«Όλοι οι προκάτοχοί μου καταδίκασαν με σαφή λόγια τον αντισημιτισμό. Και εγώ, με τη σειρά μου, επιβεβαιώνω ότι η Εκκλησία δεν ανέχεται τον αντισημιτισμό και τον καταπολεμά εξαιτίας του ίδιου του Ευαγγελίου».
Με αυτή τη σαφή και ευθεία φράση ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ μίλησε κατά τη γενική ακρόαση στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, την Τετάρτη 29 Οκτωβρίου, επαναλαμβάνοντας την απόλυτη ασυμβατότητα ανάμεσα στο Ευαγγέλιο, τη διδασκαλία της Εκκλησίας και τον αντισημιτισμό.
Η ακρόαση, που προηγήθηκε από μια μακρά διαδρομή του Ποντίφικα με το αυτοκίνητό του, στη διάρκεια της οποίας χαιρέτισε παιδιά και πιστούς μέχρι την Πλατεία Πίου ΙΒ΄, ήταν αφιερωμένη –όπως ο ίδιος ανακοίνωσε– στον διαθρησκειακό διάλογο. Αφορμή αποτέλεσε η επέτειος των εξήντα ετών από τη Διακήρυξη Nostra aetate, που εγκρίθηκε από τη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού στις 28 Οκτωβρίου 1965.
Συνοδοιπόροι στην αλήθεια
Αναφερόμενος στη συνάντηση του Ιησού με τη Σαμαρείτιδα, η οποία γεννήθηκε από τη δίψα για τον Θεό και ξεπέρασε τα εμπόδια πολιτισμού, φύλου και θρησκείας, ο Πάπας τόνισε ότι αυτό το επεισόδιο αποκαλύπτει την ουσία του διαθρησκειακού διαλόγου.
Στο ίδιο πνεύμα εξήγησε πως το συνοδικό έγγραφο αναδιαμόρφωσε τις σχέσεις της Καθολικής Εκκλησίας με τις μη χριστιανικές θρησκείες, ιδίως με τον ιουδαϊσμό, «ανοίγοντας –όπως υπογράμμισε– έναν νέο ορίζοντα συνάντησης, σεβασμού και πνευματικής φιλοξενίας».
Συνοδοιπόροι λοιπόν «στο δρόμο της αλήθειας· για να τιμήσουμε τις διαφορές μας, επιβεβαιώνοντας την κοινή μας ανθρωπιά· και για να διακρίνουμε, μέσα σε κάθε ειλικρινή θρησκευτική αναζήτηση, την αντανάκλαση του ενός και μοναδικού Θείου Μυστηρίου που αγκαλιάζει ολόκληρη τη δημιουργία».
Η Εκκλησία αποδοκιμάζει το μίσος, τους διωγμούς και τον αντισημιτισμό
Ο Πάπας υπενθύμισε ότι με το έγγραφο αυτό ο Ιωάννης ΚΓ΄ θέλησε να θεμελιώσει εκ νέου τη σχέση της Εκκλησίας με τον εβραϊκό κόσμο, καθιερώνοντας για πρώτη φορά στη θεολογική της διδασκαλία τη σύνδεση του χριστιανισμού με τις εβραϊκές του ρίζες, ένα σημείο «χωρίς επιστροφή».
Έτσι αναγνωρίζεται ο δεσμός ανάμεσα στον «λαό της Καινής Διαθήκης» και στη «γενεά του Αβραάμ».
Η Εκκλησία, έχοντας επίγνωση της κληρονομιάς που μοιράζεται με τον εβραϊκό λαό και κινούμενη όχι από πολιτικά αλλά από ευαγγελικά κίνητρα αγάπης, αποδοκιμάζει το μίσος, τους διωγμούς και κάθε μορφή αντισημιτισμού, σε κάθε εποχή και από οποιονδήποτε.
Μια φιλία στέρεη
«Σήμερα μπορούμε να κοιτάξουμε με ευγνωμοσύνη όσα επιτεύχθηκαν στον εβραιο-καθολικό διάλογο αυτά τα εξήντα χρόνια», είπε ο Πάπας. «Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην ανθρώπινη προσπάθεια, αλλά και στη βοήθεια του Θεού, ο οποίος, κατά τη χριστιανική πίστη, είναι ο ίδιος διάλογος».
Παραδέχθηκε ότι υπήρξαν παρεξηγήσεις και δυσκολίες, «αλλά ποτέ δεν εμπόδισαν τη συνέχιση του διαλόγου». Και προειδοποίησε να μην αφήσουμε «τις πολιτικές περιστάσεις και τις αδικίες κάποιων να μας απομακρύνουν από τη φιλία μας».
Οι ρίζες της αγάπης
Ο Λέων ΙΔ΄ υπενθύμισε ότι το πνεύμα της Nostra aetate εξακολουθεί να φωτίζει την πορεία της Εκκλησίας, αναγνωρίζοντας ότι όλες οι θρησκείες μπορούν να αντανακλούν «μια ακτίνα από εκείνη την αλήθεια που φωτίζει κάθε άνθρωπο».
Κάλεσε όλους να «εμπλακούν ενεργά», αναγνωρίζοντας ό,τι είναι καλό, αληθινό και άγιο στις διάφορες παραδόσεις, ιδιαίτερα στον σημερινό κόσμο όπου, «λόγω της ανθρώπινης κινητικότητας, οι πνευματικές και πολιτισμικές μας διαφορές καλούνται να συναντηθούν και να συνυπάρξουν αδελφικά».
Η Nostra aetate υπενθυμίζει ότι ο αληθινός διάλογος έχει τις ρίζες του στην αγάπη, το μοναδικό θεμέλιο της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της συμφιλίωσης, ενώ απορρίπτει κάθε μορφή διάκρισης ή διωγμού, επιβεβαιώνοντας την ίση αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπινου όντος.
Κοινή δράση ενάντια στον θρησκευτικό φανατισμό και τον εξτρεμισμό
Ο Πάπας τόνισε ότι αυτός ο «διάλογος που γίνεται πράξη» σημαίνει κοινή δράση για έναν κόσμο που «έχει ανάγκη από ενότητα, φιλία και συνεργασία».
Αναφέρθηκε σε κοινά πεδία δράσης: την προστασία της δημιουργίας, τη φροντίδα για τους φτωχούς, την ειρήνη.
«Οι παραδόσεις μάς διδάσκουν την αλήθεια, τη συμπόνια, τη συμφιλίωση, τη δικαιοσύνη και την ειρήνη. Οφείλουμε να επαναβεβαιώσουμε την υπηρεσία προς την ανθρωπότητα, να είμαστε σε επαγρύπνηση απέναντι στην κατάχρηση του ονόματος του Θεού και της ίδιας της θρησκείας, καθώς και απέναντι στους κινδύνους του φονταμενταλισμού και του εξτρεμισμού».
Τεχνητή Νοημοσύνη: ευκαιρία και κίνδυνος
Μεταξύ των θεμάτων που ο Πάπας κάλεσε να αντιμετωπιστούν από κοινού βρίσκεται και η Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία, «αν νοηθεί ως εναλλακτική του ανθρώπου, μπορεί να τραυματίσει βαθειά την άπειρη αξιοπρέπεια του ανθρώπινου προσώπου και να εξουδετερώσει τις θεμελιώδεις ευθύνες του».
Οι θρησκευτικές παραδόσεις, υπογράμμισε, έχουν «τεράστια συμβολή να προσφέρουν για τον εξανθρωπισμό της τεχνολογίας» και για την έμπνευση μιας ρύθμισης που θα προστατεύει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Η ελπίδα για τον κόσμο του αύριο
Οι θρησκείες, συνέχισε ο Πάπας, διδάσκουν ότι «η ειρήνη αρχίζει στην καρδιά του ανθρώπου» και μπορούν να προσφέρουν αποφασιστική συμβολή για έναν «νέο κόσμο».
«Πρέπει να επαναφέρουμε την ελπίδα στη ζωή μας, στις οικογένειες, στις γειτονιές, στα σχολεία, στα χωριά, στις χώρες μας και σε ολόκληρο τον κόσμο», είπε.
Η Nostra aetate, πριν από εξήντα χρόνια, έφερε ελπίδα σε έναν κόσμο που έβγαινε από τον πόλεμο.
«Σήμερα καλούμαστε να αναγεννήσουμε αυτή την ελπίδα σε έναν κόσμο πληγωμένο από τις συγκρούσεις και σε ένα φυσικό περιβάλλον που υποφέρει. Ας συνεργαστούμε, γιατί όταν είμαστε ενωμένοι, όλα είναι δυνατά. Ας φροντίσουμε ώστε τίποτα να μη μας διαιρέσει».
Η βάση του διαλόγου είναι η προσευχή
«Μέσα στη φιλία και στη συνεργασία οι μελλοντικές γενιές θα μπορέσουν να συνεχίσουν τον διάλογο», κατέληξε ο Ποντίφικας.
Και κάλεσε όλους: «Ας σταθούμε για λίγο σε σιωπηλή προσευχή: η προσευχή έχει τη δύναμη να μεταμορφώσει τις στάσεις μας, τις σκέψεις, τα λόγια και τις πράξεις μας».
Η προσευχή του Λέοντα ΙΔ΄ για τα θύματα του τυφώνα «Μελίσσα»
Στο τέλος της ακρόασης ο Πάπας εξέφρασε την εγγύτητά του προς όσους επλήγησαν από τον «καταστροφικής ισχύος» τυφώνα Μελίσσα στην Ιαμαϊκή και στην Κούβα, καλώντας τις πολιτικές αρχές να ενεργήσουν άμεσα για να βοηθήσουν τους πληγέντες.
ΠΗΓΗ: Vatican news
+Νικόλαος
Αρχιεπίσκοπος, πρώην Νάξου-Τήνου κλπ
