Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών
Κοινότητα των Ιησουιτών
Σμύρνης 27, Αθήνα / athensj@jesuites.com
Το αίτημα της ηθικής κρίσης
και η πνευματικότητα των ιησουιτών
Μια ημερίδα για το νόημα και την επικαιρότητα της διάκρισης
Καθώς τα σύννεφα πυκνώνουν στον ορίζοντα και οι δρόμοι της ανθρωπότητας στενεύουν, βεβαιότητες δεκαετιών κλονίζονται, αξίες και αρχές αιώνων αμφισβητούνται, ενώ βασικές δομές της κοινωνικής και προσωπικής ζωής απειλούνται. Πώς μπορεί να προσδιορίσει κανείς τη στάση του σε έναν κόσμο “μετα-γεγονότων”, όπου η αλήθεια συχνά δεν διαφέρει από το ψέμα, οι ιδέες και τα κριτήρια χάνουν την εγκυρότητά τους, ενώ εντονότατες συγκρούσεις, εθνικές, κοινωνικές, οικονομικές, ψυχολογικές, κ.ά., κάνουν την ανασφάλεια και το αβέβαιο συνθήκες οποιασδήποτε σκέψης; Σε εποχές κρίσης παρουσιάζεται επιτακτικότερη από ποτέ η ανάγκη της κριτικής σκέψης, των καθαρών επιλογών και των συνετών αποφάσεων.
Η διάκριση, γνωστή στη χριστιανική παράδοση ως “αρετή της διάκρισης των πνευμάτων”, δηλώνει την ορθή κρίση και την απόφαση, την οποία λαμβάνουμε με σύνεση, συνήθως σε συνθήκες δύσκολες και συγκεχυμένες. Ως μέθοδος αναπτύχθηκε από τον Ιγνάτιο Λογιόλα στο έργο του Πνευματικές Ασκήσεις (1524), και από τότε αποτελεί βασικό μέρος της πνευματικότητας των ιησουιτών. Η διάκριση αφορά τα μηνύματα ή γενικότερα τα ερεθίσματα που δεχόμαστε από τον εξωτερικό κόσμο (γεγονότα, απόψεις, ιδέες, οπτικές παραστάσεις, κ.ά.), τις προσωπικές μας σκέψεις ή προθέσεις, αλλά και τις διαθέσεις ή τα συναισθήματά μας (χαρά, ενθουσιασμός, απαισιοδοξία, θλίψη, κ.ο.κ.), που μας ωθούν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Η σημασία της διάκρισης τονίζεται ιδιαίτερα σε εποχές μεγάλων αλλαγών και σημαντικών εξελίξεων, προσωπικών ή κοινωνικών, όταν τα συνηθισμένα κριτήρια με τα οποία σκεφτόμαστε, αποφασίζουμε και συμπεριφερόμαστε αποδεικνύονται ανεπαρκή. Μια τέτοια εποχή ήταν ο 16ος αιώνας, τότε που άρχιζε να αναδύεται ο νεώτερος κόσμος, η εποχή της Μεταρρύθμισης, της Αντιμεταρρύθμισης και του Ιγνατίου Λογιόλα. Μια τέτοια εποχή είναι και αυτή που ζούμε σήμερα.
Το Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών, επιχειρώντας να εξετάσει την ιστορική σημασία, τις θεολογικές, φιλοσοφικές, ψυχαναλυτικές και άλλες παραμέτρους της διάκρισης, καθώς και το ρόλο της στη σύγχρονη συγκυρία, διοργανώνει ημερίδα με θέμα “Από τη διάκριση στην απόφαση. Το αίτημα της ηθικής κρίσης και η πνευματικότητα των ιησουιτών“. Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 6 Μαΐου 10:00-16:00 στον συνεδριακό χώρο του εμπορικού κέντρου “Atrium” (Χ. Τρικούπη 10). Θα συμμετάσχουν ο καθηγητής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Κώστας Ανδρουλιδάκης, ο Νίκος Βουτσίνος, τ. ανώτερο στέλεχος πολυεθνικών εταιρειών, ο ορθόδοξος ιερέας, εφημέριος του Ι.Ν. Οσίου Μελετίου π. Ευάγγελος Γκανάς, ο καθολικός ιερέας και θεολόγος π. Θεόδωρος Κοντίδης Τ.Ι., ο ομότ. καθηγητής πολιτικής ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Θάνος Λίποβατς, και ο καθολικός ιερέας και βιβλιστής π. Σωτήρης Μαυροφίδης.
Τις ομιλίες και τη θεωρητική συζήτηση συμπληρώνουν μια ειδική προβολή και ένα σεμιναριακό εργαστήριο, που θα προσεγγίσουν άμεσα και εμπειρικά αφενός το ζήτημα της λήψης αποφάσεων σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη, και αφετέρου τον τρόπο διαμόρφωσης πολιτικής στάσης και, ειδικότερα, των κριτηρίων με τα οποία ένας χριστιανός ψηφίζει στις εκλογές.
