«Καμία χώρα δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζει μόνη της τις δυσκολίες που συνδέονται με το φαινόμενο αυτό»
Μετανάστες και Πρόσφυγες: Προς έναν καλύτερο κόσμο. Αυτός είναι ο τίτλος του μηνύματος του πάπα Φραγκίσκου για την Παγκόσμια Ημέρα για τους Μετανάστες και τους Πρόσφυγες η οποία θα εορτασθεί στις 19 Ιανουαρίου του 2014. Παραθέτουμε εδώ ορισμένα αποσπάσματα του μηνύματος:
«Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι εκείνες οι περιπτώσεις που η μετανάστευση δεν είναι μόνο ακούσια, αλλά στην πραγματικότητα τίθεται σε κίνηση από διάφορες μορφές σύγχρονου δουλεμπορίου. Σήμερα, η “καταναγκαστική εργασία” είναι κοινός τόπος! Ωστόσο, παρά τους κινδύνους, τα προβλήματα και τις δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν, μεγάλος αριθμός μεταναστών και προσφύγων συνεχίζουν να εμπνέονται από εμπιστοσύνη και ελπίδα. Στις καρδιές τους ποθούν ένα καλύτερο μέλλον, όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και για τις οικογένειές τους».
[…]
«Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες δεν είναι πιόνια στη σκακιέρα της ανθρωπότητας. Είναι παιδιά, άνδρες και γυναίκες που εγκαταλείπουν ή που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, για διάφορους λόγους, οι οποίοι μοιράζονται μια θεμιτή επιθυμία να γνωρίσουν κάτι καλύτερο, να αποκτήσουν κάτι καλύτερο και πάνω από όλα να γίνουν κάτι καλύτερο».
[…]
Η πραγματικότητα της μετανάστευσης, με τις νέες διαστάσεις της στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, πρέπει να προσεγγίζεται και να διαχειρίζεται με ένα νέο, δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αυτό απαιτεί τη διεθνή συνεργασία και πνεύμα βαθιάς αλληλεγγύης και συμπόνιας. Η συνεργασία σε διάφορα επίπεδα είναι ζωτικής σημασίας, όπως η ευρεία υιοθέτηση πολιτικών και κανόνων που θα αποσκοπούν στην προστασία και την ανάδειξη του ανθρώπινου προσώπου. Ο πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ σκιαγράφησε τις παραμέτρους αυτών των πολιτικών, λέγοντας ότι «θα πρέπει να συνοδευθεί από κατάλληλους διεθνείς κανόνες, που να εναρμονίζουν τις διάφορες νομικές διευθετήσεις, με την προοπτική να προστατευτούν οι ανάγκες και τα δικαιώματα τόσο των προσώπων και των οικογενειών των μεταναστών, όσον και εκείνα των κοινωνιών που προσφεύγουν οι ίδιοι οι μετανάστες» (Η Αγάπη εν Αληθεία, 62). Εργαζόμενοι από κοινού για έναν καλύτερο κόσμο, αυτό προϋποθέτει ότι οι χώρες βοηθούν η μια την άλλη, μέσα σε ένα πνεύμα προθυμίας και εμπιστοσύνης, αντί να θέτουν ανυπέρβλητα εμπόδια. Μια καλή συνεργασία μπορεί να είναι μια πηγή ενθάρρυνσης προς τους ηγέτες των κυβερνήσεων καθώς αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικές ανισορροπίες και μια άναρχη παγκοσμιοποίηση, η οποία είναι μεταξύ μερικών από τα αίτια των μεταναστευτικών ρευμάτων, στα οποία τα θύματα είναι περισσότερα από τους πρωταγωνιστές. Καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τις δυσκολίες που συνδέονται με το φαινόμενο αυτό, το οποίο είναι πλέον τόσο διαδεδομένο που επηρεάζει κάθε ήπειρο με τη διπλή κίνηση της μετανάστευσης.
[…]
Τέλος, σκεπτόμενος την κατάσταση των μεταναστών και των προσφύγων, θα ήθελα να επισημάνω ένα ακόμη στοιχείο για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, δηλαδή, την εξάλειψη των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων στην προσέγγιση της μετανάστευσης. Όχι σπάνια, η άφιξη των μεταναστών, των εκτοπισθέντων, των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων δημιουργεί καχυποψία και εχθρότητα. Υπάρχει ο φόβος ότι η κοινωνία θα γίνει λιγότερο ασφαλής, ότι η ταυτότητα και ο πολιτισμός θα χαθούν, ότι ο ανταγωνισμός για τις θέσεις εργασίας θα γίνει σκληρότερος και ακόμη ότι η εγκληματικότητα θα αυξηθεί. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν να διαδραματίσουν ένα ρόλο μεγάλης ευθύνης στο θέμα αυτό: είναι στο χέρι τους, στην πραγματικότητα, να σπάσουν τα στερεότυπα και να προσφέρουν σωστές πληροφορίες στην αναφορά των λαθών των λίγων, καθώς και την ειλικρίνεια, την ευθύτητα και την καλοσύνη των πολλών. Η αλλαγή της στάσης απέναντι στους μετανάστες και τους πρόσφυγες απαιτείται από τον καθένα, απορρίπτοντας την αμυντική στάση και τον φόβο, την αδιαφορία και την περιθωριοποίηση -όλα τυπικά ενός πολιτισμού της μιας χρήσης- και υιοθετώντας μια συμπεριφορά που βασίζεται σε μια κουλτούρα της συνάντησης, τη μόνη κουλτούρα ικανή να οικοδομήσει έναν καλύτερο, πιο δίκαιο και αδελφικό κόσμο. Τα ίδια τα μέσα επικοινωνίας καλούνται να αγκαλιάσουν αυτή την «μετατροπή των στάσεων» και να προωθήσουν αυτή την αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.
