Πασχαλινό Μήνυμα 2020
του Αρχιεπισκόπου Κέρκυρας-Ζακύνθου- Κεφαλληνίας
σεβ. Ιωάννη
Και φέτος, αγαπητοί μου, ο Θεός μας έδωσε τη χάρη να γιορτάσουμε το Πάσχα, την εορτή των εορτών, τη σύνθεση της πίστης μας, το αποκορύφωμα όλου του Λειτουργικού Έτους.
Η Εκκλησία ολόκληρη αγάλλεται και σύσσωμη διαλαλεί την εορταστική κραυγή χαράς: «Αλληλούια!».
Ενώ ο κόσμος ζει στιγμές τρόμου και αβεβαιότητας για την πανδημία του ιού που έρχεται από μακριά, ενώ οι άνθρωποι όλο και περισσότερο κλείνονται στον εαυτόν τους, όλο και περισσότερο αισθάνονται ανασφάλεια, όλο και περισσότερο οι αξίες της ζωής περιορίζονται σε ένα στενό υλιστικό ορίζοντα απόλαυσης, ενώ όλο και περισσότερο ο χριστιανικός τρόπος ζωής εκκοσμικεύεται, παρ’ όλα αυτά και αυτό το Πάσχα του 2020 θα εξακολουθήσει να ηχεί και να μεταδίδεται στους ανθρώπους η κραυγή: «Χριστός Ανέστη – Αληθώς Ανέστη».
Σε αυτήν την κραυγή συνοψίζεται η πίστη μας: «Αν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, είναι … χωρίς νόημα και η πίστη μας» (Α’ Κορ. 15,14). Και αν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, εμείς είμαστε καταδικασμένοι στην αφάνεια της μη ύπαρξης. Αυτά κήρυτταν οι Απόστολοι στους πρώτους χριστιανούς και τους έδιναν ανήκουστη ελπίδα: «Τώρα, όμως, ο Χριστός αναστήθηκε, απαρχή των νεκρών… Όπως, λοιπόν, όλοι πεθαίνουν εξαιτίας του Αδάμ, έτσι και θα ζωοποιηθούν όλοι εξαιτίας του Χριστού» (Α’ Κορ. 15, 20-22). Να γιατί ο μεγάλος Εκκλησιαστικός Λατίνος συγγραφέας Tερτυλλιανός (155-230), έγραφε: «Η ανάσταση των νεκρών είναι η πίστη των Χριστιανών: πιστεύοντας σε αυτήν, είμαστε αληθινοί Χριστιανοί». Όποιος δεν πιστεύει στην ανάσταση του Χριστού και στη δική μας ανάσταση, παύει να είναι χριστιανός.
Να γιατί το Πάσχα δεν είναι μια εποχιακή εορτή, δεν είναι κάτι το αφηρημένο, δεν αποτελεί έναν ωραίο μύθο, αλλά για τον χριστιανό αποτελεί στην κυριολεξία θέμα ζωής ή θανάτου. Πρόκειται για ένα «Ευ-αγγέλιο», για μια χαρμόσυνη είδηση που εισβάλλει σε κάθε μέρος όπου ο θάνατος φαίνεται να έχει την τελευταία λέξη.
Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ δεν είναι απλώς μια μεγάλη προσωπικότητα του παρελθόντος που μελετάμε στα βιβλία της ιστορίας. Δεν θα κουραστούμε ποτέ να το επαναλαμβάνουμε: Ο Χριστός είναι ζωντανός και είναι στενά ενωμένος μαζί μας τόσο που, με το βάπτισμα, όλοι εμείς αποτελούμε ένα σώμα μαζί Του. Ο Άγιος Παύλος δεν παύει να επαναλαμβάνει τη φράση: «Ο Χριστός εν υμίν» (βλ. π.χ. Γαλ. 4, 19). Με την έκφραση αυτή, ο Απόστολος Παύλος προβάλλει μια βαθιά προσωπική σχέση ανάμεσα στους βαπτισμένους και στον Αναστημένο Χριστό. Όποιος είναι, υπάρχει «εν Χριστώ», βρίσκεται υπό τη ζωτική και μεταμορφωτική επίδρασή Του, που τον καθιστά «καινή κτίση», νέο δημιούργημα (βλ. Β’ Κορ. 5,17) και κατέχει ήδη βαθιά μέσα του τη Ζωή την αιώνια, που είναι η ίδια η ζωή του αναστημένου Χριστού. Γι’ αυτό οι χριστιανοί είναι ενωμένοι με το Χριστό, όχι ως προέκταση ή συμπλήρωμα, αλλά με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελούν όλοι μαζί ένα μοναδικό Σώμα, το οποίο είναι το προσωπικό σώμα του αναστημένου Χριστού.
Να γιατί ο Χριστιανός δεν μπορεί να παραμένει ουδέτερος μπροστά στον Αναστημένο Χριστό. Ή δεχόμαστε τον Αναστημένο να εισχωρήσει στη ζωή μας και τότε μπαίνουμε στον αφάνταστο κόσμο της βασιλείας Του, για την οποία ο Απόστολος Παύλος έγραφε στους χριστιανούς της Κορίνθου: «Αυτά που μάτι δεν είδε και αυτί που δεν άκουσε, και που δεν κατανοήθηκαν από ανθρώπινη καρδιά, αυτά ετοίμασε ο Θεός για όσους τον αγαπάνε» (Α’ Κορ. 2,9) ή τον αφήνουμε έξω από τη ζωή μας και παραμένουμε εγκλωβισμένοι στη μοναξιά του ατομισμού μας. Μόνο η προσωπική ένωση με Αυτόν μας καθιστά ικανούς να αντιληφθούμε τη ζωντανή και αποτελεσματική παρουσία του στη ζωή μας.
Η μεταμόρφωση του χριστιανού, αναστημένου μαζί με το Χριστό (βλ. Κολ. 3,1-5), ακτινοβολεί στο γύρω κόσμο, μεταδίδεται και στους άλλους. Αυτό σημαίνει ότι ο χριστιανός είναι αυτός που δίνει μαρτυρία στον κόσμο για τον Αναστημένο Χριστό. Και σε μας ο Αναστημένος Χριστός σήμερα, σε αυτό Πάσχα, επαναλαμβάνει αυτά που παρήγγειλε στους Αποστόλους πριν την Ανάληψή του: «Θα είστε μάρτυρές μου… ως τα πέρατα της γης» (Πρ. 1,8).
Εμείς βέβαια δεν είδαμε με τα μάτια μας τον άδειο τάφο, δεν είδαμε τον Αναστημένο όπως τον είδε η Μαρία η Μαγδαληνή, όπως τον είδαν οι Απόστολοι. Εμείς δεν βάλαμε το δάκτυλό μας στα πληγωμένα χέρια Του και στην ανοικτή πλευρά Του. Και όμως και εμείς καλούμαστε να δώσουμε μαρτυρία για τον Αναστημένο σε ένα κόσμο που πιστεύει όλο και λιγότερο στα λόγια, αλλά και που ακόμα επηρεάζεται από την συνέπεια της ζωής των χριστιανών.
Θάρρος λοιπόν, οφείλουμε να κυλήσουμε την πέτρα από τον τάφο της παράλυσης και του θανάτου, να υπερβούμε τη Μεγάλη Παρασκευή και να αφήσουμε τη Ζωή και την Ελπίδα να εισβάλει στη ζωή μας και από εμάς να ακτινοβολήσουν στη συνέχεια στην κοινωνία. Δεν μπορούμε να αναφωνούμε το «Χριστός Ανέστη!» και να ζούμε σαν ο Χριστός να είχε μείνει για πάντα στον τάφο.
Να γιατί το Πάσχα δεν είναι μια μεμονωμένη γιορτή, αλλά ολόκληρη η ζωή του χριστιανού είναι «πασχαλινή», «αναστάσιμη». Να γιατί, από την πρώτη στιγμή, οι χριστιανοί γιορτάζουν το Πάσχα κάθε Κυριακή. Για τις πρώτες γενεές των χριστιανών, ήταν τόσο ζωτική η ανάγκη να τελέσουν την Αγία Ευχαριστία της Κυριακής, με την οποία γιόρταζαν το εβδομαδιαίο Πάσχα, ώστε προτιμούσαν να δώσουν ακόμα και τη ζωή για μην την στερηθούν. Το έτος 304, μια μικρή κοινότητα χριστιανών μιας ρωμαϊκής πόλης της Βορείου Αφρικής, Abitinia το όνομά της, συλλαμβάνεται ολόκληρη γιατί τελούσαν το «dominicum», δηλαδή την Κυριακάτικη Πασχαλινή Θεία Ευχαριστία. Ο ρωμαίος Ύπατος ρωτά τον πρεσβύτερο Saturnino: «Γιατί οι χριστιανοί συγκεντρώνονται αυτή την ημέρα, όταν απαγορεύεται από το νόμο»; Η απάντηση του Saturnino ήταν: «Εμείς οι χριστιανοί δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς την Κυριακάτικη πασχαλινή Ευχαριστία (sine dominico non possumus). Και όλη η κοινότητα βάδισε ψάλλοντας στο μαρτύριο.
Το ερώτημα για εμάς σήμερα είναι αν όλα αυτά που αποτελούν την ουσία του χριστιανισμού έχουν ακόμα νόημα. Υπάρχουν ενδείξεις που μαρτυρούν τι αξία έχει για εμάς το Πάσχα; Ας θυμηθούμε μερικές από αυτές τις ενδείξεις.
- Αν αφήσαμε τον Αναστημένο Χριστό να μας συναντήσει, πρέπει κάτι αλλάξει στην ζωή μας. Δεν θα μας αφήσει όπως είμαστε πριν. Μας μεταμορφώνει, ανοίγει τα μάτια μας, ζεσταίνει την καρδιά μας, μας οδηγεί στην απαιτητική πορεία της αδελφοσύνης και της αλληλεγγύης.
- Η συνάντηση με τον Αναστημένο φέρνει χαρά και ειρήνη στην ύπαρξή μας. Τα πρώτα λόγια του Αναστημένου Χριστού στους Αποστόλους ήταν το δώρο της ειρήνης: «Ήλθε ο Ιησούς και στάθηκε στη μέση και τους λέει: “Ειρήνη μαζί σας!”» (βλ. Ιω. 20, 19-20).
- Η συνάντηση με τον Αναστημένο αφαιρεί από μέσα μας τη σκληροκαρδία και μας ωθεί προς την ευσπλαχνία και την συμφιλίωση, την αγάπη. Όπως έγραφε ο Εθνικός Ποιητής μας:
«Χριστός ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες,
όλοι, μικροί – μεγάλοι, ετοιμαστείτε
μέσα στες εκκλησίες τες δαφνοφόρες
με το φως της χαράς συμμαζωχτείτε
ανοίξετε αγκαλιές ειρηνοφόρες
μπροστά στους Αγίους και φιληθείτε!
Φιληθείτε γλυκά, χείλη με χείλη,
πέστε Χριστός ανέστη, εχθροί και φίλοι!
(Διονύσιος Σολωμός, Η ημέρα της Λαμπρής).
- Η συνάντηση με το Χριστό δωρίζει νέα «ανέλπιστη» ελπίδα. Αυτός που πιστεύει στο χαρμόσυνο άγγελμα ότι ο Χριστός είναι ζωντανός, είναι κοντά μας, φίλος και συνοδοιπόρος, έστω και αν η ζωή του έχει φτάσει σε αδιέξοδο, γνωρίζει όμως ότι βρίσκεται σε χέρια γεμάτα αγάπη, χέρια που ακόμα και μετά την Ανάσταση φέρνουν τις πληγές της σταύρωσης, ως ένδειξη αφάνταστης αγάπης. Πράγματι πρόκειται πάντα για τον Αναστημένο που φέρνει ακόμα τις πληγές στα χέρια, στα πόδια και στο πλευρό του. Αυτό το ανοιγμένο από τη λόγχη πλευρό του Ιησού, μέσα στο οποίο έβαλε το δάκτυλό του ο Απόστολος Θωμάς για να πιστέψει, παραμένει για πάντα ανοικτό για να βρουν καταφύγιο όλα τα βάσανα των ανθρώπων.
Εύχομαι ο καθένας από εμάς να μπορέσει αυτό το Πάσχα να απευθυνθεί στον Αναστημένο και συνάμα Εσταυρωμένο Χριστό και να του σιγοψιθυρίσει:
- Δείξε σήμερα και σε μας, Χριστέ μας, τα ματωμένα χέρια σου όπως τα έδειξες στους Αποστόλους και στο Θωμά, για να σου δείξουμε και εμείς τις πληγές μας, για να τις θεραπεύσεις.
- Δείξε και σε εμάς αυτά τα χέρια σου, αιώνια σημάδια μιας χωρίς όρια αγάπης για όλους, και κυρίως για εκείνους που πονάνε, που έχουν προδώσει και εγκατέλειψαν την αγάπη σου.
- Αυτά τα χέρια, Κύριε, που άγγιξαν βασανισμένα κορμιά για να τα θεραπεύσουν, να τους ξαναδώσουν ζωή και ελπίδα, αυτά τα χέρια ας αγγίξουν και εμάς για να μας γιατρέψουν από τις φοβίες, από τους κάθε είδους εγωισμούς, από την ολιγοπιστία μας.
- Αυτά τα χέρια, Αναστημένε Χριστέ, ας ευλογήσουν τους αρρώστους μας, τους νέους μας που έχουν χάσει τον προσανατολισμό της ζωής, τις οικογένειες, τους ηλικιωμένους, όλους τους πιστούς μας, που εναποθέτουν σε αυτά τα χέρια όλες τις ελπίδες τους.
Θα ήθελα να κάνω ευχή μου για όλους εσάς, τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου στην Α’ Επιστολή του: «Εσείς αγαπάτε το Χριστό αν και δεν τον έχετε δει και τώρα χωρίς να τον βλέπετε, όμως τον πιστεύετε και γι’ αυτό αισθάνεστε αγαλλίαση και ανέκφραστη και ένδοξη χαρά, ενώ αποκτάτε τον τελικό σκοπό της πίστεως σας, που είναι η σωτηρία των ψυχών σας» (Α’ Πρ. 1, 8-9).
Τέλος ακόμα μια ευχή για το Πάσχα: Να διεισδύσει μέσα μας η δύναμη της Ανάστασης, η ισχύς της Ζωής που δεν απειλείται από το θάνατο, να συνειδητοποιήσει ο καθένας από εμάς ότι το «Χριστός Ανέστη!» σημαίνει «Εμείς αναστηθήκαμε μαζί με τον Χριστό».
