρές για να έχουν έναν δικό τους χώρο λατρείας.
Το πρώτο «παρεκκλήσι σιδηροδρόμων» εμφανίστηκε το 1890 από την Επισκοπική Εκκλησία και γρήγορα ακολούθησαν παρόμοιες πρωτοβουλίες και από άλλες ομολογίες. Υπολογίζεται ότι μεταξύ 1890 και 1946 τουλάχιστον 13 σιδηροδρομικά βαγόνια παρεκκλήσια ταξίδευαν σε όλη την Αμερική με τρένα για να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε πιστούς της υπαίθρου. Αυτές οι κινητές εκκλησίες απαλλάσσονταν από την καταβολή τελών διέλευσης χάρη σε μια ειδική συμφωνία με τη Northern Pacific Railroad που επέτρεπε στα σιδηροδρομικά παρεκκλήσια να μετακινούνται δωρεάν στις ΗΠΑ, καθιστώντας οικονομικά βιώσιμη τη λειτουργία αυτών των μικρών εκκλησιών.
Όπως αναφέρουν οι Taylor και Taylor, το πρώτο καθολικό βαγόνι/παρεκκλήσι σιδηροδρόμου ήταν πρωτοβουλία του Francis Clement Kelley, ενός καθολικού ιερέα που έμαθε για τα παρεκκλήσια/βαγόνια σιδηροδρόμων στην Παγκόσμια Έκθεση του Σεντ Λούις το 1904. Μαθαίνοντας για αυτό το νέο έξυπνο τρόπο παροχής θρησκευτικών υπηρεσιών στους ανθρώπους της υπαίθρου, ο π. Kelley προχώρησε την αγορά ενός μεταχειρισμένου σιδηροδρομικού βαγονιού από το Σικάγο. Το πρώτο καθολικό παρεκκλήσι του σιδηροδρόμου, ήταν αφιερωμένο στον «Άγιο Αντώνιο», και καθαγιάστηκε επίσημα στις 16 Ιουνίου 1906 στον σταθμό Union Station του Σικάγο.
Εξωτερικά, το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου έμοιαζε με οποιοδήποτε άλλο βαγόνι. Είχε μήκος περίπου 21 μέτρα και ήταν κατασκευασμένο από χάλυβα, αλλά το εσωτερικό του βαγονιού αποκάλυπτε τον ειδικό σκοπό του οχήματος. Υπήρχαν ειδικά συρτάρια για να φυλάσσονται τα άμφια του ιερέα, ένα τραπέζι με έναν σταυρό στερεωμένο με βίδες για να μην πέφτει κατά την κίνηση, και ένα κινητό κιγκλίδωμα για τη μετάληψη που μπορούσε να λειτουργήσει ως εξομολογητήριο.
Όπως περιγράφεται λεπτομερώς στα επίσημα έγγραφα που φυλάσσονται στη συλλογή του Ειδικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Loyola στο Σικάγο, έως και 65 άτομα μπορούσαν να συμμετέχουν στις λειτουργίες που γίνονταν μέσα στο παρεκκλήσι/βαγόνι του Αγίου Αντωνίου. Μεταξύ 1907 και 1909, το σιδηροδρομικό παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου ταξίδεψε σε όλο το Κάνσας και τη Νότια Ντακότα για να μεταφέρει τη Θεία Κοινωνία και την Εξομολόγηση σε χιλιάδες καθολικούς.
Τα παρεκκλήσια των σιδηροδρόμων ήταν κάτι περισσότερο από «μετακινούμενες εκκλησίες», προσφέροντας έναν τρόπο να δημιουργηθεί ένα ισχυρό σύστημα υποστήριξης σε κοινότητες που μόλις είχαν αρχίσει να δημιουργούνται. Οι συγγραφείς του βιβλίου «The Story of America’s Chapel Cars» σημειώνουν ακόμη ότι μερικές φορές προσέφεραν έναν χώρο λατρείας χωρίς αποκλεισμούς για κοινότητες που βρίσκονταν στο περιθώριο της κοινωνίας. Ορισμένα βαγόνια «σχεδιάστηκαν ειδικά για να υποδεχτούν Αφροαμερικανούς και μέλη άλλων μειονοτικών θρησκειών που δεν ήταν αποδεκτά σε άλλες εκκλησίες».
Η δημοτικότητα των σιδηροδρομικών παρεκκλησιών άρχισε να φθίνει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη δεκαετία του 1970, όταν πια τα αυτοκίνητα ξεπέρασαν τα τρένα ως το πιο διαδεδομένο μέσο μεταφοράς στην Αμερική, σταμάτησαν. Χάρη στα ψηφιακά αρχεία του Πανεπιστημίου Loyola, ωστόσο, ο καθένας μπορεί τώρα να μάθει για μια από τις πιο εντυπωσιακές προσπάθειες πίστης στην πρόσφατη αμερικανική ιστορία. Photos and documents about railroad chapels can be accessed here.
Πηγή : Aleteia.org
