Επέστρεψα από την Ευρωπαϊκή Συνέλευση με θέμα τη Συνοδικότητα της Εκκλησίας, για την οποία θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος των Επισκόπων τον Οκτώβριο 2023 και 2024.
Πέρυσι στις Επισκοπές της Ελλάδος, όπως και σε όλο τον κόσμο, είχαμε κάποιες συναντήσεις, κατά τις οποίες είπαμε τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τις προτάσεις μας, με βάση το θέμα της προσεχούς Συνόδου των Επισκόπων: «Για μια Εκκλησία Συνοδική: κοινωνία, συμμετοχή και αποστολή». Η διαβούλευση αυτή έγινε ανά ενορία ή ανά Επισκοπή. Το ίδιο έκαναν οι εφημέριοι και οι Επίσκοποι σε ξεχωριστή συνάντησή τους. Η περίληψη των όσων ειπώθηκαν σε κάθε Επισκοπή στην Ελλάδα, συγκεντρώθηκαν σε μια απάντηση, που στείλαμε στη Γραμματεία της Ρώμης, η οποία προετοιμάζει τη Σύνοδο των Επισκόπων.
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ
Με βάση τις απαντήσεις που έφθασαν από όλο τον κόσμο, η Γραμματεία συνέταξε ένα κείμενο, το οποίο έστειλε σε όλες τις Ηπειρωτικές ομάδες: Ευρώπη, Αφρική, βόρεια Αμερική, Νότια Αμερική, Μέση Ανατολή, Άπω Ανατολή, Ωκεανία. Η κάθε ηπειρωτική ομάδα, με βάση αυτό το Έγγραφο, ξανακάνει διαβούλευση, τα αποτελέσματα της οποίας θα στείλει και πάλι στη Γραμματεία της Συνόδου. Αυτή τη διαβούλευση, όλες οι εκκλησιαστικές Επαρχίες της Ευρώπης την κάναμε στην Πράγα της Τσεχίας από 5 ως 12 Φεβρουαρίου.
Κατά τις ημέρες 6-9 Φεβρουαρίου συναντήθηκαν οι αντιπροσωπείες όλων των Καθολικών Ιεραρχιών της Ευρώπης (επίσκοποι, ιερείς, μοναχοί/μοναχές, λαϊκοί/λαϊκές και διάφοροι εκκλησιαστικοί θεσμοί της Ευρώπης): συνολικά περί τα 200 άτομα. Συμμετείχαν επίσης διαδικτυακά άλλοι 390 αντιπρόσωποι. Από την Ελλάδα συμμετείχαμε ένας επίσκοπος εκπρόσωπος της Ιεραρχίας και δύο γυναίκες λαϊκές. Οι Σύνοδοι Ιεραρχίας που συμμετείχαν ήταν 39 από τις 45 Χώρες της Ευρώπης.
ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Κατ’ αυτές τις ημέρες διαβάστηκαν οι αναφορές των 39 Χωρών, ακούστηκαν προσωπικές τοποθετήσεις, από τις εργασίες ανά γλωσσικές ομάδες (τόσο των παρόντων όσο και με διαδικτυακή σύνδεση) συντάχθηκαν και διαβάστηκαν οι αναφορές, και με βάση όλα αυτά η Συντακτική Ομάδα 6 ατόμων συνέταξε μια τελική αναφορά της Συνέλευσης, η οποία μετά από επεξεργασία στην ολομέλεια, στάλθηκε στη Γραμματεία της Συνόδου στη Ρώμη, μαζί με τις λεπτομερείς προτάσεις που έγιναν ανά ομάδες.
Στις 10-11 Φεβρουαρίου οι αντιπρόσωποι-Επίσκοποι των 39 Συνόδων Ιεραρχίας συνέχισαν μόνοι τους τη συνέλευση, σε ολομέλεια και σε ομάδες, και έστειλαν και εκείνοι στη Γραμματεία το δικό τους κείμενο και τις εργασίες ανά ομάδες.
Όλες αυτές τις 7 ηπειρωτικές απαντήσεις του κόσμου θα επεξεργαστεί η Γραμματεία της Συνόδου των Επισκόπων και θα συντάξει το τελικό Κείμενο Εργασίας, πάνω στο οποίο θα εργαστεί η Σύνοδος των Επισκόπων τον Οκτώβριο 2023 και 2024.
Πρέπει να τονίσω ότι σκοπός αυτής της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης της Ευρώπης δεν ήταν να πάρουμε αποφάσεις, αλλά να παρουσιάσουμε τα ζητήματα και τα ερωτηματικά που πρέπει να αντιμετωπιστούν στην Εκκλησία της Ευρώπης και τις προτεραιότητες που πρέπει να συζητηθούν σε παγκόσμιο επίπεδο κατά τη Σύνοδο των Επισκόπων 2023 και 2024.
Επαναλαμβάνω ότι η κατευθυντήρια σκέψη είναι η συνοδικότητα, που σημαίνει «συνοδοιπορία», δηλαδή βαδίζουμε όλοι μαζί ως Εκκλησία στον ίδιο δρόμο: ούτε μόνοι τους οι χειροτονημένοι (κληρικαλισμός), ούτε αποφασίζει το σύνολο των πιστών κατά πλειοψηφία σαν να είμαστε δημοκρατία ή κοινοβούλιο (λαϊκοκρατία), διότι στην Εκκλησία κεφαλή είναι ο Χριστός και αποφασίζουμε με πνεύμα διάκρισης «τι λέει το Άγιο Πνεύμα στις Εκκλησίες»· ούτε αναλαμβάνουν ευθύνες μόνο οι χειροτονημένοι αφήνοντας παθητικούς τους λαϊκούς· αλλά μαθαίνουμε να συνεργαζόμαστε στην ίδια αποστολή της Εκκλησίας, που είναι να κάνει γνωστό το Ευαγγέλιο της Σωτηρίας στους σημερινούς ανθρώπους. Επομένως, ούτε κληρικοκρατία ούτε λαϊκοκρατία, αλλά συνοδοιπορία, σε αρμονική συνεργασία θεσμών και χαρισμάτων.
ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΛΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Επιλέγω μερικές φράσεις από τα τελικά κείμενα που συντάξαμε. Πρώτα από τη γενική συνέλευση:
Επιθυμούμε να μη μείνει αυτή η Ηπειρωτική Συνέλευση μια μεμονωμένη εμπειρία, αλλά να γίνει μια περιοδική συνάντηση, βασισμένη στη γενικευμένη υιοθέτηση της συνοδικής μεθόδου, η οποία να διαποτίσει όλες τις δομές μας και τις διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα. Με αυτό τον τρόπο θα είναι δυνατό να αντιμετωπίζουμε τα θέματα στα οποία οι προσπάθειές μας πρέπει να ωριμάσουν και να ενταθούν: τη συνοδεία των τραυματισμένων ατόμων, τον πρωταγωνισμό των νέων και των γυναικών, το άνοιγμα στο να μάθουμε από τους περιθωριακούς…..
Το συνοδικό στυλ επιτρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε τις εντάσεις με μια προοπτική ιεραποστολική, χωρίς να μένουμε παραλυμένοι από φόβους, αλλά αντλώντας ενέργεια για να συνεχίσουμε την πορεία μας.
Δύο θέματα ιδιαιτέρως αναδείχθηκαν κατά τις εργασίες μας. Το πρώτο μας ωθεί να δημιουργούμε ενότητα μέσα στη διαφορετικότητα, αποφεύγοντας τον πειρασμό της ομοιομορφίας. Το δεύτερο συνδέει τη διαθεσιμότητα με την αποδοχή, ως μαρτυρία της χωρίς προϋποθέσεις αγάπης του Θεού Πατέρα προς τα παιδιά του, με το θάρρος να αναγγέλλουμε ακέραιη την αλήθεια του Ευαγγελίου. Ο Θεός είναι που υπόσχεται: “Αγάπη και Αλήθεια συναντήθηκαν” (Ψ. 85,11)».
Και από τη συνέλευση των Επισκόπων:
«Εμείς οι Επίσκοποι δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να ζούμε και να προωθούμε τη συνοδική διαδικασία μέσα στις δομές και την καθημερινή ζωή των Επισκοπών μας.
Θέλουμε να βαδίζουμε μαζί, ως άγιος λαός του Θεού, λαϊκοί και ποιμένες, οδοιπορούντες μέσα στους δρόμους της Ευρώπης για να αναγγέλλουμε τη χαρά του Ευαγγελίου που πηγάζει από τη συνάντηση με τον Χριστό, και θέλουμε να το κάνουμε μαζί με τόσους άλλους αδελφούς και αδελφές των άλλων χριστιανικών Ομολογιών.
Θέλουμε να επιδοθούμε στο να διευρύνουμε τον χώρο των σκηνών μας, ώστε οι εκκλησιακές κοινότητές μας να είναι χώρος μέσα στον οποίο όλοι να αισθάνονται αποδεκτοί».
π. Σεβαστιανός Ροσσολάτος, αρχιεπίσκοπος
