Την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2013 πανηγύρισε με επισημότητα ο ιερός καθολικός Ναός που βρίσκεται στην περιοχή «Αζόλιμνος» και είναι αφιερωμένος στον μεγάλο Άγιο της Καθολικής Εκκλησίας, τον Φραγκίσκο της Ασίζης.
Στις 6 μ.μ., σε έναν καταστόλιστο Ναό, που κυρίως τον λάμπρυνε η παρουσία δεκάδων φιλεόρτων ευλαβών πιστών, μεταξύ των οποίων Μο-ναχές και Μοναχοί των εδώ Ιερών Μοναχικών μας Κοινοτήτων, ο εορτάζων Επίσκοπός μας Σεβασμιότατος π. Φραγκίσκος Παπαμανώλης χοροστάτησε στο Αρχιερατικό Συλλείτουργο, στο οποίο συμμετείχαν και οι Ιερείς της τοπικής μας εκκλησίας: π. Αντώνιος Βουτσίνος, Γενικός Βικάριος της Καθολικής Επισκοπής Σύρου και Εφημέριος της Ενορίας Μεταστάσεως της Θεοτόκου στο Μάννα, στην οποία ανήκει ο Ναός του Αγίου Φραγκίσκου, π. Πέτρος Πρίντεζης, Εφημέριος των Ενοριών της Ιεράς Καρδίας του Ιησού στον Γαλησσά και Αγίου Παντελεήμονα στον Φοίνικα, π. Σεβαστιανός Ροσσολάτος, Εφημέριος της Ενορίας της Παναγίας της Φανερωμένης στα Χρούσσα και π. Νικόλαος Ρούσσος, Εφημέριος των Ενοριών του Αγίου Γεωργίου και Αγίου Σεβαστιανού στην Άνω Σύρο, καθώς και οι Ιερομόναχοι της Ιεράς Μονής των Καπουκίνων στην Άνω Σύρο, πατέρες Στέφανος (Ηγούμενος), Παολίνο και Τζιάκομο.
Ενήλικες λαϊκοί πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους κατά τη διάρκεια της Ιεροτελεστίας. Τις ψαλμωδίες των πιστών, προσαρμοσμένες στους ύμνους και τα άσματα της εορτής, ενίσχυε και κατηύθυνε η πολυφωνική καλλίφωνη χορωδία της Ενορίας Μάννα, με επικεφαλής τον μουσικό, που συνόδευε και στο αρμόνιο, Αδελφό Φραγκίσκο Βαρθαλίτη, προς τον οποίο, για την ονομαστική του εορτή, ευχόμαστε ολόψυχα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ με υγεία και δύναμη.
Μετά από την ανάγνωση του ιερού Ευαγγελίου ο Επίσκοπός μας π. Φραγκίσκος μίλησε στο πολυπληθές εκκλησίασμα. Το κήρυγμά του:
~~~~~
«Ο Φραγκίσκος της Ασίζης ο Άγιος όλων των χριστιανών»
Σε κάθε τέλεση της Θείας Λειτουργίας διαβάζομε περικοπές που παίρνομε από την Αγία Γραφή ανάλογα με την εορτή που τελούμε. Π.χ. τα Χριστούγεννα τα αναγνώσματα μάς μιλούν για τη Γέννηση του Ιησού, το Πάσχα για την Ανάστασή του. Αν εορτάζουμε κάποιον Άγιο διαλέγονται περικοπές της Αγίας Γραφής που ταιριάζουν με τα όσα ο Άγιος δίδαξε ή για το έργο που επιτέλεσε στη ζωή του ή για το πνεύμα με το οποίο έζησε. Σήμερα εορτάζουμε τον Άγιο Φραγκίσκο.
Το πρώτο ανάγνωσμα εκθειάζει τον άνθρωπο που εργάστηκε για να διορθώσει τα κακώς κείμενα στην Εκκλησία. Αυτό μας θυμίζει εκείνο το γεγονός που συνέβη στον ναό του Αγίου Δαμιανού, όταν ο Φραγκίσκος, ακόμη νέος, μπουχτισμένος από τη γλετζέδικια (όχι αμαρτωλή) ζωή του, ενώ προσευχόταν, άκουσε τη φωνή του Εσταυ-ρωμένου να του λέει: «Φραγκίσκε, πήγαινε να επισκευάσεις την Εκκλησία μου».
Στο δεύτερο ανάγνωσμα η Εκκλησία βάζει στο στόμα του Αγίου Φραγκίσκου τα λόγια του Αποστόλου Παύλου με τα οποία ο Φραγκίσκος καυχάται, όχι για μεγαλεία που έκανε, αλλά διότι με τα στίγματα του σταυρωμένου, στα χέρια, στα πόδια και στο στήθος, είχε γίνει η ζωντανή εικόνα των παθημάτων του Χριστού και μπόρεσε με κάποιο τρόπο να δοκιμάσει πόσο πόνεσε ο Χριστός επάνω στο Σταυρό.
Στο Ευαγγέλιο ακούσαμε τον Ιησού να ευχαριστεί τον Θεό Πατέρα του διότι τα μυστήρια της Βασιλείας του τα έκρυψε από σοφούς και συνετούς, δηλαδή από εκείνους που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα, και τα φανέρωσε στους μικρούς, όπως θεωρούσε τον εαυτό του ο Άγιος Φραγκίσκος, και στον οποίον ο Θεός φανέρωσε τα μυστήρια της Βασιλείας του.
Στη ζωή του Αγίου Φραγκίσκου, στη συμπεριφορά του, στο λόγο του, στα γραπτά του, διαπιστώνουμε τη σοφία του, την οποία δεν απέκτησε σε σχολεία και σε πανεπιστήμια, αλλά με τη μελέτη του Ευαγγελίου. Η βαθειά γνώση του Ευαγγελίου τον ανέδειξε πραγματικά μεγάλο, άνθρωπο όλων των Χριστιανών και αδελφό όλων των ανθρώπων. Είναι ένας Άγιος που τον ευλαβούνται πραγματικά όλοι οι Χριστιανοί: Καθολικοί, Διαμαρτυρόμενοι και Ορθόδοξοι, π.χ. στην Κρήτη, σε 5 παλαιούς Ναούς της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπάρχουν τοιχογραφίες που παριστάνουν τον Άγιο. Άγιος και αδελφός όλων των ανθρώπων, ακόμη και Μουσουλμάνων (γνωστό το ταξίδι του μέχρι την Αίγυπτο για να κηρύξει το Χριστό στους Σαρακηνούς μουσουλμάνους). Επομένως ο Φραγκίσκος είναι ο οικουμενικός άνθρωπος που ανήκει σε όλους τους ανθρώπους. Εμποτισμένος με τις αρχές του Ευαγγελίου μάς δίδαξε πώς μπορούμε να ζήσουμε την παγκόσμια αδελφοσύνη, που ενώνει και συμφιλιώνει τους ανθρώπους.
Ήταν ο άνθρωπος που ζούσε την επαναστατικότητα του Ευαγγελίου. Π.χ. ο Φραγκίσκος, που έζησε στην εποχή της 4ης και 5ης Σταυροφορίας, ήταν ο μόνος χριστιανός του Μεσαίωνα που κατάλαβε πόσο παράλογη, από χριστιανική άποψη, ήταν η συμπεριφορά των σταυροφόρων. Δεν μπορούσε να παραδεχτεί, οι χριστιανοί με το σταυρό στο ένα χέρι να υμνούν το Χριστό, και με το σπαθί στο άλλο χέρι να σκοτώνουν άλλους ανθρώπους, δήθεν στο όνομα του Χριστού, για ν’απελευθερώσουν ένα κομμάτι γης, έστω κι αν σ’ αυτή τη γη είχε ζήσει ο Χριστός. Ο Φραγκίσκος, με τη συμπεριφορά και τα λόγια του, κήρυττε το χαρμόσυνο ευαγγελικό άγγελμα της απελευθερωτικής αγάπης του Χριστού στους Σαρακηνούς μουσουλμάνους που κατείχαν την Παλαιστίνη, ενάντια στους οποίους πολεμούσαν οι σταυροφόροι. Ο Φραγκίσκος μέσα στην καρδιά του, τη φωτισμένη από τη μελέτη του Ευαγγελίου, κατάλαβε και ανήγγειλε με τη ζωή του, ότι η ένοπλη πάλη για την πίστη, η επιβολή της πίστης, είναι μια πίστη μολυσμένη στην ίδια τη ρίζα της.
Ο Φραγκίσκος είναι ο άνθρωπος που προσπάθησε να ενώσει τον διχασμένο κόσμο!
Ο Φραγκίσκος ακόμη είναι εκείνος που προσπάθησε να συμφιλιώσει τους ανθρώπους, όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά ακόμη και με τη Φύση. Είχε συντονιστεί τόσο πολύ μ’ ολόκληρο το σύμπαν, ώστε το καθετί που υπάρχει να το θεωρεί αδελφό και να τραγουδάει στον αδελφό ήλιο, στην αδελφή σελήνη, στα αδέλφια αστέρια, στην αδελφή φωτιά, στον αδελφό άνεμο, στο αδέλφι το νερό. Μιλούσε στα πουλιά, αλλά και στο λύκο.Είχε συμφιλιωθεί μ’ ολόκληρο το σύμπαν διότι η πνευματικότητά του είχε αποκτήσει τέτοια διάσταση που το αγκάλιαζε ολόκληρο.
«Η καρδιά του Φραγκίσκου», γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης, «ήταν απλή, χαρούμενη, παρθένα. Τα μάτια του, σαν τα μάτια του μεγάλου ποιητή αλλά και σαν την καρδιά του μικρού παιδιού που βλέπει για πρώτη φορά τον κόσμο. Πολλές φορές κοίταζε ο Φραγκίσκος ένα απλό λουλούδι, μια πηγή νερού, ένα έντομο και πλημμύριζαν τα μάτια του με δάκρυα. Τι είναι αυτό το θαύμα, συλλογιζόταν, τι είναι αυτή η ευτυχία, τι θεϊκό μυστήριο, το λουλούδι, το νερό, το έντομο, ναι, ακόμη και το έντομο. Ο Φραγκίσκος είναι ο πρώτος που είδε τον κόσμο, ύστερα από τόσους αιώνες, με μάτια παρθενικά».
Το μήνυμα του Φραγκίσκου απευθύνεται σ’ όλους τους ανθρώπους, διότι γνωρίζει να μεταχειρίζεται την παγκόσμια γλώσσα που όλοι μπορούν να καταλάβουν, τη γλώσσα της αγάπης. Γι’ αυτό, το μήνυμά του συγκινεί την καρδιά κάθε ανθρώπου κάθε ιδεολογίας. Μεγάλες προσωπικότητες της σκέψης, πολλοί εκ των οποίων άθρησκοι όπως ο Μάρξ, της τέχνης όπως ο Τζιόττο, της ποίησης όπως ο Δάντης, των Γραμμάτων όπως ο δικός μας ο Καζαντζάκης, πολιτικοί όπως ο δικός μας πάλι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, τον θαύμαζαν και πολλοί επιζώντες τον θαυμάζουν ακόμη. Και αυτό διότι ο Φραγκίσκος μπορεί ν’απευθυνθεί σε όλους τους χριστιανούς, επειδή η σκέψη του πηγάζει και βασίζεται στο Ευαγγέλιο. Οι σύγχρονοί του τον ονόμασαν «ευαγγελικό άνθρωπο». Κι εκείνος, γράφει στην πνευματική του διαθήκη: «Κανένας δε μου δίδαξε τι πρέπει να κάνω, μονάχα ο ίδιος ο Ύψιστος μού αποκάλυψε πώς πρέπει να ζω σύμφωνα με τους κανόνες του ιερού Ευαγγελίου». Ο Φραγκίσκος ακολούθησε κατά γράμμα το Ευαγγέλιο χωρίς δισταγμούς, ολοκληρωτικά, ριζοσπαστικά.
Εάν όλοι οι χριστιανοί προσπαθούσαν να ζήσουν το Ευαγγέλιο όπως το έζησε ο Φραγκίσκος, σήμερα δεν θα υπήρχαν διχασμοί, πόλεμοι, σχίσματα Εκκλησιών. Θα υπήρχε ειρήνη, ομόνοια και επομένως ευημερία των λαών.
Και ένα τελευταίο: ο Άγιος Φραγκίσκος αγάπησε πολύ την Εκκλησία. Ενώ πολλοί σύγχρονοί του, θέλοντας να ανακαινίσουν την Εκκλησία, δημιούργησαν διάφορες φανατικές αιρέσεις, ενώ εκείνος αγάπησε με πάθος την Εκκλησία, τον Πάπα, τους Επισκόπους, τους Ιερείς. Και στην εποχή του υπήρχαν τα κακώς κείμενα στην Εκκλησία. Μπορούσε να κατακρίνει το κατεστημένο, τα έθιμα, τους φανατισμούς μερικών χριστιανών της εποχής του. Εξάλλου, εκεί στον Άγιο Δαμιανό, ο ίδιος ο Εσταυρωμένος του έδωσε την εντολή να πάει να επισκευάσει την Εκκλησία του. Ο Φραγκίσκος όμως δε θέλησε να την πραγματοποιήσει με την αντίδραση στο καταστημένο, αλλά με το παράδειγμά του, με τις επιλογές του, με την αγάπη του.
Ο Άγιος Φραγκίσκος υπηρέτησε κυρίως την Εκκλησία με την ταπεινότητά του, με τη φτώχεια του που δεν είναι αγάπη για την ανέχεια, αλλά καρπός της αγάπης, δείχνοντας έτσι τον ασφαλή δρόμο που οδηγούσε στην ανανέωση της Εκκλησίας. Δεν διεκδικούσε τίποτα, αλλά προτιμούσε να παραμένει πάντοτε ο «μικρό-τερος αδελφός» όλων των ανθρώπων, και το Τάγμα Μοναχών που ίδρυσε το ονόμασε Τάγμα των Μικροτέρων Αδελφών. Το μόνο προνόμιο που επιζητούσε ήταν ν’ αγαπήσει, ν’ αγαπήσει όσο κανένας άλλος. «Κύριε Ιησού Χριστέ», έλεγε, «δύο χάρες σου ζητώ να μου κάνεις πριν πεθάνω. Η πρώτη χάρη είναι αυτή: στην ψυχή μου και στο κορμί μου να νοιώσω, όσο είναι δυνατό, τους πόνους που Συ, ω γλυκέ μου Ιησού, ένοιωσες στο φοβερό σου πάθος! Και η δεύτερη χάρη, θα ήθελα να μπορούσα να νοιώσω στο σώμα μου την απέραντη αγάπη που σε φλόγιζε, Εσένα τον Υιό του Θεού, που Σ’ έκανε να υποφέρεις τόσο για μας, τους άθλιους αμαρτωλούς!». Μόνο αγαπώντας, όπως ο Φτωχούλης του Θεού, μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι χριστιανοί θα ξαναβρεθούν σαν αδέλφια.
Πραγματικά, δείχνοντας σήμερα τον Άγιο Φραγκίσκο, μπορώ να επαναλάβω το Λόγο του Θεού που ακούσαμε στο πρώτο ανάγνωσμα: «Ιδού αυτός που στη ζωή του στήριξε τον οίκο (του Θεού) και στις μέρες του στερέωσε τον ναό… ήταν σαν άστρο της αυγής μέσα σε σύννεφο, και σαν πανσέληνος σε ημέρα εορτής, και σαν ήλιος λαμπρός πάνω στον οίκο του Κυρίου». Αμήν.
~~~~~
Στο τέλος της γιορτής δόθηκε δεξίωση για το εκκλησίασμα στην αίθουσα που βρίσκεται κάτω από το Ναό και ο Σεβασμιότατος Επίσκοπός μας π. Φραγκίσκος δέχθηκε, για την ονομαστική του εορτή, τις ευχές του Αρχιερατικού Επιτρόπου της Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου, των Ιερέων, Ιερομονάχων, Μοναχών και Μοναζουσών, των εκπροσώπων των τοπικών Αρχών και του Λαού.
Στην ιεροτελεστία και στη δεξίωση παρευρέθησαν ο Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητρπόλεως Σύρου Πανοσ/τατος π. Φλαβιανός Αλμπέσκου, ως εκπρόσωπος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Σύρου κ.κ. Δωροθέου Β΄, ο Δήμαρχος Σύρου-Ερμούπολης κ. Ιωάννης Δεκαβάλλας, οι Αντιδήμαρχοι κ.κ. Πέτρος Μώτος και Δημήτριος Ρούσσος, μέλη του Περιφερειακού και του Δημοτικού Συμβουλίου και άλλοι.
Την παραμονή της εορτής τελέσθηκε επίσημος Εσπερινός από τον Εφημέριο π. Αντώνιο Βουτσίνο.
Ο Άγιος Φραγκίσκος
***Ο Άγιος Φραγκίσκος γεννήθηκε το 1181 στην Ασσίζη, μια μικρή πόλη της κεντρικής Ιταλίας. Ήταν γιός ενός μεγάλου εμπόρου υφασμάτων και έτσι μεγάλωνε μέσα σε μια ευκατάστατη οικογένεια.
Ήταν προικισμένος με έναν εξωστρεφή χαρακτήρα, ανοικτό. Του άρεσε η χαρούμενη ζωή των ανέσεων, της διασκέδασης. Ο Φραγκίσκος ήξερε να διασκεδάζει και να γλεντάει, αλλά να μην αμαρτάνει. Αναζητούσε τη δόξα.
Πολλά και διάφορα γεγονότα όμως που του συνέβηκαν τον οδήγησαν να αλλάξει ζωή. Ένα πρώτο γεγονός ήταν όταν, το 1204, σε ηλικία 23 χρόνων, τραυματίστηκε σε μια μάχη με κατοίκους γειτονικής πόλεως, έπεσε αιχμάλωτος και φυλακίστηκε. Μέσα στην απομόνωση της φυλακής σκέφτηκε, συλλογίστηκε. Κατάλαβε πόσο μάταια ήταν τα όνειρά του για καλοπέραση και δόξα. Βγαίνοντας από τη φυλακή, ο Φραγκίσκος αναζητούσε μέρη μακριά από θόρυβο για σκέψη και περισυλλογή. Έτσι μια μέρα, του συνέβη κάτι που σημάδεψε αποτελεσματικά τη ζωή του. Βρισκόταν στον ερειπωμένο Ναό του Αγίου Δαμιανού, έξω από την Ασίζη. Μέσα στην ηρεμία της σιωπής, ακούει τη φωνή του Σταυρωμένου Χριστού: «Φραγκίσκο, επισκεύασε την Εκκλησία μου, αναστήλωσέ την». Δεν κατάλαβε το νόημα και άρχισε να τη φροντίζει. Το πραγματικό νόημα το κατάλαβε αργότερα… «Φραγκίσκο, επισκεύασε την Εκκλησία μου, αναστήλωσέ την». Όχι την εκκλησία-ναό, αλλά την Εκκλησία-Λαό.
Ίδρυσε το Τάγμα των Φραγκισκανών Μοναχών. Και οι Καπουκίνοι που γνωρίζουμε, είναι Φραγκισκανοί. Ο Φραγκίσκος θεωρούσε τον εαυτό του μικρό και θέλησε οι αδελφοί του Τάγματός του να ονομάζονται μικρότεροι (Frati minori, στα ιταλικά). Μπροστά σε οποιονδήποτε άλλον, οι Φραγκισκανοί αδελφοί να θεωρούν μικρότερο τον εαυτό τους. Τα Χριστούγεννα του 1223 ο Φραγκίσκος επιθυμεί να γιορτάσει τη «Γέννηση» του Ιησού, με ζωντανή αναπαράσταση προσώπων, στο δάσος του Γκρέτσιο (Ριέτι). Από εκείνη τη νύχτα γεννήθηκε η χριστιανική παράδοση της φάτνης, ως στόλισμα και σύμβολο των Εκκλησιών την περίοδο των Χριστουγέννων.
Ο Άγιος Φραγκίσκος απεβίωσε στην Ασσίζη στις 3 Οκτωβρίου 1226, σε ηλικία 45 ετών. Τη στιγμή που ξεψυχούσε ήρθε και κάθισε πάνω στη στέγη της καλύβας του ένα μεγάλο σμάρι κορυδαλλών και άρχισε να τραγουδά μελωδικά και δυνατά. Εκείνος πέθανε, αλλά το πνεύμα του, που είναι το πνεύμα του Ευαγγελίου, ζει.
Υπέροχος ο ύμνος του Αγίου, ο ύμνος των πλασμάτων :
«Δοξασμένος να’ σαι, ώ Κύριε, με όλα σου τα πλάσματα…» και ο Φραγκίσκος υμνεί τον Ύψιστο, αποκαλώντας τα πάντα Αδέλφια :
~~ Αδέλφια ο ήλιος, η σελήνη, τα άστρα. Αδέλφια ο άνεμος, οι καιροί, το νερό, η φωτιά. Αδελφή η μητέρα η γη «που μας τρέφει και μας αναβαστάζει και γεννάει πλήθος οπωρικά και πολύχρωμα άνθη και δένδρα». Αδελφός ακόμη και ο σωματικός θάνατος, που κανένας ζωντανός δεν μπορεί να απόφύγει…~~ και καταλήγοντας ο Άγιος :
«Αινείτε και ευλογείτε τόν Κύριό μου και ευχαριστείτε και υπηρετείτε Τον με μεγάλη ταπεινοσύνη».
Σύρος 5 Οκτωβρίου 2013
Ισίδωρος Γ. Σαλάχας
