Μ’ αυτό τον τίτλο τον περασμένο Ιούλιο ο Αρχιεπίσκοπος του Τορίνου Roberto Repole απηύθυνε μια επιστολή στην τοπική Εκκλησία αφομοιώνοντας τους προβληματισμούς της σύναξης που πραγματοποιήθηκε για να αναζητηθούν κατευθύνσεις στην ποιμαντική πραγματικότητα αυτής της Εκκλησίας. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια προσαρμοσμένη περίληψη.
Πολλές διαπιστώσεις όπως και πολλές υποδείξεις συμβαδίζουν με καταστάσεις που μας είναι γνωστές και χαρακτηρίζουν και τη δική μας πραγματικότητα. Μπορούν να είναι χρήσιμες και σε όσους και όσες συμμερίζονται το έργο της Εκκλησίας.
Οι αλλαγές που διαπερνούν τη ζωή της Εκκλησίας, σε μια ευμετάβλητη πραγματικότητα, που μας οδηγούν στη σχέση μας με το Χριστό; Ποια είναι τα βήματά μας για να πούμε με ειλικρίνεια ότι είμαστε ακόμα μαθητές του; Είμαστε όλο και περισσότερο μέρος ενός περιβάλλοντος που δεν έχει τα ίδια σημεία αναφοράς με εμάς. Έπεται ότι δεν μπορούμε να μην σκεφτούμε εκ νέου την παρουσία και κυρίως τον τρόπο ύπαρξής μας στο λεγόμενο ρευστό περιβάλλον.
Η επίγνωση ότι ο τρόπος διατήρησης μιας δομής που ήταν ενδεδειγμένη σε μια διαφορετική κατάσταση δημιουργεί δεσμά που αυξάνουν την κούραση και δεν μεταδίδουν το Ευαγγέλιο, είναι μια κίνηση ευθύνης. Γιατί είναι άνευρη και άνοστη και άοσμη η αλήθεια του Ευαγγελίου εάν δεν είναι μια αλήθεια χαρούμενη. Ο Κύριος που ζει ανάμεσά μας καλεί στη χαρά: χαρούμενοι για τη ζωή που μας δίνει η σχέση μαζί Του, πιστευτοί ότι αξίζει τον κόπο να είμαστε μαθητές Του, να έχουμε σ’ Αυτόν το σημείο αναφοράς.
Το πώς της χαράς είναι το φλέγον ζήτημα! Αιτία της χαράς μας είναι ο Χριστός: Αυτόν και μόνο προσμένουμε. Ό,τι και αν κάνουμε, ό,τι και αν διαλέξουμε ωφελεί αν μας βοηθά να παραμείνουμε στην προσμονή του Κυρίου, αν υποστηρίζει την θερμή μας ελπίδα ότι ο Κύριος είναι αυτός που προσμένουμε. Οι επιλογές μας λοιπόν και οι αλλαγές που κάνουμε ως Εκκλησία είναι για να παραμείνουμε στην προσμονή του Κυρίου Ιησού. Επομένως το κριτήριο αξιολόγησης όλων των επιλογών μας ως τοπική Εκκλησία είναι η προσμονή του Κυρίου, το ότι ζούμε μ’ Αυτόν.
Για την ανασύνθεση του τρόπου βίωσης αυτής της χαρούμενης προσμονής, ο Αρχιεπίσκοπος Repole, δίνει τρία κριτήρια:
– ακούμε το Λόγο του Θεού και καταρτιζόμαστε. Είναι απαραίτητο για να υπάρχει χριστιανική κοινότητα να θέλει να ακούει το Λόγο του Θεού και να ανταποκρίνεται σ’ αυτόν. Αν δεν τρεφόμαστε σταθερά απ’ αυτό τον Λόγο θα χαθούμε από τις βαθύτατες αλλαγές που μεταμορφώνουν την ύπαρξή μας. Αυτή η ακρόαση του Λόγου έχει μια εκπληκτική ποικιλία: Θεία Ανάγνωση (lectio divina), βιβλική κατήχηση, ομάδες προσευχής ή/και μελέτης της Αγίας Γραφής … Ο Κύριος μου μιλάει και χαίρομαι να τον ακούω.
– ζούμε την ημέρα του Κυρίου, την Κυριακή, τελώντας την Ευχαριστία. Η συναγμένη χριστιανική κοινότητα είναι η ευχαριστιακή κοινότητα: το Σώμα του Χριστού (η Θ. Κοινωνία) μας κάνει Σώμα Χριστού (Εκκλησία). Η ημέρα του Κυρίου (η Κυριακή) είναι η ημέρα της χαράς του Κυρίου. Η χαρά μας είναι ότι τρεφόμαστε από τη ζωή του Χριστού που μας μεταμορφώνει και μας κάνει σύμμορφούς Του. Κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι μειώνονται οι ιερείς και αυξάνονται λειτουργήματα που επιμερίζονται το έργο του ιερέα. Σε ό,τι αφορά την Ευχαριστία, η διασπορά των πιστών και ο ζήλος εξυπηρέτησης όλων και παντού, και καταπονεί τους εναπομείναντες ιερείς και δεν επιτρέπει την τέλεση της Ευχαριστίας με εκείνη τη φροντίδα και την επιμέλεια που να κάνει όποιον συμμετέχει να θέλει να συμμετέχει ξανά και με χαρά. Θυμίζει μια παλιά έκφραση: λιγότερες Λειτουργίες για περισσότερη Λειτουργία!
– ασκούμε μεταξύ μας την αδελφοσύνη και την επεκτείνουμε σε όσους συναντούμε. Ο Λόγος και ο Άρτος δημιουργούν μοίρασμα που συναδελφώνει. Είναι αυθεντικό μοίρασμα αν είναι αυθεντική η σχέση που δημιουργεί με τον διπλανό που είναι συναγμένος μαζί μας. Από την αυθεντική και αμοιβαία αδελφοσύνη καλλιεργείται και η επέκτασή της σε όλους, όχι ως φιλανθρωπία αλλά ως αγάπη Χριστού για τον άνθρωπο.
Για να είναι αυτά τα κριτήρια οι στέρεοι στύλοι της ζωής μας, έχουμε ανάγκη από εκκλησιακές εμπειρίες εγγύτητας. Άλλοτε τις βρίσκουμε στις ενορίες άλλοτε σε κινήματα, άλλοτε σε ομάδες. Μια ουσιαστική πρόκληση είναι η μεταφορά της ποιμαντικής προσφοράς από τις ενορίες που αδειάζουν από πιστούς σε τόπους που συνάζονται οι βαπτισμένοι είτε για εργασία, είτε για κατάρτιση, είτε για διασκέδαση, είτε για φροντίδα. Ανοίγονται λοιπόν υπερ-ενοριακοί ορίζοντες που ξεπερνούν τις παραδοσιακές ενοριακές δομές. Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε ένα περιβάλλον ρευστότητας είναι όμως αλήθεια ότι βιώνουμε και μια ζωή μεγάλης κινητικότητας.
Αυτή η ευμετάβλητη πραγματικότητα δεν μπορεί να μην επηρεάσει και το ρόλο του ιερέα μέσα στο ποιμαντικό περιβάλλον. Όλο και περισσότερο αναδεικνύεται ο ιερέας ως εκείνος που προΐσταται συντονιστικά των ποικίλων λειτουργημάτων μιας ή περισσότερων ενοριών. Καθίσταται εγγυητής της συνεργασίας και, στο μέτρο του εφικτού, δημιουργικός διαμορφωτής νέων δεξιοτήτων και διακονημάτων που η ποιμαντική πραγματικότητα απαιτεί. Μια ουσιαστική παράμετρος ανάδειξης νέων λαϊκών λειτουργημάτων δεν είναι η μονιμότητα ανάθεσης αλλά η διατήρηση ζωντανής της ανάγκης και άλλοι να συμμετέχουν. Εξίσου σημαντικό είναι οι διάφοροι λαϊκοί λειτουργοί να έχουν καταρτιστεί για να είναι το έργο τους στήριγμα και των άλλων λειτουργημάτων αλλά και ενδεδειγμένη λύση των περιστάσεων κάθε κοινότητας.
Η διαρκής σχεδόν ποιμαντική ανασύνθεση είναι, από κάθε άποψη, μια πρόκληση αλλά και μια καινούργια ευκαιρία ευαγγελισμού. Η ρευστότητα και η μεταβλητότητα επιφέρουν ασυνήθιστα συχνές αλλαγές. Για τη χριστιανική κοινότητα αυτό είναι ένα κάλεσμα διατήρησης της συνοχής και μια βαθειά, μια πεπεισμένη εμπιστοσύνη ότι ο Χριστός είναι παρών στην Εκκλησία του, η οποία συνεχώς ανοικοδομείται.
π. Ιωάννης Ασημάκης
