Δήλωση της Εκτελεστικής Επιτροπής «Δικαιοσύνη και Ειρήνη» Ευρώπης σχετικά με την έκβαση των πρόσφατων συνδιασκέψεων του Ο.Η.Ε. για τον πυρηνικό αφοπλισμό
«Ο σεβασμός των διεθνών συμφωνιών για τον αφοπλισμό δεν είναι έκφραση αδυναμίας αλλά πηγή θέλησης»
Με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις συνέπειές του, ο κόσμος φαίνεται να έχει υποχωρήσει σε μια νέα δυναμική του Ψυχρού Πολέμου, που περιλαμβάνει μια επικίνδυνη ρητορική, με απειλές χρήσης πυρηνικών όπλων. Αυτή η υποχώρηση στο σεβασμό των αρχών του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένων των συνθηκών ελέγχου των όπλων, υπονομεύει την εμπιστοσύνη εντός της διεθνούς κοινότητας. Μαζί με τον ανανεωμένο στρατηγικό ανταγωνισμό των πυρηνικών δυνάμεων και τις εξελισσόμενες τεχνολογίες καθίσταται πολύ ρεαλιστικό το σενάριο μιας σκόπιμης ή τυχαίας πυρηνικής έκρηξης.
Σε αυτό το πλαίσιο η ανθρωπότητα είδε με ελπίδα την πραγματοποίηση 2 σημαντικών διεθνών συνδιασκέψεων για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό: την 1η Σύνοδο των Κρατών Μελών στη Συνθήκη για την Απαγόρευση Πυρηνικών Όπλων ( 21- 23/6/22) και τη 10η Διάσκεψη Αναθεώρησης των Μερών της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (1-26/8/22)
Η πρώτη Συνάντηση των Κρατών Μελών του TPNW – η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής συμφωνία για την πλήρη απαγόρευση των πυρηνικών όπλων – έσπειρε κάποιες ελπίδες. Στην Τελική Δήλωση για το σχέδιο δράσης της Βιέννης 50, τα Κράτη Μέλη επανέλαβαν την ισχυρή τους δέσμευση για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα. Ανέφεραν συγκεκριμένα μέτρα για την εφαρμογή αυτού του οράματος, συμπληρωματικά με άλλα μέσα της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής του πυρηνικού αφοπλισμού και της μη διάδοσης.
Ενώ υιοθετούν επίσημα το δόγμα της «πυρηνικής αποτροπής» αρκετές χώρες έδειξαν διάθεση να συμμετάσχουν στη Διάσκεψη ως παρατηρητές. Ωστόσο, καμία πυρηνική δύναμη δε δήλωσε ότι τηρεί το αποτέλεσμά της. Επίσης, δυστυχώς, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση μπόρεσε να έχει ενιαία θετική θέση σε αυτό το νομικό κείμενο που διαπνέεται έντονα από ηθικές και ανθρωπιστικές τοποθετήσεις.
Παρά τα ανησυχητικά λόγια του Γ.Γ. του ΟΗΕ Α. Γκουτιέρες, κατά την έναρξη της 10ης Διάσκεψης Αναθεώρησης της NPT ότι «η ανθρωπότητα βρίσκεται μόνο μια παρεξήγηση, ένα λάθος υπολογισμό, μακριά από τον πυρηνικό αφανισμό» οι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν σε ένα τελικό κείμενο, λόγω αντιρρήσεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Μετά την αποτυχία και της προηγούμενης Διάσκεψης, το 2015, να επιτευχθεί συναίνεση, αυτό αποτελεί μια άκρως απογοητευτική και ανησυχητική εξέλιξη, για το παγκόσμιο καθεστώς ελέγχου των όπλων. Ιδιαίτερα στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο, που απαιτείται αποκλιμάκωση, σταθεροποίηση, διάλογος και εποικοδομητική συνεργασία ώστε να ανοικοδομηθεί η εμπιστοσύνη που έχει κλονισθεί σοβαρά.
Σε συνέχεια της μακροχρόνιας δέσμευσης της Αγίας Έδρας στον πυρηνικό αφοπλισμό, ο πάπας Φραγκίσκος έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι όχι μόνο η χρήση αλλά και η απλή κατοχή πυρηνικών όπλων είναι «ανήθικη» επειδή «προσπαθώντας να υπερασπίσουμε και διασφαλίσουμε τη σταθερότητα και την ειρήνη, μέσω μιας ψευδούς αίσθησης ασφαλείας και μια ισορροπία τρόμου, που συντηρείται αναπόφευκτα από μια νοοτροπία φόβου και δυσπιστίας, καταλήγουμε να δηλητηριάζονται οι σχέσεις μεταξύ των λαών και να εμποδίζεται κάθε πιθανότητα πραγματικού διαλόγου».
Ως «Δικαιοσύνη και Ειρήνη» Ευρώπης υποστηρίζουμε πλήρως τα λόγια του Αγίου Πατέρα και επιθυμούμε να υπενθυμίσουμε όσα δήλωσε πριν την έναρξη των προαναφερθεισών συνδιασκέψεων. «Οι υπάρχουσες συμφωνίες αφοπλισμού είναι κάτι περισσότερο από απλές νομικές υποχρεώσεις. Είναι επίσης ηθικές δεσμεύσεις που βασίζονται στην εμπιστοσύνη μεταξύ κρατών και των εκπροσώπων τους, με ρίζες στην εμπιστοσύνη των πολιτών στις κυβερνήσεις τους, με ηθικές συνέπειες για σημερινές και μελλοντικές γενεές. Η τήρηση και ο σεβασμός των διεθνών συμφωνιών αφοπλισμού και του δικαίου δεν αποτελεί μορφή αδυναμίας. Αντίθετα είναι πηγή δύναμης και ευθύνης καθώς αυξάνει την εμπιστοσύνη και τη σταθερότητα.
Πιστεύουμε ότι ένας κόσμος χωρίς πυρηνικά όπλα είναι απαραίτητος και δυνατός και δεσμευόμαστε να προωθήσουμε τις «10 προτάσεις» που η Αγία Έδρα κατέθεσε προς την 10η Διάσκεψη Αναθεώρησης της NPT.
-Συνεχείς προσπάθειες για μη διάδοση, εκπλήρωση υποχρεώσεων που προβλέπονται στο άρθρο 6 της NPT, με σκοπό την αναζωογόνηση των ιδεών του πλήρους και γενικού αφοπλισμού
– Προώθηση έναρξης ισχύος της Συνθήκης Συνολικής Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών
– Δημιουργία Ζωνών Ελευθέρων από Πυρηνικά Όπλα
– Διεθνοποίηση της Συνθήκης Απαγόρευσης Πυρηνικών Όπλων ( TPNW)
– Μείωση του κινδύνου ατυχήματος, εσφαλμένου υπολογισμού ή κλιμάκωσης μιας συμβατικής σύγκρουσης σε πυρηνικό πόλεμο.
– Προώθηση της Διαφάνειας και της Επαλήθευσης «Εμπιστευθείτε αλλά Επαληθεύσετε »
– Κοινή υιοθέτηση πολιτικής δήλωσης «μη πρώτης χρήσης»
– Επαναφορά του καθεστώτος ελέγχου των όπλων, περιλαμβανομένων των Συνθηκών που κατέρρευσαν πρόσφατα, όπως η ενδιάμεση Συμφωνία για τις πυρηνικές δυνάμεις και η Συνθήκη για Ανοικτούς Ουρανούς, και έναρξη των διαπραγματεύσεων για μια Συνθήκη Fissile Material Cut-Off
– Προώθηση εκπαίδευσης για την ειρήνη και την ανάπτυξη
– Δημιουργία Παγκόσμιου Ταμείου για βοήθεια λαών που φτωχοποιήθηκαν εξαιτίας στρατιωτικών δαπανών
Η Εκτελεστική Επιτροπή της “Δικαιοσύνη και Ειρήνη“ Ευρώπης
Ο Πρόεδρος Noel Treanor, Επίσκοπος των Down and Connor
Τα Μέλη…
Απόδοση από αγγλικά του υπογράφοντα
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
Μέλος Συνοδικής Επιτροπής ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ