Ο Ποντίφικας υποδέχθηκε στην Αίθουσα Κλημεντίνα του Αποστολικού Οίκου τους συμμετέχοντες στη Συνάντηση Μελετών αφιερωμένη στον Καρδινάλιο Ραφαήλ Merry del Val, δούλο του Θεού, ο οποίος υπηρέτησε επί μακρόν στη διπλωματία του Βατικανού και επιλέχθηκε από τον Πίο Ι΄ ως Γραμματέας της Αγίας Έδρας. Το παράδειγμά του διδάσκει ότι «όποιος υπηρετεί στην Εκκλησία δεν επιδιώκει να υπερισχύει η δική του φωνή, αλλά να μιλά η αλήθεια του Χριστού».
Ένας «αληθινός διπλωμάτης της συνάντησης».
Έτσι χαρακτηρίζει ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ τον Ραφαήλ Merry del Val, δούλο του Θεού, που έζησε μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα και από νεαρή ηλικία ακολούθησε διπλωματική σταδιοδρομία, «κληθείς από τον Λέοντα ΙΓ΄ να χειριστεί λεπτά ζητήματα» και στη συνέχεια, το 1903, εκλέχτηκε Καρδινάλιος σε ηλικία μόλις 38 ετών από τον Πίο Ι΄, ο οποίος «τον επέλεξε ως Γραμματέα της Αγίας Έδρας».
Υποδεχόμενος στις 13 Οκτωβρίου τους συμμετέχοντες στη συνάντηση μελέτης αφιερωμένη στον Ιεράρχη, ο Πάπας, μιλώντας στα ισπανικά, τόνισε ότι «η νεαρή του ηλικία δεν υπήρξε εμπόδιο στα καθήκοντα που του ανατέθηκαν, διότι η ιστορία της Εκκλησίας διδάσκει ότι η αληθινή ωριμότητα δεν εξαρτάται από τα χρόνια, αλλά από την ταύτιση με το μέτρο της πληρότητας του Χριστού».
Οι Λιτανείες της Ταπεινοφροσύνης
Ο Merry del Val δεν υπήρξε «μόνο διπλωμάτης γραφείου», υπογραμμίζει ο Λέων ΙΔ΄, αλλά και ποιμένας κοντά στον λαό, τον οποίο οι άνθρωποι θεωρούσαν «πατέρα και φίλο». «Στη Ρώμη ήταν πολύ κοντά στα παιδιά και στους νέους του Τραστέβερε, τους οποίους κατηχούσε, εξομολογούσε και συνόδευε με αγάπη», διηγείται ο Ποντίφικας.
Αναφερόμενος στις Λιτανείες της Ταπεινοφροσύνης που συνέγραψε ο Καρδινάλιος, ο Πάπας επισημαίνει ότι σε αυτές «αντικατοπτρίζεται το πνεύμα με το οποίο άσκησε τη διακονία του», και αποτελούν «πρότυπο για όλους όσοι έχουν ευθύνη μέσα στην Εκκλησία και στον κόσμο, ιδίως για τους διπλωμάτες της Αγίας Έδρας».
«Από την επιθυμία να με επαινούν… Ελευθέρωσέ με, Κύριε!». Η επιθυμία για αναγνώριση είναι ένας διαρκής πειρασμός για όποιον έχει ευθύνη. Ο Καρδινάλιος Ραφαήλ Merry del Val τη γνώριζε από κοντά, αφού οι διορισμοί του τον έφεραν στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής. Ωστόσο, στην καρδιά της προσευχής του ζητούσε να ελευθερωθεί από το χειροκρότημα. Ήξερε πως ο μόνος αληθινός θρίαμβος είναι να μπορεί να λέει κάθε μέρα: «Κύριε, βρίσκομαι εκεί όπου Εσύ θέλεις, κάνοντας αυτό που Εσύ μου εμπιστεύεσαι σήμερα». Αυτή η σιωπηλή πίστη, αόρατη στα μάτια του κόσμου, είναι εκείνη που παραμένει και καρποφορεί.
Η αλήθεια του Χριστού
Η λιτανεία «Από την επιθυμία να με συμβουλεύονται… ελευθέρωσέ με, Κύριε!» θυμίζει τα σημαντικά αξιώματα που του είχαν ανατεθεί και θα μπορούσαν να τον κάνουν να πιστέψει πως ήταν αναντικατάστατος. Ο Ποντίφικας όμως παρατηρεί ότι από το παράδειγμά του μαθαίνουμε πως «ο ρόλος του διπλωμάτη είναι να εξασφαλίζει ότι το θέλημα του Θεού πραγματοποιείται μέσω της διακονίας του Πέτρου, πέρα από κάθε προσωπικό συμφέρον».
«Όποιος υπηρετεί στην Εκκλησία δεν επιδιώκει να επικρατήσει η δική του φωνή, αλλά να μιλά η αλήθεια του Χριστού. Και μέσα σε αυτήν την παραίτηση ανακαλύπτει την ελευθερία του αυθεντικού υπηρέτη»
Η ελευθερία της υπηρεσίας
Μετά τον θάνατο του Πίου Ι΄, όταν ο Καρδινάλιος ανέλαβε άλλα καθήκοντα, «επεδίωξε να συνεχίσει να υπηρετεί πιστά την Αγία Έδρα, με τη γαλήνη εκείνου που γνωρίζει ότι κάθε υπηρεσία στην Εκκλησία είναι πολύτιμη όταν προσφέρεται για τον Χριστό». Έτσι φανέρωσε ότι η πορεία του ήταν «μια πορεία αφοσίωσης».
«Η αληθινή εξουσία δεν θεμελιώνεται σε αξιώματα ή τίτλους, αλλά στην ελευθερία να υπηρετείς ακόμη και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Και όποιος δεν φοβάται να χάσει την ορατότητα, αποκτά μεγαλύτερη διαθεσιμότητα προς τον Θεό».
Όποιος είναι ενωμένος με τον Ιησού, φέρνει καρπό
Ο Πάπας πρόσθεσε ότι ο Καρδινάλιος «επεδίωξε να ζήσει την αποστολή του με πιστότητα στο Ευαγγέλιο και ελευθερία πνεύματος» και δεν καθοδηγήθηκε «από την επιθυμία να αρέσει, αλλά από την αλήθεια που στηρίζεται πάντα στην αγάπη».
«Η καρποφορία της χριστιανικής ζωής δεν εξαρτάται από την ανθρώπινη αποδοχή, αλλά από την υπομονή εκείνου που, ενωμένος με τον Χριστό όπως ο βλαστός με το κλήμα, φέρει καρπό στον καιρό του».
Η μόρφωση του Merry del Val
Στην ομιλία του ο Λέων ΙΔ΄ θυμήθηκε και την καταγωγή του ιεράρχη, ο οποίος γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 10 Οκτωβρίου 1865. «Με πατέρα Ισπανό διπλωμάτη και μητέρα αγγλόφωνη, είχε κοσμοπολίτικη παιδική ηλικία» και «μεγάλωσε αναπνέοντας την οικουμενικότητα, που αργότερα αναγνώρισε ως κλήση της Εκκλησίας». Όλα αυτά «τον προετοίμασαν να γίνει πρόθυμο όργανο στην υπηρεσία της Αγίας Έδρας σε μια εποχή μεγάλων προκλήσεων».
Ως φοιτητής στην τότε Ποντιφική Εκκλησιαστική Ακαδημία, την οποία αργότερα διηύθυνε, «κατάλαβε –και δίδαξε με το παράδειγμά του– ότι η διπλωματία της Εκκλησίας ανθίζει όταν βιώνεται μέσα στην ιερατική πιστότητα».
Η λογική του Ευαγγελίου: ενότητα και κοινωνία
Για να συνοψίσει τη ζωή του Merry del Val, ο Ποντίφικας αναφέρθηκε στο επισκοπικό του έμβλημα “Da mihi animas, cetera tolle” («Δώσε μου τις ψυχές, πάρε τα υπόλοιπα»), το οποίο ήθελε να χαραχθεί ως μοναδική επιγραφή στον τάφο του, που βρίσκεται σήμερα στις κρύπτες του Αγίου Πέτρου.
Επικαλέστηκε επίσης την τελική ικεσία των Λιτανειών της Ταπεινοφροσύνης: «Ώστε οι άλλοι να είναι πιο άγιοι από εμένα, αρκεί εγώ να γίνω άγιος όσο μπορώ».
«Εδώ αναδεικνύεται ένας θησαυρός της χριστιανικής ζωής: η αγιότητα δεν μετριέται με σύγκριση, αλλά με την κοινωνία. Ο Καρδινάλιος κατάλαβε ότι πρέπει να εργαζόμαστε για τη δική μας αγιότητα προάγοντας παράλληλα την αγιότητα των άλλων, πορευόμενοι μαζί προς τον Χριστό (πρβλ. Α΄ Θεσ. 3,12-13). Αυτή είναι η λογική του Ευαγγελίου και πρέπει να είναι και η λογική της Ποντιφικής διπλωματίας: ενότητα και κοινωνία, με τη βεβαιότητα ότι καθένας είναι καλεσμένος να γίνει άγιος όσο μπορεί».
Υπηρεσία και ταπεινοφροσύνη
Κλείνοντας, ο Πάπας επικαλέστηκε την Παναγία, «την οποία ο Ραφαέλ Merry del Val αγάπησε με τρυφερότητα υιική», ζητώντας να διδάξει στις οικογένειες, «στους διπλωμάτες της Αγίας Έδρας και σε όλους όσοι ασκούν διακονία στην Εκκλησία, να ενώνουν την αλήθεια με την αγάπη, τη φρόνηση με τη γενναιότητα, την υπηρεσία με την ταπεινοφροσύνη», ώστε «σε όλα να λάμπει μόνο ο Χριστός».
ΠΗΓΗ: Vatican news
+Νικόλαος,
Αρχιεπίσκοπος, πρώην Νάξου-Τήνου κλπ
