Στις 24 Δεκεμβρίου αρχίζει για την Καθολική Εκκλησία το Άγιον Έτος ή το Ιωβηλαίο όπως είναι επίσης γνωστό. Για ποιο λόγο όμως, κάθε 25 χρόνια, η Καθολική Εκκλησία κινητοποιεί όλους της τους φορείς, για να εορτάσει ένα γεγονός, επί έναν ολόκληρο χρόνο; Ποιο είναι αυτό το γεγονός που θα γιορτάσουμε, με εξαιρετικό τρόπο από τις 24 Δεκεμβρίου 2024 έως τις 6 Ιανουαρίου 2026; Είναι η 2025η επέτειος της γέννησης του Κυρίου Ιησού Χριστού στη Βηθλεέμ, το έτος μηδέν. Αυτό που συνέβη εκείνη τη νύχτα σε μια σπηλιά, σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Γαλιλαίας, αποτελεί την καμπή της ιστορίας, καθιέρωσε το πριν και το μετά ύστερα από εκείνα τα πρώτα Χριστούγεννα. Ωστόσο, πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου ότι οι ημερομηνίες εδώ λαμβάνονται με συμβολική και όχι με καθαρά ιστορική άποψη.
Κάθε χρόνο γιορτάζουμε αυτό το γεγονός, το οποίο συναισθηματικά αποτελεί τη γιορτή που μας αγγίζει περισσότερο. Τι συνέβη όμως στην πραγματικότητα εκείνη τη νύχτα; Είμαστε τόσο συνηθισμένοι στην ετήσια επανάληψη αυτού του γεγονότος, μέσα σε μια ατμόσφαιρα εθίμων, συχνά άσχετη με το ίδιο το γεγονός, που μας διαφεύγει το μοναδικό και αληθινά κοσμοϊστορικό εύρος του. Συνειδητοποιούμε όμως, ότι αυτό το αβοήθητο, αδύναμο μωρό που έχει ανάγκη τα πάντα, όπως κάθε παιδί, οποιονδήποτε άλλων ανθρώπων, ΕΙΝΑΙ ο ίδιος ο Θεός;
Τα Χριστούγεννα αφορούν τον ίδιο το Θεό: Ο Θεός γίνεται πραγματικά άνθρωπος
Συμβαίνει, χωρίς καλά καλά να το αντιληφθούμε, να παρουσιάζουμε την Ενσάρκωση ως ένα είδος μεταμφίεσης του Θεού, με την οποία Αυτός θα παραμένει, τελικά, απλώς Θεός. Σύμφωνα όμως με τη μαρτυρία της πίστης μας, ο Ιησούς είναι ένας πραγματικός άνθρωπος, δηλαδή ένας σαν εσένα και εμένα, ένας ελεύθερος άνθρωπος, με τους περιορισμούς που έχουμε όλοι, που δέχεται με υπακοή το ακατανόητο μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξής Του. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έπαψε να είναι και Θεός στην απεριόριστη πληρότητα της δόξας Του.
Η πίστη του χριστιανού δηλώνει: Εδώ, σ’ αυτό το σπήλαιο, άρχισαν όλα, εδώ ο ίδιος ο Θεός βγήκε σιωπηλά από την τρομερή λαμπρότητα στην οποία κατοικεί ως Θεός και Κύριος και ήρθε ανάμεσά μας, άρχισε από εκεί που αρχίζουμε εμείς, φτωχοί, εκτεθειμένοι σε κινδύνους, αθώος, τρυφερός, ανυπεράσπιστος.
Τα Χριστούγεννα αφορούν κυρίως τον άνθρωπο
Εκείνος, που αποτελεί το απείρως μακρινό μέλλον στο οποίο δεν θα μπορέσουμε ποτέ να φτάσουμε από μόνοι μας, ήρθε να μας συναντήσει, ήρθε σ’ εμάς. Και επειδή, εμείς δεν θα βρίσκαμε ποτέ το δρόμο μας προς Αυτόν, Αυτός πήρε το δικό μας δρόμο, ώστε αυτός ο δρόμος να καταλήξει στην μακαριότητα, και το δικό Του τέλος να γίνει η δική μας αρχή. Ο Θεός είναι κοντά: ο αιώνιος Λόγος του ελέους είναι εδώ, εκεί που είμαστε εμείς, περπατάει τα μονοπάτια μας, γεύεται τη χαρά και την αδυναμία μας, ζει τη αιώνια ζωή Του, αλλά πεθαίνει τον θάνατό μας. Έχει μεταγγίσει απαλά και σιωπηλά την αιώνια ζωή Του σ’ αυτό τον κόσμο και στο θάνατο αυτού του κόσμου. Μας έχει λυτρώσει, μοιραζόμενος τη μοίρα μας. Έχει οικειοποιηθεί την αρχή μας, έχει εισέλθει στο πεπρωμένο μας, δίνοντάς του ένα άνοιγμα προς την ατελείωτη απεραντοσύνη του Θεού. Αυτά είναι τα Χριστούγεννα.
Χριστούγεννα περιπέτεια της αγάπης
Γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα, μια γιορτή πίστης και αγάπης για τον ενανθρωπήσαντα Λόγο, αλλά και μια γιορτή αγάπης μεταξύ μας, γιατί ο άνθρωπος μπορεί να αγαπήσει τον άνθρωπο, μόνο από τη στιγμή που ο Θεός έγινε άνθρωπος. Λατρεύουμε τον Θεό, γιατί αγάπησε τόσο πολύ τον άνθρωπο και τη δύστυχη σάρκα του, ώστε τη μεταφύτευσε για όλη την αιωνιότητα στην πυρακτωμένη φλόγα της θεότητάς Του. Ανεξιχνίαστος Θεός, περιπέτεια της αγάπης! Νομίζαμε ότι ο δυστυχής άνθρωπος θα μπορούσε να είναι μόνο και μόνο ένα πρωτόγονο και αποτυχημένο σκίτσο του υπεράνθρωπου, ο οποίος δεν έχει έρθει ακόμα, γιατί μας είναι δύσκολο να ανεχτούμε τον εαυτό μας όπως είναι, ιδιαίτερα κοντά στους άλλους. Είναι δύσκολο να ανεχτούμε τον άνθρωπο, ο οποίος συνεχώς σφάλλει και υποκύπτει από το ένα άκρο στο άλλο.
Και όμως Εκείνος – όπως ψάλλει η Εκκλησία σ’ έναν μεγαλειώδη ύμνο – δεν περιφρόνησε τη μήτρα της Παρθένου, ήλθε μέσα στο δημιούργημά Του, στον άνθρωπο.
Η αισιοδοξία των Χριστουγέννων
Η ανθρωπότητα είναι μια οικογένεια, στην οποία ο ίδιος ο Θεός, στο πρόσωπο του Ιησού, είναι παρών ως αδελφός. Ο Θεός δεν παρακολουθεί παθητικά την τραγωδία της ανθρωπότητας από τον θρόνο της απεραντοσύνης Του, αλλά ο ίδιος εισέρχεται σε αυτήν. Η αιωνιότητα βρίσκεται ήδη στην καρδιά του χρόνου, η ζωή νικά το θάνατο, η αλήθεια είναι ισχυρότερη από το ψέμα, η αγάπη είναι ισχυρότερη από το μίσος, η ανθρώπινη κακία έχει ήδη νικηθεί οριστικά από τη θεία χάρη. Ο χριστιανισμός είναι πραγματικά μια αισιοδοξία του ανθρώπου σε τέτοιο βαθμό, που μόνο ο νους του Θεού θα μπορούσε να τον συλλάβει. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που φαίνεται τόσο απίθανο σε όσους έχουν μείνει μόνο σε μια φευγαλέα ματιά του Χριστιανισμού; Δεν έχουμε ανάγκη από υπεράνθρωπους, αφού ο ίδιος ο Θεός έγινε άνθρωπος. Ο καθαρός ανθρωπισμός έχει ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τον εαυτό του, αν, όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, ο άνθρωπος εν Χριστώ γίνεται υιός του Θεού.
Όχι ο άνθρωπος δεν είναι ένα αποτυχημένο πλάσμα του Θεού, γιατί αυτή την ανθρωπότητα την έχει κάνει δική Του ο ίδιος ο Θεός.
Η απάντηση του ανθρώπου
Αυτό είναι το μήνυμα των Χριστουγέννων: ο Θεός είναι πραγματικά κοντά σου, όπου κι αν βρίσκεσαι, αρκεί να είσαι ανοιχτός σε αυτή την απεραντοσύνη. Διότι η απόσταση του Θεού είναι ταυτόχρονα η ασύλληπτη εγγύτητά του, η οποία διαπερνά τα πάντα.
Είναι παρών με την τρυφερότητά Του και σου λέει: μη φοβάσαι! Μη φοβάστε! Έχει εισέλθει στη φυλακή σου. Εμπιστευτείτε αυτή την εγγύτητα, δεν αποτελεί ένα κενό. Παραδώσου και θα Τον συναντήσεις, παραδώσου και θα γίνεις πλούσιος, γιατί ο άπειρος και υπέρτατος πλούτος βρίσκεται μέσα σου!
Μακάρι το έτος του Ιωβηλαίου να μας δώσει τη δυνατότητα να τα ζήσουμε όλα αυτά!
+ Ιωάννης Σπιτέρης
