Πολύ νέος επισκέφτηκα τον Καθεδρικό Ναό της Chartres, που βρίσκεται ενενήντα, περίπου, χιλιόμετρα από το Παρίσι. Για πρώτη φορά στη ζωή μου, ένιωσα έναν ακαταμάχητο ίλιγγο όταν, ανεβαίνοντας πάνω στο πιο ψηλό κωδωνοστάσιο, συνειδητοποίησα, με μεγάλη έκπληξη, πόσοι πύργοι, πόσα αγάλματα, αόρατα από χαμηλά, κοσμούσαν αυτήν την εκκλησία, σχεδόν αιωρούμενα ανάμεσα στη γη και στον ουρανό. Οι άνθρωποι στο έδαφος, έμοιαζαν σχεδόν αόρατοι, και, με το σφύριγμα του ανέμου, μπορούσες σχεδόν να ακούσεις ένα θρόισμα γρηγοριανής μουσικής που ερχόταν από τα βάθη των αιώνων.
Θυμήθηκα αυτή τη νεανική εμπειρία όταν διάβασα πως την ημέρα της Πεντηκοστής των Καθολικών και των λοιπών χριστιανών, πλην των Ορθοδόξων, δηλαδή στις 19 Μαΐου, 18000 νέοι Γάλλοι, έκαναν το ετήσιο τριήμερο προσκύνημα της Πεντηκοστής από το Παρίσι στην Chartres. Ενενήντα χιλιόμετρα πορείας, από τη γαλλική πρωτεύουσα έως την πόλη με τον εξαιρετικό, γοτθικού ρυθμού, καθεδρικό ναό.
Θα συμφωνήσω πως πρόκειται για νέους που προέρχονται, ως επί το πλείστων, από τη συντηρητική πλευρά του γαλλικού καθολικισμού, αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι 18000 νέοι, επί τρεις ημέρες, πορεύτηκαν, προσευχόμενοι και ψάλλοντας.
Το θέμα φέτος του προσκυνήματος ήταν: «Αναζητώντας τον Θεό».
Το προσκύνημα από το Παρίσι στην Chartres χρονολογείται από τον 12ο αιώνα. Από τότε που η οργάνωση Notre-Dame de Chrétienté ξεκίνησε και πάλι να το οργανώνει, ο αριθμός των προσκυνητών αυξάνεται διαρκώς.
Το προσκύνημα ολοκληρώθηκε με μια πανηγυρική Θ. Λειτουργία που τέλεσε ο καρδινάλιος Gehrard Ludwig Mueller, πρώην πρόεδρος της Συνόδου για τη Διδασκαλία της Πίστεως. Στο κήρυγμά του, που εκφωνήθηκε στα γαλλικά, ο καρδινάλιος Mueller τόνισε ότι «ο Λόγος του Θεού, είναι το φως που φωτίζει κάθε άνθρωπο και μας οδηγεί με ασφάλεια στο νόημα και στον σκοπό της ζωής μας, όταν θα δούμε το Θεό πρόσωπο με πρόσωπο. Η προσκυνηματική πεζοπορία τόσων χιλιάδων χριστιανών νέων από το Παρίσι προς αυτόν τον υπέροχο καθεδρικό ναό της Chartres αντιπροσωπεύει, συμβολικά, το προσκύνημα της Εκκλησίας προς την Ουράνια Ιερουσαλήμ».
Για να επιστρέψουμε στον καθεδρικό ναό της Chartres, πρόκειται για ένα από τα πιο αυθεντικά και ολοκληρωμένα έργα θρησκευτικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 13ου αιώνα. Αποτελούσε τον προορισμό ενός προσκυνήματος αφιερωμένου στην Παναγία, από τα πιο δημοφιλή σε όλο τον μεσαιωνικό δυτικό χριστιανισμό. Λόγω της ενότητας της αρχιτεκτονικής και της διακόσμησής του, αποτέλεσμα της έρευνας της πρώιμης γοτθικής εποχής, αλλά και της τεράστιας επιρροής του στην τέχνη του χριστιανισμού του Μεσαίωνα, ο καθεδρικός ναός της Chartres εμφανίζεται ως βασικό ορόσημο στην ιστορία της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής. Το εξαιρετικό σύνολο βιτρό, τα μνημειώδη αγάλματα του 12ου και 13ου αιώνα και οι ζωγραφικές διακοσμήσεις που διατηρήθηκαν, ως εκ θαύματος, από τη φθορά των ανθρώπων και του χρόνου, καθιστούν την Chartres ένα από τα πιο αξιοθαύμαστα και τα καλύτερα διατηρημένα δείγματα γοτθικής τέχνης.
Πράγματι, διαθέτει τη μεγαλύτερη έκταση διατηρημένων μεσαιωνικών βιτρό παραθύρων στον κόσμο, με συνολικά 2600 τετραγωνικά μέτρα υαλογραφημάτων. Τα μνημειακά γλυπτά του Καθεδρικού Ναού της Chartres εκτιμώνται τόσο για την αφθονία όσο και για την ποιότητά τους: τα μεγάλα σύνολα, ανάγλυφα και αγάλματα, της Βασιλικής Πύλης, στην είσοδο του κυρίως ναού, οι έξι πύλες και οι δύο πυλώνες που χρονολογούνται από το 1210, στη βόρεια και νότια είσοδο, προσφέρουν ένα πλήρες πανόραμα της γοτθικής γλυπτικής από τη στιγμή που ξέφυγε από τη ρωμανική παράδοση, για να επιτύχει τη λεπτή ισορροπία ιδεαλισμού και ρεαλισμού που χαρακτηρίζει την κορύφωσή της. Σε αυτόν τον καθεδρικό ναό, έδρα μιας φημισμένης σχολής, η τεχνική και καλλιτεχνική μαεστρία ήταν στην υπηρεσία μιας ιδιαίτερα ανεπτυγμένης εικονογραφικής επιστήμης.
Ένα από τα αξιοπερίεργα γύρω από τα οποία έχουν δημιουργηθεί πολλοί θρύλοι είναι ο λαβύρινθος που διαγράφεται στο δάπεδο του καθεδρικού ναού. Ο λαβύρινθος της Chartres, έργο του 12ου αιώνα, είναι ένα κυκλικό γεωμετρικό σχήμα που εγγράφεται σε πλάτος, στο δάπεδο του κυρίως ναού. Αναπαριστά μια συνεχή διαδρομή μήκους 261,5 μέτρων από το εξωτερικό προς το εσωτερικό του κύκλου, με μια διαδοχή καμπυλών και τόξων ομόκεντρων κύκλων. Μία από τις ιδιαιτερότητές του είναι ότι οι διαδρομές, τόσο από το κέντρο όσο και από την περίμετρο, παρουσιάζουν την ίδια διαδοχή καμπυλών και τόξων.
Τέλος, αυτό που με εντυπωσιάζει πάντοτε σε αυτό το αριστούργημα, είναι πως δημιουργήθηκε σε μια περιφερειακή και μικρή, σχετικά, πόλη. Δεν τη θέλησαν κάποιοι βασιλιάδες ή πλούσιοι ευγενείς, αλλά η τοπική εκκλησία μαζί με το λαό, που εργάστηκαν με γρήγορο ρυθμό, για 26 χρόνια (1194-1220), μόνο για τη δόξα του Θεού και την αγάπη τους για την Παναγία.
Η εκκλησία αυτή, είναι από το 1979 αναγνωρισμένη από την UNESCO και αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
Για την καλλιτεχνική περιγραφή του μνημείου:
πηγή: whc.unesco.org (World Heritage Convention).
