Ελληνική Καθολική Εξαρχία
ΤΕΣΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ 2021
…με προσευχή και προσοχή…
Πριν από λίγες μέρες, ένας από τους πιστούς της Εξαρχίας μου είπε: «Ετοιμαζόμαστε και πάλι για να αρχίσουμε τη Μεγάλη Σαρακοστή. Αλλά εδώ και έναν χρόνο βρισκόμαστε πάντα στη Σαρακοστή, στερούμαστε και νηστεύουμε από τόσα και τόσα, από τόσους ανθρώπους, από τόσους αγαπημένους». Αυτή η απροσδόκητη κουβέντα αληθινά με συγκλόνισε, και με έκανε να σκεφτώ τι μπορούσα και τι έπρεπε να σας πω στην αρχή αυτής της νέας Σαρακοστής, αυτής της τόσο ωραίας και δεσμευτικής λατρευτικής περιόδου, η οποία μας οδηγεί στο Πάσχα· τι θα μπορούσα να σας πω όταν βρισκόμαστε στην Σαρακοστή ήδη από ένα χρόνο και περισσότερο.
Για όλο τον κόσμο, και για μας τους χριστιανούς, η Σαρακοστή του περασμένου χρόνου προεκτάθηκε για δώδεκα ολόκληρους μήνες και συνεχίζει να προεκτείνεται ακόμα μέσα στο κλίμα της πανδημίας, στο οποίο ζει ολόκληρη η ανθρωπότητα. Η Σαρακοστή του προηγούμενου χρόνου συνδέεται άμεσα με την Σαρακοστή αυτού του χρόνου 2021.
Με ποιο πνεύμα και με ποιες διαθέσεις αρχίζουμε την λατρευτική περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής κατά τον χρόνο αυτό του 2021; Είναι μία Τεσσαρακοστή που αρχίζει αργά, στις 15 Μαρτίου, και θα μας οδηγήσει στο Άγιο Πάσχα, την Κυριακή 2 Μαΐου. Είναι μία Σαρακοστή σημαδεμένη ακόμα από την πανδημία και χαραγμένη από τον φόβο, την αβεβαιότητα, το αίσθημα ‘ότι είμαστε ανυπεράσπιστοι, άοπλοι, με τη ματιά μας και την ελπίδα μας σε ένα εμβόλιο, το οποίο ελπίζουμε ότι θα μας απαλλάξει από το άγχος του κορωνοϊού. Αλλά τόσες φορές αισθανόμαστε αποθαρρυμένοι από την δυσπιστία και την απόγνωση. Τώρα πια συνηθίσαμε να ζούμε στην απομόνωση, στη μοναξιά, να βλέπουμε τον άλλο που περνά δίπλα μας ή βρίσκεται κοντά μας, να τον βλέπουμε μονάχα στα μάτια, αλλά όχι στην χαρούμενη ή στην πονεμένη ματιά του.
Μαζί με έναν από τους ιερείς της Εξαρχίας μας, κατά τους μακρινούς αυτούς μήνες ασφαλώς με την πεποίθηση αλλά επίσης και με την ευχή να απομακρύνουμε τους φόβους μας, επαναλάβαμε αυτή τη φράση: «Ο Κορωνοϊός φεύγει με προσευχή και προσοχή». Η προσευχή πρέπει να χαρακτηρίζει τη ζωή μας, και να την χαρακτηρίζει με ιδιαίτερο τρόπο κατά τη στιγμή αυτή, κατά την οποία όλοι μας, ως ανθρωπότητα ζούμε και υποφέρουμε. Αλλά και η προσοχή πρέπει να χαρακτηρίζει τις διαθέσεις μας ως άνθρωποι και ως χριστιανοί.
Προσευχή και προσοχή: στις δύο αυτές όψεις θέλω να στρέψω για λίγο την προσοχή σας, στην αρχή αυτής της Τεσσαρακοστής μας.
Προσευχή. Στην χριστιανική ζωή μας η προσευχή κατέχει μία θέση ζωτική και θεμελιώδη. Η λατρευτική ζωή, την οποία κάνουμε στην εκκλησία, με τις κοινοτικές τελετές, με τη Θεία Λειτουργία, τις ιερές ακολουθίες που χαρακτηρίζουν αυτήν την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής: την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, τον Ακάθιστο Ύμνο, το Μεγάλο Απόδειπνο. Οι λατρευτικές αυτές τελετές μας συγκινούν βαθιά, τόσο γιατί είναι ριζωμένες στην ανατολική χριστιανική καρδιά μας, όσο και γιατί μας βάζουν σε επαφή με την Αγία Γραφή: με τους Ψαλμούς, τις ευαγγελικές περικοπές, τις διάφορες ευχές και τα τροπάρια, γεννημένα από την ανάγνωση και την προσευχή που απορρέουν από τον Λόγο του Θεού.
Εάν η εξέλιξη της δραματικής στιγμής της πανδημίας στραφεί προς το καλύτερο, όπως όλοι περιμένουμε και επιθυμούμε, σας προτρέπω να έρχεστε τακτικά και πιστά στις λατρευτικές τελετές, στις εκκλησίες μας και στις ενορίες μας. Αν δυστυχώς η Τεσσαρακοστή χαρακτηριστεί και πάλι, όπως πέρυσι, από τη νηστεία και τη στέρηση αυτών των εκκλησιαστικών και κοινοτικών τελετών, σας προτείνω να επιδοθεί ο καθένας σας στην ανάγνωση του Λόγου του Θεού, στην ακατάπαυστη, καθημερινή και πιστή προσευχή, στο σπίτι σας, με την οικογένειας σας ή και μόνοι σας, (μόνοι σας, ναι, αλλά ποτέ απομονωμένοι, και πάντοτε σε εκκλησιαστική κοινωνία με τον Επίσκοπο, με τους ιερείς και τα αδέλφια σας), μία προσευχή με τους ψαλμούς, με τα τροπάρια και τις ευχές αυτής της σαρακοστιανής περιόδου, και ιδιαίτερα κάθε Σάββατο και κάθε Κυριακή, με την ανάγνωση των ευαγγελικών περικοπών της καθεμίας από τις πέντε Κυριακές αυτής της ιερής περιόδου.
Οι περικοπές αυτές αποτελούν για μας κάθε χρόνο μία μεγάλη κατήχηση για τη χριστιανική ζωή, για το κάλεσμα του Κυρίου προς τον καθένα μας· είναι ένα κάλεσμα να γίνουμε μαθητές του Κυρίου, όπως ο Φίλιππος και ο Ναθαναήλ κατά την πρώτη Κυριακή, θεραπευμένοι και σωσμένοι, σημαδεμένοι και δυναμωμένοι από τον Τίμιο Σταυρό Του. Αυτές οι πέντε ευαγγελικές περικοπές των Κυριακών της Σαρακοστής θα είναι για μας βράχος σωτηρίας, δύναμη πορείας, εγγύηση νέας ζωής εκ μέρους Εκείνου, ο οποίος είναι ο «ιατρός των ψυχών και των σωμάτων ημών».
Σας δίνω τις παραπομπές των ευαγγελικών περικοπών ώστε να τις βρείτε εύκολα στα βιβλικά σας κείμενα: 1η Κυριακή, Ιω.1, 44-52. 2η Κυριακή, Μκ.2, 1-12. 3η Κυριακή, Μκ.8, 34- 9,1. 4η Κυριακή, Mk. 9, 17-31. 5η Κυριακή, Μκ.10, 32-45.
Προσοχή: Αυτή η λέξη στην άμεση έννοιά της μας οδηγεί στο γεγονός ότι τόσο οι κρατικές εξουσίες σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και ο κοινός νους των ανθρώπων και του καθενός από εμάς, μας οδηγούν να είμαστε «προσεχτικοί, άγρυπνοι, προετοιμασμένοι» μπροστά στην μετάδοση και μπροστά στη μίανση του κορωνοιό COVIT19. Η προσοχή και η προφύλαξη είναι ασφαλώς απαραίτητες προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους. Αλλά η προσοχή προς τους άλλους πρέπει να είναι σε επίπεδο υπαρξιακό, ανθρώπινο, επομένως και ευαγγελικό. Ο συνάνθρωπος που βρίσκεται δίπλα μας στις διάφορες ανάγκες, που ενδέχεται να έχει. Σ’ αυτήν την περίοδο της πανδημίας τόσοι και τόσοι άνθρωποι μιάνθηκαν από τον ιό και αρρώστησαν αλλά και τόσοι άλλοι άνθρωποι, χωρίς να μιανθούν από τον ιό, βρέθηκαν και βρίσκονται απομονωμένοι, μιασμένοι από έναν άλλο ιό, τον ιό της απελπισίας, της ερημιάς, όπου δεν βρίσκουν ούτε μία σταγόνα ενός φιλικού και παρηγορητικού λόγου. Ο πλησίον μας είναι πάντα ένας αδελφός, ποτέ δεν είναι ένας κίνδυνος ή μία απειλή: αυτή είναι μια θεμελιακή αλήθεια για μας τους χριστιανούς. Επομένως η προσοχή σημαίνει να κρατούμε ανοιχτά τα μάτια μας προς τον πλησίον μας, τον αδελφό μας που βρίσκεται στην υλική ανάγκη της ασθένειας του, της αδυναμίας του, στην υλική ανάγκη έστω και μόνο ενός αδελφικού και φιλικού λόγου, που να τον βοηθήσει να ζήσει την μοναξιά του, τη δυσκολία του.
Προσευχή και προσοχή. Ας αρχίσουμε αυτήν την Σαρακοστή, αφήνοντας να οδηγηθούμε από το Ευαγγέλιο, από τον Λόγο εκείνον του Θεού τον οποίο η Εκκλησία μας κηρύττει κάθε Κυριακή, διαβάζοντάς τον, ακούοντάς τον, υποδεχόμενοι τον στα βάθη της καρδιάς μας. Ας αρχίσουμε αυτήν τη Σαρακοστή, αφήνοντας τον εαυτό μας να οδηγηθεί από την προσευχή και από την προσοχή, δύο οδηγούς που μας καθοδηγούν προς τον Κύριο, προς τον αδελφό μας, προς το Ευαγγέλιο της ζωής.
Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή χαρακτηρίζεται για μας τους χριστιανούς από τη νηστεία, από τη μεταστροφή, από την προσευχή και από την προσοχή.
Νηστεία στην τροφή στην κακογλωσσιά, στη ματαιολογία, στην αδιαφορία, στον ξεχασμό του άλλου. Τολμώ να πω επίσης νηστεία από τη θλίψη και από την αδιαφορία, από τις οποίες ίσως είμαστε χορτάτοι κατά τους μήνες αυτούς.
Μεταστροφή στον Κύριο και στο Ευαγγέλιό του, μεταστροφή, δηλαδή στροφή προς τον αδελφό μας, ο οποίος είναι μαζί μας και δίπλα μας.
Προσευχή η οποία μας κάνει άντρες και γυναίκες, αδελφούς και αδελφές μέσα στην εκκλησιολογική κοινωνία. Προσευχή στο σπίτι, στην οικογένεια, αλλά και προσευχή που μας κάνει οικογένεια και Εκκλησία του Θεού.
Προσοχή προς τον αδελφό μας, ο οποίος πορεύεται μαζί μας, προς συνάντηση με τον Κύριο.
Είναι μία Μεγάλη Τεσσαρακοστή που θα μας οδηγήσει στη νέα ζωή, στην ανάσταση του Κυρίου και στην ανάσταση τη δική μας, στο Πάσχα το οποίο θα μας κάνει ανανεωμένους άντρες και γυναίκες, θεραπευμένους και δυναμωμένους αναδημιουργημένους από Εκείνον, ο οποίος είναι ο γιατρός των ψυχών και των σωμάτων μας, με το φάρμακο του Ευαγγελίου του.
