Ιερά Σύνοδος Καθολικής Ιεραρχίας Ελλάδος
Συνοδική Επιτροπή “Δικαιοσύνη & Ειρήνη
Αυξανόμενη οικονομική ανισότητα και Φορολόγηση Πρόκληση για την Ευρώπη και τον Κόσμο
Συντονισμένες Δράσεις του 2016, για τις Επιτροπές“ Δικαιοσύνη & Ειρήνη ” στην Ευρώπη
1. Η παγκοσμιοποίηση & η ψηφιοποίηση της οικονομίας έχουν οδηγήσει την παγκόσμια κοινότητα σε σημαντικές ανισότητες εισοδήματος και πλούτου. Σε οικονομίες με υψηλή βιομηχανική εξάρτηση, όπως αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η διαδικασία εξέλιξης χαρακτηρίζεται από ορισμένες ιδιαιτερότητες. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι: στις επόμενες δεκαετίες το ποσοστό της μεσαίας τάξης σταδιακά θα μικραίνει, οι χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις θα υποφέρουν και οι ανώτερες, ιδιαίτερα οι πολύ υψηλές, θα παρουσιάσουν μεγάλα οικονομικά οφέλη. Το υπερβο- λικό και απαράδεκτο επίπεδο διαβίωσης μίας πολύ μικρής μερίδας ανθρώπων βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις ανάγκες των αδυνάτων. Η άνοδος της φτώχειας από τη μία και η υπερβολική συγκέντρωση πλούτου από την άλλη, είναι ηθικά απαράδεκτη & αποτελούν μία ιδιαίτερη απειλή στην κοινωνική συνοχή αλλά και στην ίδια τη δημοκρατική τάξη. Η ανάγκη να απορροφήσουμε τους μεγάλους αριθμούς των μεταναστών συνιστά μία επιπλέον πρόκληση. Για να επιτευχθεί όμως αλλαγή της νοοτροπίας, χρειάζεται να φτιαχτούν νέοι κανόνες & ρυθμίσεις στο πνεύμα μίας παγκόσμιας και γενναιόδωρης αλληλεγγύης. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορούν να επιβληθούν σε εθνικό, Ευρωπαϊκό & διεθνές επίπεδο. Ένα χρήσιμο εργαλείο για τη συγκεκριμένη περίπτωση είναι μία πιο δίκαιη φορολόγηση στο κεφάλαιο, τις πολυεθνικές και τα υπερβολικά υψηλά εισοδήματα. Μέσα στο 2016 και στη διάρκεια της ετήσιας “ Συντονισμένης Δράσης ”, η Διάσκεψη των Ευρωπα’ι’κών Επιτροπών “ Δικαιοσύνη & Ειρήνη “ (Justice & Peace Europe) θα υπογραμμίσει τη σημασία της δικαιότερης φορολόγησης ως ηθικό προαπαιτούμενο στην εποχή μας.
2. Στην αποστολική του προτροπή Evangelii Gaudium (2013), o Πάπας Φραγκίσκος ονομάζει την κοινωνική ανισότητα ””ρίζα όλων των κοινωνικών αδικιών” (EG 202). Το πρόβλημα της ανισότητας δεν είναι μόνο Ευρωπαϊκό, αλλά αποτελεί ένα σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα όπως ξεκάθαρα αναφέρει ο Πάπας στην εγκύκλιό του Laudato Si ” ( Δοξασμένος να `Σαι ). Ποσοστό ένα τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 50% του πλούτου και μόνο 80 άνθρωποι στον πλανήτη κατέχουν τον ίδιο πλούτο με το φτωχότερο 50% (3,6 δις άνθρωποι). Όσον αφορά την Ευρώπη, οι πλουσιότεροι 7 εκατομμύρια άνθρωποι, κατέχουν τον ίδιο πλούτο με τα υπόλοιπα 662 εκατομ- μύρια. Το φαινόμενο μίας κοινωνίας που αποκλείει και αποτυγχάνει να φροντίσει τους πλέον αδύναμους έχει τις ρίζες της στην αδιαφορία και την έλλειψη οίκτου. Είναι όχι μόνο άδικο αλλά και μακροχρόνια, μη βιώσιμο. Για τη διόρθωσή του απαιτείται επέμβαση της πολιτείας. “Για αποτελεσματικότερη δικαιοσύνη δεν χρειάζεται μόνο οικονομική ανάπτυξη : χρειάζονται αποφάσεις, προγράμματα, μηχανισμοί και διαδικασίες που ν’ αποσκοπούν σε έναν δικαιότερο καταμερισμό του πλούτου, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και μία αναπόσπαστη πολιτική υποστήριξης των αδυνάτων που θα ξεπερνά τα όρια της απλής πρόνοιας.” (EG 204). Όλα αυτά απαιτούν από τους πιο εύπορους, μία νέα αντίληψη ευθύνης αλλά και από τα κράτη αποτελεσματικότερες ρυθμίσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και πρέπει να παίξει έναν πρωτεύοντα ρόλο καθώς η ανισότητα των εισοδημάτων και η υποβάθμιση των δομών κοινωνικής δικαιοσύνης, μοιάζουν να είναι αναπόφευκτα. Η πορεία των γεγονότων μπορεί ν’ αναστραφεί από εύστοχες πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις. Η σωστή στρατηγική αντιμετώπιση μπορεί ν’ αντιμετωπίσει την ανισότητα και να βελτιώσει την ασφάλεια & συνοχή μεταξύ των κοινωνιών. Η φορολόγηση αλλά και η αναδιανομή πλούτου εξετάζονται μεταξύ άλλων, σαν μέσα καταπολέμησης των αναφερθέντων προβλημάτων. Για το λόγους αυτούς, η Διάσκεψη Ευρωπαϊκών Επιτροπών “Δικαιοσύνη & Ειρήνη ” (Justice & Peace Europe ) αποφάσισε να επικεντρώσει τη προσοχή της Ετήσιας Συντονισμένης Δράσης 2016 στο θέμα “Αυξανόμενη Οικονομική Ανισότητα & Φορολόγηση”.
3. Διεθνείς οργανισμοί όπως ο OΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης) παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στον συντονισμό για μεγαλύτερη διαφάνεια σε ζητήματα φορολόγησης. Ο OΟΣΑ υποστήριξε την τελευταία Διεθνή συνάντηση 130 χωρών με θέμα τη διαφάνεια και η συμφωνία για ανταλλαγή πληροφόρησης ήταν ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια για πάταξη της φοροδιαφυγής. Ενενήντα έξη ( 96 ) από τα παρευρισκόμενα μέλη δεσμεύτηκαν να υιοθετήσουν, το αργότερο μέχρι το 2018, την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών για τους λογαριασμούς μη μονίμων κατοίκων. Επιπλέον, ένα πακέτο 15 μέτρων, με θέμα ” Base Erosion and Profit Shifting ” (ΒΕΡS) προτάθηκε από τον ΟΟΣΑ και υιοθετήθηκε το Φθινόπωρο του 2015 και από το G20. Προτείνει λύσεις στο ζήτημα της ανεπαρκούς διεθνούς φορολόγησης που επιτρέπει τεχνητές μεταφορές κερδών από τις μεγάλες πολυεθνικές, μειώνοντας έτσι τη δυνατότητα συμμετοχής τους στην παγκόσμια ευημερία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η εταιρική συμμετοχή φόρων από κέρδη στις χώρες OΟΣΑ, έπεσε στο 2,8% το 2014 από 3,6% του ΑΕΠ, επτά χρόνια πριν. Αντιθέτως αυξήθηκαν την ίδια περίοδο οι εισπράξεις από ΦΠΑ και φόρους των εισοδημάτων ιδιωτών. Αυτό δεν μειώνει πάντως τη δυνατότητα των κυβερνήσεων να ρυθμίζουν τη φορολογία και να ορίζουν τους εκάστοτε φορολογικούς συντελεστές. Η πρόσφατη αποκάλυψη για περίεργες & προνομιακές αντιμετωπίσεις των πολυεθνικών εταιρειών από ορισμένα κράτη, προκάλεσε μια εντατικοποίηση της συνεργασίας & των ελέγχων, έτσι ώστε να διασφαλιστεί σύντομα, μία δικαιότερη φορολόγηση στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία του Μαΐου 2015 μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης & Ελβετίας, για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στις κινήσεις λογαριασμών είναι ευπρόσδεκτη και αποτελεί ένα ακόμη βήμα στη σωστή κατεύθυνση.
Με σκοπό να υποστηριχθεί η παρούσα πολιτική πρωτοβουλία για ένα πιο δίκαιο φορολογικό σύστημα, αρκετές Ευρωπαϊκές Επιτροπές “Δικαιοσύνη & Ειρήνη ” (Justice & Peace) προγραμματίζουν να:
– παρακολουθήσουν από κοντά τις εθνικές τους κυβερνήσεις για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα BEPS
– φροντίσουν την προγραμματισμένη εφαρμογή μίας Ευρωπαϊκής ντιρεκτίβας για την αυτόματη νομοθέτηση φορολογικών αποφάσεων μέχρι την 1.1.2017
– υποστηρίξουν ενεργά τη νέα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για εναρμόνιση των εταιρικών φορολογήσεων, σύμφωνα με την απόφαση των αρχών του 2016.
– υπογραμμίσουν τη σημασία της επόμενης συνάντησης με θέμα τη διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών που προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο-Νοέμβριο 2016, με σκοπό το κλείσιμο φορολογικών παραδείσων
– έλθουν σε επαφή με τα μέλη της ειδικής επιτροπής TAXE 2 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκφράζοντας ρητή υποστήριξη στους τομείς της κρατικής βοήθειας & φορολόγησης και τη συμμόρφωση των κρατών μελών με τη φορολογική νομοθεσία.
Αχαρνών 246, Αθήνα 112 53 Τηλ/Fax 210-8677039
