Με αφορμή τα 100 χρόνια από τον ηρωικό θάνατο του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη στον Δρίσκο της Ηπείρου, στις 28 Νοεμβρίου του 1912 κατά τον Α' Βαλκανικό Pόλεμο, όπου υπήρξε επικεφαλής λόχου γαριβαλδινών εθελοντών υπό τον ζακυνθινό κόμητα Αλέξανδρο Ρώμα, διάφορα κερκυραϊκά επιστημονικά σωματεία όπως η Αναγνωστική Εταιρεία Κέρκυρας, η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, αλλά και καθηγητές του Ιονίου Πανεπιστημίου διοργάνωσαν διάφορες εκδηλώσεις και συνέδρια και κυκλοφόρησαν σειρά εκδόσεων αναφορικά με τη ζωή και το έργο του μεγάλου λυρικού ποιητή. Μεταξύ άλλων, το Μουσείο Σολωμού και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κέρκυρας παρουσίασαν την 28η Απριλίου 2012 στον Καθολικό Ιερό Ναό του Αγίου Φραγκίσκου, με την επιμέλεια του κ. Πέτρου Γάλλια, καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. ένα πολύ ενδιαφέρον θέατρο αναλογίου με αποσπάσματα από τα σονέτα του κερκυραίου ποιητή με τίτλο “με τη ''λήθη'' και το ''μούχρωμα''”.
Ο Λορέντζος Μαβίλης υπήρξε λυρικός ποιητής, εθνικός αγωνιστής, βουλευτής Κέρκυρας, μανιώδης παίκτης σκακιού και δημιουργός σκακιστικών προβλημάτων που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα γερμανικά περιοδικά. Γεννήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1860 στην Ιθάκη από καθολικό πατέρα ισπανικής καταγωγής. Η οικογένειά του ήταν αστική και οικονομικά εύπορη. Ο παππούς του Don Lorenzo Mabili y Boulligny (Αλικάντε Ισπανίας 1765 – Κέρκυρα 7/10/1853), ήταν Ισπανός και υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως πρόξενος της Ισπανίας στην Κέρκυρα, παντρεύτηκε την κερκυραία ευγενή Αικατερίνη Δούσμανη κι εγκαταστάθηκε στο νησί. Σε πρώτο γάμο μάλιστα είχε παντρευτεί μία άλλη αρχοντοπούλα της οικογένειας των κομήτων Πιέρη που ανήκε στο Μεγάλο Συμβούλιο της πόλης, αλλά εκείνη πέθανε νέα. Ο Don Lorenzo λοιπόν, που προερχόταν από μία γνωστή οικογένεια διπλωματών, έφθασε στην Κέρκυρα για να αναλάβει τα καθήκοντά του στις 11 Ιανουαρίου 1804. Η θητεία του στην Κέρκυρα σε μία κρίσιμη κοινωνικοπολιτική περίοδο χαρακτηρίστηκε ιδιαιτέρως επιτυχής, ενώ οι σχέσεις του με τους τοπικούς παράγοντες υπήρξε καθ’ όλα ισχυρή. Ο Μαβίλης υπηρέτησε σε μία περίοδο που τερματιζόταν το καθεστώς της Επτανήσου Πολιτείας και τα νησιά καταλαμβάνονταν σταδιακά μέσα από μία σειρά γάλλο – ρωσικό – τουρκικών συμφωνιών και συνθηκών από τους Αυτοκρατορικούς Γάλλους του Μεγάλου Ναπολέοντα, οι οποίοι άλλωστε είχαν καταλύσει τους περισσότερους ευρωπαϊκούς Θρόνους. Το 1804 μάλιστα, μαζί με τα καθήκοντα του Γενικού Προξένου της Ισπανίας, θα αναλάβει και Πρόξενος του Ιωσήφ Α' του Βοναπάρτη. Όταν όμως το 1814 οι Άγγλοι θα καταλάβουν τα Επτάνησα, θα παυθεί των καθηκόντων του και για ένα διάστημα θα καταφύγει στη Νάπολη. Επανερχόμενος, και μέχρι το θάνατό του, δεν θα πάψει να στέλνει στην Ισπανία εκθέσεις, υπομνήματα και παρατηρήσεις για τα ιονικά, αλλά και τα ελληνικά επαναστατικά ζητήματα.
Ο πατέρας του ποιητή Παύλος Μαβίλης (1814-1895) υπήρξε διακεκριμένος νομικός, και υπηρέτησε ως πρόεδρος του δικαστηρίου της Ιονίου Πολιτείας στην Ιθάκη. Ήταν παντρεμένος με την Ιωάννα Σούφη, με καταγωγή και αυτή από την αρχοντική οικογένεια Δούσμανη, η οποία ήταν και ανιψιά του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια και θεία του πρωθυπουργού Γεωργίου Θεοτόκη. Ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης, ο οποίος δεν σχημάτισε ποτέ οικογένεια, αν και είχε σχέση με την ποιήτρια Μυρτιώτισσα -κατά κόσμον Θεώνη Δρακοπούλου (1885-1968)- είχε επίσης μία αδελφή, την Εσθήρ, που πέθανε λίγα χρόνια μετά το δικό του θάνατο, στην Κέρκυρα. Όλοι οι πρόγονοι του ποιητή βρίσκονται θαμμένοι σ' ένα λιτό και απέριττο τάφο στο καθολικό κοιμητήριο της Κέρκυρας.
Ο Μαβίλης, σύγχρονος μίας σπουδαίας γενιάς λογοτεχνών, κριτικών, αλλά και εθνικών αγωνιστών έχει μείνει γνωστός για την πλούσια και εντατική εκπαίδευση που δέχθηκε, κυρίως στη Γερμανία κατά την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής, αλλά και για την σκακιστική του μαεστρία. Επίσης για την λανθάνουσα (κατ' ορισμένους) κοινωνική του δράση, για την συμμετοχή του στο επαναστατικό κίνημα για την απελευθέρωση της Κρήτης, αλλά και στον ατυχή πόλεμο του 1897 με ομάδα 70 κερκυραίων εθελοντών, αλλά και για την πολιτική του δράση με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου. Στον Μαβίλη οφείλεται η σπουδαία φράση, μιλώντας στη συνεδρίαση της 16ης Φεβρουαρίου 1911, για την υπεράσπιση της δημοτικής γλώσσας όταν συζητιόταν το άρθρο 107 του Συντάγματος, «…Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι, και υπάρχουσι πολλοί χυδαίοι άνθρωποι ομιλούντες την καθαρεύουσαν». Πάνω απ' όλα όμως έμεινε στην συνείδηση του κόσμου για τα λυρικά του σονέτα και τις πολύτιμες μεταφράσεις του από γλώσσες όπως τα ιταλικά, τα ισπανικά, τα λατινικά, τα αγγλικά και τα σανσκριτικά!
Η θυσία του ποιητή για την απελευθέρωση της Ηπείρου έχει συγκινήσει πολλούς συγγραφείς και ιστορικούς και έχουν γραφεί χιλιάδες σελίδες τόσο γι' αυτήν όσο και για το πολύπλευρο έργο του. Στον τάφο του ποιητή άλλωστε, εκεί που έπεσε στον Δρίσκο, η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών εκπροσωπήθηκε στο επετειακό, της θυσίας του μνημόσυνο πριν από λίγες εβδομάδες. Κλείνοντας όμως φέτος οι εκδηλώσεις για την επέτειο από το θάνατο του Μαβίλη, η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών κι ο Πρόεδρός της Περικλής Παγκράτης είχαν την πρωτοβουλία να συνδιοργανώσουν με την Καθολική Αρχιεπισκοπή Κέρκυρας ένα μνημόσυνο στο καθολικό κοιμητήριο για την οικογένεια Μαβίλη. Αυτό συνέβη το πρωί του Σαββάτου 15 Δεκεμβρίου 2012. Αν και απών ο μεγάλος ποιητής από το μνήμα, δεν έλειψε από το νου όλων όσων συμμετείχαν σ' αυτή τη συμβολική πράξη μνήμης. Ήταν άλλωστε περί το 1960 που η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών εντόπισε και ανέδειξε το συγκεκριμένο μνήμα, όταν πολλά ιστορικά μνημεία και τάφοι του παλαιότερου -από το 1836- κοιμητηρίου στην Κέρκυρα, έχουν με τα χρόνια καταστραφεί, μεταπωληθεί ή “εκσυγχρονισθεί” βάναυσα με ακαλαίσθητα μάρμαρα και γρανίτες.
Το τρισάγιο τέλεσε ο Καθολικός Αρχιεπίσκοπος π. Ιωάννης Σπιτέρης πλαισιωμένος από ιερείς του, και παρόντες ήταν μέλη του Δ.Σ. της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών. Με το πέρας του μνημοσύνου τελέστηκε δέηση σε παρακείμενο μνήμα όπου έχουν εναποτεθεί τα λείψανα των πεσόντων στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου (7 Οκτωβρίου 1571) μετά την μεταφορά τους από τη βομβαρδισμένη το 1943 εκκλησία της Παναγίας της Ευαγγελίστριας “Annunziata”.
Αλλά αυτή είναι μία άλλη… πονεμένη ιστορία.
