ΜΕ ΔΥΟ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ
Πολλοί μας ζητούν, το τελευταίο διάστημα, γιατί εφέτος υπάρχει τόση διαφορά στον εορτασμό του Πάσχα μεταξύ των χριστιανών Ανατολής και Δύσεως.
Χωρίς να θέλουμε να εμπλακούμε στους λεπτομερείς υπολογισμούς της αστρονομίας, που είναι για τους ειδικούς, απαντούμε με δυο λόγια αναφέροντας τις δύο βασικές αιτίες, που δημιουργούν αυτή τη διαφορά :
Ο κανόνας της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας, για τον εορτασμό του Πάσχα, είναι κοινός για την Ανατολή και τη Δύση. Διαφέρει ο τρόπος της εφαρμογής του:
Το Πάσχα, σύμφωνα με την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, πρέπει να εορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της Ανοίξεως, δηλαδή την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία, που συμβαίνει στις 21 ή 20 (όπως εφέτος) Μαρτίου κάθε έτους.
Η Δύση και ο περισσότερος χριστιανικός κόσμος σε όλη τη γη, εφαρμόζοντας τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα του κανόνα της Νικαίας, γιορτάζουν εφέτος το Πάσχα στις 4 Απριλίου, διότι η πρώτη πανσέληνος της Ανοίξεως έγινε στις 28 Μαρτίου, ημέρα Κυριακή.
Η Ανατολή, ακολουθώντας το Ιουλιανό («Παλαιό») Ημερολόγιο για τον εορτασμό του Πάσχα, με 13 μέρες διαφορά από το Γρηγοριανό, θεώρησε την πανσέληνο της 28ης Μαρτίου ως τελευταία πανσέληνο του Χειμώνα, εφόσον συνέπεσε μεταξύ 21ης Μαρτίου και 3ης Απριλίου, ημέρας κατά την οποία αρχίζει η Άνοιξη σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο. Έπρεπε λοιπόν να βρει την «πρώτη» πανσέληνο της Ανοίξεως κατά τους δικούς της (λανθασμένους) υπολογισμούς. Η πανσέληνος αυτή θα γίνει στις 27 Απριλίου, ημέρα Τρίτη. Και το Πάσχα θα εορτασθεί την Κυριακή που ακολουθεί, δηλαδή στις 2 Μαΐου.
Εφέτος, επειδή η πανσέληνος γίνεται Τρίτη δεν υπεισέρχεται ένας άλλος λανθασμένος υπολογισμός:
Η Δύση υπολογίζει την «ηλικία» της Σελήνης με ακρίβεια και παραδέχεται την πανσέληνο την ημέρα και την ώρα που γίνεται.
Η Ανατολή, ακολουθώντας τον «κύκλο του Μέτωνος» (αθηναίου αστρονόμου του 5ου π.Χ. αιώνα) για τον υπολογισμό της Σελήνης, κάνει ένα λάθος περίπου πέντε ημερών (δηλαδή, είναι σήμερα πανσέληνος, βλέπουμε το φεγγάρι ολοστρόγγυλο, και μας λέγει ότι η πανσέληνος αυτή θα γίνει μετά πέντε μέρες!). Έτσι αν η πανσέληνος γίνει τις πρώτες ημέρες της εβδομάδας (όπως εφέτος), τότε, προσθέτοντας και τις σχεδόν πέντε μέρες είμαστε ακόμη πριν από την Κυριακή και το Πάσχα εορτάζεται την Κυριακή μετά την πανσέληνο. Αν όμως η πανσέληνος γίνει τις τελευταίες ημέρες της εβδομάδας, τότε, σύμφωνα με τους λανθασμένους αυτούς υπολογισμούς, προσθέτοντας πέντε μέρες, θεωρείται ότι γίνεται μετά την Κυριακή, κι έτσι το Πάσχα εορτάζεται την Κυριακή που ακολουθεί, όχι με πανσέληνο, αλλά όταν η σελήνη έχει περάσει πιά στο τελευταίο τέταρτο!
Αυτό συμβαίνει και κάθε φορά που έχουμε διαφορά μιας εβδομάδας για τον εορτασμό του Πάσχα.
Η Ανατολή γιορτάζει σωστά το Πάσχα, σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας, μόνον όταν συνεορτάζει με τη Δύση.
Η ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα δεν είναι δόγμα πίστεως. Είναι αποτέλεσμα μαθηματικών υπολογισμών που έχουν να κάνουν με την κίνηση της Σελήνης γύρω από τη Γη και της Γης και γύρω από τον Ήλιο.
Γι’ αυτό και η Καθολική Εκκλησία στην Ελλάδα, τόσο για λόγους πρακτικούς, για να διευκολύνει τους πιστούς της (μικτές οικογένειες, κρατικές αργίες κλπ.), όσο και οικουμενικούς, από πενήντα χρόνια και εν γνώσει των λανθασμένων υπολογισμών, συνεορτάζει το Πάσχα με την Ορθόδοξη Εκκλησία.
