Η περίοδος της Παρουσίας (προετοιμασία για τα Χριστούγεννα) ως χρόνος βεβαίας ελπίδας
Ένα Ιωβηλαίο γεμάτο προσδοκία
Στις 24 Δεκεμβρίου 2024 ξεκίνησε το Ιωβηλαίο Έτος με το άνοιγμα της Αγίας Πύλης στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη από τον Μακαριστό Πάπα Φραγκίσκο και θα ολοκληρωθεί στις 6 Ιανουαρίου 2026. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όπως συνηθίζεται από αιώνες, προσκυνητές από όλο τον κόσμο επισκέπτονται τη Ρώμη. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν πως θα συμμετέχουν 30–35 εκατομμύρια προσκυνητές παγκοσμίως. Από τη χώρα μας, οι τοπικές εκκλησίες οργάνωσαν προσκυνηματικά ταξίδια στη Ρώμη και σε άλλους ιερούς τόπους, όπως στην Ασίζη, την πόλη του Αγίου Φραγκίσκου.
Το μότο του Ιωβηλαίου είναι σύντομο αλλά δυναμικό: «Προσκυνητές της Ελπίδας». Αυτή ακριβώς η ελπίδα είναι το κεντρικό μήνυμα που θέλει να μεταδώσει η Εκκλησία σε κάθε πιστό, κυρίως σε αυτή τη λειτουργική περίοδο της Παρουσίας.
Η Παρουσία: περίοδος προσμονής και χαράς
Για τους Καθολικούς του Λατινικού Ρυθμού, το λειτουργικό έτος αρχίζει με την πρώτη Κυριακή της Παρουσίας ή του Ερχομού (Advent) που φέτος πέφτει στις 30 Νοεμβρίου. Αυτή η λειτουργική περίοδος αποτελεί «μνήμη» αιώνων ελπίδας της ανθρωπότητας για την έλευση ενός Σωτήρα· γι’ αυτό είναι η κατεξοχήν περίοδος της ΕΛΠΙΔΑΣ.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, στα λειτουργικά κείμενα, η Εκκλησία δεν παύει να προσεύχεται με λαχτάρα και να επαναλαμβάνει τα λόγια και τις ικεσίες των Ψαλμών και των Προφητών: «Ιδού ο Κύριος έρχεται», «Έλα και δείξε μας το πρόσωπό σου, Κύριε». Η ελπίδα είναι διάχυτη σε όλα αυτά τα κείμενα. Αισθανόμαστε την ελπίδα ενός ολόκληρου λαού στα λόγια του Προφήτη Ησαΐα: «Την ημέρα εκείνη θα πουν: Ιδού, αυτός είναι ο Θεός μας, σε αυτόν ελπίσαμε και μας έσωσε. Αυτός είναι ο Κύριος, σε αυτόν ελπίσαμε» (Ησαΐας 25,9).
«Έλα, Κύριε Ιησού»: μια κραυγή αιώνων
Αυτή την ελπίδα, που εκφράζεται στην έκκληση από τα βάθη της καρδιάς: «Έλα Κύριε Ιησού», τη συναντάμε έντονα στους χριστιανούς, κυρίως σε εκείνους των αποστολικών χρόνων. Από τότε, η Εκκλησία ικέτευε στα λειτουργικά της κείμενα: «Έλα Κύριε Ιησού», «Μαραναθά». Αυτή η λέξη ήταν μια λειτουργική κραυγή, όπως το «Αλληλούια» ή το «Αμήν», και ακουγόταν στις εκκλησίες μέχρι περίπου τον 5ο αιώνα.
Η Περίοδος της Παρουσίας δεν είναι περίοδος θλίψης, αλλά χαράς. Μας καλεί να γιορτάσουμε την αναμονή του Χριστού, τροφοδοτώντας την ελπίδα μας σε Αυτόν που ο Θεός στέλνει για να σώσει την ανθρωπότητα.
Ο «Μεσσίας», ο «Χριστός», έρχεται στο «σήμερα» του χριστιανού μέσα από τα ιερά μυστήρια. Έρχεται σε μας μέσα από το μυστήριο της σάρκωσης, δηλαδή μέσα από το μυστήριο της ιστορίας της σωτηρίας. Έρχεται σε μας στο μυστήριο της Ευχαριστίας: εδώ οι χριστιανοί μπορούν να αναγνωρίσουν, προσωπικά και ως κοινότητα, τον Κύριο που έρχεται στη ζωή τους, που στήνει τη σκηνή Του ανάμεσά μας και που μας διδάσκει, από Κυριακή σε Κυριακή, μια στάση υποδοχής.
Η ελπίδα γεννά χαρά: οι Πατέρες της Εκκλησίας μιλούσαν για μια «sobriaebrietas», μια γαλήνια και ήρεμη χαρά για τη βεβαιότητα ότι έρχεται και ότι μπορούμε να Τον υποδεχτούμε στα σπίτια μας. Χωρίς να μάθουμε να υποδεχόμαστε Αυτόν που έρχεται, δεν είναι δυνατόν να γιορτάσουμε χριστιανικά τα Χριστούγεννα. Αυτό είναι που κάνει την ελπίδα μας συγκεκριμένη και την αναμονή μας άγρυπνη και σε εγρήγορση.
Η ελπίδα απέναντι στις κρίσεις του κόσμου
Ωστόσο, είμαστε επίσης συνειδητοί ότι η συνάντηση με Αυτόν που έρχεται στη ζωή μας, μια συνάντηση που σώζει, συνεπάγεται και μια «κρίση» για την ιστορία και για τις ζωές μας. Μια κρίση που δεν μπορεί να αναβληθεί μέχρι τη δική Του, και οριστική, «Δευτέρα Παρουσία». Η κρίση για τη ζωή, υπό το φως της παρουσίας Του και του λόγου Του, είναι τώρα: και απαιτεί μετάνοια.
Η ελπίδα είναι μια ουσιαστική διάσταση της ανθρώπινης ζωής και κυρίως της χριστιανικής ύπαρξης. Σε αυτή την ιστορική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική συγκυρία, όμως, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, αναρωτιόμαστε αν μπορούμε ακόμα να ελπίζουμε μπροστά στην τρομοκρατία, στους πολέμους, στη δίψα για εκδίκηση, στην αδικία και στη βία, στην ανθρώπινη σκληρότητα και στις τόσες πολλές μορφές θανάτου.
Παρατηρώντας τα σημάδια της εποχής του, ταραγμένος όχι λιγότερο από εμάς σήμερα, ένας επίσκοπος της αφρικανικής εκκλησίας του 3ου μ.Χ. αιώνα, μπορούσε να πει: «Έχουμε τη δύναμη της ελπίδας και τη σταθερότητα της πίστεως. Το πνεύμα μας, ακόμη και μέσα στα ερείπια του κόσμου, παραμένει ακλόνητο, άφθαρτη είναι η δύναμή του, η γαλήνια υπομονή και η βεβαιότητα του Θεού του δεν το εγκαταλείπει» (Άγιος Κυπριανός).
