Περισσότεροι από τους μισούς (53%) Πορτογάλους ηλικίας 16-29 ετών δηλώνουν καθολικοί. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας μελέτης για τους νέους και τη θρησκεία σε 21 ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στο Ισραήλ, που δημοσιεύθηκε το 2018. Διεξήχθη από το Καθολικό Ινστιτούτο του Παρισιού και το Καθολικό Πανεπιστήμιο St Mary’s, Twickenham (Ηνωμένο Βασίλειο).
Η Πορτογαλία, η οποία ετοιμάζεται να φιλοξενήσει την Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας (ΠΗΝ) στη Λισαβόνα από την 1η έως τις 6 Αυγούστου, κατατάχθηκε ως η πέμπτη πιο καθολική χώρα στην Ευρώπη μεταξύ των νέων εκείνη την περίοδο, σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τη Σλοβενία (55%) και την Ιρλανδία (54%). Αντίθετα, οι νέοι Πορτογάλοι καθολικοί είναι από εκείνους που ζουν περισσότερο την πίστη τους (20%), πίσω από τους Πολωνούς (39%).
Ισχυρή καθολική ταυτότητα
Τα στοιχεία αυτά προσδίδουν αξιοπιστία στην ιδέα ότι η Πορτογαλία (με πληθυσμό 10 εκατομμύρια) θεωρείται ως ένα καθολικό “προπύργιο” που αντιστέκεται περισσότερο στην εκκοσμίκευση απ’ ό,τι αλλού. Πράγματι, παραμένει μία από τις ευρωπαϊκές χώρες όπου η καθολική ταυτότητα εξακολουθεί να είναι πολύ ισχυρή, η οποία χαρακτηρίζεται από την επιρροή του Προσκυνήματος της Παναγίας στη Φάτιμα. Παρ’ όλα αυτά, το θρησκευτικό τοπίο της χώρας έχει εξελιχθεί και διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, που διεξήχθη το 2021 από το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής, το 80,2% των Πορτογάλων άνω των 15 ετών αυτοπροσδιορίζονται ως καθολικοί. Αυτό είναι σε σύγκριση με το 81% το 2011. Αλλά στην ίδια δεκαετή περίοδο, το ποσοστό εκείνων που αυτοπροσδιορίζονται «χωρίς θρησκεία» έχει εκτοξευθεί από 6,8% σε 14,1%.
Μεταξύ των άλλων χριστιανικών δογμάτων, οι Προτεστάντες έχουν αυξηθεί αισθητά, από 0,84% το 2011 σε 2,1% το 2021. Η αύξηση αυτή εξηγείται από την ανάπτυξη των ευαγγελικών εκκλησιών, που υποστηρίζεται ιδίως από τη μετανάστευση της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής.
Σύμφωνα με έκθεση της 28ης Ιουνίου της Ευαγγελικής Συμμαχίας της Πορτογαλίας (AEP), το 44,6% των σημερινών ευαγγελικών εκκλησιών ιδρύθηκαν από το 2001 και μετά. Επιπλέον, πάνω από το 60% των κοινοτήτων σχεδιάζουν να επεκταθούν με νέα σχέδια εγκατάστασης.
Η θρησκευτική ποικιλομορφία σε άνοδο
Η Πορτογαλία διαθέτει επίσης άλλες μικρές θρησκευτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένης μιας κοινότητας μαρτύρων του Ιεχωβά που αντιπροσωπεύει το 0,7% του πληθυσμού, καθώς και ορθόδοξων χριστιανών. Οι μουσουλμάνοι είναι πολύ λίγοι σε αριθμό: αντιπροσώπευαν το 0,23% του πληθυσμού το 2011, έναντι 0,41% το 2021. Οι Εβραίοι, εν τω μεταξύ, αριθμούν μόνο περίπου 3.000 άτομα.
Τα στοιχεία αυτά συγκαλύπτουν ορισμένες περιφερειακές διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της χώρας. Παραδοσιακά, ο καθολικισμός είναι ισχυρότερος στη βόρεια Πορτογαλία. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2018, με τίτλο “Θρησκευτικές ταυτότητες στη μητροπολιτική περιοχή της Λισαβόνας”, η θρησκευτική ποικιλομορφία είναι ιδιαίτερα ισχυρή γύρω από τη Λισαβόνα, όπου ζουν πάνω από δύο εκατομμύρια κάτοικοι.
Η μελέτη, η οποία καταρτίστηκε από την EUREL (την κοινωνιολογική ερευνητική ομάδα EUrope-RELigion), έδειξε ότι οι καθολικοί αποτελούν μόλις το 55% του πληθυσμού στην περιοχή της Λισαβόνας, ενώ το 13% των κατοίκων της πρωτεύουσας δήλωσε ότι δεν έχει θρησκεία, το 10% δήλωσε άθεος, το 6,9% αγνωστικιστής και το 4,9% δήλωσε αδιάφορο.
