Είχα προετοιμάσει αυτό το κείμενο στη σειρά διαλογισμών για την περίοδο του Πάσχα. Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου, όμως, με παραπέμπει σε αυτόν τον ίδιο, ο όποιος, με τη ζωή του και το λόγο του, αποτελεί έναν εξαιρετικό μάρτυρα του Αναστάντος Χριστού που έφερε κοντά Του τόσους που είχαν απομακρυνθεί από την Εκκλησία. Αυτό που συχνά ακούγεται αυτές τις ημέρες για τον μακαριστό Πάπα Φραγκίσκο είναι το εξής: «Το ποντιφικό αξίωμα του Φραγκίσκου έδειξε ότι, πριν από τις δομές και τα οργανωτικά ζητήματα, η Εκκλησία πρέπει να θέσει τον Χριστό στο επίκεντρο, όχι μόνο διακηρύσσοντάς τον με λόγια αλλά και με μια αυθεντική μαρτυρία».
Τα παρακάτω λόγια του αποτελούν μια εξαιρετική επιβεβαίωση:
«ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΠΙΟ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ, ΠΟΥ ΜΑΡΤΥΡΕΙ ΤΗ ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ» — (Πάπας Φραγκίσκος).
========================================================
Ιδρυμένη σε ένα παρελθόν, η Εκκλησία, καλείται να ιδρύεται διαρκώς, με τον τρόπο που ιδρύθηκε στις απαρχές: ως μια συνάντηση κοινωνίας με τον Αναστημένο Χριστό. Γιατί κανείς δεν είναι χριστιανός από τη γέννησή του, αλλά γίνεται. Η Εκκλησία, ως εσχατολογικό μυστήριο, πρέπει συνεχώς, μέσα στους αιώνες, να ξαναγεννιέται. Η πίστη, όπως προσπαθήσαμε να διευκρινίσουμε την προηγούμενη εβδομάδα, συνίσταται στη συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό.
Πώς μπορούμε, όμως, να Τον συναντήσουμε; Εκείνος βρίσκεται αλλού – ούτε ορατός, ούτε ακουστός, ούτε απτός. Κι όμως, οι άνθρωποι είναι ικανοί να γνωρίσουν κάτι μόνο μέσω των αισθήσεών τους ή σε συνάρτηση με αυτές. Για να γίνει προσβάσιμος ο Ιησούς έρχεται με άλλες μορφές, σε πραγματικά σύμβολα της παρουσίας Του. Δημιουργεί τα μυστήρια της συνάντησης και της κοινωνίας μαζί Του. Αν και αφήνει τους μαθητές Του στον κόσμο (Ιω 17,11), τους οδηγεί προς τον Εαυτό Του, όπως έκανε με τους Δώδεκα, τους οποίους ανέβασε στο βουνό (Μκ 3,13). Οι μαθητές Του είναι «απόστολοι δια κλήσεως», «ξεχωρισμένοι για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο» (πρβλ. Ρωμ. 1,1). Το Ευαγγέλιο είναι ο ίδιος ο Χριστός και το μυστήριο της σωτηρίας Του, το οποίο διαδίδεται στον κόσμο μέσω των μαθητών Του.
Ο ρόλος των μαθητών είναι να είναι «μάρτυρες της Ανάστασης» (Πραξ. 1,22). Δεν μαρτυρούν απλώς ένα γεγονός του παρελθόντος. Ένα γεγονός μιας άλλης εποχής δεν μπορεί να σώσει τον σύγχρονο άνθρωπο, ούτε να τον κάνει νέο πλάσμα. Η μετάδοση της μαρτυρίας των πρώτων μαθητών, που είδαν τον Αναστημένο, η αναφορά γεγονότων περασμένων εποχών είναι έργο ιστορικών — όχι των σημερινών «μαρτύρων της Ανάστασης». Η Εκκλησία δεν μαρτυρεί μόνο για ένα γεγονός του παρελθόντος, αλλά για ένα πρόσωπο: «Θα είστε μάρτυρές μου» (Πραξ. 1,8). Η Εκκλησία μεταφέρει τη μαρτυρία του Ιησού, τον οποίο συναντά και βιώνει στο σήμερα. Σήμερα, η Εκκλησία, δηλαδή κάθε βαπτισμένος, καλείται να αναγγείλει στον κόσμο:«Αυτόν που είδαμε και ακούσαμε, τον αναγγέλλουμε σε εσάς (…) Κι εμείς έχουμε δει και μαρτυρούμε ότι ο Πατέρας έστειλε τον Υιό, σωτήρα του κόσμου» (Α’ Ιω. 1,3· 4,14).
Και εμείς σήμερα καλούμαστε να συναναστηθούμε με τον Ιησού και να δώσουμε μαρτυρία γι’ αυτή Του την Ανάσταση. Γιατί είναι ακριβώς μέσω αυτής που ο Ιησούς έρχεται στην Εκκλησία και γίνεται ορατός. Η Εκκλησία Τον συναντά στην Ανάσταση, για την οποία καλείται να μαρτυρήσει. Η Αγία Ευχαριστία, το ύψιστο μυστήριο της παρουσίας του Χριστού στην Εκκλησία, είναι κατεξοχήν το μυστήριο της μαρτυρίας. Οι μαθητές της Εμμαούς αναγνωρίζουν τον Χριστό «κατά το κλάσμα του άρτου» (βλ. Λκ 24,35) και αμέσως αναγγέλλουν την Ανάστασή Του. Σε κάθε Θεία Λειτουργία, μετά την καθαγίαση, οι πιστοί ψάλλουν:«Τον θάνατό Σου, Κύριε, αναγγέλλουμε και την Αγία Σου Ανάσταση δοξάζουμε, ως ότου έλθεις».
Κατά την πασχαλινή περίοδο, επαναλαμβάνουμε συχνά: «Χριστός Ανέστη – Αληθώς Ανέστη». Πρόκειται για αγγελία ή μαρτυρία, όπως εκείνη των μαθητών της Εμμαούς. Για να γεννηθεί πίστη, δεν αρκεί η Εκκλησία ή κάθε πιστός να αναφέρει μόνο όσα έμαθε στην κατήχηση. Η πίστη δεν περιορίζεται στην αποδοχή ενός γεγονότος ή κάποιων διδαγμένων αληθειών. Το να πιστεύεις σημαίνει να εμπιστεύεσαι ένα πρόσωπο. Η πίστη λαμβάνει τον Χριστό, όπως το ψωμί που θρέφει (Ιω 6,26-47)· Τον πλησιάζει και προσκολλάται σε Αυτόν (Ιω 7,37). Θα μπορούσε κάποιος να πιστέψει, αν ο Χριστός δεν ερχόταν να τον συναντήσει; Αν δεν του προσφερόταν αυτός ο άρτος; Η πίστη γεννιέται και φλογίζεται μέσα στη συνάντηση. Για να γεννηθεί πίστη, ο μάρτυρας πρέπει να είναι μεσίτης παρουσίας και συνάντησης.
Στο πρόσωπο εκείνων που μαρτυρούν τον Χριστό, είναι ο ίδιος ο Χριστός που έρχεται: «Ο Χριστός κηρύττει τον Χριστό», «Ο Χριστός-Εκκλησία κηρύττει τον Χριστό· το σώμα κηρύττει την Κεφαλή» (Άγιος Αυγουστίνος). Το Ευαγγέλιο αναγγέλλεται μέσα από τη δική Του δύναμη. Στο πρόσωπο και το λόγο των μαρτύρων, και σήμερα, η Εκκλησία εξακολουθεί να είναι η διαφάνεια του Χριστού· μια επιφάνεια του πασχαλινού μυστηρίου, ο μεσολαβητής της συνάντησης με τον Χριστό στο μυστήριο της σωτηρίας.
Το Άγιο Πνεύμα είναι Αυτό που μας καθιστά «διαφάνεια» του Αναστημένου Ιησού μέσα στον κόσμο, ώστε οι άνθρωποι να πιστέψουν, αλλά ο χριστιανός πρέπει να επιτρέψει στο Άγιο Πνεύμα να τον μεταμορφώσει σε ζωντανή μαρτυρία του Αναστημένου Χριστού. Συχνά, όμως, συμβαίνει το αντίθετο: γινόμαστε αντι-μαρτυρία της πίστης που ομολογούμε με τα λόγια, αλλά όχι με τα έργα. Είναι γνωστά τα λόγια του Μαχάτμα Γκάντι:«Μου αρέσει ο Χριστός σας. Δεν μου αρέσουν οι Χριστιανοί σας. Οι Χριστιανοί σας είναι τόσο διαφορετικοί από τον Χριστό σας».
Τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης τον αποκαλούσαν ήδη οι σύγχρονοι «Alter Cristus», δηλαδή «έναν Άλλο Χριστό». Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως κάθε χριστιανός καλείται να είναι ένας ΑΛΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ – «κι έτσι ο κόσμος να πιστέψει» (Ιω. 17,21).
+ Ιωάννης Σπιτέρης
Αρχιεπίσκοπος
