Έχουν περάσει 50 χρόνια. Ήταν 13 Δεκεμβρίου του 1969: ο Jorge Mario Bergoglio, μόλις 4 ημέρες μετά από τα 33α γενέθλιά του, χειροτονείται ιερέας, την ημέρα της εορτής του Αγίου Ματθαίου, του τελώνη που μεταστράφηκε από τον Ιησού: κατά τη διάρκεια μιας εξομολόγησης βίωσε την βαθιά εμπειρία της ευσπλαχνίας του Θεού. Μια τεράστια χαρά τον οδηγεί να πάρει μια απόφαση «για πάντα»: να γίνει ιερέας.
Είναι εποχή για ευσπλαχνία
Είναι ακριβώς η Θεία ευσπλαχνία που χαρακτηρίζει ολόκληρη την ιερατική ζωή του. Οι ιερείς – λέει – χωρίς να κάνουν θόρυβο αφήνουν τα πάντα για να εμπλακούν στην καθημερινή ζωή των κοινοτήτων, δίνοντας στους άλλους την ίδια την ζωή τους, «συγκινούνται ενώπιων των προβάτων, όπως ο Ιησούς, όταν έβλεπε τους ανθρώπους κουρασμένους και εξαντλημένους όπως είναι τα πρόβατα χωρίς ποιμένα». Έτσι, «κατ’ εικόνα του Καλού Ποιμένα, ο ιερέας είναι άνθρωπος ευσπλαχνικός και συμπονετικός που βρίσκεται κοντά στον λαό του και γίνεται υπηρέτης όλων… Καθένας που πληγώνεται από τη ζωή με οποιονδήποτε τρόπο, μπορεί να βρει σε εκείνον αυτόν που θα του δώσει προσοχή και θα τον ακούσει… Πρέπει να θεραπεύουμε τις πληγές, τόσες πολλές πληγές! Τόσες πληγές! Πολλές πληγές! Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι πληγωμένοι, από υλικά προβλήματα, από σκάνδαλα, ακόμη και μέσα στην Εκκλησία… Άνθρωποι πληγωμένοι από τις αυταπάτες του κόσμου… Εμείς οι ιερείς οφείλουμε να βρισκόμαστε εκεί, κοντά σε αυτούς τους ανθρώπους. Ευσπλαχνία σημαίνει πρώτα απ’ όλα φροντίζω τις πληγές». Αυτή – όπως συχνά υπενθυμίζει – είναι η εποχή της ευσπλαχνίας (Ομιλία προς τους εφημερίους της Ρώμης, 6 Μαρτίου 2014).
Άνθρωπος της Ευχαριστίας: στο επίκεντρο βρίσκεται ο Ιησούς
Ο Ιερέας – λέει ο Φραγκίσκος – είναι ένας άνθρωπος που δεν αποτελεί το επίκεντρο επειδή στο επίκεντρο της ζωής του δεν βρίσκεται αυτός, αλλά ο Χριστός. Γι αυτό ευχαριστεί τους ιερείς για την καθημερινή τέλεση της Ευχαριστίας: «Κατά την Τέλεση της Ευχαριστίας βρίσκουμε καθημερινά την ταυτότητά μας ως ποιμένες. Κάθε φορά μπορούμε πραγματικά να κάνουμε δικά μας τα λόγια του: «Αυτό είναι το σώμα μου το θυσιαζόμενο για εσάς». Είναι η έννοια της ζωής μας, είναι οι λέξεις με τις οποίες… μπορούμε να ανανεώνουμε καθημερινά τις υποσχέσεις της Χειροτονίας μας. Σας ευχαριστώ γι’ αυτό το «ναι», και για τα τόσα πολλά μυστικά καθημερινά «ναι» που μόνο ο Κύριος γνωρίζει. Σας ευχαριστώ για το δικό σας «ναι» να αφιερώσετε τη ζωή σας στην ένωσή σας με τον Ιησού: αυτή είναι η καθάρια πηγή της χαράς μας» (Ομιλία για το Ιωβηλαίο των ιερέων, 3 Ιουνίου 2016). Και καλεί τους ιερείς να είναι συνετοί και τολμηροί ταυτόχρονα, ώστε η Ευχαριστία «να μην αποτελεί ένα έπαθλο για τους τέλειους, αλλά γενναιόδωρο φάρμακο και τροφή για τους αδύναμους» (Evangelii gaudium, 47).
Η ιερατική ζωή μέσα στο εξομολογητήριο
Για την υπηρεσία του Θεού και του λαού του, ο ιερέας διαδραματίζει ένα σημαντικό μέρος της αποστολής του στο εξομολογητήριο, όπου μπορεί να διανείμει την πλεονάζουσα ευσπλαχνία του Θεού. Προτρέπει τους ιερείς να μην είναι αυστηροί ούτε χαλαροί: «Για το ότι μεταξύ των εξομολογητών υπάρχουν διάφορα στυλ είναι φυσιολογικό, αλλά αυτές οι διαφορές δεν μπορούν να αφορούν την ουσία, δηλαδή την υγιή ηθική διδασκαλία και την ευσπλαχνία. Ούτε η χαλαρότητα ούτε η αυστηρότητα μαρτυρούν τον Ιησού Χριστό, επειδή ούτε το ένα ούτε το άλλο αναλαμβάνουν την φροντίδα του ατόμου που έρχεται σε επαφή μαζί τους. Ο αυστηρός νίπτει τας χείρας του: «στην πραγματικότητα τον παραπέμπει στον προβλεπόμενο νόμο με έναν κρύο και άκαμπτο τρόπο». Αλλά και ο χαλαρός «νίπτει τας χείρας του: μόνο επιφανειακά είναι ευσπλαχνικός, στην πραγματικότητα δεν συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα του προβλήματος, ελαχιστοποιώντας τη σημασία την αμαρτία. Η αληθινή ευσπλαχνία αναλαμβάνει τη φροντίδα του προσώπου, το ακούει προσεκτικά, προσεγγίζει με σεβασμό και με αληθινό τρόπο την κατάστασή του και το συνοδεύει στην πορεία της συμφιλίωσης. Και αυτό είναι κουραστικό, ναι, σίγουρα. Ο αληθινά ευσπλαχνικός ιερέας συμπεριφέρεται όπως ο Καλός Σαμαρείτης… αλλά γιατί το κάνει αυτό; Επειδή η καρδιά του είναι ικανή για συμπόνια, είναι η καρδιά του Χριστού!».
Η προσευχή, η Μαρία και ο αγώνας κατά του διαβόλου
Ο Ιερέας – υπογραμμίζει ο Πάπας – είναι πάνω απ’ όλα ένας άνθρωπος προσευχής. Από την οικειότητά του με τον Ιησού ρέει η αληθινή φιλανθρωπία. Είναι η ένωση με τον Θεό που νικά τους αμέτρητους πειρασμούς του κακού. Ο διάβολος υπάρχει, δεν είναι ένας μύθος – υπενθυμίζει συχνά – είναι πανούργος, ψεύτης, εξαπατητής. Ο Φραγκίσκος μας προσκαλεί να παρατηρούμε τη Μαρία, να προσευχόμαστε απαγγέλλοντας το Ροδάριο καθημερινά, είναι η προσευχή της καρδιάς της, ειδικά αυτή την περίοδο, για να προστατευτεί η Εκκλησία από τις επιθέσεις του διαβόλου που επιθυμεί να φέρει τη διαίρεση. «Παρατηρούμε τη Μαρία και αρχίζουμε και πάλι να πιστεύουμε στην επαναστατική δύναμη της τρυφερότητας και της αγάπης». Εκείνη είναι «πάντα η προσεκτική φίλη ώστε να μην απολείπει ο οίνος από τη ζωή μας» και ως «αληθινή μητέρα, πορεύεται μαζί μας, αγωνίζεται μαζί μας, και αποτελεί αστείρευτη πηγή της εγγύτητας της αγάπης του Θεού» (Επιστολή προς τους ιερείς για την 160η επέτειο από τον θάνατο του Εφημερίου του Ars).
Οι φτωχοί και η τελική κρίση
Η πνευματικότητα του ιερέα ενσαρκώνεται στην καθημερινή πραγματικότητα – παρατηρεί ο Φραγκίσκος – και γίνεται προφητική φωνή ενάντια στην καταπίεση που καταπατά τους φτωχούς και τους αδύναμους: η Εκκλησία «δεν μπορεί και δεν πρέπει να παραμένει στο περιθώριο του αγώνα για δικαιοσύνη» περιορίζοντας τη θρησκεία, όπως ορισμένοι θα επιθυμούσαν, «στο κρυφό ενδόμυχο των προσώπων, χωρίς καμιά επιρροή στην κοινωνική και εθνική ζωή» (Evangelii Gaudium, 183), γιατί η βασιλεία του Θεού ξεκινά εδώ στη γη και ήδη, είναι εδώ που συναντάμε τον Ιησού: η τελική κρίση θα αφορά ακριβώς αυτό που θα έχουμε πράξει στον Χριστό μέσα από τους φτωχούς, τους αρρώστους, τους αλλοδαπούς, τους φυλακισμένους (Μτ. 25). Θα κριθούμε για την αγάπη: αλλά δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη χωρίς δικαιοσύνη, όπως έλεγε ο Άγιος Ιωάννης Παύλος Β΄.
Η καλή κόπωση των ιερέων
«Ξέρετε – ομολογεί ο Πάπας – πόσες φορές σκέφτομαι το εξής: την κούραση όλων σας; Το σκέφτομαι πολύ και προσεύχομαι συχνά, ειδικά όταν ο κουρασμένος είμαι εγώ. Προσεύχομαι για εσάς που εργάζεστε ανάμεσα στον πιστό λαό του Θεού ο οποίος σας έχει ανατεθεί, και πολλοί από εσάς σε περιοχές εγκαταλελειμμένες και επικίνδυνες. Και η κόπωσή μας, αγαπητοί ιερείς, είναι σαν το θυμίαμα που ανέρχεται σιωπηλά προς τον Ουρανό. Η κόπωσή μας πηγαίνει κατ’ ευθείαν στην καρδιά του Πατέρα… Υπάρχει αυτό που μπορούμε να αποκαλέσουμε «η κόπωση του κόσμου, η κόπωση του πλήθους»: για τον Κύριο, όπως και για εμάς, ήταν εξαντλητική – το αναφέρει το Ευαγγέλιο -, αλλά αυτή είναι μια καλή κόπωση, μια κόπωση γεμάτη καρπούς και χαρά… Είναι η κόπωση του ιερέα που φέρει άρωμα προβάτων» και «το χαμόγελο του μπαμπά που σκέφτεται τα παιδιά ή τα εγγόνια του… Μόνο η αγάπη ξεκουράζει» (Ομιλία κατά τη Θεία Λειτουργία για το Χρίσμα, 2 Απριλίου 2015).
Σύντομες ομιλίες που φλέγουν τις καρδιές
Η σημασία της ομιλίας έχει τονιστεί πολλές φορές από τον Φραγκίσκο ο οποίος προτρέπει ένθερμα τους ιερείς να την προετοιμάζουν καλά αφιερώνοντας χρόνο μελέτης, προσευχής και προβληματισμού. Καλεί να κάνουν ομιλίες σύντομες που δεν είναι ούτε θεαματικές ούτε διάσκεψη ή ένα μάθημα καθαρά ηθικό και διδασκαλίας: πρέπει να ξέρουμε να λέμε «λέξεις που κάνουν τις καρδιές να φλέγονται» με θετικό λεξιλόγιο: χωρίς να αναφέρουν τόσο αυτό που δεν πρέπει να κάνουμε αλλά προτείνοντας καλύτερα αυτό που μπορεί να γίνει καλύτερο: «ένα θετικό κήρυγμα προσφέρει πάντα ελπίδα, κατευθύνει προς το μέλλον, δεν μας εγκαταλείπει αιχμάλωτους της αρνητικότητας» (Evangelii gaudium, 159) εκφράζοντας «εγγύτητα, άνοιγμα στο διάλογο, υπομονή, εγκάρδια υποδοχή που δεν καταδικάζει» (Evangelii gaudium, 165). Ο Πάπας υπογραμμίζει τον θεμελιώδη ρόλο του «κηρύγματος» της πρώτης είδησης: «Ο Ιησούς Χριστός σε αγαπά, έδωσε τη ζωή του για να σε σώσει και τώρα είναι ζωντανός δίπλα σου κάθε μέρα, για να σε φωτίζει, για να σε δυναμώνει, να σε ελευθερώνει» (Evangelii gaudium, 164).
Το χιούμορ των ιερέων
«Ο άγιος είναι ικανός να ζει με χαρά και αίσθηση του χιούμορ» υπενθυμίζει ο Πάπας στους ιερείς αναφέροντας τον άγιο Filippo Neri ή την προσευχή της καλής διάθεσης του αγίου Θωμά Moro. Είναι μια χαρά που γεννιέται από την ένωση με τον Ιησού και από την αδελφοσύνη. «Η αίσθηση του χιούμορ είναι μια χάρη που προσωπικά ζητάω καθημερινά» – είχε πει τον Νοέμβριο του 2016 κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στο Tv2000 και στο InBlu Radio – επειδή «η αίσθηση του χιούμορ σε ανακουφίζει, σε κάνει να δεις ότι η ζωή είναι κάτι το προσωρινό και να πράττεις το καθετί με ένα πνεύμα για τη λύτρωση της ψυχής. Είναι μια ανθρώπινη στάση, αλλά είναι αυτή που βρίσκεται πλησιέστερα στη χάρη του Θεού». Αποτελεί σημάδι σπουδαίας πνευματικής ωριμότητας που προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα.
Το χαμόγελο του Πάπα Φραγκίσκου
Η έκκληση του Πάπα προς τους πιστούς: υποστηρίξτε τους ιερείς.
Ο Πάπας Φραγκίσκος ζητά από τους ιερείς να βρίσκονται πάντα κοντά στον κόσμο, αλλά συγχρόνως ζητά από τους πιστούς να υποστηρίζουν τους ιερείς: «Αγαπητοί πιστοί, να βρίσκεστε κοντά στους ιερείς σας με την αγάπη σας και την προσευχή σας ώστε να είναι πάντα ποιμένες που έχουν την καρδιά του Θεού». (Ομιλία κατά τη Θεία Λειτουργία για το Χρίσμα, 28 Μαρτίου 2013).
Μετάφραση: ρφ/kantam.gr
