ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές
η Παγκόσμια Ημέρα των Ιεραποστολών του έτους 2015 πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έτους της Αφιερωμένης Ζωής από το οποίο δέχεται το έναυσμα για προσευχή και στοχασμό. Πράγματι, αν κάθε βαπτισμένος έχει κληθεί να μαρτυρεί τον Ιησού Χριστό αναγγέλλοντας την πίστη που έλαβε ως δωρεά, αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους έχουν καθιερωθεί στην αφιερωμένη ζωή, γιατί υπάρχει ένας δυνατός δεσμός ανάμεσα στην Αφιερωμένη Ζωή και την Ιεραποστολή. Η μαθητεία στον Ιησού, η οποία καθόρισε την ανατολή της αφιερωμένης ζωής στην Εκκλησία, απαντά στο κάλεσμά Του να πάρουμε τον σταυρό μας και να τον ακολουθήσουμε, να μιμηθούμε την αφιέρωσή του στον Πατέρα, τα έργα αγάπης και υπηρεσίας, να χάσουμε τη ζωή για να τη λάβουμε πίσω όπως Εκείνος. Επειδή όλη η ύπαρξη του Ιησού έχει ιεραποστολικό χαρακτήρα, οι άνδρες και οι γυναίκες που τον ακολουθούν πιο στενά αφομοιώνουν ολοκληρωτικά αυτόν τον ίδιο χαρακτήρα.
Η ιεραποστολική διάσταση που ανήκει στην ίδια τη φύση της Εκκλησίας και ενυπάρχει σε κάθε μορφή αφιερωμένης ζωής, αν παραμεληθεί, δημιουργεί ένα κενό και παραμορφώνει το ειδικό χάρισμα κάθε μορφής μοναχικού βίου. Η ιεραποστολή δεν είναι προσηλυτισμός ή κάποιο είδος στρατηγικής. Η ιεραποστολή ανήκει στη δομή της πίστης, είναι κάτι απαραίτητο για όποιον ακούει με προσοχή τη φωνή του Πνεύματος που ψιθυρίζει “πήγαινε” και “έλα”. Όποιος ακολουθεί τον Χριστό γίνεται εκ των πραγμάτων “ιεραπόστολος” και γνωρίζει ότι ο Ιησούς βαδίζει μαζί του, μιλά μαζί του, αναπνέει μαζί του, εργάζεται μαζί του. Αισθάνεται τον Ιησού ζωντανό μαζί του εν μέσω της ιεραποστολικής δράσης” (Αποστ. Παρ. Η χαρά του Ευαγγελίου, 266).
Η ιεραποστολή είναι πάθος για τον Ιησού Χριστό και την ίδια στιγμή πάθος για τους ανθρώπους. Όταν προσευχόμαστε μπροστά στον εσταυρωμένο αναγνωρίζουμε το μεγαλείο της αγάπης του με την οποία μάς στηρίζει και μάς δίνει αξιοπρέπεια· την ίδια στιγμή αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή η αγάπη, που αναβλύζει από την τρυπημένη καρδιά του, εκτείνεται σε ολόκληρο τον λαό του Θεού και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα κι έτσι κατανοούμε και νιώθουμε ότι Εκείνος μάς θέλει για να φθάσει πιο κοντά στον αγαπημένο λαό του (πρβ. αυτ., 268) και σε αυτούς που τον αναζητούν με ειλικρινή καρδιά. Στην εντολή του Ιησού: “πηγαίνετε” συναντούμε τις πιθανές εξελίξεις και τις νέες προκλήσεις της αποστολής της Εκκλησίας για τον ευαγγελισμό του κόσμου. Κάθε χριστιανός είναι καλεσμένος να αναγγείλει το Ευαγγέλιο με τη μαρτυρία της ζωής και κατά ιδιαίτερο τρόπο όσοι καθιερώθηκαν στην αφιερωμένη ζωή καλούνται να ακούν τη φωνή του Πνεύματος το οποίο τους καλεί να πορευθούν προς τις μεγάλες περιφέρειες της ιεραποστολής ανάμεσα σε εκείνους στους οποίους δεν έχει φθάσει ακόμη το Ευαγγέλιο.
Η πεντηκοστή επέτειος της Συνοδικής Διάταξης Προς τα Έθνη (Ad Gentes) μάς προσκαλεί να ξαναδιαβάσουμε και να μελετήσουμε το κείμενο αυτό που προκάλεσε μια ισχυρή ιεραποστολική ώθηση στις κοινότητες της αφιερωμένης ζωής. Στις μοναχικές κοινότητες ενορατικής ζωής αναδείχτηκε η προσωπικότητα της αγίας Θηρεσίας του Βρέφους Ιησού, προστάτιδας των ιεραποστολών, η οποία φώτισε με τον βίο της τον βαθύ δεσμό ανάμεσα στην ενορατική ζωή και την ιεραποστολή. Πολλές κοινότητες της αφιερωμένης ζωής, που έχουν ευαγγελική δράση εκτός της μονής τους, βίωσαν την ιεραποστολική πνοή που η Β’ Σύνοδος του Βατικανού ενέπνευσε, όταν δέχτηκαν στους κόλπους των αδελφούς και αδελφές που προέρχονταν από τόπους και νοοτροπίες των ιεραποστολών και έδωσαν ένα διαπολιτισμικό χαρακτήρα στην αφιερωμένη ζωή. Γι’αυτό είναι επείγουσα ανάγκη να προτείνουμε και πάλι το ιδεώδες της ιεραποστολής βάζοντας στο κέντρο τον Ιησού Χριστό και προσφέροντας ολοκληρωτικά τους εαυτούς μας στην αναγγελία του Ευαγγελίου. Δεν υπάρχουν συμβιβασμοί ως προς αυτό: όποιος, με τη χάρη του Θεού, δέχεται την ιεραποστολή ως χριστιανική κλήση, καλείται και να ζει την ιεραποστολή. Γι’αυτά τα άτομα η αναγγελία του Χριστού στις πολυάριθμες περιφέρειες του κόσμου γίνεται ο τρόπος να ζουν ως μαθητές του Χριστού και η ανταμοιβή τους για τόσους κόπους και στερήσεις. Κάθε τάση απόκλισης από αυτό το ιδιαίτερο κάλεσμα ακόμη και όταν συνοδεύεται από ευγενή κίνητρα εξαιτίας τόσων πολλών ποιμαντικών, εκκλησιαστικών ή ανθρωπιστικών αναγκών, δε συμβιβάζεται με το προσωπικό κάλεσμα στην υπηρεσία του Ευαγγελίου. Στα μοναχικά τάγματα με ιεραποστολική δράση οι εκπαιδευτές των υποψηφίων καλούνται και να υποδεικνύουν με σαφήνεια και τιμιότητα αυτή την προοπτική ζωής και δράσης καθώς και με κύρος να διακρίνουν τις αυθεντικές κλήσεις στην ιεραποστολή. Απευθύνομαι κυρίως στους νέους και στις νέες που είναι ακόμη ικανοί για θαρραλέες μαρτυρίες και γενναιόδωρα κατορθώματα που πηγαίνουν πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα: μην αφήνετε να σας κλέψουν το όνειρο μιας αληθινής ιεραποστολής, να ακολουθείτε τον Ιησού προσφέροντας ολοκληρωτικά τον εαυτό σας. Στο βάθος της συνείδησής σας αναρωτηθείτε για ποιο λόγο επιλέξατε την ιεραποστολή μέσα στην αφιερωμένη ζωή και επίσης σε ποιο βαθμό αποδέχεστε την πραγματική φύση της: είναι δωρεά αγάπης στην υπηρεσία της αναγγελίας του Ευαγγελίου και ενθυμούμενοι ότι η αναγγελία του Ευαγγελίου πριν να είναι μια ανάγκη για όσους δεν το γνωρίζουν, είναι κάτι το απαραίτητο για όποιον αγαπά τον Χριστό.
Σήμερα η Ιεραποστολή αντιμετωπίζει την πρόκληση να σέβεται την ανάγκη όλων των λαών να ξεκινήσει από τις ρίζες της και να διαφυλάξει τις αξίες των αντίστοιχων πολιτισμών. Η ιεραποστολή χρειάζεται να γνωρίσει και να σεβαστεί άλλες παραδόσεις και φιλοσοφικές δομές και να αναγνωρίσει σε κάθε λαό και πολιτισμό το δικαίωμα να βρει βοήθεια μέσα στη δική του παράδοση, μέσα από τη νόηση του Μυστηρίου του Θεού και μέσα από την υποδοχή του Ευαγγελίου του Ιησού, ο οποίος φωτίζει κάθε πολιτισμό και τον μεταμορφώνει δυναμικά. Σε αυτή, λοιπόν, τη σύνθετη δυναμική θέτουμε το εξής ερώτημα: “Ποιοί είναι οι προνομιακοί παραλήπτες του ευαγγελικού μηνύματος;”. Η απάντηση είναι ξεκάθαρη και την βρίσκουμε στο ίδιο το Ευαγγέλιο: οι πτωχοί, οι μικροί, οι αδύναμοι, όσοι συχνά βρίσκονται στο περιθώριο και τη λήθη, όσοι δε μπορούν να ανταποδώσουν ό,τι έλαβαν (πρβ. Λκ. 14,13-14). Ο ευαγγελισμός που απευθύνεται σε αυτούς τους ανθρώπους σηματοδοτεί τη βασιλεία του Θεού την οποία ο Ιησούς έφερε ανάμεσά μας: “Υπάρχει ένας αδιάσπαστος δεσμός μεταξύ της πίστεώς μας και των φτωχών. Ας μην τους αφήσουμε ποτέ μόνους” (Αποστ. Παρ. Η χαρά του Ευαγγελίου, 48). Αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο ειδικά για τους μοναχούς και τις μοναχές που αφιερώνονται στις ιεραποστολές. Με τον όρκο της πτωχείας επιλέγουν να ακολουθούν τον Χριστό εν μέσω αυτής της προτίμησης, όχι απλά ως ιδεολογία, αλλά ταυτίζοντας τον εαυτό τους με τους φτωχούς, ζώντας όπως αυτοί στην αβεβαιότητα της καθημερινότητας και στην άρνηση της άσκησης κάθε εξουσίας, ώστε να γίνουν αδελφοί και αδελφές των τελευταίων, μεταφέροντάς τους την μαρτυρία της χαράς του Ευαγγελίου και την αγάπη του Θεού.
Για να ζήσουν τη χριστιανική μαρτυρία και τα σημεία της αγάπης του Πατέρα ανάμεσα στους πτωχούς και τους μικρούς, οι μοναχοί και οι μοναχές καλούνται να προωθήσουν στην υπηρεσία της ιεραποστολής την παρουσία των λαϊκών. Ήδη η Β’ Σύνοδος του Βατικανού αναφερόταν: “Οι λαϊκοί συνεργάζονται στο ευαγγελικό έργο της Εκκλησίας και συμμετέχουν, ως μάρτυρες και ταυτόχρονα ως ζωντανά όργανα, στη σωστική αποστολή της” (Ad Gentes, 41). Είναι αναγκαίο όσοι μοναχοί και μοναχές δρουν στις ιεραποστολές να υποδέχονται με θάρρος όσους είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί τους, ακόμη και για κάποιο περιορισμένο χρόνο, ώστε να ζήσουν μια έντονη εμπειρία στο ίδιο το περιβάλλον των ιεραποστολών. Είναι αδελφοί και αδελφές που επιθυμούν να μοιραστούν την κλήση στην ιεραποστολή που είναι έμφυτη στο Μυστήριο του Βαπτίσματος. Οι εστίες και οι δομές των ιεραποστολών είναι χώροι όπου αυτοί μπορούν να φιλοξενηθούν και να βρουν υποστήριξη ανθρώπινη και πνευματική.
Τα ιεραποστολικά έργα και οι θεσμοί της Εκκλησίας που ασχολούνται με τις ιεραποστολές βρίσκονται ολοκληρωτικά στην υπηρεσία όσων δε γνωρίζουν το Ευαγγέλιο. Για να πραγματοποιήσουν επαρκώς αυτό τον σκοπό οι δομές αυτές έχουν ανάγκη τα χριστιανικά χαρίσματα και τον ιεραποστολικό ζήλο των μοναχών οι οποίοι χρειάζονται έναν φορέα υπηρεσίας, μία έκφραση της ποιμαντικής μέριμνας του επισκόπου της Ρώμης που εγγυάται την Κοινωνία, έτσι ώστε μέσω της συνεργασίας και της συνεργίας να ολοκληρώνεται η ιεραποστολική μαρτυρία. Ο Ιησούς έθεσε την ενότητα ως προϋπόθεση ώστε ο κόσμος να πιστέψει (πρβ. Ιω. 17,21). Αυτή η σύγκλιση δεν εξισώνεται με μια υποταγή νομικό-οργανωτική σε κάποιο θεσμικό οργανισμό ή με κάποια απονέκρωση του Πνεύματος το οποίο αναδεικνύει τη διαφορετικότητα, αλλά θέλει να δώσει μεγαλύτερη επάρκεια στο ευαγγελικό μήνυμα και να προωθήσει την ενότητα των προθέσεων που είναι και αυτό καρπός του Αγίου Πνεύματος.
Τα ιεραποστολικά έργα του Διαδόχου του Πέτρου εκτείνονται παγκοσμίως γι’αυτό και έχουν ανάγκη από τα διάφορα πνευματικά χαρίσματα της αφιερωμένης ζωής για να εξυπηρετήσουν τον ευρύ ορίζοντα του ευαγγελισμού και να είναι σε θέση να εξασφαλίσουν μια κατάλληλη παρουσία στα σημεία όπου έχουν φτάσει.
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, ο ζήλος του ιεραποστόλου είναι το Ευαγγέλιο. Ο άγιος Παύλος αναφερόταν: “Αλίμονο σ’εμένα εάν δεν κηρύσσω το Ευαγγέλιο!” (Α’ Κορ. 9,16). Το Ευαγγέλιο είναι πηγή χαράς, ελευθερίας και σωτηρίας για κάθε άνθρωπο. Η Εκκλησία έχει συνείδηση της δωρεάς αυτής, ωστόσο δεν κουράζεται να αναγγέλλει ακατάπαυστα προς όλους “αυτό που ήταν από την αρχή, αυτό που έχουμε ακούσει, αυτό που τα μάτια μας είδαν” (Α’ Ιω. 1,1). Η αποστολή όσων υπηρετούν τον Λόγο -επίσκοποι, ιερείς μοναχοί και λαϊκοί- είναι να προωθήσουν για κάθε άνθρωπο, μηδενός εξαιρουμένου, μια προσωπική σχέση με τον Χριστό. Στο απέραντο πεδίο της ιεραποστολικής δράσης της Εκκλησίας, κάθε βαπτισμένος, καλείται να ζήσει στο έπακρο τη χριστιανική δράση του ανάλογα με την προσωπική κατάσταση του καθενός. Μια γενναιόδωρη απάντηση σ’αυτή την κλήση που αγκαλιάζει όλη την οικουμένη, μπορούν να την προσφέρουν οι μοναχοί και οι μοναχές διαμέσου μιας έντονης ζωής προσευχής και ενότητας με τον Κύριο και τη λυτρωτική του θυσία.
Όλους όσους συνεργάζονται στην αναγγελία του Ευαγγελίου είτε προς τα έθνη είτε στο τοπικό επίπεδο, σε κάθε κατάσταση της ζωής, τους εμπιστεύομαι στην Παναγία, Μητέρα της Εκκλησίας και πρότυπο ιεραποστολικής δράσης, και από καρδιάς αποστέλλω στον καθένα την Αποστολική Ευλογία.
Βατικανό, 24 Μαῒου 2015
Πανήγυρη της Πεντηκοστής
Φραγκίσκος
