Τεσσαρακοστή στα Μουσεία του Βατικανού
Κάθε Παρασκευή κατά τη διάρκεια της Τεσσαρακοστής, τα Μουσεία της πόλης του Βατικανού προσφέρουν μια μοναδική καλλιτεχνική, θεματική διαδρομή, διαλογισμού και μελέτης πάνω στα Πάθη και την Ανάσταση του Ιησού. Η επίσκεψη είναι ανοιχτή σε όλους και επιβεβαιώνει την αξία της ιερής τέχνης ως οπτικής Βίβλου, ικανής να μεταδώσει την πίστη σε άνδρες και γυναίκες σε όλες τις εποχές.
Από τις 3 Μαρτίου και συνεχίζοντας για κάθε Παρασκευή της Τεσσαρακοστής, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για το Πάσχα, οι παπικές συλλογές των Μουσείων του Βατικανού προσφέρουν μια ειδική ξενάγηση στα ιταλικά ή στα αγγλικά που βοηθά στο διαλογισμό πάνω στα μυστήρια της πίστης κατά τη διάρκεια της Τεσσαρακοστής.
Η επίσκεψη είναι ανοιχτή σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών με παιδιά, και προσβάσιμη σε άτομα με αισθητηριακές, κινητικές και διανοητικές αναπηρίες.
Στόχος είναι να ενημερωθούν οι επισκέπτες για τα έργα και τους καλλιτέχνες που έχουν απεικονίσει δυναμικά τα Πάθη και την Ανάσταση του Κυρίου ανά τους αιώνες.
Η επίσκεψη ξεκινά από την παλαιοχριστιανική περίοδο με τις ιστορικές σαρκοφάγους των πρώτων αιώνων και στη συνέχεια περνά από τα αριστουργήματα της Ζωγραφικής και της Άνω Πινακοθήκης, καταλήγοντας στα θαυμάσια έργα που φιλοτέχνησαν οι Quattrocentisti και ο Μιχαήλ Άγγελος στην Καπέλα Σιξτίνα.
Τέχνη και ευαγγελισμός
«Οι μεγάλοι καλλιτέχνες ανά τους αιώνες», εξηγεί στο Vatican News η αδελφή Εμμανουέλα Έντουαρντς, επικεφαλής του Γραφείου Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων των Μουσείων του Βατικανού, «μας άφησαν μια τεράστια κληρονομιά που μπορεί να μας βοηθήσει να συλλογισθούμε κάθε στιγμή των Παθών, του Θανάτου και της Ανάστασης του Κυρίου. Αυτά τα όμορφα έργα είναι απίστευτα συγκινητικά και μπορούν να αποτελέσουν ένα μέσο για να υψώσουμε τις καρδιές μας στον Θεό κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μια θεματικά οργανωμένη επίσκεψη όπως αυτή είναι ένα παράδειγμα του πώς οι θησαυροί των συλλογών του Βατικανού μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο ευαγγελισμού μέσω της τέχνης. Η Τεσσαρακοστή είναι μια περίοδος προσευχής και ανανέωσης. Τα Μουσεία του Βατικανού θέλησαν να συμβάλουν στη ζωή της Εκκλησίας προσφέροντας ορισμένα έργα ως μέσο διαλογισμού πάνω στα κεντρικά μυστήρια της πίστης».
Εξέχουσα θέση μεταξύ αυτών κατέχει η τέχνη των πρώτων αιώνων του Χριστιανισμού με την επικοινωνιακή αμεσότητα των γλυπτών εικόνων της.
Εξερευνώντας τον Καραβάτζιο
Η σαρκοφάγος των Παθών που φυλάσσεται στο Μουσείο Pius-Christian μας προσφέρει μια αλληλουχία σκηνών «από την καταδίκη του Κυρίου από τον Πιλάτο μέχρι την εικονογραφία της Ανάστασης, η οποία», συνεχίζει η αδ. Εμμανουέλα Έντουαρντς, «αναπαριστά για πρώτη φορά στην τέχνη τον σταυρό και την Ανάσταση του Ιησού».
Καθώς φθάνουμε στην Πινακοθήκη των μουσείων, ο Καραβάτζιο μας αιχμαλωτίζει. Η τέχνη του πριν από τέσσερις αιώνες είναι πιο δυνατή από το metaverse: για μια στιγμή ξεχνάμε ότι είμαστε θεατές. Αντίθετα, έχει κανείς την αίσθηση ότι παρακολουθεί την αποκαθήλωση του Χριστού: «Η ακμή του λίθου», παρατηρεί η αδελφή Εμμανουέλα Έντουαρντς, «εισέρχεται στο χώρο μας και απηχεί τις Γραφές: Η πέτρα που απορρίφθηκε από τους οικοδόμους έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος. Η Τεσσαρακοστή είναι μια περίοδος για να κάνουμε τον Κύριο το κέντρο της ζωής μας, και έτσι αυτό το έργο έχει ιδιαίτερη σημασία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου».
Από τα δάκρυα στο φως
Περπατάμε στους εκθεσιακούς χώρους και το βλέμμα μας συναντά τα γεμάτα δάκρυα μάτια της Παναγίας, του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και της Μαρίας Μαγδαληνής στη δραματική «Pietà» του Carlo Crivelli.
Κατά μήκος της διαδρομής, περνάμε μέσα από την Πινακοθήκη με τις ταπισερί. Από το ημίφως του μακρύ διαδρόμου, που υπαγορεύεται από τις ανάγκες συντήρησης, αναδύεται ανατρεπτικά το φως του Αναστάντος, που αναπαράγεται από σκίτσα των μαθητών του Ραφαήλ από το εργαστήριο του Φλαμανδού ταπισερίστα Pieter Van Aelst τον 16ο αιώνα. Εκτέθηκε για πρώτη φορά στην Καπέλα Σιξτίνα το 1531. Στον τελευταίο αυτό χώρο και δημοφιλέστερο προορισμό για τους επισκέπτες που έρχονται στα Μουσεία του Βατικανού από όλο τον κόσμο, ολοκληρώνεται η Τεσσαρακοστιανή διαδρομή.
Διαλογισμός για όλους
Μπροστά μας βρίσκεται ο Μυστικός Δείπνος του Cosimo Rosselli: «Αυτό είναι ίσως το αγαπημένο μου έργο», εκμυστηρεύεται η αδελφή Εμμανουέλα. «Σε αυτόν τον εξαιρετικό πίνακα, βλέπουμε τη στιγμή της θέσπισης της Θείας Ευχαριστίας, ενώ έξω από το δωμάτιο όπου διαδραματίζεται η κύρια σκηνή του δείπνου, από τα παράθυρα πίσω μπορούμε να δούμε κάποιες σκηνές του Πάθους: Ο Άγιος Πέτρος φεύγει τη στιγμή της Σταύρωσης. Μια σπουδαία στιγμή διαλογισμού για όλους μας».
Είναι εντυπωσιακό το πώς αυτά τα έργα τέχνης που κατασκευάστηκαν πριν από αιώνες εξακολουθούν να έχουν τέτοια δύναμη και ικανότητα να μεταφέρουν μηνύματα στους άνδρες και τις γυναίκες του σήμερα.
«Σε όλους αρέσουν οι εικόνες που αφηγούνται ιστορίες. Οι όμορφες εικόνες», σύμφωνα με την επικεφαλή του Γραφείου Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων των Μουσείων του Βατικανού, «αιχμαλωτίζουν την προσοχή και το ενδιαφέρον μας, ώστε να θέλουμε να κατανοήσουμε το μήνυμά τους. Ακόμη και εκείνοι που δεν πιστεύουν μπορούν να δουν τέτοια έργα ως μέρος μιας πολιτιστικής εμπειρίας. Ένα έργο ιερής τέχνης είναι μια εικόνα της Βίβλου που ο καθένας, ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις του, μπορεί να επιδιώξει να κατανοήσει ή ακόμη και να συγκινηθεί από την ιστορία αγάπης που περιέχει».
πηγή: vaticannews.va
