Ενώ διανύουμε τις πρώτες ημέρες των προκαταρκτικών συνελεύσεων των καρδιναλίων στη Ρώμη που θα οδηγήσουν στο Κονκλάβιο και την εκλογή νέου Πάπα, τα σενάρια στον τύπο, ελληνικό και ξένο, συνεχίζουν σχετικά με τους «πραγματικούς» λόγους που οδήγησαν στην παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου. Σε αυτά ενσωματώνονται όλα τα συστατικά που θα μπορούσαν να μετατρέψουν μια σημαντική στιγμή στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας σε ένα διήγημα ιστορικής φαντασίας. Πού είναι όμως η αλήθεια και πού αρχίζει η φαντασία; Στην αναζήτηση αυτής της απάντησης και στην προσπάθεια να φωτίσουμε τα γεγονότα, θέτουμε μερικά ερωτήματα:
Σεβ/τατος Νικόλαος Πρίντεζης, Αρχιεπίσκοπος Νάξου-Τήνου
1. Ο τύπος, ελληνικός και ξένος, αφήνει να εννοηθεί ότι οι πραγματικοί λόγοι της παραίτησης του Πάπα είναι διαφορετικοί από αυτούς που δημόσια επικαλέσθηκε. Εσείς τι θα λέγατε;
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο τύπος δεν είναι αντικειμενικός. Τον τελευταίο μάλιστα καιρό εσκεμμένα προσπαθεί να μειώσει και αν είναι δυνατόν να εκμηδενίσει πράξεις ταπεινοφροσύνης και αγιότητας μελών της Εκκλησίας. Κρίμα που αυτό τον καιρό, που είναι μεγάλης ιστορικής σημασίας για την οικουμένη, ο τύπος, ιδιαίτερα της Πατρίδας μας, δεν μπόρεσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Δείχνει εντυπωσιακή μικροψυχία μπροστά σε μια πράξη μεγαλοψυχίας και χριστιανικής συνεπείας λόγων και έργων.
Δεν εκπλήσσομαι γι’ αυτό που αφήνει να εννοηθεί, τόσο μερίδα του ξένου τύπου, όσο και σχεδόν σύσσωμος ο ελληνικός τύπος. Θεωρώ πως η αμφισβήτηση της ειλικρίνειας του σημερινού επίτιμου Πάπα Βενεδίκτου 16ου είναι προσβολή και ασέβεια προς το σεβάσμιο πρόσωπό του και την διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητά του.
Πιστεύω πως σύντομα θα καταλάβει ότι αδίκησε και συνεχίζει να αδικεί έναν Θεανθρώπινο θεσμό και μία προσωπικότητα παγκοσμίου πνευματικού βεληνεκούς. Θα νιώσει άσχημα, όταν σε λίγο θα διαπιστώσει ότι προτίμησε να προβάλει το εμπορεύσιμο εις βάρος της πραγματικότητας.
2. Ο τύπος επικαλείται σκάνδαλα που τα κατατάσσει σε τρεις κατηγορίες: Τα σκάνδαλα παιδεραστίας και, όπως πολλοί υποστηρίζουν, τη συγκάλυψή τους, την οικονομική αδιαφάνεια αναφορικά με το IOR (τραπεζικό ίδρυμα του Βατικανού) και τη μη συμμόρφωση του συστήματος με τα διεθνή πρότυπα διαφάνειας, και τα λεγόμενα vatileaks (κλοπή των εγγράφων). Μπορούν αυτά να έπαιξαν κάποιο ρόλο; Η αρχιγραμματεία της Αγίας Έδρας 3 ημέρες μετά από άρθρο της “Ρεπούμπλικα” για την ύπαρξη αποκαλυπτικής έκθεσης των 3 καρδιναλίων και ενώ φούντωναν αυτού του είδους τα ρεπορτάζ, έκανε λόγο για σενάρια και για προσπάθεια επιρροής των καρδιναλίων. Ποια η γνώμη σας;
Σκάνδαλα στην Εκκλησία πάντοτε υπήρχαν και πάντοτε θα υπάρχουν. Η Εκκλησία δεν είναι μία «ελίτ αγίων», αλλά μία «κοινότητα αμαρτωλών» που νοσηλεύεται στο νοσοκομείο της Θείας ευσπλαχνίας.
Ο τύπος μπορεί να κατατάσσει τα σκάνδαλα της Εκκλησίας σε όσες κατηγορίες θέλει. Εκείνο όμως που πρέπει να κάνει ταυτόχρονα είναι να προσδιορίζει και τις αντίστοιχες κατηγορίες των θαυμαστών που επιτελούνται μέσα στην Εκκλησία. Να μην αποσιωπά για την αυτοθυσία, τον ηρωισμό, την ανθρωπιά, στην πίστη και στην αγάπη των μελών της.
Είναι τουλάχιστον άδικο να προβάλλουμε επιδεικτικά τα όποια σκάνδαλα της Εκκλησίας και να αποσιωπούμε τα άφθονα έργα πίστης, ελπίδας και αγάπης των μελών της. Να σιωπούμε για όσα διαφοροποιούν την Εκκλησία από κάθε άλλο επίγειο θεσμό και την καθιστούν και σήμερα αλάτι της γης που δίνει γεύση στην ανθρώπινη ζωή.
Σίγουρα οι ηρωικές πράξεις των μελών της Εκκλησίας δεν αφαιρούν τη σοβαρότητα των όποιων σκανδάλων υπήρξαν ή και υπάρχουν μέσα σ’ αυτήν. Είναι όμως καθήκον της αντικειμενικής δημοσιογραφίας να μην τις αποσιωπά. Όταν η δημοσιογραφία δεν είναι αντικειμενική, αδικεί και δίνει το δικαίωμα αμφισβήτησης για τη σωστή πληροφόρηση. Η πληροφόρηση πρέπει να είναι ολοκληρωτική με κίνητρο την αλήθεια και όχι επιλεκτική με κίνητρο το κέρδος.
Ναι, είναι δυνατόν να υπάρχουν και σενάρια προσπάθειας επιρροής των καρδιναλίων στην εκλογή του Πάπα. Όμως μην ανησυχείτε, στο τέλος θα επικρατήσει η επιρροή του Αγίου Πνεύματος. Κάνετε λίγο υπομονή, διότι ενδεχομένως και μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα οι καρδινάλιοι θα επιλέξουν ως Πάπα έναν άνθρωπο που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των καιρών.
3. Υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι οι καρδινάλιοι, για τους οποίους υπάρχουν υπόνοιες εμπλοκής τους σε προβληματικές υποθέσεις, δεν πρέπει να μετέχουν στις διαδικασίες εκλογής. Από την άλλη πλευρά το ιδιόβουλο του Πάπα ορίζει ότι όλοι ανεξαιρέτως πρέπει να μετέχουν. Ποια η γνώμη σας;
Οι καρδινάλιοι είναι προσωπικότητες της ανά τον κόσμο Εκκλησίας. Είναι και οι εκλέκτορες του Πάπα. Αυτό το δικαίωμά τους δεν το ασκούν ανάλογα με το βαθμό αγιοσύνης που τους δίνουν οι δημοσιογράφοι!
4. Αυτές τις ημέρες παρακολουθούμε στην τηλεόραση εντυπωσιακές τελετές και εκδηλώσεις από τη Ρώμη, όπου παραβρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες από πιστούς, ιερείς, μοναχούς, μοναχές, επισκόπους, καρδιναλίους, ενόψει της εκλογής του νέου πάπα. Πού αποδίδετε εσείς την κοσμοσυρροή αυτή;
Είναι μία δημόσια αναγνώριση της μεγάλης πράξης του επίτιμου Πάπα Βενεδίκτου 16ου. Είναι ταυτόχρονα απόδειξη της πίστης και της ελπίδας της σημερινής Εκκλησίας, που περιμένει να εμφανιστεί στον εξώστη του Ναού του Αγίου Πέτρου της Ρώμης ένας νέος Πάπας, άξιος συνεχιστής των μεγάλων αυτών πράξεων. Είναι επίσης ένα γεγονός που δηλώνει ότι όλος αυτός ο κόσμος δεν επηρεάζεται από τα λίγα που μεγαλοποιούν οι δημοσιογράφοι αλλά από τα πολλά που οι ίδιοι ως μέλη της Εκκλησίας όχι απλώς γνωρίζουν αλλά και καθημερινά βιώνουν και διαπιστώνουν.
5. Ποια νομίζετε ότι είναι σήμερα τα επείγοντα προβλήματα της Εκκλησίας που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο νέος Πάπας, και κατά συνέπεια ποια θα πρέπει να είναι κατά τη γνώμη σας τα χαρακτηριστικά του νέου Πάπα;
Τα προβλήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο νέος Πάπας είναι πολλά και πολύμορφα, εσωτερικά και εξωτερικά. Πρέπει να βοηθήσει την Εκκλησία με όλες τις δυνάμεις του και τα χαρίσματά του, να εξαγνιστεί και να πλησιάσει περισσότερο το Χριστό. Να βοηθήσει όλη την ανθρωπότητα να αναζητήσει και να βρει τον αληθινό Θεό.
Είναι δεδομένο ότι υπάρχει μία ηθική κρίση. Αυτή έχει συνέπειες όχι μόνο στην πνευματική μας ζωή αλλά και στην κοινωνική. Ακόμη και η οικονομική κρίση είναι επακόλουθο αυτής της ηθικής κρίσης.
Ο άνθρωπος πρέπει να βοηθηθεί να βρει και πάλι το Θεό στη ζωή του. Να βιώσει τις ευαγγελικές αξίες. Σήμερα ο άνθρωπος πρέπει να βοηθηθεί να γνωρίσει το Θεό της αγάπης, που βρίσκεται ανάμεσά μας, και δεν είναι απομακρυσμένος και απρόσιτος.
Σήμερα ο Θεός δε μιλά με βροντές και αστραπές, αλλά περπατά μαζί μας στα μονοπάτια της ζωής μας. Μας ερμηνεύει τις Γραφές και μας καίει τις καρδιές, όπως τότε το απόγευμα της Αναστάσεώς του που συνοδοιπορούσε με τους δύο μαθητές στην Εμμαούς. Είναι ανάμεσά μας στο πρόσωπο του διαφορετικού από εμάς ανθρώπου, του κάθε συνανθρώπου μας, που για τους Χριστιανούς πρέπει να γίνεται ο πλησίον. Στο πρόσωπο των κάθε λογής φτωχών, των ανήμπορων, των προσφύγων, των μεταναστών, των ξεριζωμένων από την πατρίδα τους, των κάθε λογής ασθενών.
Ο νέος Πάπας πρέπει, μαζί με όλη την Εκκλησία, να πλησιάσει όλους αυτούς τους ανθρώπους μιλώντας τους με μια κατανοητή γλώσσα, τη γλώσσα της εποχής μας. Αυτό θα γίνει μέσα από ένα «νέο ευαγγελισμό», που ήδη η Εκκλησία μελετά και προβάλλει. Ένας νέος ευαγγελισμός όχι ως προς το αντικείμενο, αλλά ως προς τον τρόπο και τα μέσα. Το Ευαγγέλιο είναι πάντα νέο και επίκαιρο, διότι είναι ο Λόγος του Θεού. Πρέπει όμως να αναγγελθεί με μία σύγχρονη γλώσσα, όχι μόνο για να τον γνωρίσουμε, αλλά προπάντων για να τον βιώσουμε.
Ο νέος, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να είναι σχετικά νέος σε ηλικία αλλά προπάντων σε ιδέες, απλός, ταπεινός και άγιος, δηλαδή μια γνήσια εικόνα του Χριστού, που θα ελκύει κάθε άνθρωπο καλής θέλησης της εποχής μας.
