Οι περισσότεροι Χριστιανοί Καθολικοί και ιδιαίτερα οι Συριανοί (καθότι γεννήθηκε στην Άνω Σύρο) έχουμε ακούσει το όνομα του καθολικού καθηγητή Αντωνίου Σιγάλα, από δημοσιεύσεις του ιστορικού Μάρκου Ρούσσου–Μηλιδώνη. Αυτές τις μέρες όλη η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να πληροφορηθεί ότι η Σύγκλητος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στις 20-3-2022 (συμβολικά, κατ` αντιστοιχία της 20-3-1945, όταν η Γ.Σ. των καθηγητών του ΑΠΘ τους έκρινε ανεπιθύμητους) αποκατέστησε ηθικά τους επιφανείς ακαδημαϊκούς δασκάλους του, που είχαν συκοφαντηθεί και απολυθεί: Α. Σιγάλα, Χ. Θεοδωρίδη, Γ. Ιμβριώτη, Δ. Καββάδα, Κ. Τζώνη, Γ. Τενεκίδη και Ν. Ρουσσόπουλο.
Κομβικό σημείο για την εξέλιξη αυτή υπήρξε η έκδοση του βιβλίου – ντοκουμέντο του καθηγητή της Φιλοσοφικής Δ. Μαυροσκούφη «Τα προοδευτικά ζιζάνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από τον αντικομμουνισμό του Μεσοπολέμου στο Μακαρθισμό του Εμφυλίου» (εκδόσεις Univer.Studio Press 2021). Όπως δήλωσε ο συγγραφέας του βιβλίου το Πανεπιστήμιο διόρθωσε μια ιστορική αδικία. Ήταν οφειλόμενος φόρος τιμής στους καθηγητές που αντιστάθηκαν στη ναζιστική κατοχή, κάνοντας το πατριωτικό και κοινωνικό χρέος τους και διώχθηκαν ως «αριστεροί».
Η Σύγκλητος αποφάσισε την τοποθέτηση μνημονικής επιγραφής με τα ονόματά τους, σε κατάλληλο χώρο του Ιδρύματος.
Αντιγράφοντας από τον Μάρκο Ρούσσο–Μηλιδώνη να θυμίσω ότι ο Αντώνιος Σιγάλας σπούδασε με καθολική υποτροφία, στο Μόναχο της Γερμανίας. Εκλέχθηκε Καθηγητής Παπυρολογίας και Παλαιογραφίας και αργότερα Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ και υπήρξε εμπνευστής και ιδρυτής της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και του πρώτου Λαϊκού Πανεπιστημίου της Θεσ/νίκης.
Με έντονη αντιστασιακή δράση στη διάρκεια της Κατοχής, βοηθούμενος και από τη γνώση της γερμανικής γλώσσας, συνελήφθη αλλά γλύτωσε. Τελικά «τιμωρήθηκε», όπως και οι άλλοι συνάδελφοί του, από τη φιλογερμανική Πρυτανεία της εποχής, χωρίς να αποκατασταθούν ποτέ…
Μετά το 1945 ως το 1972 έγγραφε τακτικά για βιοποριστικούς λόγους στη «Μακεδονία» και στα «Μακεδονικά Χρονικά». Τα σημαντικότερα από τα άρθρα δημοσιεύθηκαν στους 3 τόμους της σειράς «Εκλαϊκευμένα Μελετήματα» (Αθήνα, 1970, 1971 και 1976) Στο δεύτερο τόμο είχε περιλάβει δύο μελέτες, μια για τη Σύρο του 1821 και μία για την καταγωγή των Συριανών καθολικών. Το 1970 υπήρξε ο πρώτος Πρόεδρος του Κέντρου Εκδηλώσεων Ομιλιών «Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης» των π. Ιησουιτών. Το 1972 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και πέθανε.
Στοιχεία για την αποκατάσταση των ακαδημαϊκών του ΑΠΘ από «Εφημερίδα των Συντακτών».
Βιογραφικά στοιχεία Α. Σιγάλα από τα έργα του Μάρκου Ρούσσου – Μηλιδώνη «Αντώνιος Σιγάλας (1890-1981), ο Δάσκαλος της Μακεδονίας (έκδοση Πνευματικό Κέντρο π. Ιησουιτών 1991) και «Επιφανείς Συριανοί» (έκδοση ΚΙΚΕΔΕ. 1986).
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
μέλος της Συνοδικής Επιτροπής “Δικαιοσύνη και Ειρήνη”
episkopisyrou.gr
