Ο Καρδινάλιος Peter Turkson, πρόεδρος του Συμβουλίου για την Προαγωγή της Ανθρώπινης Ανάπτυξης και Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Αγίας Έδρας στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Υποστήριξη της Υλοποίησης της Αειφόρου Ανάπτυξης Στόχος 14: «Να διατηρήσουμε και να χρησιμοποιήσουμε βιώσιμα τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τους θαλάσσιους πόρους για Βιώσιμη Ανάπτυξη», που πραγματοποιήθηκε στα κεντρικά γραφεία των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, συμμετείχε στο τρίτο πάνελ διαλόγου της διάσκεψης, αφιερωμένο στην ελαχιστοποίηση και αντιμετώπιση της οξίνισης των ωκεανών, στις 6 Ιουνίου.
Με πολλές αναφορές στην εγκύκλιο του πάπα Φραγκίσκου «Δοξασμένος Να’Σαι» ο Καρδινάλιος είπε:
«Τον περασμένο μήνα η Αγία Έδρα ξεκίνησε μια νέα πρωτοβουλία με την επωνυμία “Laudato Si ‘Challenge”. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να τονίσει τη σημασία των περιβαλλοντικών ανησυχιών στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, το σχεδιασμό έργων και την επιρροή του νόμου και της πολιτικής. Η Αγία Έδρα δεσμεύεται να συνεχίσει και να ενισχύσει αυτές τις προσπάθειες.
Η επίτευξη της Αειφόρου Ανάπτυξης στόχος 14 είναι προς το συμφέρον όλων, επειδή η σοβαρότητα των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι ωκεανοί μας συνεπάγεται την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας. Εκτός από την παροχή τροφής και πρώτων υλών, οι ωκεανοί προσφέρουν διάφορα και πολλά βασικά περιβαλλοντικά οφέλη, όπως ο καθαρισμός του αέρα, ένας σημαντικός ρόλος στον παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα, τη ρύθμιση του κλίματος, τη διαχείριση των αποβλήτων, τη διατήρηση της αλυσίδας τροφής και των οικοτόπων που είναι κρίσιμα σημαντικά για τη ζωή στη γη.
Ο πάπας Φραγκίσκος, στην Εγκύκλιο Επιστολή του “Δοξασμένος Να΄Σαι, για τη φροντίδα της κοινής μας οικίας”, απηύθυνε πρόσκληση προς όλους να αλλάξουν την πορεία της περιβαλλοντικής υποβάθμισης αλλάζοντας τα πρότυπα κατανάλωσης και τρόπων ζωής που είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον. Η απρόσεκτη ή εγωιστική συμπεριφορά στη χρήση των πόρων μας και στην αλληλεπίδρασή μας με το περιβάλλον πρέπει να αντιμετωπιστεί σε όλα τα επίπεδα, από την ατομική συμπεριφορά έως τις εθνικές πολιτικές και διεθνείς πολυμερείς συμφωνίες.
Για να αντιστραφούν οι αρνητικές επιπτώσεις στους θαλάσσιους πόρους και να ενισχυθεί η μακροπρόθεσμη διατήρηση και η βιώσιμη χρήση των ωκεανών μας, πρέπει να ενσωματώσουμε την ηθική θεώρηση/προσέγγιση στις επιστημονικές μας προσεγγίσεις για περιβαλλοντικά ζητήματα, επειδή η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η υποβάθμιση του ανθρώπου και της ηθικής είναι στενά συνδεδεμένες. Το περιβάλλον δεν μπορεί να θεωρηθεί ως κάτι ξεχωριστό από εμάς ή απλά το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Είμαστε μέρος του, συμπεριλαμβανόμαστε σε αυτό και σε συνεχή αλληλεπίδραση μαζί του.
Κατά συνέπεια, μια περιβαλλοντολογική κρίση σημαίνει αναγκαία μια στιγμή αλήθειας για όλους μας. Όπως μας υπενθυμίζει ο πάπας Φραγκίσκος, «Δεν υπάρχουν δύο χωριστές κρίσεις, μια περιβαλλοντική και μια άλλη κοινωνική, αλλά μια μόνο και συνολική κοινωνικο-περιβαλλοντική κρίση». Αυτή η σύνθετη πραγματικότητα απαιτεί επομένως μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που φροντίζει συγχρόνως το περιβάλλον, καταπολεμά τη φτώχεια και τον αποκλεισμό, διασφαλίζει τη συλλογική απόλαυση όλων των κοινών αγαθών και ενισχύει την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών.
Μια ηθική προσέγγιση σημαίνει, πάνω απ ‘όλα, να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη την ευθύνη μας να φροντίζουμε αυτούς τους πολύτιμους φυσικούς πόρους και να προστατεύουμε αυτούς τους ανθρώπους, ειδικά τους φτωχούς και τους ευάλωτους, που εξαρτώνται από αυτούς τους φυσικούς πόρους, για την καθημερινή τους επιβίωση. Χωρίς μια προσέγγιση που έχει γνώση όλων των παραμέτρων της ηθικής, μένουμε με ένα σύστημα στο οποίο ορισμένοι «μοχθούν μόνο για το οικονομικό όφελος, και οι άλλοι έχουν την έμμονη ιδέα της διατήρησης και αύξησης της εξουσίας, αυτό που μένει σ’ εμάς είναι πόλεμοι ή αμφίσημες συμφωνίες, όταν αυτό που ενδιαφέρει λιγότερο τα δυο μέρη είναι να διαφυλάξουν το περιβάλλον και να φροντίσουν τους πιο αδύναμους».
Μια ηθική προσέγγιση επικεντρωμένη όχι μόνο στα δικαιώματα αλλά και στις υποχρεώσεις. Μεγάλο μέρος της μείωσης της υγείας των ωκεανών οφείλεται στην έμφαση στα δικαιώματα και στην αυτονομία εις βάρος των προσωπικών και των εθνικών ευθυνών. Η έλλειψη επαρκών νομικών και κανονιστικών πλαισίων και η μη εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων, επιτρέποντας σε πολλούς να επωφεληθούν από τις παραλείψεις και τα κενά, επιτείνουν αυτή την υπερβολική έμφαση στα δικαιώματα εις βάρος των υποχρεώσεων. Η φροντίδα για την κοινή μας κατοικία, πάντως, είναι και θα είναι πάντα ηθική επιταγή.
Οι ωκεανοί και όλοι όσοι εξαρτώνται από αυτούς, θα ωφεληθούν ιδιαίτερα από αυτή την ηθική προσέγγιση. Για πολλά χρόνια, η κατάσταση και η υγεία των ωκεανών και των θαλασσών δεν είχε επαρκώς την προσοχή μας, καθώς οι ωκεανοί θεωρούνταν τόσο εκτεταμένοι ώστε να μην επηρεάζονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Θεωρήσαμε δεδομένη την ελευθερία μας για να τους χρησιμοποιούμε, απολαμβάνοντας την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, της αλιείας, των υποθαλάσσιων καλωδίων και της επιστημονικής έρευνας, αλλά δεν αντιληφτήκαμε επαρκώς τις ευθύνες μας στην ορθή χρήση τους. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, πέραν των διατάξεων περί γενικής φροντίδας του περιβάλλοντος ή της ρύπανσης, δεν υπάρχει παγκόσμια συμφωνία ή θεσμικό όργανο με ευθύνη ειδικά τη φροντίδα και την προστασία των πόρων των ωκεανών. Μια τέτοια συμφωνία επείγει ιδιαίτερα καθώς η ζωή των ωκεανών συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο. Οι ωκεανοί έχουν αξία πέραν εκείνης της αλιείας και της ναυσιπλοΐας: αποτελούν και μια τεράστια πηγή ανανεώσιμης ενέργειας και βιολογικού και ορυκτού πλούτου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών.
Μια ηθική προσέγγιση εμπνέει την αλληλεγγύη με τις μελλοντικές γενιές. Όπως μας υπενθυμίζει ο πάπας Φραγκίσκος: «Η αλληλεγγύη μεταξύ γενεών δεν είναι προαιρετική, αλλά βασικό ζήτημα δικαιοσύνης, αφού ο κόσμος που παραλάβαμε ανήκει και σε εκείνους που θα μας ακολουθήσουν». Έτσι, ενώ η φροντίδα μας για τους ωκεανούς μάς ωφελεί άμεσα, είναι και ένα δώρο για τις μελλοντικές γενιές, που τους απαλλάσσει από την πληρωμή των εξαιρετικά υψηλών επιπτώσεων της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και τους επιτρέπει να απολαμβάνουν την ομορφιά, το θαύμα τους και τα πολλαπλά οφέλη τους.
«Αγαπητοί,
Σε πολλές θρησκευτικές και πολιτιστικές παραδόσεις, το νερό είναι σύμβολο καθαρισμού, ανανέωσης και αναγέννησης. Υπό το πρίσμα αυτό, η Αγία Έδρα χαιρετίζει αυτήν την νέα αρχή μιας ανανεωμένης συνεργασίας και συντονισμού των παγκόσμιων προσπαθειών για τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων».
