Τριάντα ταξίδια στην Ιταλία και 24 στο εξωτερικό, τρεις εγκύκλιοι και τρία αφιερωματικά έτη. Σημαντικές κινήσεις με μεγάλο αντίκτυπο, δηλώνοντας και πάλι ότι η χριστιανική πίστη δεν περιορίζεται στην συνείδηση, αλλά έχει σημαντικά πράγματα να πει για την εκκοσμικευμένη κοινωνία μας.
Παγκόσμιες ημέρες νεολαίας
«Μη συμβιβάζεστε παρά μόνο στο Χριστό»
• “Μόνο από τους αγίους, μόνο από το Θεό μπορεί να έρθει η αληθινή επανάσταση, ο τρόπος για να αλλάξετε τον κόσμο” (Κολωνία 2005, 20ή Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας).
Ο Πάπας Βενέδικτος συναντήθηκε με τους νέους για να γιορτάσουν την Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας τρεις φορές. Τον Αύγουστο του 2005 στην Κολωνία, τον Ιούλιο του 2008 στο Σύδνεϋ και το 2011 στην Μαδρίτη. Στην Κολωνία την πρόσκληση την είχε απευθύνει ο μακάριος Ιωάννης Παύλος Β΄. Τους νέους συνάντησε ο Βενέδικτος, ένας διαφορετικός σε υπηκοότητα και χαρακτήρα
Πάπας. Ο Πάπας, έκπληκτος και κατασυγκινημένος, θαύμαζε τις εκατοντάδες αγοριών και κοριτσιών που τον επευφημούσαν στις δύο όχθες του Ρήνου, ενώ εκείνος στεκόταν όρθιος στην πρύμνη του ποταμόπλοιου που τον μετέφερε. Το θέμα εκείνης της πρώτης για τον Πάπα Βενέδικτο ΠΗΝ ήταν: «Είδαμε να ανατέλλει το άστρο του και ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε» (Μτθ 2,2). Στο Σύδνεϋ το 2008 το θέμα που επέλεξε ήταν: «Θα λάβετε δύναμη όταν έλθει το Άγιο Πνεύμα πάνω σας και θα είστε μάρτυρές μου» (Πρξ 1,8). Ενώ στην Μαδρίτη, απευθυνόμενος στους συμμετέχοντες στην Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας, είπε: «Σε έναν κόσμο σχετικισμού και μετριότητας, εμείς χρειαζόμαστε αυτόν τον ριζοσπαστισμό στον οποίο η αφιέρωσή σας, ως τρόπος του να ανήκουμε στον Θεό που αγαπάμε πάνω από όλα, είναι μια μαρτυρία »… «Η πίστη δεν είναι αντίθετη με τους υψηλούς στόχους που σχεδιάζετε για τη ζωή σας. Αντίθετα, τους εξυψώνει και τους εντάσσει στον πιο υψηλό βαθμό τελειότητας. Αγαπητοί νέοι, μη συμβιβάζεστε παρά μόνο στην Αλήθεια και στην Αγάπη. Μη συμβιβάζεστε, παρά μόνο στο Χριστό».
Βαλένθια και Μιλάνο
Οικογένεια: Βασικό κύτταρο της πίστης και της κοινωνίας
• Η Οικογένεια, πρώτος και κυριότερος χώρος για τη μετάδοση της Πίστεως.
Η αγάπη και η σημασία που έδινε ο Πάπας στον θεσμό της οικογένειας φαινόταν σε όλες τις κατηχητικές ομιλίες του σε κάθε ευκαιρία. Με λόγια μεγάλου ρεαλισμού ο Πάπας απευθύνθηκε προς τις οικογένειες στην Παγκόσμια Συνάντηση Οικογενειών στο Μιλάνο. Ο Βενέδικτος γνώριζε καλά πως η οικογένεια, που υφίσταται αιφνίδιες και βίαιες κοινωνικές αλλαγές σε ολόκληρο τον κόσμο, ζει μια βαθιά κρίση και συχνά γίνεται αντικείμενο επιθέσεων, αλλά και θύμα πολιτικής απονομιμοποίησης. Ωστόσο, χωρίς να αρνείται τα προβλήματα ο Πάπας ανοίγει το δρόμο στην ελπίδα, διότι οι οικογένειες διαφυλάττουν “την αγάπη, τη μόνη δύναμη που μπορεί πραγματικά να μεταμορφώσει τον κόσμο”. Και έτσι, η ομιλία κατά την επίσημη ευχαριστιακή τελετή –ενώπιον μιας σύναξης η οποία, με τις πολύχρωμες σημαίες και το μεγάλο πλήθος των οικογενειών, αποκαθιστά την αυθεντική καθολική διάσταση της Εκκλησίας– μετατρέπεται σε μια ζωηρή έκκληση να ανακαλύψουμε ξανά την ύψιστη αξιοπρέπεια της χριστιανικής οικογένειας και την ευθύνη της μέσα στην Εκκλησία και την κοινωνία.
Άγιοι Τόποι, Λίβανος και Τουρκία
Απαιτητικός και γόνιμος διάλογος
• Η σχέση ανάμεσα στις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες στο επίκεντρο των ταξιδιών στη Μέση Ανατολή.
• Καταδίκη της τρομοκρατίας και αναζήτηση μιας κοινής ειρήνης.
Την άνοιξη του 2009 ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ επισκέπτεται τους Αγίους Τόπους (τρίτος ποντίφικας που το κάνει μετά τον Παύλο ΣΤ΄ και τον Ιωάννη-Παύλο Β’). Τέσσερις οι σταθμοί του ταξιδιού, το οποίο, παρά τους αρχικούς φόβους, θα αποδειχθεί ένα πραγματικό αριστούργημα ακόμη και σε διπλωματικό επίπεδο. Η διαδρομή περιλαμβάνει την Ιορδανία, ύστερα το Ισραήλ και τα εδάφη που ανήκουν στην Παλαιστίνη. Ένα προσκύνημα κατ’ εξοχήν θρησκευτικό, που κορυφώνεται στις τέσσερις λειτουργίες που αφιερώθηκαν στην καθολική κοινότητα (στο Αμμάν, την Ιερουσαλήμ, τη Βηθλεέμ και τη Ναζαρέτ), αλλά που είχε επίσης στιγμές ιδιαίτερα σημαντικές για το θρησκευτικό διάλογο, όπως η προσευχή στο Τείχος των Δακρύων και η επίσκεψη στα τζαμιά της Ιερουσαλήμ, και μηνύματα για την πολιτική κατάσταση (όπως η επίσκεψη στο παλαιστινιακό στρατόπεδο προσφύγων στη Βηθλεέμ). Σημαντικότατη αποδεικνύεται και η επίσκεψη του πάπα στο μνημείο του Γιάντ Βασέμ. Μέσα από τις συνολικά 28 ομιλίες του, ο Πάπας Βενέδικτος κηρύττει ειρήνη και συμφιλίωση, ενθαρρύνει τις καθολικές κοινότητες και θέτει τις βάσεις για την επόμενη Σύνοδο για τις Ανατολικές Εκκλησίες, που έκλεισε το 2012 με το αξιομνημόνευτο ταξίδι στο Λίβανο, χώρα που υποδεικνύεται ως παράδειγμα για την ειρηνική και δημοκρατική συμβίωση μεταξύ πολιτών διαφορετικών πίστεων.
Και στην επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη, το 2006, ο Ποντίφικας είχε προβεί σε κινήσεις διαθρησκευτικού διαλόγου. Αφού υπέγραψε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως μια δήλωση στην οποία καταδικάζει τη θρησκευτική τρομοκρατία (“η δολοφονία αθώων στο όνομα του Θεού είναι προσβολή προς Εκείνον και προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια”), πήγε στο Μπλε Τζαμί, το παλαιότερο της πόλης, σταματώντας μπροστά στο Μιχράμπ, το ισλαμικό τέμενος που είναι στραμμένο προς την Μέκκα, προς την οποία απευθύνουν τις προσευχές τους οι πιστοί μουσουλμάνοι. Επρόκειτο για μια απρόσμενη χειρονομία που κατέκτησε την τουρκική κοινή γνώμη. “Αυτή η επίσκεψη θα μας βοηθήσει να βρούμε μαζί τούς δρόμους της ειρήνης για το καλό της ανθρωπότητας”, είχε πει ο Πάπας στο Μεγάλο Μουφτή.
Στη συζήτηση στον ΟΗΕ το αδιαίρετο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• Στους απεσταλμένους των εθνών το αίτημα να εγγυηθούν τη θρησκευτική ελευθερία.
• Οι σκέψεις γύρω από τους Δίδυμους Πύργους και το Άουσβιτς.
Ανάμεσα στις δυνατές στιγμές της θητείας του Βενεδίκτου ΙΣΤ΄ συγκαταλέγεται δίχως αμφιβολία η συζήτηση της 18ης Απριλίου 2008 στα Ηνωμένα Έθνη. Το Ιράκ και το Αφγανιστάν είναι μέτωπα εν βρασμώ. Και ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ, τρίτος πάπας που μιλάει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, υπενθυμίζει ότι η μάχη κατά της τρομοκρατίας πρέπει να συνεχιστεί “με σεβασμό στη νομοθεσία και την προώθηση της αλληλεγγύης απέναντι στις πιο αδύναμες περιοχές του πλανήτη”. Για τον Βενέδικτο πράγματι “στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων είναι απαραίτητο να προωθείται το κοινό καλό και συνεπώς να υπερασπίζεται η ανθρώπινη ελευθερία”. Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ζητά από τους αντιπροσώπους να υπερασπιστούν τη θρησκευτική ελευθερία, γιατί “είναι ασύλληπτο οι πιστοί να πρέπει να καταπιέσουν ένα μέρος του εαυτού τους, την πίστη τους, για να μπορούν να είναι ενεργοί πολίτες”. Δύο μέρες μετά, προσεύχεται στο Ground Zero για τα θύματα της 11ης Σεπτεμβρίου, στην τοποθεσία που έγινε “σκηνικό απίστευτης βίας και θρήνου”. Και συναντώντας μια αντιπροσωπεία των θυμάτων των Δίδυμων Πύργων επικαλείται το “Θεό της ειρήνης” για να φέρει “θεραπεία σε εκείνους που εκείνη τη μέρα υπέφεραν, για να θεραπεύσει και την οδύνη των οικογενειών που ακόμη υποφέρουν”. Πάντοτε στην ίδια επίσκεψη, στους νέους θα πει ότι τα χρόνια της δικής του νεότητας “καταστράφηκαν από ένα σκοτεινό καθεστώς”. Ήδη στις 28 Μαΐου 2006 ο Πάπας στο Άουσβιτς, τόπο θανάτου για πάνω από ένα εκατομμύριο Εβραίων, είχε προσευχηθεί στο Θεό να “μην επιτρέψει ποτέ πια κάτι παρόμοιο”, δηλώνοντας ότι οι ναζιστές “με την εκμηδένιση αυτού του λαού αποσκοπούσαν να σκοτώσουν εκείνον το Θεό που κάλεσε τον Αβραάμ”. Και ρώτησε: “Γιατί, Κύριε, σιώπησες; Γιατί μπόρεσες να ανεχθείς κάτι τέτοιο;”.
