ΑΡΘΡΟ όγδοο
Η Συνθετική Έκθεση των εργασιών της Συνόδου των Επισκόπων (Οκτώβριος 2023)
Ψηφιακή κουλτούρα
Αποστολικό προφίλ
- Η ψηφιακή πραγματικότητα απασχόλησε επίσης τη Σύνοδο και μας λέει:
«Η ψηφιακή κουλτούρα αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα και σχετιζόμαστε με τον εαυτό μας, με τον άλλον, με το περιβάλλον μας, ακόμη και με τον Θεό. Το ψηφιακό περιβάλλον αλλάζει τις μαθησιακές μας διαδικασίες, την αντίληψή μας για τον χρόνο, τον χώρο, το σώμα, τις διαπροσωπικές σχέσεις και ολόκληρο τον τρόπο σκέψης μας. Ο δυϊσμός μεταξύ πραγματικού και εικονικού δεν περιγράφει επαρκώς την πραγματικότητα και την εμπειρία όλων μας, ιδίως των νεότερων, των λεγόμενων “ψηφιακών ιθαγενών”.
Η ψηφιακή κουλτούρα, επομένως, δεν αποτελεί τόσο έναν ξεχωριστό τομέα της ιεραποστολής όσο μια κρίσιμη διάσταση της μαρτυρίας της Εκκλησίας στον σύγχρονο πολιτισμό. Δεν μπορούμε να ευαγγελιστούμε την ψηφιακή κουλτούρα χωρίς πρώτα να την κατανοήσουμε.
Το Διαδίκτυο είναι ολοένα και περισσότερο παρόν στη ζωή των παιδιών και των οικογενειών. Αν και έχει μεγάλες δυνατότητες να βελτιώσει τη ζωή μας, μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβες και ζημιές, για παράδειγμα μέσω του εκφοβισμού, της παραπληροφόρησης, της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και του εθισμού.
Υπάρχουν πολλές πολύτιμες και χρήσιμες διαδικτυακές πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την Εκκλησία και παρέχουν εξαιρετική κατήχηση και διαμόρφωση της πίστεως. Δυστυχώς, υπάρχουν επίσης ιστότοποι όπου τα θέματα που σχετίζονται με την πίστη αντιμετωπίζονται με επιφανειακό, πολωτικό και ακόμη και γεμάτο μίσος τρόπο. Ως Εκκλησία και ως μεμονωμένοι ψηφιακοί ιεραπόστολοι, έχουμε χρέος να αναρωτηθούμε πώς να διασφαλίσουμε ότι η διαδικτυακή μας παρουσία αποτελεί εμπειρία ανάπτυξης για όσους επικοινωνούμε μαζί τους.
Σε έναν ολοένα και περισσότερο ψηφιακό κόσμο, πώς μπορούμε να αποφύγουμε να γίνουμε αιχμάλωτοι της λογικής της συντήρησης και αντ’ αυτού να απελευθερώσουμε ενέργειες για νέες μορφές ιεραποστολικής άσκησης;
Πολλοί νέοι, οι οποίοι επίσης αναζητούν την ομορφιά, έχουν εγκαταλείψει τους φυσικούς χώρους της Εκκλησίας, όπου προσπαθούμε να τους προσκαλέσουμε, προς όφελος των διαδικτυακών χώρων. Αυτό προϋποθέτει την εξεύρεση νέων τρόπων για να τους εμπλέξουμε και να τους προσφέρουμε εκπαίδευση και κατήχηση. Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να προβληματιστούμε ποιμαντικά».
- «Η συνυπευθυνότητα όλων στην αποστολή πρέπει να είναι το κριτήριο που διέπει τη διάρθρωση των χριστιανικών κοινοτήτων και ολόκληρης της τοπικής Εκκλησίας με όλες τις υπηρεσίες της, σε όλους τους θεσμούς της, σε όλα τα όργανα της κοινωνίας της (βλ. Α’ Κορ 12,4-31), και αυτό υπό το φως της πρόσφατης αυθεντικής Διδασκαλίας της Εκκλησίας (ιδίως του Lumen Gentium «Φως των εθνών» και του Evangelii Gaudium «Η χαρά του Ευαγγελίου»). Η κατ’ εξοχήν αυθεντία είναι αυτή του Λόγου του Θεού, ο οποίος πρέπει να εμπνέει κάθε συνεδρίαση των συμμετοχικών οργάνων, κάθε διαβούλευση και κάθε διαδικασία λήψης αποφάσεων».
Δηλαδή οι θεσμοί της Εκκλησίας (ενοριακά Συμβούλια, ομάδα κατηχητών, Κάριτας, χορωδία κλπ) σε κάθε συγκέντρωσή τους, δεν πρέπει να λένε: «Ποια η γνώμη σας πάνω σ’ αυτό; Τι να κάνουμε;». Αντιθέτως πρέπει κάποιος να έχει διαλέξει ένα σχετικό κείμενο από την Αγία Γραφή, και να το μελετήσουν όλοι μαζί, για να αποφασίσουν «χριστιανικά» αυτό που πρέπει να αποφασίσουν.
- Αλλά ποιους πρέπει να διαλέγουμε ως μέλη των διαφόρων Συμβουλίων; Λέει η Σύνοδος: «Η σύνθεση των διαφόρων συμβουλίων για τη διάκριση και τη λήψη αποφάσεων μιας συνοδικής ιεραποστολικής κοινότητας πρέπει να προβλέπει την παρουσία ανδρών και γυναικών που διαθέτουν αποστολικό προφίλ· που διακρίνονται κυρίως όχι από την επιμελή σύχνασή τους σε εκκλησιακούς χώρους, αλλά από μια γνήσια ευαγγελική μαρτυρία». Δεν αρκεί δηλαδή να βλέπουμε κάποιον στις τελετές ή να έχει «καλή θέληση», για να τον καλέσουμε στο Συμβούλιο. Πρέπει και η συμπεριφορά του να είναι σύμφωνη με το Ευαγγέλιο, πρέπει να δέχεται να ακούει και να μελετά τον Λόγο του Θεού κατά τις συνεδριάσεις για να αποφασίζουν με βάση τον Λόγο του Θεού.
- Όσοι βιώνουν κάποια ακαταστασία στον γάμο τους, δεν πρέπει να αποκλείονται όλοι από Συμβούλια και εκκλησιακές υπηρεσίες. Κάθε περίπτωση να εξετάζεται. Αυτό μας λέει ο Πάπας Φραγκίσκος στο Amoris Laetitia (Η χαρά της αγάπης): «Η συμμετοχή ανδρών και γυναικών που βιώνουν σύνθετες συναισθηματικές και συζυγικές καταστάσεις “μπορεί να εκφραστεί σε διαφορετικές εκκλησιακές διακονίες: είναι επομένως απαραίτητο να διακρίνουμε ποιες από τις διάφορες μορφές αποκλεισμού που ασκούνται σήμερα στον λειτουργικό, ποιμαντικό, εκπαιδευτικό και θεσμικό τομέα μπορούν να ξεπεραστούν”».
+ Σεβαστιανός, αρχιεπίσκοπος,
πρώην Αρχιεπίσκοπος Καθολικών Αθηνών
