Τι γιορτάζει η Καθολική Εκκλησία στις 24 Ιουνίου;
Στις 24 Ιουνίου, κατά το Δυτικό Εορτολόγιο, είναι η γιορτή της Γέννησης του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, η οποία ανυψώθηκε σε πανήγυρη μετά την τελευταία λειτουργική μεταρρύθμιση. Οι άγιοι εορτάζονται συνήθως κατά την ημερομηνία του θανάτου τους, της “γέννησής τους στον ουρανό”. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, γιος της Ελισάβετ (ξαδέλφης της Παναγίας) και του Ζαχαρία, είναι ο τελευταίος προφήτης- αυτός που προετοιμάζει τον ερχομό του Χριστού. Γιορτάζεται επίσης στις 29 Αυγούστου στο λειτουργικό ημερολόγιο, την ημέρα που η εκκλησία τιμά τον αποκεφαλισμό του, ή πιο σωστά το μαρτύριό του που διέταξε ο βασιλιάς Ηρώδης Αντύπας. Ο Άγιος Ιωάννης τυγχάνει ιδιαίτερης μεταχείρισης, την οποία μοιράζονται μόνο ο Ιησούς (25 Δεκεμβρίου, Χριστούγεννα) και η Μαρία (8 Σεπτεμβρίου, Γέννηση της Θεοτόκου).
“Η εκκλησία θεωρεί τη γέννηση του Ιωάννη του Βαπτιστή ιδιαίτερα ιερή: δεν γιορτάζουμε πανηγυρικά τη γέννηση κανενός άλλου αγίου”, εξηγούσε ο άγιος Αυγουστίνος τον 4ο αιώνα, με 11 ομιλίες αφιερωμένες στη γέννηση του Ιωάννη του Βαπτιστή. “Γιορτάζουμε μόνο τη γέννηση του Ιωάννη και τη γέννηση του Χριστού. Αυτό δεν μπορεί να είναι τυχαίο”. Σύμφωνα με το Λεξικό της Πνευματικότητας, η δημόσια ευλάβεια του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή μαρτυρείται από τον 4ο αιώνα, με τα κηρύγματα του Αυγουστίνου να αντικατοπτρίζουν μια ήδη παλιά πρακτική στη Δύση. “Παραλάβαμε αυτή την πρακτική από τους προγόνους μας και τη μεταδίδουμε στους απογόνους μας, οι οποίοι πρέπει να την τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια”, δήλωσε ο επίσκοπος της Ιππώνος.
Οι ζωές του Ιωάννη και της Μαρίας έχουν νόημα μόνο σε άμεση σχέση με τον Ιησού: εκείνη είναι η μητέρα του, ενώ η αποστολή του Ιωάννη είναι να προετοιμάσει τον ερχομό του, του Μεσσία που αναγγέλλεται από τους προφήτες και αναμένει ο λαός του Ισραήλ. “Ο Ιωάννης γεννήθηκε, γεννήθηκε και ο Χριστός- ο Ιωάννης αναγγέλθηκε από άγγελο, ο Χριστός αναγγέλθηκε επίσης από άγγελο. Μεγάλα θαύματα και από τις δύο πλευρές!” εξηγούσε ο Αυγουστίνος στο κήρυγμά του, παραλληλίζοντας τη γέννηση του Ιωάννη από μια ηλικιωμένη, στείρα μητέρα με τη γέννηση του Ιησού από μια παρθένα μητέρα.
Γιατί γιορτάζεται η γέννηση του Ιωάννη αυτή την εποχή του έτους;
Ο Ιωάννης, ο τελευταίος προφήτης, αποκαλείται “πρόδρομος”, καθώς γνώριζε τον Χριστό πριν από την αντίστοιχη γέννησή τους κατά την επίσκεψη της Μαρίας στην Ελισάβετ, αλλά δεν είναι ισότιμος με τον Ιησού. “Ο Χριστός είναι κάτι περισσότερο από άνθρωπος, διότι είναι ο Θεάνθρωπος”, έλεγε ο Άγιος Αυγουστίνος. “Ο Ιωάννης είναι ένας σπουδαίος άνθρωπος, αλλά για να εξυψώσει τον Θεό, αυτός ο άνθρωπος έπρεπε να ταπεινωθεί”. Η επιλεγμένη ημερομηνία για τον εορτασμό της γέννησης του Ιωάννη δεν είναι τυχαία. Στις 24 Ιουνίου, λίγο μετά το θερινό ηλιοστάσιο, οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν, απηχώντας τα λόγια του Ιωάννη του Βαπτιστή για τον Χριστό: “Αυτός πρέπει να αυξάνεται, εγώ όμως πρέπει να μειώνομαι” (Ιωάννης 3,30).
“Ο Ιωάννης ήταν ένας πυρσός- φοβόταν μήπως σβήσει από την πνοή της υπερηφάνειας”, έλεγε ο Αυγουστίνος. “Ναι, κάθε άνθρωπος, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Ιωάννη, έπρεπε να ταπεινωθεί μπροστά στον Χριστό- ήταν επίσης απαραίτητο ο Χριστός, ο Θεάνθρωπος, να υψωθεί: αυτό μας θυμίζουν η γέννηση και ο τρόπος θανάτου του Ιησού και του Ιωάννη. Σήμερα είναι η γέννηση του Αγίου Ιωάννη: από σήμερα, οι ημέρες μειώνονται. Την όγδοη ημέρα των ημερολογίων του Ιανουαρίου γεννήθηκε ο Χριστός: από σήμερα οι ημέρες μεγαλώνουν”.
Η όγδοη ημέρα των ημερολογίων του Ιανουαρίου, για την οποία μιλάει ο Αυγουστίνος, αντιστοιχεί στην 25η Δεκεμβρίου, από την οποία οι ημέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν. Την εποχή του επισκόπου της Ιππώνος, η ημερομηνία της γέννησης του Χριστού είχε ήδη καθοριστεί εκείνη την ημέρα. Σύμφωνα με το Λεξικό της Πνευματικότητας, “από τον 4ο αιώνα, η χρονολογική σύνδεση μεταξύ της γέννησης του Χριστού, που είχε ήδη καθοριστεί στις 25 Δεκεμβρίου, και εκείνης του προδρόμου του, που ήταν έξι μήνες παλαιότερη σύμφωνα με τον Λουκά, είχε ήδη επιβληθεί η ημερομηνία της 24ης Ιουνίου για τον εορτασμό αυτό σε όλη τη Δύση”.
Από πού προέρχεται η παράδοση να ανάβουμε φωτιές για τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή;
Οι φωτιές κατά το θερινό ηλιοστάσιο προηγούνται ιστορικά του χριστιανισμού. Ήταν μια παγανιστική γιορτή ανάμεσα στους Κέλτες και τους Ρωμαίους για να ευλογήσουν τη συγκομιδή, να γιορτάσουν τη μεγαλύτερη ημέρα του έτους και να δώσουν τη νίκη στο φως της φωτιάς έναντι του σκοταδιού της νύχτας.
Η γιορτή αυτή εκχριστιανίστηκε αργότερα και σήμερα γιορτάζεται παγκοσμίως λίγες ημέρες μετά το θερινό ηλιοστάσιο με μεγάλες φωτιές. Σε διάφορες περιοχές της Γαλλίας φυλάσσονται οι στάχτες από τις φωτιές του Αγίου Ιωάννη, οι οποίες πιστεύεται ότι προστατεύουν τις καλλιέργειες από τους κεραυνούς και τις καταιγίδες. Οι ερωτευμένοι καλούνται επίσης να πηδήξουν πάνω από τη φωτιά για να εξασφαλίσουν ότι η αγάπη τους θα διαρκούσε όλο το χρόνο. Αλλά οι φωτιές του Αγίου Ιωάννη συναντώνται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Στο Τιρόλο, τα βουνά φωτίζονται από αυτές τις φωτιές κάθε καλοκαίρι. Στο Κεμπέκ, όπου η Ημέρα του Αγίου Ιωάννη είναι εθνική εορτή, οι φωτιές συνεχίζονται, συνοδευόμενες από παραστάσεις, συναυλίες και πυροτεχνήματα.
Σε μια στήλη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα La Croix, η συγγραφέας Christiane Rancé θυμήθηκε τα “Nit de foc”, αυτές τις νύχτες φωτιάς που βίωσε στα παιδικά της χρόνια στην Καταλονία. “Οι φωτιές συμβολίζουν την πάλη μεταξύ του Καλού και του Κακού, από την οποία θριαμβεύει το Καλό”, έγραψε. “Φαίνεται περίεργο που σχετίζεται και το θερινό ηλιοστάσιο; Αλλά αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε αυτή η ημερομηνία – έξι μήνες πριν από το ηλιοστάσιο των Χριστουγέννων – ως ημέρα της γέννησης του Βαπτιστή, του μοναδικού αγίου που γιορτάζεται μαζί με την Παναγία κατά τη γέννησή του. Φωτιές, για να θυμόμαστε την αναγγελία του: Ο Ιησούς ήρθε να μας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα και φωτιά”. Για την συγγραφέα, αυτές οι γιορτές “που κάποιοι τις θεωρούν κάπως παγανιστικές” είναι στην πραγματικότητα “η έκφραση μιας απλής, αυθόρμητης και αντισυμβατικής ευλάβειας – στο περιθώριο, όπως και ο ίδιος ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο οποίος βρισκόταν στο κατώφλι της επερχόμενης Βασιλείας”.
Πηγή : international.la-croix.com
