Πριν από 360 χρόνια ιδρύεται στη Γαλλία από τον ιησουίτη ιερέα Jean Pierre Médaille μία νέα μοναχική κοινότητα που αφιερώνεται στον Άγιο Ιωσήφ κι έχει ως έδρα τη Λυών. Μοναχές με μία πρωτοπόρα για τα ήθη της εποχής διακονία, που δεν τις περιόριζε στον κλειστό κύκλο ενός μοναστηριού, θα εργαστούν σε διάφορους τομείς της κοινωνικής ζωής της εποχής, απασχολούμενες με την εκπαίδευση, την περίθαλψη των ενδεών, την ίδρυση οικοτροφείων και άλλων ευαγών ιδρυμάτων. Πρώτη Γενική Ηγουμένη εκλέγεται η γεννημένη το 1759 Mère Saint Jean Fontbonne, η οποία θα ξεκινήσει την διασπορά των Αδελφών σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, στην Αρμενία, στην Αίγυπτο, στη Μικρά Ασία, στο Μεξικό, στις Η.Π.Α. και στην Ινδία, μέχρι και το 1901 όταν μία από τις διαδόχους της θα αποφασίσει την ίδρυση μίας νέας κοινότητας στην τουρκοκρατούμενη τότε Σάμο. Σκοπός των Αδελφών να βιώνουν όχι μόνο την αγάπη του Θεού, αλλά, όπως έγραψαν στον Κανονισμό τους, να γίνουν «το Τάγμα της μεγαλύτερης αγάπης του Θεού».
Οι λιγοστοί καθολικοί της Σάμου που υπάγονταν τότε στην Επισκοπή Χίου – Σάμου, είχαν μόλις αποκτήσει μία νέα εκκλησία που ο Επίσκοπός τους Διονύσιος Νικολόζης, την είχε αφιερώσει το 1891 στην «Μετάσταση της Υπεραγίας Θεοτόκου». Η Σάμος τελούσε την εποχή εκείνη κάτω από ένα ιδιαίτερο πολιτικό καθεστώς. Τον Ιούλιο του 1832 που υπεγράφη η Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως έμεινε εκτός των συνόρων του νέου ελληνικού Κράτους και με μία ιδιαίτερη ρύθμιση απεφασίσθη, ως «Ηγεμονία της Σάμου», να διοικείται από έναν χριστιανό γενικό διοικητή που θα διόριζε ο τούρκος Σουλτάνος. Το καθεστώς αυτό ίσχυσε μέχρι την επανάσταση του Θεμιστοκλή Σοφούλη τον Σεπτέμβριο του 1912, ενώ στις 2 Μαρτίου του 1913 ο ελληνικός στόλος υπό την ηγεσία του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη κατέπλευσε στο νησί, επισφραγίζοντας την ένωσή του με το ελληνικό κράτος.
Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό θα ιδρυθεί στη Σάμο, το 1901, η πρώτη τους κοινότητα στην Ελλάδα. Οι πρώτες Αδελφές θα φθάσουν από τη Σμύρνη και θα βρεθούν υπό την προστασία του γάλλου Προξένου στο νησί. Τόσο η εθνικότητα των καλογραιών όσο και ο εκπαιδευτικός τους προσανατολισμός στην εκπαίδευση της γαλλικής γλώσσας και κουλτούρας, θα φέρει το Τάγμα σε μία άμεση και διαρκή σχέση με τις εκάστοτε γαλλικές διπλωματικές αντιπροσωπείες.
Στο Βαθύ της Σάμου οι Αδελφές θα ζήσουν με πιστότητα το χάρισμα της ενότητας και της συμφιλίωσης μεταξύ των χριστιανών, ενώ θα προσαρμοστούν στα ήθη της ελληνικής κοινωνίας, αγκαλιάζοντας από την πρώτη στιγμή κάθε μορφή φτώχειας και πόνου, όπου την συναντούσαν. Εκπαιδεύοντας κορίτσια, καθολικά και ορθόδοξα στο θρήσκευμα, θα τους μεταλαμπαδεύσουν μέσα από το πρωτότυπο πρόγραμμά τους, αρχές και ιδανικά που θα τις συνόδευαν στην υπόλοιπη ζωή τους, ενώ οι περισσότερες από αυτές θα μάθαιναν μία οικιακή τέχνη ή θ’ αποκτούσαν ένα δίπλωμα για τη διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας. Η παρουσία τους στη Σάμο, η προσφορά τους τα χρόνια των πολέμων και της μικρασιατικής καταστροφής, η συνδρομή τους στο πλευρό των επιζώντων αρμενίων από τις τουρκικές σφαγές, το άνοιγμα του μοναστηριού τους για την υποδοχή και φροντίδα των προσφύγων και των βομβοπλήκτων, θα τις καταστήσει σημείο αναφοράς και θα τις αναδείξει σε μορφές σεβαστές στην καρδιά της πόλης της Σάμου. Η Γαλλική Κυβέρνηση, η Ακαδημία, ο Δήμος της Σάμου, η Αστυνομική Διεύθυνση του νησιού, θα τις βραβεύσουν, αναγνωρίζοντας την διαθεσιμότητα και την σπουδαία κοινωνική και εκπαιδευτική τους προσφορά.
Στις 28 Ιουνίου 1971 λόγω των νέων εκπαιδευτικών προσανατολισμών και των συνθηκών που πλέον αναπτύσσονταν, η πύλη του μοναστηριού και του σχολείου στη Σάμο θα κλείσει οριστικά και οι ελληνίδες Αδελφές Μαρία Πρίντεζη, Μικελίνα Παλαμάρη και Αικατερίνη Μαϊδιώτου, ανταποκρινόμενες στην πρόσκληση του Καθολικού Αρχιεπισκόπου Αντωνίου Βαρθαλίτη θα εγκατασταθούν στην Κέρκυρα. Η νέα τους αποστολή ανταποκρίθηκε στις πιο επείγουσες ανάγκες της εκεί τοπικής κοινωνίας. Στην Κέρκυρα, όπως και στο παρελθόν, θα προσπαθήσουν παράλληλα με τις πολύπλευρες ιεραποστολικές τους διακονίες να ζήσουν τη συμφιλίωση, επιδιώκοντας να κάνουν βίωμά τους την προσευχή του Ιησού, που κοσμεί και το έμβλημα του Τάγματός τους, «Ίνα πάντες εν ώσι».
Επί σαράντα ολόκληρα χρόνια θ’ αποτελέσουν έναν από τους βασικούς πυλώνες της τοπικής Εκκλησίας και ιδιαίτερα της Ενορίας της Καθολικής Μητροπόλεως. Συμπαραστατούμενες για μικρά χρονικά διαστήματα από επισκέπτριες συναδέλφους τους όπως οι Sr. Marie Thérèse, Sr. Pierre Marie, Sr. Marie Pauline, Sr. Marie Louise, Sr. Marie Philippe και Sr. Myriam θα εργαστούν σε κάθε τομέα της ενοριακής δραστηριότητας. Κατηχητικό, μαθήματα γαλλικής γλώσσας, επισκέψεις στις οικογένειες της Ενορίας, φροντίδα του Καθεδρικού Ναού, οργάνωση ομάδων θεάτρου και άλλων δράσεων της τοπικής νεολαίας, συμμετοχή στις κατασκηνώσεις, συνοδεία των παιδιών σε εκδηλώσεις και φεστιβάλ νεολαίας στο εξωτερικό, ομάδες προσευχής, επισκέψεις σε φυλακισμένους, οργάνωση της τοπικής Κάριτας και αποστολή όλα αυτά τα χρόνια εκατοντάδων δεμάτων ιματισμού, κλινοσκεπασμάτων στην Ελλάδα, Αλβανία και Βουλγαρία, φροντίδα στους μετανάστες, επισκέψεις σε αρρώστους και πολλές ακόμα δράσεις αποτυπώνουν επιγραμματικά ένα μέρος από το έργο τους. Τίποτα δεν θα μπορέσει όμως να αποτυπώσει τη ζεστασιά, το ενδιαφέρον και την αγάπη που επιδείκνυαν για τα παιδιά, που στο φιλόξενο σπίτι τους έβρισκαν πάντα ένα γνώριμο τόπο για να μοιραστούν τις ελπίδες, τα προβλήματα και τις αγωνίες τους.
Τα χρόνια πέρασαν κι οι δυνάμεις άρχισαν να αδυνατίζουν. Πρώτα η Αδελφή Μαρία και στη συνέχεια οι Αδελφές Μισέλ και Κατρίν θα πρέπει ν’ αποφασίσουν για το δρόμο που τους περίμενε στη συνέχεια. Πολλές οι συζητήσεις και οι επισκέψεις των προϊσταμένων τους, που αποφάσισαν τελικά το κλείσιμο της Κοινότητας στην Κέρκυρα και την μετεγκατάσταση των Αδελφών σε νέους τόπους και νέες αποστολές. Για κάποιους, έναν δεύτερο ξεριζωμό. Για κάποιους άλλους μία πρόκληση για μία νέα αποστολή αφιερωμένη στον Κύριο…
 |
 |
Το Σάββατο 25 Ιουνίου 2011, στην Καθολική Μητρόπολη Κέρκυρας, οργανώθηκε έστω και βιαστικά ένας μικρός αποχαιρετισμός. Οι ίδιες επεδίωξαν να τον αποφύγουν λόγω της συναισθηματικής φόρτισης που θα δημιουργούσε κάτι τέτοιο. Υπήρχαν όμως άτομα που δεν μπορούσαν να τις αφήσουν να φύγουν χωρίς ένα αντίο ή ένα ευχαριστώ. Στο τέλος της τελετής η νέα Γενική τους Ηγουμένη Αδελφή Αικατερίνη Barange πήρε το λόγο και είπε:
«Η τελετή αυτή μας συγκέντρωσε σήμερα κοντά στον Κύριο, με σκοπό να συνοδέψουμε την αναχώρηση των Αδελφών μας, ύστερα από 40 χρόνια διακονίας εδώ στην Κέρκυρα κι ύστερα από 110 χρόνια παρουσίας για το Τάγμα μας στην Ελλάδα, από εκείνη την ημέρα που οι Αδελφές του Saint Joseph πρωτοαποβιβάστηκαν στη Σάμο, μετά από ένα μακρύ ταξίδι επτά ημερών.
Σήμερα είναι μια στιγμή όπου εκφράζονται ο πόνος, η λύπη και η προοπτική ενός μέλλοντος τόσο διαφορετικού, όπου η απουσία των Αδελφών από την Κέρκυρα θα γίνει σίγουρα αισθητή. Είναι όμως και μία ευκαιρία ευχαριστίας για όλα όσα έζησαν εδώ, για όλα τα καλά και τα ωραία. Κι όλα αυτά τα προσφέραμε απόψε στον Κύριο θυσία, μαζί με τον Άρτο και τον Οίνο της Αγίας Ευχαριστίας.
Η αποστολή των Αδελφών και του Τάγματος υπήρξε πάντοτε η δημιουργία σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, και των ανθρώπων με το Θεό, με μία ιδιαίτερη πάντα μέριμνα και φροντίδα για τους φτωχούς. Αυτή η αποστολή κοινωνίας βιώνεται με διαφορετικές εκφράσεις, ανάλογα με το χώρο και τις περιστάσεις της ζωής. Ξεκινώντας από την κοινοτική ζωή, την προσευχή, την παρουσία, το πλησίασμα και με μια σειρά άλλων παράλληλων δραστηριοτήτων. Οι Αδελφές είναι παρούσες στις χώρες του Βορρά και του Νότου και κάθε Αδελφή, όπου κι αν ζει είναι ένα μέρος αυτής της κοινής αποστολής.
Η κλήση μας σαν μοναχές είναι ένα κάλεσμα να βιώνουμε το Βάπτισμά μας, βάζοντας τον Χριστό στην καρδιά της ζωής μας, στην καρδιά της ικανότητας να αγαπάμε. Να αγαπάμε το Χριστό και τα πρόσωπα που μας δίνει να συναντήσουμε και να υπηρετούμε. Στην καρδιά της ικανότητας μας να κατευθύνουμε τις επιλογές μας σαν μέλη της αποστολής της κοινότητας, βιώνοντας την αποστολή του Χριστού, Υπηρέτη και Σωτήρα.
Ευχαριστούμε το Θεό μαζί σας για ό,τι δώσαμε και λάβαμε εδώ: υποδοχή, αδελφικές σχέσεις, τη χαρά να βλέπουμε να μεγαλώνουν τα παιδιά, να προοδεύουν στα γαλλικά, στην εμβάθυνση της πίστης, στην Κατήχηση, στη μύηση στα Μυστήρια, στο Χρίσμα… Ευχαριστούμε το Θεό για την στήριξη και την αγάπη που μας βοήθησε να εκδηλώσουμε προς τα αναγκεμένα και τα ηλικιωμένα πρόσωπα, στις οικογένειες αυτής της Ενορίας και όχι μόνο, στους μετανάστες, στους φυλακισμένους. Όλα αυτά έγιναν, φυσικά, σε συνεργασία με άλλους θεσμούς και δεν ξεχνάμε τις αδελφικές σχέσεις που αναπτύξαμε μέσω της Caritas με τη γειτονική μας Αλβανία.
Οι Αδελφές θα ζήσουν τώρα την αποστολή τους με τρόπους διαφορετικούς, αλλά πάντα σε κοινωνία με την αποστολή του Χριστού. Η Αδελφή Μαρία βιώνει περισσότερο την αποστολή της μέσα στην κοινοτική ζωή, την προσευχή και τις καθημερινές σχέσεις, στο Saint Etienne της Γαλλίας, εκεί όπου πριν από λίγες μέρες εόρτασε 70 χρόνια αφιερωμένης ζωής στον Κύριο.
Η Soeur Michele καλείται να ζήσει την αποστολή της με τους άλλους φιλοξενουμένους ενός οίκου ευγηρίας στην Αθήνα, αφιερωμένη πάντα στην αποστολή της προσευχής και βοηθώντας τα πονεμένα πρόσωπα της νέας της «γειτονιάς».
Η Αδελφή Αικατερίνη θα βρεθεί στη Λυών της Γαλλίας όπου θα υποδέχεται Αδελφές από διάφορες χώρες οι οποίες θα περνούν από εκεί ή θα ταξιδεύουν στη Γαλλία με σκοπό να γνωρίσουν την «πηγή» και την αφετηρία του Τάγματος, επιλέγοντας να ζήσει για ένα διάστημα στην υπηρεσία του συνόλου. Αυτό προϋποθέτει τη διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας και μια σειρά άλλων δραστηριοτήτων.
Μία πρόταση του Κανονισμού, του Καταστατικού δηλαδή του Τάγματός μας, περιγράφει αυτές τις στιγμές: “Κάθε κατάσταση δράσης ή μη, υγείας ή ασθένειας, νιότης ή γήρατος… όλα αυτά μπορούν να γίνουν προσφορά και δώρο του εαυτού μας”. Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες τα Μοναχικά Τάγματα γνωρίζουν την συρρίκνωση λόγω του γήρατος των μελών τους και της έλλειψης μοναχικών κλήσεων. Σε πολλές όμως ενορίες οι χριστιανοί βιώνουν έντονα το Βάπτισμά τους και δεσμεύονται οι ίδιοι για την αγγελία διάδοσης του Ευαγγελίου και για διάφορες άλλες υπηρεσίες μέσα στην κοινότητα και την Εκκλησία.
Εμείς, φεύγοντας πλέον από την Κέρκυρα, ευχόμαστε μέσα από τη ψυχή μας, όλα όσα έσπειραν οι Αδελφές ανάμεσά σας επί σαράντα ολόκληρα χρόνια, να φέρουν νέους καρπούς και να μη χαθούν, ώστε ο Κύριος να γίνεται σε όλους πιο γνωστός και οι άνθρωποι να Τον πλησιάζουν και να Τον αγαπούν. Όλα αυτά θα “τρέφουν” την προσευχή και των τριών μας Αδελφών και τη δική μας.
Εμπιστευόμαστε στον Κύριο την εκκλησιαστική επαρχία της Κέρκυρας και όλη την αγαπημένη Εκκλησία της Ελλάδος».
Την «αγαπημένη αυτή Εκκλησία» που από σήμερα είναι φτωχότερη
Σ.
