Σε κλίμα έντονης συγκίνησης τελέσθηκε σήμερα το πρωί στο Ιερό Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδος η εξόδιος ακολουθία του π. Αθανασίου Αρμάου.
Ο σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος πρώην των Αθήναις Καθολικών Νικόλαος, ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης πρώην Κερκύρας, ο Αποστολικός Νούντσιος στην Ελλάδα σεβασμ. Jan Romeo Pawlowski, οι πατέρες της Ελληνικής Καθολικής Εξαρχίας, εφημέριοι και μέλη της αφιερωμένης ζωής αλλά και πλήθος κόσμου που συνέρρευσε για να αποχαιρετήσει το δικό της πατέρα Θανάση.
στο οποίο αναγραφόταν «στον καλύτερο πατήρ Αθανάσιο»
Στην είσοδο του Ναού υπήρχε ένα στεφάνι στο οποίο αναγραφόταν «στον καλύτερο πατήρ Αθανάσιο». Πόσα σπουδαία συναισθήματα κρύβει αυτή η φράση, πόσα ευχαριστώ! Το σίγουρο είναι ότι είναι ότι τα ευχαριστώ προς τον πατέρα Αθανάσιο ήταν πολλά.
Ο πατέρας Αθανάσιος μετέφρασε έγραψε, κήρυξε, έψαλε, φρόντισε για τις ποιμαντικές ανάγκες του ποιμνίου που ο Κύριος του εμπιστεύτηκε, οδήγησε πολλά προσκυνήματα στην Παναγία της Λούρδης, ταξίδευε κάθε χρόνο στην Κορσική για την φροντίδα της μικρής κοινότητας Καργκέζε.
Καταλαβαίνει κάνεις το τι ζωή έζησε κάποιος από τον κόσμο που σπεύδει να τον χαιρετήσει για τελευταία φόρα, για να προσευχηθεί για την ανάπαυση της ψυχής του, να συλλυπηθεί τους οικείους του.
Ο πατέρας Αθάνασιος έζησε μια ζωή γενναιόδωρη και θα ζει μέσα από την μνήμη όσων τον γνώρισαν, μέσα από τις διηγήσεις για την καλοσύνη του, για την γενναιόδωρη ποιμαντική του. Η φωνή του θα ακούγεται μέσα από τα βιβλία του αλλά και τις εξαιρετικές μεταφράσεις με τι οποίες εμπλούτισε την ελληνική βιβλιογραφία χριστιανικού περιεχομένου. Θα τον θυμόμαστε μέσα από τις σελίδες της Καθολικής όπου για 60 χρόνια φρόντιζε με τις σκέψεις και γνώμες να φωτίζει με την πένα του διάφορα γεγονότα της επικαιρότητας και της ιστορίας, Και οι περισσότεροι θα έχουμε μια ιστορία να διηγηθούμε για εκείνον και την καλοσύνη του.
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ Π. ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΑΡΜΑΟ
(26/03/2023)
Ευλογημένος να είναι ο Θεός μας, τώρα και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν:
«Ότι σύ εί η ανάστασις, η ζωή και ή ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου…» Η φράση αυτή, την οποία ψάλουμε και αναγγέλλουμε όταν τελούμε την επικήδειο ακολουθία ενός χριστιανού, και κατά τη σημερινή κηδεία του πανοσιολογιοτάτου μας πατέρα Αθανάσιου Αρμάου, η φράση αυτή συνοψίζει την ομολογία της πίστεώς μας, ως χριστιανών μπροστά στο μυστήριο του θανάτου: «Σύ εί η ανάστασις, η ζωή και η ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου…»
Πολλές φορές στο Ευαγγέλιο ο ίδιος ο Κύριος μας λέει: “Ελάτε σε μένα … Ακούστε με … εγώ είμαι ο καλός βοσκός … εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή …“. Γι’ αυτόν τον λόγο εμείς οι Χριστιανοί, εμείς σήμερα ως Εκκλησία του Χριστού και ως Εξαρχία, συγκεντρωθήκαμε για να γιορτάσουμε τον αποχαιρετισμό του π. Αθανασίου, το Πάσχα του. Ναι, με θλίψη για τον θάνατό τουαλλά με σταθερή πίστη σ’ Εκείνον τον οποίο διακηρύσσουμε: «Σύ εί η ανάστασις, η ζωή και η ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου…»
Κατά τη στιγμή του θανάτου ενός χριστιανού, και για μένα ιδιαίτερα ως Επίσκοπο κατά τη στιγμή του θανάτου του πατέρα Αθανασίου, η φράση αυτή είναι πηγή παρηγοριάς και προπάντων πηγή ελπίδας: «Σύ εί η ανάστασις, η ζωή και η ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου…» Και είμαι βέβαιος ότι μέσα στον πόνο ασφαλώς αλλά και μέσα στην ελπίδα αυτή τη στιγμή, όλοι ζούμε αυτήν την πίστη ως παρηγοριά και ως δύναμη.
Και αναγγέλλουμε: «Σύ εί η ανάστασις, η ζωή και η ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου…» Eπειδή ο Κύριος, ο οποίος υπέφερε από το πάθος και τον θάνατο, αναστήθηκε και είναι αυτός και μόνο αυτός η δύναμή μας και η ελπίδα μας. Η χριστιανική μας πίστη, που πάντα περνάει από τον σταυρό, δεν την ξεχνάμε ποτέ, μας φέρνει στην αυγή της Κυριακής του Πάσχα. Έναν σταυρό που, έγινε με τον Χριστό ένα όργανο νίκης και νέας ζωής.
«Ότι σύ εί η ανάστασις, η ζωή και ή ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου…»
Ο Ψαλμός 77 αρχίζει με αυτή τη φράση: «Άκουσε λαέ μου… Αυτά που ακούσαμε και γνωρίσαμε και οι πατέρες μας διηγήθηκαν…». Αυτή τη στιγμή δεν θα κάνω μια βιογραφική αναφορά του πατέρα Αθανασίουγιατί σίγουρα εσείς οι ίδιοι τον γνωρίζατε πολύ καλύτερα από μένα και ξέρατε πολλά όμορφα πράγματα που θα μπορούσατε να διηθήσετε. Μόνο μια σκέψη επιθυμώ να σας απευθύνω, μία φράση την οποία πολλοί από εσάς, ιερείς και πιστοί, μου έχετε επαναλάβει αυτές τις μέρες: “Ήταν ένας εξαίρετος ιερέας …“. Και τι σημαίνει αυτό; Φαντάζομαι ότι το νόημα αυτής της φράσης είναι, ότι ο π. Αθανάσιος έζησε την ολοκληρωτική προσφορά της ζωής του στον Κύριο και στην Εκκλησία σε μια συγκεκριμένη πραγματικότητα που είναι η Εξαρχία, στην οποία ανήκουμε όλοι εμείς. Και έζησε αυτή την ολοκληρωτική προσφορά κηρύττοντας το Ευαγγέλιο, στον καθεδρικό τούτο ναό της Παναγίας Τριάδος, στους πιστούς. Αγαπούσε την Εξαρχία μας. Το παράδειγμά του ως χριστιανού, ως ιερέα, είναι για όλους μας παρηγοριά, δύναμη και ελπίδα. Μαζί με τον π. Αθανάσιο, διακηρύττουμε με πίστη και ελπίδα: «Εσύ είσαι η ανάσταση, η ζωή και ο υπόλοιπος του κεκοιμημένου δούλου σου…“.
Ο π. Αθανάσιος γεννήθηκε στην Καλλονή, στο νησί της Τήνου στις 10 Δεκεμβρίου 1938. Όταν ήταν πολύ νέος ήρθε στην Εξαρχία και εδώ προετοιμάστηκε για να γίνει ιερέας. Υπήρξε φοιτητής στο Ποντιφικό Ελληνικό Κολλέγιο στη Ρώμη, όπου χειροτονήθηκε ιερέας στις 10 Δεκεμβρίου 1961. Μετά τη χειροτονία του υπηρέτησε την Εξαρχία μας.
Ήταν ένας γενναιόδωρος ιερέας που συναντούσε και βοηθούσε τους ανθρώπους της ενορίας μας στις υλικές και πνευματικές τους ανάγκες. Μια μακρά ζωή, ογδόντα πέντε ετών, που τον έκανε να κοιτάξει τον εαυτό του και τους άλλους με μια διάσταση αιωνιότητας και γαλήνης, χωρίς να υψώνει πάρα πολύ τις δικές του αρετές και εκείνες των άλλων, και χωρίς να κρύβει τους δικούς του περιορισμούς που, όπως όλοι οι άνθρωποι, έχουμε, όρια, ελαττώματα που ο Κύριος αγαπά και λυτρώνει στον σταυρό του και στον σταυρό μας.
Ήταν άνθρωπος πιστός στην προσευχή και συνδεδεμένος με τη ζωή της Εξαρχίας μας, της Εκκλησίας μας. Εξαιρετικός ψάλτης και γνώστης της βυζαντινής μουσικής παράδοσης -ήδη στη Ρώμη στο Ποντιφικό Ελληνικό Κολλέγιο ήταν πρωτοψάλτης-, μέχρι την τελευταία μέρα έψαλλε και βοήθησε στην ψαλμωδία στον καθεδρικό ναό μας. Συχνά με ευχαρίστηση μου έλεγε: «Ψέλνω αυτά τα τροπάρια, γιατί τα έμαθα στη Ρώμη». Έψαλλε τη θεία λειτουργία και προσευχόταν πολύ.
Γενναιόδωρος άνθρωπος, υπήρξε ο μεταφραστής των κειμένων μου μέχρι την ποιμαντική επιστολή της τρέχουσας Σαρακοστής. Και το έκανε με μεγάλη προθυμία. Μια μέρα πέρασε από το γραφείο μου και με ρώτησε: «Μετέφρασα αυτή τη φράση έτσι… Νομίζεις πως είναι εντάξει;». Σοφός, σωστός και συνάμα ταπεινός άνθρωπος.
Δύο ακόμη πτυχές που θα ήθελα να τονίσω για τον πραγματικά χριστιανικό και ιερατικό χαρακτήρα του. Ο ποιμενικός και πατρικός δεσμός του με την κοινότητα Cargèse στην Κορσική. Όσο μπορούσε, όσο του το επέτρεπαν οι σωματικές του δυνάμεις, πήγαινε κάθε χρόνο για την Μεγάλη Εβδομάδα σε αυτό το νησί για να βοηθήσει στην τέλεση της βυζαντινής λειτουργίας σε αυτή τη μικρή και ζωντανή ενορία.
Στη συνέχεια, ο δεσμός του με την ουκρανική μας κοινότητα, από την άφιξη της πριν από είκοσι πέντε και πλέον χρόνια, των πρώτων Ουκρανών Ελληνοκαθολικών πιστών. Η γνώση της σλαβικής γλώσσας του επέτρεπε να τελέσει τη Θεία Λειτουργία για την ουκρανική κοινότητα ακόμη και σε περιόδους που δεν υπήρχε Ουκρανός ιερέας. Μέχρι την τελευταία μέρα, έζησε τον δεσμό και την αγάπη του για την ουκρανική κοινότητα ακόμη και στα δεινά των τελευταίων ετών λόγω του πολέμου.
Ευχαριστώ τον Κύριο για το παράδειγμα του π. Αθανασίου. Ήταν πάντα διαθέσιμος, ιδιαίτερα για την ψαλμωδία και τη Θεία Λειτουργία, αλλά και για κάθε πτυχή της ζωής της Εξαρχίας μας. Μέχρι το τέλος βοηθούσε τον π. Πέτρο στην ποιμαντική υπηρεσία της κοινότητας της Εξαρχίας στην Νέα Μάκρη.
Το χριστιανικό του παράδειγμα, ως ιερέας, είναι για όλους μας παρηγοριά, δύναμη και ελπίδα. Μαζί με τον πατέρα Αθανάσιο, διακηρύσσουμε με πίστη και ελπίδα: «Εσύ είσαι η ανάσταση, η ζωή και η ανάπαυση του κεκοιμημένου σου δούλου...».
Αιωνία σου η μνήμη αξιομακάριστε και αείμνηστε αδελφέ και συλλειτουργέ μας.
Το παράδειγμά του ως χριστιανού και ως ιερέα είναι για όλους μας μία παρηγοριά, μία δύναμη και μία ελπίδα. Μαζί με τον πατέρα Αθανάσιο ας ψάλουμε και εμείς με πίστη και ελπίδα: «Ότι Σύ, εί η ανάστασις, η ζωή και η ανάπαυσις του κεκοιμημένου δούλου σου Αθανασίου και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι…Αμήν».
+ Εμμανουήλ
Αποστολικός Έξαρχος
