ανταπόκριση του π. Μάρκου Φώσκολου
Τον τόνο της 2ης ημέρας του Συμποσίου, το έδωσε η φράση του καρδ. του Κεμπέκ πως χρειάζεται μια καλή προετοιμασία των λαϊκών, οι οποίοι, με τη σειρά τους, έχοντας αυτή την προετοιμασία δεν πρέπει να αισθάνονται ως “εξουσιοδοτημένοι” από τον κλήρο, αλλά να φροντίζουν να υλοποιούν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το χάρισμα του Βαπτίσματος και του Χρίσματος που έχουν λάβει.
Από την ομιλία του καθ. HosffmanOspino (ΗΠΑ, Κολλέγιο στο Boston) για μια αποτελεσματική συνυπευθυνότητα: η μόρφωση των πιστών λαϊκών.
Το δικαίωμα του λαϊκού στη ζωή και στη δράση στην εκκλησία πηγάζει από το Βάπτισμά του, από το γεγονός ότι είναι χριστιανός. Η δράση αυτή απευθύνεται intra et extra ecclesiae, εντός και εκτός της Εκκλησίας. Οι λαϊκοί κατανοούν από την επαγγελματική τους ζωή πως υπάρχει ανάγκη κατάρτισης και επιμόρφωσης.
Το Άγιο Πνεύμα ενεργεί σε όλους χωρίς εξαιρέσεις τους λαϊκούς εντός της οικογένειας, σε όλες τις φάσεις της ζωής τους: έρωτας, γάμος, γέννηση τέκνων, ανατροφή, θάνατος, εκπαίδευση. Και όπως στην οικογενειακή τους ζωή δεν κρύβονται, αλλά έχουν παρρησία, έτσι και στην ζωή τους ως χριστιανοί. Να αισθάνονται συμπρωταγωνιστές στη ζωή της Εκκλησίας και όχι απλοί βοηθοί του κλήρου. Είναι το ίδιο μέλη του ίδιου σώματος, έστω και με άλλες υποχρεώσεις, αλλά πάντα σε πνεύμα συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού.
Να μην προσπαθούμε να κατασκευάσουμε δικές μας εκκλησίες, κατά εικόνα και ομοίωση μας, αλλά εκείνη του Ιησού Χριστού που έχει ως ψυχή της το Άγιο Πνεύμα.
Όλοι είμαστε μαθητές του Χριστού και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται ο κάθε πιστός. Οι λαϊκοί δεν είναι δεύτερης διαλογής μαθητές του Χριστού.
Να γίνει ετοιμασία των πιστών τόσο με την κατήχηση όσο και με την θεολογική κατάρτιση καθώς και με την πνευματικότητα. Το πρόγραμμα αυτό δεν το έφτιαξε κάποιος σοφός. Όλα βρίσκονται στις Πράξεις των Αποστόλων ως πρόγραμμα της Πρώτης Εκκλησίας, που αποτελεί υπόδειγμα για όλες τις εκκλησίες όλων των αιώνων που θα ακολουθούσαν.
Η σύνοδος της Τριδέντου δημιούργησε τα ιεροσπουδαστήρια για μια καλή προετοιμασία του κλήρου. Η Β΄ Σύνοδος του Βατικανού έθεσε τις βάσεις για τη μόρφωση τών λαϊκών. Και ήδη έχουν γίνει πολύ μεγάλα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν οι προς τούτο κανόνες στον Κ.Κ. Δικαίου. Αυτά όχι προαιρετικά αλλά δικαιωματικά. Μόρφωση ανθρωπιστική, θεολογική, στις νέες επιστήμες και στην καθημερινή πρακτική ποιμαντική.
Τα μετασυνοδικά λαϊκά Κινήματα έχουν πολύ καλούς τρόπους, δοκιμασμένους για να βοηθήσουν τους επισκόπους και τις τοπικές Εκκλησίες.
Να αντιληφθούμε πως βιώνουμε μια πολύ σημαντική στιγμή στην ιστορία της εκκλησίας.
Ομιλία του καρδ. GeraldLacroix του Κεμπέκ για τον ρόλο των ποιμένων
Η εισήγηση οικοδομήθηκε πάνω στον στίχο ενός ύμνου Vers toi marcherons ensemble Seigneur. Όλα ξεκινούν από την συνάντηση με τον Χριστό. Ο γάμος των γονιών του (60 χρόνια) οικοδομήθηκε πάνω στην εξής συμφωνία: κοιτάμε προς ένα σημείο και πορευόμαστε, τον Ιησού Χριστό. Να ενθαρρύνουμε τους πιστούς μας με ένα έργο ευαγγελισμού για τη μεταστροφή της καρδιάς.
Όλοι έχουμε βαπτιστεί σε ένα βάπτισμα, αυτό του Πνεύματος, για να φέρουμε την ειρήνη του Κυρίου σε όλους τους ανθρώπους. Αφού η αρχή στάθηκε το Βάπτισμα, το συνεχίζει η ΕΥΧΑΡΙΣΤΊΑ και η ΚΟΙΝΩΝΙΑ Προς τον κόσμο για ΤΗ ΖΩΉ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ. Καθήκον των ποιμένων να ζωντανέψουν την πίστη στις καρδιές των ανθρώπων. Είμαι μακάριος όταν αναγγέλλω το ευαγγέλιο, επειδή φέρνω τη χαρά της αγγελίας και το ξύπνημα της πίστης στις καρδιές των ανθρώπων και ιδιαίτερα των πιστών μας.
Πραγματοποιούνται εβδομαδιαίες συναντήσεις λαϊκών στα σπίτια για την επικοινωνία και το μοίρασμα της πίστης και της αγάπης. Πριν κάνουμε προγράμματα ας μάθουμε να είμαστε μαζί και να μοιραζόμαστε τη ζωή μας. Ποιμένες και πιστοί αισθανόμαστε τη χαρά του μοιράσματος; Αισθανόμαστε μέλη της ίδιας κοινότητας; Είμαστε κοινότητες ανοιχτές προς όλους ιδιαίτερα για τον λόγο και προς τον άλλο; Αυτά θέλει το Πνεύμα από μας. Ας ακούσουμε τους άλλους. Τους νέους. Το απαιτεί το Βάπτισμά μας. Ας είναι οι κοινότητες μας αποστολικές, συνοδικές που να εμπνέονται από την Πεντηκοστή.
Η αγάπη του Πνεύματος αρχικά μας ωθεί στη συμφιλίωση και στη συνοδικότητα. Αυτή θα είναι η αυριανή Εκκλησία, ζωντανή ευαγγελίστρια. Οι μαθητές της Εμμαούς ακούνε, τρώνε, γίνονται μάρτυρες. Οφείλουμε να τους μοιάζουμε, μέσα σε έναν κόσμο όπου χάθηκε το μέτρο της ισορροπίας και οι ηθικές αξίες έχουν υποβαθμιστεί επικίνδυνα.
Καρδινάλιος MatteoZuppi, πρόεδρος της CEI
Ξεκινώντας την παρέμβασή του (δεν ήταν εισήγηση) διερωτήθηκε γιατί ακόμα δεν ολοκληρώθηκε η συνυπευθυνότητα που είχε ξεκινήσει από τη Β’ Σύνοδο του Βατικανού. Ο κλήρος δεν έχει καταλάβει ότι οι λαϊκοί υπάρχουν όχι ως βοηθητικά μέλη της ποιμαντικής (tappabucchi), αλλά ως πρωταγωνιστές της. Η Εκκλησία δε μπορεί να γίνει εθνική ή ομαδική, αλλά να διατηρήσει τον χαρακτήρα της ως καθολική. Η πρώτη συνοδικότητα είναι η καθολικότητα.
Να μην ξεχνούμε τους φτωχούς, τους κάθε μορφής φτωχούς και αμαρτωλούς. Είμαστε προς αυτούς τεταγμένοι. Άνοιγμα προς την παγκοσμιότητα, επειδή κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να είναι μόνος. Αφού ο Θεός τον συνοδεύει, συν-οδεύουμε και εμείς. Τον φτωχό και τον αμαρτωλό για να βρει μια πατρίδα, ένα σπίτι. Και το σπίτι είναι η Εκκλησία.
Απ’ αυτό πηγάζει η ανάγκη να ζούμε την πατρότητα και την αδελφότητα. Κέντρο είναι πάντα η Γραφή που μας τις αποκαλύπτει.
O Ισπανός don Miguel Dominiquez υπεύθυνος για τον famiglia rock: γάμος πάνω στον βράχο. Κάθε μήνα στέλνει ένα email σε όλα τα ζευγάρια για να τους δείξουμε oτι τους ακολουθούμε, ενδεχομένως με ανακοίνωση του προγράμματος της ενορίας, μια συμβουλή, ή μια σκέψη ή για κάποιο θέμα που μπορεί να τους αναφέρει. Εικόνα η οικογένεια της Ναζαρέτ.
Όσον αφορά την εκπαίδευση των λαϊκών πρέπει να πούμε ότι και οι επίσκοποι και οι ιερείς χρειάζονται μετεκπαίδευση στη μετασυνοδική θεολογία και προσανατολισμό, για να απαλλαγούν από τον πατερναλισμό, που δεν αφήνει αέρα στα παιδιά και αναγκάζει τα παιδιά να μείνουν μωρά. Περιμένουμε πολλά από την επόμενη Σύνοδο των Επισκόπων.
Η Βραζιλία αφιέρωσε ένα Έτος των Λαϊκών. Και μια μέρα το έτος, στην εορτή του Χριστού Βασιλιά, η ετήσια Ημέρα των λαϊκών.
Στο τέλος της δεύτερης μέρας πήρε και πάλι τον λόγο ο καρδινάλιος πρόεδρος Farrell και προσπάθησε να απαντήσει σε πολλές απορίες των συνέδρων, από διάφορες χώρες του κόσμου (γύρω στις 170 αντιπροσωπεύονταν) σχετικά με την κατήχηση παιδιών, νέων, ενηλίκων. Και νομίζω ότι είπε τα πράγματα με το όνομά τους.
Αναφέρθηκε στους επισκόπους που πηγαίνουν στη Ρώμη για την Visita ad limina και επισκέπτονται τη Σύνοδό του και τον ίδιο και περιμένουν να τους δώσει μια μαγική λύση σε όλα τα ερωτήματα που του θέτουν.
ΔΕΝ ΕΧΩ ΛΥΣΕΙΣ ΜΕ ΜΑΓΙΚΟ ΡΑΒΔΙ, τους λέει, αλλά έχω να σας προτείνω να σκεφτείτε τα εξής:
Πώς έγινε χριστιανική η Ρώμη; Πριν ακόμη τον Πέτρο και τον Παύλο, οι οποίοι όταν πήγαν εκεί βρήκαν χριστιανική κοινότητα και μάλιστα μεγάλη. Από λαϊκούς που είχαν προηγηθεί! Από εκεί ξεκίνησε και άλλαξε η Ρώμη και ο κόσμος όλος.
Είπε και κάτι τολμηρό, που, όπως σημείωσε, ίσως να τον τιμωρήσουν γι’ αυτό: Τελείωσε η εποχή των ιεραποστολών και ήρθε η εποχή των λαϊκών!!
Τα προγράμματά μας δεν λειτουργούν πια. Προετοιμάζουμε γάμους, που δεν κρατούν πάνω από 10 χρόνια. Κάνουμε προγράμματα για τα μυστήρια, που μόλις τα λάβουν τα παιδιά, παίρνουν τον δικό τους δρόμο. Υπάρχουν κατηχητές, δραστήριοι στην ενορία, που ενίοτε έδιωξαν πιστούς από την Εκκλησία, επειδή ήθελαν να ελέγχουν τα πάντα. Δεν έχουμε, είπε, τι να απαντήσουμε. Σήμερα, πάντως, τολμούμε να πούμε, μελετείστε το θέμα της συνεργασίας ποιμένων και λαϊκών.
*
Δώρο πολύτιμο ήταν για τους Συνέδρους μια νυχτερινή ιδιωτική Επίσκεψη στην Καπέλα Σιστίνα με ξεναγό την ίδια τη διευθύντρια των Μουσείων του Βατικανού και η παράθεση πλούσιου δείπνου στο ίδιο το μουσείο, ανάμεσα σε αρχαιολογικά ευρήματα ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής !!!!!! Ανεπανάληπτο. Το δείπνο ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα.
*
Δεν θα υπάρξουν Συμπεράσματα στο Συνέδριο, αλλά ας ληφθεί ως ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ η ΟΜΙΛΙΑ του πάπα Φραγκίσκου.
ΤΡΙΤΗ ΜΕΡΑ, 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Μετά την τέλεση της Θ. Λειτουργία στη Βασιλική του Αγ. Πέτρου, από τον καρδινάλιο Parolin (8.00 πμ), οι σύνεδροι συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα της Συνόδου και αναμένοντας τον Πάπα που είχε και άλλες ακροάσεις, συνέχισαν να ανταλλάσσουν εμπειρίες και απόψεις για τα τεκταινόμενα στις χώρες τους, για το ίδιο θέμα ουσιαστικά, δηλαδή για τη θέση των λαϊκών στις τοπικές Εκκλησίες και την επιμόρφωσή τους για να πάρουν σταθερές ευθύνες σ’ αυτές σε όλους τους τομείς.
Ο πάπας Φραγκίσκος ήρθε γύρω στις 11.00 πμ και απηύθυνε το λόγο του, που ως συνήθως ξεπερνά τις προσδοκίες και δεν ακολουθεί τα πεπατημένα. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι ζωντανές προσθήκες που έκανε στο γραπτό κείμενό του.
Η ομιλία του δημοσιεύεται στις ιστοσελίδες του Βατικανού και της Συνόδου, καθώς και οι κύριες εισηγήσεις του Συνεδρίου στην επίσημη ιστοσελίδα www.laityfamilylife.va
Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με την απαγγελία του Angelus στις 12.
Ως κατακλείδα ας σημειωθεί η πολύ καλή κοινωνία και επικοινωνία μεταξύ των υπευθύνων τους Συνεδρίου και των Συνέδρων, αλλά και αυτών των τελευταίων μεταξύ τους.
Και σε άλλα με το καλό! Καλή καρποφορία!
ΤΈΛΟΣ
