Η πρώτη μέρα του Συμποσίου στο Βατικανό με θέμα: “Ποιμένες και πιστοί λαϊκοί, καλεσμένοι να προχωρήσουν μαζί” (16-18 Φεβρ 2023) ξεκίνησε με Συλλείτουργο στη βασιλική του Απ. Πέτρου, στο Βήμα της Καθέδρας, όπως ονομάζεται. Προέδρευε ο καρδ. Kevin Farrell και συλλειτούργησαν οι επίσκοποι και οι πρεσβύτεροι που συμμετέχουν στο Συμπόσιο.
Στη συνέχεια οι περίπου 300 σύνεδροι μεταφέρθηκαν στην Νέα Αίθουσα της Συνόδου των επισκόπων, όπου θα διεξαχθούν και οι εργασίες του Συμποσίου.
Ακολούθησε η πρώτη Συνεδρία, στην οποία προέδρευσε ο ίδιος καρδινάλιος, ο οποίος και προΐσταται της Ρωμαϊκής Συνόδου που διοργάνωσε το Συμπόσιο, το Dicasterium pro Laicis, Familia et Vita. Δική του επίσης ήταν και η εισαγωγική ομιλία, με την οποία τόνισε ότι το εξεταζόμενο θέμα έλαβε αρχή από τη νέα αντίληψη και συνείδηση που απέκτησε η Καθολική Εκκλησία για τον εαυτό της με τη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού και πιο συγκεκριμένα με το Δογματικό Σύνταγμα LUMEN GENTIUM. Εκεί η Εκκλησία μελέτησε και υιοθέτησε ως εικόνα της, εκείνη του λαού που πορεύεται στην ιστορία προς το Έσχατον. Τη σύνθεση αυτού του λαού και την ενεργοποίηση των χαρισμάτων όλων των μελών αυτού του λαού, είναι το ζητούμενο σήμερα, ήδη από τότε.
- Η Εκκλησία δεν είναι ούτε κληρική, ούτε λαϊκή, αλλά η ουσία της εκφράζεται από το Βάπτισμα και το Χρίσμα. Ευαγγελισμός από τους λαϊκούς στη δημόσια ζωή. Διακονήματα λαϊκών και των γυναικών στη διαχείριση της πνευματικής εξουσίας της Εκκλησίας. Για τα θέματα αυτά δεν χρειάζεται αποστολή εκ μέρους της ιεραρχίας. Η κοινή ιεροσύνη πρέπει να γίνει πραγματικότητα ιδιαίτερα στα κοσμικά πράγματα. Ο λαϊκός έχει καθήκον να αναγγέλλει τον Χριστό από το Βάπτισμά του και όχι εξαιτίας κάποιας ιεραρχικής αποστολής. Το έργο του λαϊκού είναι ο εξαγιασμός της οικογένειας, των τέκνων ώστε η οικογένεια να καταστεί “κατ’ οίκον εκκλησία”. Άνδρες και γυναίκες δεν είναι παθητικά μέλη της Εκκλησίας, αλλά alter Christus, η ψυχή του κόσμου.
Η πρώτη εισήγηση προήλθε από τον π. Luis Navarro, πρύτανη του Πανεπιστημίου Santa Croce της Ρώμης, που υπάγεται στο Opus Dei. Ο γνωστός καθηγητής αναφέρθηκε στη φύση της συνυπευθυνότητας των λαϊκών στην Εκκλησία και στα βιβλικά και πατριστικά της θεμέλια. Ιδιαίτερες αναφορές έγιναν σε κείμενα των Αποστολικών Πατέρων. Μετά τη Β’ Σύνοδο του Βατικανού, όλοι οι Πάπες που ακολούθησαν, με συνετά βήματα προχώρησαν στη θεσμοθέτηση μέτρων που θα επέβαλαν στην πράξη την συνυπευθυνότητα των λαϊκών σε όλους τους τομείς της ζωής και της δράσης της Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο. Τα πρώτα τολμηρά βήματα έγιναν από τον Παύλο ΣΤ’ την επομένη της Οικουμενικής Συνόδου, αναφορικά με τα διακονήματα, ενώ σπουδαία βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έγιναν κυρίως επί αρχιερατείας του πάπα Φραγκίσκου, που εισήγαγε σημαντικό αριθμό λαϊκών, ανδρών και γυναικών, στην κεντρική διακυβέρνηση της Αγίας Έδρας. Όμως απομένουν να γίνουν πολλά.
Η εξειδίκευση και η επαγγελματικότητα στους λαϊκούς μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω της ίδρυσης και λειτουργίας Ινστιτούτων Θεολογίας για λαϊκούς, όπως έχει γίνει σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Οι λαϊκοί, τονίστηκε ιδιαίτερα, έχουν δείξει μέσα στον κόσμο λόγω της θέσης τους ως οικογενειάρχες και επαγγελματίες, ικανότητες χειρισμού θεμάτων που όμως η Εκκλησία στερείται και την επαγγελματικότητα και την εξειδίκευσή τους. Και είτε με τη μορφή του εθελοντισμού, είτε με την μορφή του διορισμού των λαϊκών σε διευθυντικές θέσεις, τα χαρίσματα αυτά πρέπει να αποβούν και για το καλό και την πρόοδο της Εκκλησίας σε όλους τους τομείς. Υπάρχουν τομείς που μέχρι τώρα χειρίζονταν μόνο ιερείς και επίσκοποι, ενώ οι λαϊκοί θα μπορούσαν να είχαν προσφέρει πιο αποδοτικά αποτελέσματα και στους τρεις τομείς της εκκλησιακής δραστηριότητας: διδακτικό, αγιαστικό και ποιμαντικό.
Ήδη είναι θεσμοθετημένη η ανάδειξη του λαϊκού στοιχείου σε καθένα απ’ αυτούς τους τομείς. Χρειάζεται περισσότερη τόλμη στο άμεσο μέλλον, ώστε να αποτελέσει συνείδηση όλου του σώματος της Εκκλησίας πως η συνυπευθυνότητα των λαϊκών αναγκαστικά απορρέει από το κοινό Βάπτισμα και Χρίσμα. Τονίστηκε, μάλιστα, πως ούτε ο Μωυσής, αλλά ούτε και ο Χριστός υπήρξαν κληρικοί στην εποχή τους, αλλά λαϊκοί.
Ο πρόεδρος της οργάνωσης λαϊκών Communione e Liberazione τόνισε τον σημαντικό ρόλο των λαϊκών κινημάτων μέσα στην Εκκλησία από την επαύριον της Οικουμενικής Συνόδου και πως η δράση τους πρέπει να συνεχιστεί.
Στο τέλος της Συνεδρίας πήρε τον λόγο ο επίσκοπος Παύλος, Βικάριος της Ανατολίας, ο οποίος μίλησε για το δράμα των σεισμών στην Τουρκία και τη Συρία και τόνισε την δραματική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Εκκλησία στα μέρη εκείνα. Ζήτησε να μη στέλνονται βοήθεια παρά μόνο μέσω της ΚΑΡΙΤΑΣ, επειδή ιδιοποιούνται από τις κυβερνήσεις τα πάσης φύσεως βοηθήματα που στέλνονται μέσω άλλων δομών.
Η πρώτη ημέρα των εργασιών του Συμποσίου έληξε με την προσευχή της Ακολουθίας του Εσπερινού.
(πμφ)
