Η Α.Α. ο Πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να αφιερώσει ένα έτος στους μοναχούς και στις μοναχές που έχουν προσφέρει τα χαρίσματά τους στην υπηρεσία της Εκκλησίας και της κοινωνίας. Ως εκ τούτου, από τις 29 Νοεμβρίου 2014 έως τις 2 Φεβρουαρίου 2016, σε όλο τον καθολικό κόσμο, θα υπάρχει μία ιδιαίτερη ευκαιρία οι μοναχοί πρώτα, αλλά και ολόκληρη η Εκκλησία να ευχαριστήσουν τον Κύριο για το χάρισμα της Μοναχικής ζωής και να συνειδητοποιήσουν ότι οι μοναχοί και οι μοναχές, με τη ζωή τους ολοκληρωτικά αφιερωμένη στο Θεό και στους συνανθρώπους τους, αποτελούν την πιο ζωντανή μαρτυρία ότι ο χριστιανός μπορεί να ακολουθήσει πιστά το Χριστό φτωχό, υπάκουο και αγνό.
Στις δύο εκκλησιαστικές μας επαρχίες, αυτήν της Αρχιεπισκοπής της Κέρκυρας και του Αποστολικού Βικαριάτου Θεσσαλονίκης, ποιμαντικοί λόγοι μας οδήγησαν στο να εκκινήσουμε πρώτοι αυτή την αφιέρωση στη μοναχική ζωή. Στην Κέρκυρα και συγκεκριμένα στην ενορία της Ιεράς Καρδίας του Ιησού, την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου, πανήγυρη της Παναγίας και στον Καθεδρικό Ναό Θεσσαλονίκης την Κυριακή 23 Νοεμβρίου, εορτή του Χριστού Βασιλέα, ο Επίσκοπός μας κήρυξε την έναρξη του έτους για την αφιερωμένη ζωή στους πιστούς των δύο εκκλησιαστικών μας κοινοτήτων.
Στην Αρχιεπισκοπή της Κέρκυρας δίνουν από χρόνια μαρτυρία οι Καπουκίνοι Πατέρες, οι Φραγκισκανές Αδελφές της Ιεράς Καρδίας του Ιησού και οι Αδελφές της Θεϊκής Αγάπης. Στο Αποστολικό Βικαριάτο οι Λαζαριστές Πατέρες, οι Αδελφοί των Χριστιανικών Σχολών και οι Αδελφές Ιεραπόστολοι της Αγάπης στη Θεσσαλονίκη, ενώ στο Βόλο οι Αδελφές του Αγίου Ιωσήφ, περισσότερο από έναν αιώνα, εργάζονται στον τομέα της εκπαίδευσης.
Στην ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης, τόσο στην Κέρκυρα όσο και στη Θεσσαλονίκη, αφού ευχαρίστησε τους μοναχούς και τις μοναχές για την αναντικατάστατη και πολύτιμη παρουσία τους στις δύο τοπικές μας Εκκλησίες, με την μαρτυρία που εκφράζουν τα έργα τους, ανέπτυξε το τρίπτυχο που χαρακτηρίζει το λογότυπο του Έτους για την αφιερωμένη ζωή: «Evangelium – Prophetia – Spes» δηλαδή «Ευαγγέλιο – Προφητεία – Ελπίδα». Με τον όρο «Ευαγγέλιο» εκφράζεται η θεμελιώδης αξία που εμπνέει ολόκληρη τη μοναχική ζωή. Η αφιερωμένη ζωή δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ριζοσπαστική υλοποίηση του Ευαγγελίου από αυτόν που αφιερώνει τη ζωή του στο Χριστό και στους αδελφούς. Το Ευαγγέλιο αποτελεί τον βασικό κανόνα του, την έμπνευσή του και τη χαρά του. Κατά βάθος το Ευαγγέλιο δεν είναι παρά ο ίδιος ο Χριστός τον οποίο προσπαθούν οι μοναχοί να ακολουθήσουν πιστά.
Με τη λέξη «Προφητεία» εκφράζεται η ζωντανή μαρτυρία της Ευαγγελικής ζωής μέσα στην Εκκλησία. Ο μοναχός με τη ζωή του δίνει την ευκαιρία στους πιστούς της Εκκλησίας να αντιληφθούν έμπρακτα ότι πέρα από τις υλικές αξίες υπάρχει και κάτι άλλο που ξεπερνά αυτόν τον κόσμο και δείχνει ότι οι αιώνιες αξίες είναι αυτές για τις οποίες αξίζει ο κόπος να θυσιάσει κανείς τα πάντα για να τις αποκτήσει.
Η λέξη «Ελπίδα» είναι από τις πιο σπουδαίες, έστω και αν οι κλήσεις για την μοναχική ζωή περνούν μεγάλη κρίση στις μέρες μας. Εντούτοις δεν πρέπει να χάνουμε την ελπίδα μας στο Θεό, ο οποίος μέσω του ακούραστου έργου του Αγίου Πνεύματος, εξακολουθεί να εμπνέει και να προσφέρει την ποικιλία των χαρισμάτων και δεν θα παύσει ποτέ να δωρίζει στην Εκκλησία του ένα από τα μεγαλύτερα χαρίσματά της: τη μοναχική ζωή.
Μετά την ομιλία του Αρχιεπισκόπου, και στις δύο τελετές, οι μοναχοί και οι μοναχές, συγκεντρώθηκαν μπροστά του, κρατώντας αναμμένες λαμπάδες και ανανέωσαν την αφιέρωσή τους στο Θεό και στους αδελφούς τους.
Σκοπός των μοναχικών Ταγμάτων κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, είναι να εμβαθύνουν στη σημασία της προσφοράς τους και κυρίως να την εκφράσουν με ακόμα μεγαλύτερη πιστότητα.
Στην Κέρκυρα, με την ευκαιρία αυτής της εκδήλωσης που συνέπεσε με την εορτή της Παναγίας, που πρώτη είπε το μεγάλο «ναι» στον Κύριο, ο Επίσκοπος και το εκκλησίασμα μετείχαν στη χαρά των Φραγκισκανών Αδελφών της Ιεράς Καρδίας του Ιησού από τη Μάλτα, των οποίων η ιδρύτρια Μητέρα Μαργαρίτα Ντε Μπρινκάτ κατετάγη στις τάξεις των οσίων (Venerabilis). Μεγάλη η χαρά των Αδελφών, μεγάλη και η δική μας η χαρά να τις βλέπουμε τόσο ικανοποιημένες.
Αντιγράφουμε, με την ευκαιρία, από ένα παλαιότερο άρθρο μας στους «Ανοιχτούς Ορίζοντες» ότι: «Η ιστορία του Τάγματος των Φραγκισκανών Αδελφών της Μάλτας συνδέεται άμεσα με την ζωή της ιδρύτριάς του Μαργαρίτας (κατά κόσμον Βιργινίας) Ντε Μπρινκάτ και ξεκινάει στις 28 Νοεμβρίου 1862 στο χωριό Kercem του μικρού νησιού Gozo βόρεια της Μάλτας. Από την βαθύτατα θρησκευόμενη οικογένεια της Μαργαρίτας θα ξεπηδήσουν πολλές ακόμα μοναχικές κλήσεις, η ίδια το 1876 θα δώσει τον όρκο παντοτινής αγνότητας, ενώ σε ηλικία δεκαπέντε ετών θα γίνει δεκτή στη θρησκευτική αδελφότητα «των δώδεκα αστεριών της Ιεράς Καρδίας του Ιησού», που θα αποτελέσει το φυτώριο του μετέπειτα μοναχικού Τάγματος που θα ιδρυθεί με την καθοδήγηση του ιερέα don Giuseppe Diacono. Στις 15 Αυγούστου 1880 θα συσταθεί με την έγκριση του Επισκόπου του νησιού Pietro Pace, η πρώτη κοινότητα των Maestre Terziarie Francescane, το μετέπειτα Τάγμα των Φραγκισκανών της Ιεράς Καρδίας του Ιησού και ο ιερέας Giuseppe Diacono θα καλέσει την Μαργαρίτα και επτά ακόμα από τα μέλη της αδελφότητας, να στελεχώσουν μία νέα μικρή κοινότητα Φραγκισκανών μοναχουσών του τρίτου Τάγματος, ο κανονισμός της οποίας θα εγκριθεί τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους. Στις 5 Φεβρουαρίου 1881 η Βιργινία εισέρχεται επίσημα στις Maestre Terziarie Francescane και στις 15 Αυγούστου του ιδίου χρόνου ενδύεται το μοναχικό σχήμα και ξεκινά το Δοκίμιο επιλέγοντας το όνομα Βιργινία της Μακάριας Μαργαρίτας.
Όπως αναφέρει ο βιογράφος της Paolo Calliari, η μοναχή Μαργαρίτα Nτε Μπρινκάτ «μεγαλωμένη σ’ ένα βαθιά θρησκευτικό περιβάλλον κι αφοσιωμένη από την πιο τρυφερή της ηλικία σε έργα χριστιανικής φιλανθρωπίας, λάτρευε τον Ιησού στην Αγία Ευχαριστία κι ευλαβούνταν την Αειπάρθενο Μαρία, προικισμένη μ’ εξαιρετικές μυστικιστικές χάρες, με υπερφυσική σίγουρα προέλευση». Το 1888 η Μαργαρίτα διορίζεται τοπική Ηγουμένη στο μοναστήρι των Φραγκισκανών στην Birkirkara στην Μάλτα, και το επόμενο έτος, στις 10 Ιουνίου 1889 στην πρώτη Γενική Καταστατική Συνέλευση του Τάγματος υπό την προεδρία του νέου Επισκόπου Gozo, Giovanni Maria Camilleri, θα εκλεγεί σε ηλικία μόλις 27 ετών Γενική Ηγουμένη, θέση στην οποία θα υπηρετήσει για τα επόμενα δώδεκα χρόνια. Σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μάλτας, μια χούφτα νέες μοναχές καθοδηγούμενες από τα παραδείγματα και την συνετή διδασκαλία της Μητέρας Μαργαρίτας, θα εργαστούν με ζήλο στο πλευρό των φτωχών συμπολιτών τους που στέναζαν κάτω από το βρετανικό στρατιωτικό καθεστώς.
Η παρουσία του Τάγματος των Φραγκισκανών καλογραιών της Μάλτας στην Κέρκυρα, συνδέεται πάντως με την ύπαρξη μιας πολυάριθμης θρησκευτικής κοινότητας ομοεθνών τους, που αναπτύσσεται σταδιακά στο νησί από τις αρχές του 19ου αι. μέχρι και την πρώτη δεκαετία του εικοστού. Οικονομικοί κυρίως μετανάστες, ειδικευμένοι τεχνίτες στην υπηρεσία των βρετανικών δυνάμεων που κατείχαν τα Επτάνησα από το 1815 ως το 1864, αλλά και έμπειροι καλλιεργητές, θα αποτελέσουν μέχρι και τα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα. ένα μωσαϊκό χιλίων περίπου ψυχών με συνδετικό κρίκο τη γλώσσα, τις παραδόσεις τους και τη βαθιά καθολική τους πίστη. Από την άλλη όμως, οι θρησκευτικές και κοινωνικές ζυμώσεις της εποχής, η οικονομική τους ανέχεια και η περιορισμένη ποιμαντική φροντίδα που εξασφάλιζαν από τους εκπροσώπους της τοπικής καθολικής Αρχιεπισκοπής, γρήγορα θα τους απομονώσουν σαν άτομα και σαν κοινότητα και οι σπάνιες αποστολές κάποιου επισκέπτη ιερέα από την Μάλτα, θα αποδειχθούν ανεπαρκείς για να αντιμετωπιστεί η ανασφάλεια, ο αναλφαβητισμός, η φτώχεια, η εργατική εκμετάλλευση, ο προτεσταντικός προσηλυτισμός και η αποχή από τα μυστήρια και τον εκκλησιασμό τους. Οι ειδήσεις που φθάνουν τόσο στη διοίκηση όσο και στην Επισκοπή της Μάλτας γι’ αυτήν την κατάσταση, αλλά και οι συνεχείς εκκλήσεις της καθολικής Εκκλησίας της Κέρκυρας για να αντιμετωπιστεί οργανωμένα αυτή η κοινότητα, θα οδηγήσουν τον αρχιεπίσκοπο πλέον Μάλτας Pietro Pace να ζητήσει από την Μητέρα Μαργαρίτα να εργαστεί στο πλευρό των ξενιτεμένων της αδελφών. Και πραγματικά παρά τις αντιρρήσεις των συναδέλφων της και τις επιφυλάξεις για την αβεβαιότητα της αποστολής τους, η Μαργαρίτα θα εξασφαλίσει την 1η Απριλίου 1907 την έγκριση του Συμβουλίου της για την ίδρυση της πρώτη τους κοινότητας εκτός Μάλτας, στην Κέρκυρα. Έτσι, στις 29 Μαΐου του 1907 ο καθολικός αρχιεπίσκοπος Κέρκυρας Θεόδωρος Αντώνιος Πόλιτο, θα την υποδεχθεί με δύο ακόμα αδελφές της, την πρώτη τοπική ηγουμένη Nazarena Gouder και την νεαρή Benedetta Gauci στην Κέρκυρα. Mε την αμέριστη συνδρομή ενός φωτισμένου ιερέα του Giovanni Della Vecchia μία μόλις εβδομάδα μετά την εγκατάστασή τους θα εγκαινιάσουν ένα πρώτο μικρό σχολείο, το λεγόμενο «αγγλικό», για την εκπαίδευση και τη θρησκευτική επιμόρφωση των παιδιών των μαλτέζων μεταναστών, το οποίο θα διατηρήσουν μέχρι και το 1965.
Το παρεκκλήσιό τους από την άλλη θ’ αποτελέσει τη βάση για τον πρώτο ενοριακό ναό της περιοχής, αυτόν της Ιεράς καρδίας του Ιησού. Μέχρι σήμερα άλλωστε η παρουσία και η βοήθειά τους στην ενορία, στο κατηχητικό, στη λειτουργική ζωή και στη ζωή της κοινότητας, τις έχουν καταστήσει αναπόσπαστο μέρος για την λειτουργία και τη συνέχεια της τοπικής εκκλησίας και των θεσμών της.
Η παρουσία τους στο νησί συνέπεσε με την αναγκαιότητα για την δημιουργία ενός χώρου φιλοξενίας απόρων και ηλικιωμένων καθολικών γυναικών και το 1927 με ενέργειες του ιερέα Σπυρίδωνα Τσίλια θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την ίδρυση ενός μικρού γηροκομείου. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1934, το ίδρυμα δέχθηκε πολλές ανακαινίσεις κυρίως επί αρχιερατείας του Σεβασμιότατου Αντωνίου Βαρθαλίτη και μέχρι σήμερα έχει φιλοξενήσει περισσότερες από εκατό γυναίκες σε ένα περιβάλλον που το καθιστά πρότυπο. Με την ανάληψη των καθηκόντων του ως καθολικός αρχιεπίσκοπος Κέρκυρας, ο παλαιός τους μαθητής και στη συνέχεια λειτουργός τους π. Ιωάννης Σπιτέρης, θα εκδηλώσει με κάθε τρόπο την πρόθεσή του για την πνευματική στήριξη των αδελφών, για την ενδυνάμωση του ρόλου τους στον ευρύτερο τοπικό εκκλησιαστικό πεδίο και κυρίως για τη ριζική ανακαίνιση και επέκταση του γηροκομείου που διατηρούν. Η πρωτοβουλία του μάλιστα αυτή θα συμπέσει με την επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση της αποστολής τους στην Κέρκυρα.
Η Μητέρα Μαργαρίτα η οποία θα διοριστεί ηγουμένη στη Κέρκυρα από το 1911 έως το 1917, μέχρι το θάνατό της στις 22 Ιανουαρίου 1952 θα εργαστεί για την ανάπτυξη του Τάγματος και των έργων του, τόσο στην Μάλτα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Σήμερα, 700 περίπου μοναχές σε 73 μοναστήρια στις πέντε ηπείρους, εργάζονται με απλότητα, αφοσίωση και χριστιανικό ζήλο, αναμένοντας εξήντα χρόνια μετά το θάνατο της ιδρύτριάς τους, την επίσημη αναγνώριση των αρετών και της αγιοσύνης της Μητέρας τους εκ μέρους των επισήμων φορέων της καθολικής εκκλησίας και των ρωμαϊκών εκκλησιαστικών αρχών».
Σ.
ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΤΗΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΩΝ ΟΡΚΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
+Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού
και του Αγίου Πνεύματος,
Εμείς οι ιερομόναχοι και οι μοναχές,
οι οποίοι αφιερώσαμε τη ζωή μας
στον Κύριο Ιησού Χριστό
μέσα στην Αγία του Εκκλησία,
προσχωρώντας
στις μοναχικές μας κοινότητες
με τους όρκους της υπακοής,
της πτωχείας και της αγνότητας,
επιθυμούμε σήμερα,
που αρχίζουμε επίσημα
στην Τοπική μας Εκκλησία, που αρχίζουμε
το Έτος της Αφιερωμένης Ζωής,
συμπορευόμενοι αδελφικά μαζί με όλη
την ανά τον κόσμο Αγία Εκκλησία,
να ανανεώσουμε αυτούς τους όρκους
μπροστά στην Ευχαριστιακή Σύναξη των Πιστών
και μπροστά σε σας Σεβασμιώτατε Πατέρα.
Ανανεώνουμε αυτή την αφιέρωση μας
και τη διαθεσιμότητά μας,
να υπηρετήσουμε την τοπική μας Εκκλησία
για τη μεγαλύτερη δόξα του Θεού
και το καλό των αδελφών μας,
ιδιαίτερα των πιό μικρών και ταπεινών.
Όπως η Μακαρία και Αειπάρθενος Μαρία δέχτηκε στα σπλάχνα της τον Ιησού Χριστό το Σωτήρα
και τον ενσάρκωσε με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, επιθυμούμε κι εμείς θερμά,
να Τον υποδεχόμαστε καθημερινά
στα πρόσωπα των αδελφών μας.
Με τη βοήθεια του Παναγίου Πνεύματος,
την αρωγή Του Οποίου πιστά επικαλούμαστε,
επιθυμούμε με τη μαρτυρία της ζωής μας,
να κάνουμε να λάμπει το φως της αγάπης Του Χριστού, όπως λάμπει η ευλογημένη αυτή φλόγα που σήμερα κρατάμε στα χέρια μας.
Επικαλούμαστε ταπεινά,
τη βοήθεια του Θεού, την προσευχή
και την αλληλεγγύη της χριστιανικής μας κοινότητας.
Αμήν
Ιερά Καθολική Αρχιεπισκοπή Κερκύρας
Ζακύνθου & Κεφαλληνίας
Αποστολικό Βικαριάτο Θεσσαλονίκης
