Το μήνυμα του σεβασμιοτάτου Επισκόπου Σύρου – Θήρας – Κρήτης κ.κ. Φραγκίσκου, για 45η Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης, Πρωτοχρονιά 2012.
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗ
ΣΥΡΟΥ – ΘΗΡΑΣ – ΚΡΗΤΗΣ
Μ Η Ν Υ Μ Α
για την 45η Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης
Πρωτοχρονιά 2012
«Η Διαπαιδαγώγηση των Νέων
στην δικαιοσύνη και στην ειρήνη»
Προς τα Mέλη της Καθολικής Εκκλησίας
Σύρου – Θήρας – Κρήτης
και προς κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως.
Αγαπητοί μου,
Αρχίζουμε το Νέο Έτος 2012 έχοντας στραμμένη την προσοχή μας και το βλέμμα μας στα νέα σε ηλικία μέλη της Εκκλησίας αλλά και όλης της Κοινωνίας. Tο θέμα: «Η Διαπαιδαγώγηση των Νέων στην δικαιοσύνη και στην ειρήνη», που ο Πάπας Βενέδικτος 16ος μάς προτείνει να σκεφτούμε και να μελετήσουμε, αγκαλιάζει όλους τους νέους του κόσμου ανεξάρτητα από το θρησκευτικό τους πιστεύω, την εθνικότητα, το χρώμα του δέρματος, τη γλώσσα.
Ήδη, με την προφητική διάσταση που περιέχει αυτό το θέμα ασχοληθήκαμε τρεις φορές: Πρωτοχρονιά 1979: «Για να φθάσουμε στην Ειρήνη, να διαπαιδαγωγούμε στην Ειρήνη», 1985: «Για να γίνουν οι νέοι οικοδόμοι της Ειρήνης», 2004: «Μια δέσμευση πάντοτε επίκαιρη: να διαπαιδαγωγούμε στην Ειρήνη». Έτσι για τέταρτη φορά οι νέοι και η εκπαίδευση στην ειρήνη επικεντρώνουν την προσοχή της Εκκλησίας.
Ειρήνη!
Ειρήνη μεταξύ των λαών.
Ειρήνη μεταξύ των ομάδων που αποτελούν την ανθρώπινη κοινωνία, ώστε η διαφορετικότητα να βιώνεται με αμοιβαίο σεβασμό.
Ειρήνη μέσα στην οικογένεια, ώστε να είναι μια εστία αγάπης.
Ειρήνη στην καρδιά κάθε ανθρώπου, διότι από την καρδιά ξεκινά κάθε καλό πράγμα (πβλ. Μήνυμά μου,1984).
Το θέμα περιστρέφεται γύρω από έναν τριπλό πόλο: την διαπαιδαγώγηση ως μέσον, την ειρήνη ως σκοπό, τους νέους ως δημιουργούς ειρήνης αλλά και ως επικαρπωτές της ειρήνης.
Α – ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ: Η ειρήνη «δεν είναι ένα προκατασκευασμένο πολύτιμο αντικείμενο, το οποίο πρέπει να διαφυλάττουμε, αλλά ένας σπόρος που οφείλουμε κάθε μέρα να το φυτεύουμε και συνεχώς να το καλλιεργούμε» (Μήνυμά μου 1979), ώστε να βλασταίνει και να αναπτύσσεται για να απολαμβάνουμε τους καρπούς του.
Η καλλιέργεια της Ειρήνης δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Η Ειρήνη στηρίζεται επάνω στην τετράγωνη βάση της αλήθειας, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αγάπης.
-
Καλλιεργείται η ειρήνη αν γίνεται σεβαστή η αλήθεια σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής. «Το να εξαφανίσουμε από τη συμπεριφορά μας το ψέμα, που δολοφονεί τη φιλική συμβίωση στις ανθρώπινες σχέσεις, και να εισάγουμε την αλήθεια, είναι καθήκον όσων πραγματικά επιθυμούμε την ειρήνη» (Μήνυμά μου 1980). Στο σημείο αυτό, μεγάλη είναι η δύναμη και η ευθύνη των Μ.Μ.Ε., διότι μεγάλη είναι η επιρροή τους. Τα Μ.Μ.Ε. δεν πληροφορούν μόνο, αλλά και διαμορφώνουν το πνεύμα εκείνων που βρίσκονται σε κοινωνία μαζί τους, επομένως παίζουν μεγάλο ρόλο, θετικό ή αρνητικό, στην διαπαιδαγώγηση ιδιαιτέρως των παιδιών και των νέων.
-
Καλλιεργείται η ειρήνη μόνο σε κλίμα όπου κυριαρχεί δικαιοσύνη, εκείνη η δικαιοσύνη η οποία δεν έχει ως κριτήριο αξιολόγησης μόνο τον Νόμο του Κράτους, αλλά ανοίγεται στον ορίζοντα της αλληλεγγύης και της αγάπης.
-
Καλλιεργείται η ειρήνη μόνο όταν γίνεται σεβαστή η ελευθερία του ατόμου, διότι η ειρήνη είναι η απόλαυση της ελευθερίας. Γράφει ο Πάπας Βενέδικτος 16ος στο φετινό μήνυμά του: «Η ελευθερία είναι μια αξία πολύτιμη, αλλά λεπτή. Εύκολα μπορεί να παρερμηνευτεί και κακώς να χρησιμοποιηθεί» (αρ.3), και αυτό συμβαίνει στο μέτρο που κάποιος διεκδικεί για τον εαυτόν του το δικαίωμα να είναι ο κριτής του καλού και του κακού, του δικαίου και του άδικου. «Στα πλαίσια ενός τέτοιου ορίζοντα δεν είναι δυνατό να υπάρξει μια αυθεντική εκπαίδευση. Η σωστή χρήση της ελευθερίας είναι απαραίτητη για την προαγωγή της δικαιοσύνης και της ειρήνης, που απαιτούν τον σεβασμό του ανθρώπου για τον εαυτό του και για τους άλλους (Μήνυμα του Πάπα αρ.3).
-
Καλλιεργείται η ειρήνη αν τίθεται κατά μέρος ο εγωισμός και, με πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης και μακροθυμίας, αφήνουμε να κυριαρχεί η αγάπη.
Β – Ο δεύτερος πόλος του θέματος είναι η ίδια η ΕΙΡΗΝΗ, αυτό το πολύτιμο αγαθό το οποίο όλοι ποθούμε. Όταν η Ειρήνη κυριαρχεί στις σχέσεις λαών και ατόμων τότε φέρνει πρόοδο, ευημερία, γαλήνη, και προσφέρει στον άνθρωπο δυνατότητες να καλλιεργεί το πνεύμα του και να ανακαλύπτει το μεγαλείο του, το οποίο συνίσταται στο να είναι πλασμένος κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού, πλουτισμένος με ένα πνεύμα λογικό, ελεύθερο και αθάνατο, με το οποίο συνειδητά μπορεί να αγαπά τον Θεό και τους συνανθρώπους του.
Γ – Και ο τρίτος πόλος: ΟΙ ΝΕΟΙ, ως δημιουργοί και επικαρπωτές του δώρου της ειρήνης και όχι ως παθητικοί αποδέκτες μιας κατάστασης την οποία, με το δίκιο τους, αρνούνται να τη θεωρήσουν δική τους, και πόσο μάλλον να την υποστούν. Η Εκκλησία δέχεται τους νέους και τα αιτήματά τους ως σημείο μιας ελπιδοφόρας άνοιξης, και τους δείχνει τον Ιησού Χριστό ως υπόδειγμα αγάπης, που πραγματικά «τα πάντα τα κάνει καινούργια» (Απ.21,5) όπως οι νέοι ζητούν.
Γι’ αυτό είναι καθήκον των μεγαλυτέρων σε ηλικία να ακούμε και να αξιοποιούμε τις νέες γενεές. Τα αιτήματά τους είναι αγνά και ειλικρινή, ικανά για την πραγματοποίηση του κοινού καλού και για την επικράτηση μιας κοινωνικής τάξης δίκαιης και ειρηνικής, όπου να μπορούν πληρέστατα να εκφράζουν και να πραγματοποιούν τα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες του ατόμου.
Οι υπεύθυνοι της δημόσιας ζωής καλούνται να κάνουν το παν ώστε οι θεσμοί και οι νόμοι να είναι εμποτισμένοι από πνεύμα ανθρωπιάς για να προσφέρουν στις νέες γενεές δυνατότητες για την πλήρη ολοκλήρωση του ατόμου και εργασία για να οικοδομούν τον πολιτισμό της αγάπης, με συνέπεια στις πιο βαθιές απαιτήσεις για αλήθεια, ελευθερία και δικαιοσύνη που είναι βαθιά ριζωμένες στην καρδιά κάθε ανθρώπου.
Η οικογένεια, είναι ο χώρος ο εξαιρετικά κατάλληλος για να οικοδομείται η Ειρήνη: αν οι γονείς θα είναι πάντοτε διαθέσιμοι να θυσιάζονται κάθε φορά που το απαιτεί το συμφέρον της διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους· αν οι γονείς θα είναι αυθεντικό υπόδειγμα συμπεριφοράς και όχι μόνο απλώς μεταδότες κανόνων, πληροφοριών και συμβουλών. Ο γονιός πρέπει πρώτα να ζει αυτό που προτείνει στο παιδί του (πβλ. Μήνυμα Βενεδίκτου 16ου, αρ.2).
Όμως η ειρήνη δεν είναι ένα δώρο το οποίο κανείς λαβαίνει μια φορά για πάντα, αλλά είναι δέσμευση που συνεχώς πρέπει να την καλλιεργεί και να την φροντίζει. Γι’ αυτό, οι ίδιοι οι νέοι οφείλουν να είναι εργάτες ειρήνης με την εξάσκησή τους «στην αλληλεγγύη, στην συνεργασία, στην αδελφοσύνη, στην κατανόηση, στην υπομονή, με την ενεργή παρουσία τους μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία και μέσα σε οποιονδήποτε θεσμό είναι μέλη, με την επαγρύπνηση και το ενδιαφέρον τους για το κοινό καλό στο περιβάλλον όπου ζουν (πβλ. Μήνυμα Βενεδίκτου 16ου, αρ.5).
Αγαπητοί μου νέοι, εσείς οι ίδιοι είστε ένα δώρο πολύτιμο, όχι μόνο για την Εκκλησία αλλά και για όλη την ανθρώπινη κοινωνία. Δυστυχώς, οι προηγούμενες γενεές δεν σας παραδίνουν μια ρόδινη κατάσταση. «Μπροστά στις δυσκολίες, όμως, μην αφήσετε να σας κυριαρχήσει η απογοήτευση. Μην εγκαταλείπετε τον εαυτόν σας στις εύκολες και γρήγορες λύσεις που σας παρουσιάζονται. Να προτιμάτε μια ουσιαστική και σοβαρή προετοιμασία, που ίσως αργεί να αποδώσει καρπούς, αλλά που δίνει καρπούς μόνιμους.
Γι’ αυτό, υπεράνω όλων, μη φοβάστε τη δέσμευση, τον κόπο, τη θυσία, που με τη σειρά τους απαιτούν πιστότητα, συνέπεια, τιμιότητα και δόσιμο του εαυτού σας. «Ζήστε με θάρρος τα νιάτα σας και τις ριζωμένες στην καρδιά σας επιθυμίες για ευτυχία, αλήθεια, ειλικρίνεια, ομορφιά, αγάπη αληθινή. Ζήστε έντονα αυτή την περίοδο της νεανικής ζωής σας που είναι πλούσια από ενθουσιασμό» (πβλ.Μήνυμα Βενεδίκτου 16ου, αρ.6). Το μέλλον σας μην περιμένετε να σας το δημιουργήσουν άλλοι. Εσείς να το δημιουργήσετε». Και να θυμάστε τον λόγο του Χριστού: «όποιος ακούει αυτά τα λόγια μου και τα θέτει σε εφαρμογή, θα μοιάζει με έναν σοφό άνδρα, ο οποίος οικοδόμησε το σπίτι του πάνω στο βράχο. Και έπεσε η βροχή και ήρθαν τα ποτάμια και έπνευσαν οι άνεμοι και έπεσαν με ορμή πάνω σ’ εκείνο το σπίτι κι εκείνο δεν έπεσε, διότι ήταν θεμελιωμένο πάνω στο βράχο» (Μτθ 7,24-26).
Μπροστά σε κοινωνικές καταστάσεις αντίξοες, όπως αυτές που ζούμε, μαζί με τον Ψαλμωδό μπορούμε να διερωτηθούμε: «Από πού θα μου έλθει η βοήθεια;». Ο ψαλμωδός απαντάει: «Η Βοήθεια θα μου έλθει από τον Κύριο, από αυτόν που έκανε τη γη και τα ουράνια» (Ψλ 121 (120),1-2). Εκείνος είναι πάντοτε στο πλευρό μας, κοντά μας, και μας προσφέρει τη βοήθειά του.
Ας θέσουμε σ’ Αυτόν την εμπιστοσύνη μας πιστεύοντας στην αγάπη του.
Ο Ιησούς Χριστός, ο Άρχοντας της Ειρήνης, να μας εμπνέει πάντοτε με το Πνεύμα του ώστε, σεβόμενοι τους νόμους που εκείνος χάραξε, να ζούμε πάντοτε ειρηνικά, και ενεργά να οικοδομούμε την Ειρήνη.
Με την αγάπη του Χριστού, σας εύχομαι ένα ειρηνικό και ευλογημένο όλες τις ημέρες του 2012.
Δόθηκε στην Άνω Σύρο, στις 16 Δεκεμβρίου 2011
+ Φραγκίσκος Παπαμανώλης
Καθολικός Επίσκοπος Σύρου, Θήρας, Κρήτης