ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ 2018
ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΣΑΣ ΕΝΑΣ ΣΩΤΗΡΑΣ
«Και ο άγγελος είπε [στους βοσκούς]: “Μη φοβάσθε, διότι σας αναγγέλλω μια μεγάλη χαρά, που θα είναι χαρά και για όλο το λαό. Γιατί σήμερα, στην πόλη του Δαβίδ γεννήθηκε για σας ένας σωτήρας, που είναι ο Χριστός, ο Κύριος» (Λουκάς 2, 10-11).
Κάθε χρόνο αυτά τα λόγια του Ευαγγελίου ηχούν παρήγορα και χαρμόσυνα για όλους εμάς τους χριστιανούς, αλλά μπορούμε να πούμε και για όλους τους ανθρώπους κάθε εποχής. Αυτά τα λόγια δεν ειπώθηκαν από έναν άνθρωπο, δεν προέρχονται από κάποια θρησκευτική ιδεολογία. Είναι λόγια που ο απεσταλμένος του Θεού απηύθυνε στους ταπεινούς βοσκούς τη νύκτα της γέννησης του Χριστού, για να καταλάβουν όλοι οι άνθρωποι, ακόμα και οι πιο απλοί: «Να χαίρεστε, από σήμερα είναι ανάμεσά σας ο Σωτήρας, αυτό το Βρέφος που γεννήθηκε από τη Μαριάμ».
Ο άνθρωπος, αυτός ο ταλαίπωρος, που γεννιέται κλαίγοντας και πεθαίνει με ένα τελευταίο δάκρυ, αυτό το τόσο αντιφατικό πλάσμα στο οποίο συνυπάρχει το μεγαλείο της αγάπης και οι πιο ακραίες καταστάσεις καταστρεπτικού μίσους, με τις συνέπειες του οποίου είναι τραγικά γεμάτη η ιστορία του χθες και του σήμερα, τόσο που έγινε κοινή η φράση απέχθειας: «Σταματήστε τον κόσμο θέλω να κατεβώ»!
Αυτόν τον άνθρωπο ήλθε να σώσει από τον ίδιο του τον εαυτό ο «Χριστός ο Σωτήρας», αυτός που γεννήθηκε αδύναμο και απροστάτευτο μωρό σε ένα σπήλαιο, σε μία άγνωστη πόλη της Παλαιστίνης, θύμα και Αυτός του εγωισμού και της κακίας των ανθρώπων, και το όνομά του είναι «Ιησούς» που σημαίνει ακριβώς «Σωτήρας» (βλ. Μτ. 1, 21).
Τι σημαίνει: «γεννήθηκε για σας ένας Σωτήρας»; Σε τούτο συνίσταται το μεγαλείο των Χριστουγέννων: ο άνθρωπος, αυτός ο επαίτης για ζωή δίνει στον αθάνατο Λόγο του Θεού τη θνητότητά του για να λάβει ως δώρο την ίδια τη ζωή του Αιώνιου Θεού. Εμείς δεν είχαμε τίποτα να δώσουμε στο Θεό παρά την αμαρτωλή μας κατάσταση, και Αυτός την πήρε και μας ανταπέδωσε με τη Ζωή του και τη Δόξα του. Ναι, ο άνθρωπος είχε ανάγκη από ένα Σωτήρα για να μπορέσει να ενωθεί με τους άλλους ανθρώπους, για να γίνει συμμέτοχος της θεϊκής Ζωής. Για αυτόν τον σκοπό τον έπλασε ο Θεός.
Αυτό το χαρμόσυνο άγγελμα που απευθύνεται σήμερα σε όλους τους ανθρώπους, μήνυμα ελπίδας, μήνυμα χαράς κυρίως για όποιον θλίβεται από τον πόνο, από τη φτώχεια, από την αμαρτία. Σε όλους αυτούς επαναλαμβάνουν οι άγγελοι: να χαίρεστε και να αγάλλεστε, σήμερα γεννήθηκε για εσάς ένας Σωτήρας. Αυτός είναι ο Υιός του Θεού και ταυτόχρονα ο Υιός των ανθρώπων, Αυτός που ενώνει την Αιωνιότητα με το Σήμερα. Σήμερα μας αποκαλύπτεται ποιος είναι ο Θεός και ποιος είναι ο άνθρωπος. Ο Θεός είναι η πληρότητα της αγάπης, είναι ο Πατέρας που ανοίγει διάπλατα την αιωνιότητα και στέλνει τον Λόγο Του που «έγινε σάρκα, κι έστησε τη σκηνή του ανάμεσά μας» (Ιω. 1, 14). Ο άνθρωπος είναι ο «συγκάτοικος» του Θεού, εν Χριστώ έγινε πραγματικά παιδί του Θεού. Ο Χριστός είναι σε εμάς και εμείς σε Αυτόν. Γεννιέται και κατοικεί μέσα μας, γίνεται ο αχώριστος σύντροφος της γήινης και κοπιαστικής πορείας μας. Για αυτό το λόγο, όπως διατυπώνει ο Άγιος Ειρηναίος (2ος αιώνας μ. Χ.): «Η δόξα του Θεού είναι ο ζωντανός άνθρωπος».
«Ποιος είν’ ο τρίτος που πάντα περπατάει δίπλα σου; Όταν μετρώ, είμαστε μόνο εσύ κι εγώ μαζί. Μα σαν κοιτάζω μπρος, στον άσπρο δρόμο είναι πάντα κάποιος που περπατάει δίπλα σου…», γράφει ο άγγλος ποιητής T.S. Eliot.
Είναι αυτός που περπατάει πάντα δίπλα μας όταν έχουμε φτάσει στο έσχατο όριο της δύναμής μας, αυτός που βρίσκεται μαζί μας στην αγριάδα του πάγου ή στη λαύρα της φωτιάς. Στον καθένα μας, στην ώρα της πιο μεγάλης μας μοναξιάς ή δοκιμασίας, αυτός μας ψιθυρίζει: «Δεν είσαι μόνος· έχεις ένα σύντροφο, είμαι πλάι σου». Ναι, αφού ο άνθρωπος δεν μπορούσε να έρθει στο Θεό, ο Θεός ήρθε στον άνθρωπο, ταυτίζοντας τον εαυτό του με τον άνθρωπο με τον πιο άμεσο τρόπο. Ήρθε, γιάτρεψε και ζωογόνησε την ανθρώπινη φύση μας, παίρνοντάς την όλη μέσα στον εαυτό Του. Αυτός λοιπόν είναι ο σύντροφός μας στην παγωνιά και στη φωτιά· ο Κύριος Ιησούς που έλαβε σάρκα από την Παρθένο, ένας από την Τριάδα και συγχρόνως ένας από μας, ο Θεός μας κι αδερφός μας.
Σε αυτήν την ταπεινή φάτνη πραγματοποιείται το προαιώνιο σχέδιο του Θεού: να ανακεφαλαιώσει τα πάντα στο πρόσωπο του Χριστού, τόσο τα επουράνια, όσο και τα επίγεια» (Εφ. 1, 10). Σε αυτή τη φάτνη βρίσκεται πλαγιασμένος «ο Πρωτότοκος όλων των πλασμάτων» (Κολ. 1, 15). Αλλά ταυτόχρονα σε αυτή τη φάτνη οι ταπεινοί βοσκοί συναντούν Αυτόν ο οποίος μεγαλώνοντας θα δώσει τη ζωή για να αποδείξει την αγάπη του για τον καθένα από εμάς, ο αδελφός όλων των ανθρώπων, ο προστάτης των φτωχών και των απόκληρων, ο φίλος των μικρών και των αδυνάμων, ο σύντροφος όλων αυτών που υποφέρουν, ο λυτρωτής των αμαρτωλών, με μια λέξη, σε αυτή τη φάτνη ο καθένας από εμάς θα συναντήσει το Σωτήρα του, έτσι όπως τον συνάντησαν η Μητέρα του, ο Ιωσήφ, οι βοσκοί και οι Μάγοι.
Στο δικό μας πλανήτη διάλεξε ο Γιός του Θεού για να γεννηθεί, σε αυτή τη Γη μας, εδώ και είκοσι αιώνες, επαναλαμβάνεται: «Σήμερα γεννήθηκε για εσάς ο Σωτήρας». Αλλά δυστυχώς, μήπως αληθεύουν και για εμάς αυτά τα λόγια που ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ισχυρίστηκε για την εποχή του; Ο Λόγος του Θεού «στον κόσμο ήταν κι ο κόσμος απ’ αυτόν έγινε, αλλά ο κόσμος δεν τον γνώρισε. Ήλθε στον τόπο του και οι δικοί του δεν τον δέχθηκαν» (Ιω. 1, 11-12). Παρ’ όλη τη γιορταστική ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, εμείς, οι λεγόμενοι χριστιανοί, είμαστε ακόμα σε θέση να δεχθούμε το Βρέφος Ιησού ως σωτήρα μας με όλες τις συνέπειες; Μήπως και σε εμάς άρχισε αυτή η τραγική κατάσταση που παρατηρούμε σε σχεδόν όλη την Ευρώπη, αυτό που ονομάζουμε «αποχριστιανισμός» της κοινωνίας μας; Έλεγε πρόσφατα ο Πάπας Φραγκίσκος: «Σε πολλές κοινωνίες που παραδοσιακά αυτοαποκαλούνταν χριστιανικές, δίπλα σε φωτεινά παραδείγματα πιστότητας στον Κύριο Ιησού Χριστό, παρατηρείται ένας σταδιακός παραγκωνισμός της χριστιανικής πίστεως, η οποία δεν επιδρά πλέον στις επιλογές των ατόμων και στις δημόσιες αποφάσεις. Η περιφρόνηση της αξιοπρέπειας του ανθρωπίνου προσώπου, η ειδωλολατρία του χρήματος, η εξάπλωση της βίας, η απολυτοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίας, η αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων είναι μόνο ορισμένα από τα σοβαρά σημάδια μιας τραγικής πραγματικότητας, ενώπιον της οποίας δεν μπορούμε να παραιτηθούμε».
Η ευχή μου για αυτά τα Χριστούγεννα είναι:
- * Όλοι εμείς που λεγόμαστε ακόμα χριστιανοί να κάνουμε δικά μας τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου σχετικά με το Χριστό Σωτήρα: «Σε κανέναν άλλον δεν υπάρχει η σωτηρία, γιατί δεν υπάρχει άλλο όνομα κάτω από τον ουρανό, που να έχει δοθεί στους ανθρώπους, το οποίο να είναι αναγκαίο για να σωθούμε» (Πράξεις των Αποστόλων, 4, 12).
- * Να μπορέσουμε να ομολογήσουμε με πίστη: Ιησού, Σωτήρα, εσύ είσαι ο Χριστός, ο Σωτήρας μου, εσύ είσαι η οδός, η αλήθεια και η ζωή του κόσμου, εσύ η μακαριότητά μας, εσύ η δύναμή μας, εσύ η μοναδική μας ελπίδα.
- * Να σεβαστούμε κάθε άνθρωπο, διότι σε κάθε άνθρωπο με την ενανθρώπισή Του κατοικεί ο Ιησούς Σωτήρας. Ο «Χριστός εν υμίν» επαναλαμβάνει ο Απόστολος Παύλος (βλ. Γαλ. 4,19).
- * Να δεχθούμε με αγάπη τους αδύναμους αδελφούς διότι κυρίως με αυτούς ταυτίζεται ο Ιησούς με το να γίνει άνθρωπος. Στην τελευταία κρίση θα ακούσουν όλοι οι άνθρωποι: «Πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και με δεχθήκατε στο σπίτι, ήμουν γυμνός και με ντύσατε, αρρώστησα και με επισκεφθήκατε» (Ματθ. 25, 35-36).
- * Εντέλει εύχομαι σε όλους την ειρήνη που ανήγγειλαν οι Άγγελοι σε αυτήν την πρώτη ονειρεμένη νύκτα των Χριστουγέννων, και από τότε, όπως κήρυξε ο Πάπας Άγιος Λέοντας ο Μέγας), «Natalis Domini natalis est pacis» που σημαίνει «Η γέννηση του Κυρίου σηματοδοτεί την γέννηση της ειρήνης». «…Ο σπαργανωμένος Χριστός, στη Βηθλεέμ, έφερε την ειρήνη του αγγελικού ύμνου μέσα εις την ψυχή του ανθρώπου και τον συμφιλίωσε με τον Δημιουργό του Θεό. Εναπόκειται πλέον εις τον άνθρωπο, ν’ ατενίζει με τα όμματα της ψυχής του, πάντα προς την φάτνη του πτωχού και γλυκύτατου Ιησού για να γεμίσει η ζωή του από εσωτερική ισορροπία και γαλήνη δια να αναγεννιέται πνευματικά μέχρι της συντέλειας των αιώνων» (Ιερός Αυγουστίνος).
Καλά, χαρούμενα, ειρηνικά Χριστούγεννα με το Χριστό Σωτήρα στην καρδιά μας, στο σπίτι μας, στην Πατρίδα μας, στον κόσμο ολόκληρο.
† Ιωάννης Σπιτέρης
Αρχιεπίσκοπος
