«Αυτή είναι μια αληθινή ηρωίδα», με αυτά τα λόγια περιέγραψε ο Αντόνιο Γκουτέρες, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ανακοινώνοντας το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν, την αδελφή Αγγελική Namaika, μια μοναχή από το Κονγκό που εργάζεται στις βορειοανατολικές περιοχές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό βοηθώντας εκατοντάδες γυναίκες θύματα βιασμού και κακοποίησης από τον βάναυσο LRA (Αντιστασιακό Στρατό του Κυρίου).
«Η αδελφή Αγγελική Namaika, μέσω του Κέντρου Επανένταξης και Ανάπτυξης το οποίο διευθύνει, έχει βοηθήσει να αλλάξουν τη ζωή τους περισσότερες από 2.000 γυναίκες και κορίτσια, τα οποία είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και είχαν υποστεί κακοποίηση κυρίως από τον LRA. Πολλές από αυτές διηγούνται ιστορίες απαγωγών, καταναγκαστικής εργασίας, ξυλοδαρμών, δολοφονιών, βιασμών και άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Αυτά αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και συνεχίζει:
Η προσέγγιση της αδελφής Αγγελικής, που στηρίζεται στη διαπροσωπική επαφή, τις βοηθά να αναρρώσουν από τα τραύματα και τις πληγές. Σαν να μην έφτανε η κακοποίηση που έχουν υποστεί, αυτές οι ευάλωτες γυναίκες και κορίτσια συχνά εξοστρακίζονται από τις οικογένειες και τις κοινότητές τους, λόγω της δοκιμασίας τους.
Απαιτείται ιδιαίτερη φροντίδα για να μπορέσουν να επουλώσουν τα τραύματά τους και να μαζέψουν τα κομμάτια της ζωής τους. Η αδελφή Αγγελική τους την προσφέρει, βοηθώντας τες να μάθουν ένα επάγγελμα, να ξεκινήσουν μια μικρή επιχείρηση ή να επιστρέψουν στο σχολείο. Οι μαρτυρίες αυτών των γυναικών δείχνουν την αξιοσημείωτη επίδραση που έχει πάνω τους, βοηθώντας τες να αλλάξουν ριζικά τη ζωή τους, γι’ αυτό και πολλές την αποκαλούν χαϊδευτικά «μητέρα».
Η ανακοίνωση του ονόματος της νικήτριας συμπίπτει με τη δημοσίευση μιας έκθεσης για τη ζωή όσων έχουν εκτοπιστεί από τη βία του LRA. Από το 2008, περίπου 320.000 άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην επαρχία Orientale της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, σε μερικές περιπτώσεις περισσότερες από μία φορές. Η έκθεση, την οποία συνέταξε η Υ.Α. και το IDMC (Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικού Εκτοπισμού), επισημαίνει τους λόγους που η βία του LRA έχει προκαλέσει τόσο σοβαρά και μακροχρόνια ψυχικά τραύματα τόσο στους απαχθέντες όσο και στις εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι εξακολουθούν να φοβούνται υπερβολικά για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Η ίδια η αδελφή Αγγελική εκτοπίστηκε λόγω της βίας το 2009, ενώ ζούσε στην πόλη Dungu. Γνωρίζει τον πόνο του να εγκαταλείπεις το σπίτι σου. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που την κινητοποιούν ώστε να εργάζεται καθημερινά για να βοηθήσει όσους βρίσκονται σε ανάγκη.
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Antonio Guterres, επαίνεσε τη νικήτρια της φετινής χρονιάς. «Η αδελφή Αγγελική εργάζεται ακούραστα για να βοηθήσει τις γυναίκες και τα κορίτσια, που είναι εξαιρετικά ευάλωτες, λόγω του τραύματος που υπέστησαν, της φτώχειας και του εκτοπισμού τους. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες, γεγονός που καθιστά τη δουλειά της ακόμη πιο αξιοσημείωτη –δεν επιτρέπει σε τίποτα να σταθεί εμπόδιο στο δρόμο της».
Παρ’ ότι εργάζεται σε μια περιοχή όπου η ηλεκτροδότηση, το τρεχούμενο νερό και οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι είναι ελάχιστοι, η δουλειά της αδελφής Angélique είναι εξαιρετική. Αν και δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία και οι πόροι της είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, η αδελφή Αγγελική δεν αποθαρρύνεται. Έχει ανάγει σε έργο ζωής το να μειώσει τον πόνο αυτών των ξεριζωμένων γυναικών και κοριτσιών –να τους δώσει νέες ελπίδες για το μέλλον.
«Οι ζωές αυτών των γυναικών έχουν καταστραφεί από την ωμή βία και τον εκτοπισμό» πρόσθεσε ο κ. Guterres. «Η αδελφή Αγγελική έχει αποδείξει ότι και ένα μόνον άτομο μπορεί να έχει τεράστια διαφορά στις ζωές των οικογενειών που σπαράσσονται από τον πόλεμο. Πρόκειται για μια πραγματική ηρωίδα στον ανθρωπιστικό τομέα».
Μετά την ανακοίνωση του βραβείου, η νέα νικήτρια δήλωσε: «Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πόσο μεγάλη κακοποίηση έχουν υποστεί αυτές οι γυναίκες και αυτά τα κορίτσια από τον LRA. Θα φέρουν τα σημάδια της βίας σε όλη τους τη ζωή. Αυτό το βραβείο σημαίνει ότι περισσότεροι εκτοπισμένοι στη Dungu θα μπορέσουν να λάβουν βοήθεια για να ξαναρχίσουν τη ζωή τους. Ποτέ δεν θα σταματήσω να κάνω ό,τι μπορώ για να τους δώσω την ελπίδα και την ευκαιρία να ζήσουν και πάλι».
Η αδελφή Αγγελική θα λάβει το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν και το μετάλλιο Νάνσεν σε μια τελετή στη Γενεύη στις 30 Σεπτεμβρίου. Βασικός ομιλητής στην εκδήλωση θα είναι ο συγγραφέας Paulo Coelho, το έργο του οποίου έχει σημειώσει μεγάλες πωλήσεις. Τη μουσική επένδυση της βραδιάς έχουν αναλάβει η βρετανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός Dido, η μαλαισιανή τραγουδίστρια-τραγουδοποιός Yuna και οι υποψήφιοι για Grammy μουσικοί από το Μάλι Amadou και Mariam.
Μετά την τελετή, η αδελφή Αγγελική θα ταξιδέψει στη Ρώμη, όπου θα τη δεχθεί στο Βατικανό ο πάπας Φραγκίσκος στις 2 Οκτωβρίου.
