Η Ολομέλεια του συμβουλίου Καθολικών Ιεραρχιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης CCEE, πραγματοποιήθηκε στην Φάτιμα της Πορτογαλίας. Ξεκίνησε την Τρίτη, 7 Οκτωβρίου, με αρχιερατική Θεία Λειτουργία στη Βασιλική της Παναγίας του Ροδαρίου, την οποία τέλεσε ο σεβασμ. José ORNELAS CARVALHO, SCI, Επίσκοπος της Leiria-Fátima και Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου Καθολικής Ιεραρχίας της Πορτογαλίας. Στο τέλος της τελετής, οι Πρόεδροι των Συνόδων Καθολικών Ιεραρχιών της Ευρώπης ανέθεσαν την αποστολή τους και την ήπειρο στην Παναγία μέσω της Πράξης Αφιέρωσης. Την Καθολική Ιεραρχία Ελλάδος εκπροσώπησε ο Πρόεδρός της σεβασμ. Θεόδωρος Κοντίδης.
Την επόμενη μέρα, Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, η Συνέλευση ξεκίνησε με Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στο Παρεκκλήσι των Εμφανίσεων, υπό την προεδρία του σεβασμ. Gintaras GRUŠAS, Προέδρου του CCEE. Στην ομιλία του, υπενθύμισε την υπόσχεση της Παναγίας της Φάτιμα: «Στο τέλος, η Άμωμη Καρδιά μου θα θριαμβεύσει», η οποία εξασφαλίζει «τη μετατροπή του πεσιμισμού σε ελπίδα, της μνησικακίας σε έλεος και του φόβου σε εμπιστοσύνη».
Μετά τις χαιρετιστήριες ομιλίες του Επισκόπου CARVALHO, SCI, και του π. Carlos Manuel PEDROSA CABECINHAS, πρεσβυτέρου του Ιερού Ναού της Φάτιμα, οι συνεδριάσεις άρχισαν με την εναρκτήρια ομιλία του Αρχιεπισκόπου GRUŠAS, Προέδρου του CCEE, ο οποίος υπενθύμισε την οδυνηρή πραγματικότητα των συνεχιζόμενων πολέμων, ιδίως στην Ουκρανία και στους Αγίους Τόπους, υπογραμμίζοντας τις προηγούμενες εκκλήσεις του Πάπα Φραγκίσκου κατά της «διεστραμμένης κατάχρησης εξουσίας» και προτρέποντας την Εκκλησία να μην κουράζεται ποτέ να προσεύχεται και να εργάζεται για την ειρήνη. Τόνισε ότι «τα βάσανα των πιο αδύναμων και των αθώων είναι και δικά μας ως Εκκλησία». Ο Πρόεδρος του CCEE εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την εγγύτητα του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄ προς το CCEE και την ενθάρρυνσή του να συνεχίσει τις προσπάθειες για την ευαγγελισμό, τη συνοδικότητα, τον οικουμενικό διάλογο και την ειρήνη.
Τόνισε την οικουμενική αποστολή της Εκκλησίας στην Ευρώπη, υπογραμμίζοντας την επικείμενη υπογραφή της αναθεωρημένης Charta Oecumenica (Ρώμη, 5 Νοεμβρίου 2025) και το σημαντικό αποστολικό ταξίδι του Πάπα Λέοντα στη Νίκαια, την Κωνσταντινούπολη και τον Λίβανο — ορόσημα στην προώθηση της χριστιανικής ενότητας και της ειρήνης.
Αναφερόμενος στο κεντρικό θέμα της Συνέλευσης, «Πώς να γίνουμε ιεραποστολικοί μαθητές σε μια εκκοσμικευμένη Ευρώπη», ο Αρχιεπίσκοπος GRUŠAS αναφέρθηκε στις προκλήσεις της εκκοσμίκευσης. Παρατήρησε ότι, ενώ πολλοί ζουν χωρίς ρητή αναφορά στον Θεό, παραμένει μια βαθιά πνευματική δίψα για νόημα, ελπίδα και δεσμούς. Αυτό το πλαίσιο καλεί την Εκκλησία να ανανεώσει την ακρόαση, τον διάλογο με τη σύγχρονη κουλτούρα, την αυθεντική μαρτυρία της ζωής και την ποιμαντική δημιουργικότητα. Υπογράμμισε ότι η συνοδικότητα δεν είναι μόνο μια διαδικασία, αλλά και μια ιεραποστολική μέθοδος, που βοηθά την Εκκλησία να πορεύεται μαζί και να ανακαλύπτει εκ νέου την αποστολή κάθε βαπτισμένου. «Το να είμαστε ιερααποστολικοί μαθητές σήμερα δεν σημαίνει να επαναλαμβάνουμε παλιές φόρμουλες, ούτε να εγκαταλείπουμε την Παράδοση που μας στηρίζει. Σημαίνει να μπαίνουμε σε διάλογο με τον πολιτισμό της εποχής μας — με τα ερωτήματά του, τις πληγές του και τις προσδοκίες του — και να επιτρέπουμε στο Ευαγγέλιο να τα φωτίζει από μέσα. Σημαίνει να μαρτυρούμε με αυθεντικότητα, μέσα από ζωές που αποκαλύπτουν το έλεος του Θεού και τη μεταμορφωτική δύναμη της χάρης. Σημαίνει να βρίσκουμε νέους τρόπους για να εκφράζουμε τις αιώνιες αλήθειες σε μια γλώσσα που μπορούν να καταλάβουν οι καρδιές».
Τέλος, ο Αρχιεπίσκοπος GRUŠAS κάλεσε τους επισκόπους να θεωρήσουν τη συνάντησή τους στη Φάτιμα ως μια στιγμή Χάριτος, υπό την προστασία της Παναγίας της Φάτιμα, Μητέρας της Ευρώπης.
Στις επόμενες συνεδριάσεις παρουσιάστηκαν εκθέσεις για την τρέχουσα κατάσταση στην Ευρώπη από τον σεβ. Μπερνάρντιτο ΑΟΥΖΑ, Αποστολικό Νούντσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τον σεβ. Μαριάνο ΚΡΟΤΣΙΑΤΑ, Πρόεδρο της COMECE, τον Μάρκο ΓΚΑΝΤΣΙ, μόνιμο παρατηρητή της Αγίας Έδρας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, καθώς και τον Μιχαήλ ΛΑΝΤΑΟΥ, μαζί με την κα Μαρία ΝΙΜΑΝ, Πρόεδρο και Γενική Γραμματέα της Caritas Europa αντίστοιχα.
Οι Επιτροπές του CCEE παρουσίασαν τις δραστηριότητές τους και τα σχέδιά τους για το μέλλον. Αυτές οι συνθέσεις παρουσιάστηκαν από τους αντίστοιχους Προέδρους: Τον σεβασμ. Leo CUSHLEY, Πρόεδρο της Επιτροπής για την Οικογένεια και τη Ζωή, τον σεβασμ. Zbigņevs STANKEVIČS, Πρόεδρο της Επιτροπής για την Ευαγγελισμό και τον Πολιτισμό, τον σεβασμ. Claudio GIULIODORI, Πρόεδρο της Επιτροπής για τη Νεολαία, τον σεβασμ. Bohdan DZYURAKH, Πρόεδρο της Επιτροπής για την Κοινωνική Ποιμαντική Φροντίδα.
Στην πρώτη από τις δύο κεντρικές συνεδρίες της Συνέλευσης, η καθηγήτρια Isabel CAPELOA GIL, πρύτανης του Καθολικού Πανεπιστημίου της Πορτογαλίας, μίλησε για το θέμα: «Πώς να γίνουμε ιεραπόστολοι μαθητές σε μια εκκοσμικευμένη Ευρώπη: μια πολιτισμική ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης», στο οποίο αναφέρθηκε στις πολιτισμικές και πνευματικές προκλήσεις της Ευρώπης. Τόνισε το παράδοξο που υπάρχει σήμερα μεταξύ της τεχνολογικής προόδου και της ανθρώπινης αδυναμίας. Η τεχνητή νοημοσύνη, οι πόλεμοι, οι κλιματικές κρίσεις και οι αυξανόμενες ανισότητες αποκαλύπτουν όχι μόνο την υλική ευθραυστότητα, αλλά και μια βαθιά κρίση νοήματος.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, οι σημερινές κοινωνίες κινδυνεύουν να αγνοήσουν την ευθραυστότητα των πολιτιστικών τους θεμελίων. Η διαρκής αντίθεση μεταξύ πολιτισμού (παγκόσμια πρόοδος) και κουλτούρας (ταυτότητα και αίσθημα του «ανήκειν») εκφράζεται πλέον σε πολωμένες πολιτισμικές συγκρούσεις, όπου οι ταυτότητες χρησιμοποιούνται ως όπλα, με αποτέλεσμα ο διάλογος να δίνει τη θέση του στη διαίρεση.
Η καθηγήτρια CAPELOA GIL υπογράμμισε ότι η εκπαίδευση και η πολιτιστική κληρονομιά, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανικών ριζών της Ευρώπης, παραμένουν ζωτικοί πόροι για τον διάλογο, τη συμφιλίωση και την ελπίδα. Για το λόγο αυτό, η Εκκλησία πρέπει να συμμετέχει ως φωνή της συνείδησης και της διάκρισης, όχι της λογοκρισίας, φέρνοντας την παράδοση της σοφίας της στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.
Μετά τις συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας και τη συζήτηση στην ολομέλεια, η ημέρα ολοκληρώθηκε με την προσευχή του Εσπερινού, και στη συνέχεια με το Άγιο Ροδάριο και την Πομπή με Κεριά στο Ιερό της Φάτιμα.
Η δεύτερη ημέρα της Ολομέλειας, στις 9 Οκτωβρίου, ξεκίνησε με τη Θεία Λειτουργία και την Πρωινή Προσευχή, υπό την προεδρία του Καρδ. Jean-Claude HOLLERICH, Αντιπροέδρου του CCEE. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν την δεύτερη κεντρική ομιλία της Συνέλευσης, την οποία παρέθεσε ο καθηγητής András MÁTÉ-TÓTH, Καθηγητής Θρησκευτικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Szeged στην Ουγγαρία, με τίτλο «Πώς να γίνουμε ιεραπόστολοι μαθητές σε μια εκκοσμικευμένη Ευρώπη. Κοινωνικο-θεολογικές σκέψεις: Προσκυνητές της Ελπίδας».
Στην ομιλία του, ο καθηγητής MÁTÉ-TÓTH τοποθέτησε τις τρέχουσες δυσκολίες της Ευρώπης στο πλαίσιο της μακράς ιστορίας της διαίρεσης μεταξύ Ανατολής και Δύσης, που διαμορφώθηκε από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το Μεγάλο Σχίσμα και τον Ψυχρό Πόλεμο, τα οποία άφησαν βαθιά σημάδια στις ταυτότητες. Ενώ η Ανατολική Ευρώπη εξακολουθεί να φέρει τα σημάδια των δικτατοριών, καλλιεργώντας την επιθυμία για ισχυρούς ηγέτες και αδύναμη κοινωνία των πολιτών, η Δυτική Ευρώπη συχνά αντιμετωπίζει την Ανατολική Ευρώπη με στερεότυπα που θεωρούν ότι έχει μένει πίσω.
Ωστόσο, το αυστηρό όριο χάνει τη σημασία του, καθώς κοινές κρίσεις όπως η μετανάστευση, η πανδημία και ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αποκαλύπτουν ότι οι θεμελιώδεις προκλήσεις της Ευρώπης είναι ηπειρωτικές και όχι περιφερειακές. Ο καθηγητής τόνισε πώς η ιστορική αδυναμία της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης τροφοδοτεί τον εθνικισμό, τον φόβο για εξωτερικές απειλές και την αντίσταση στην κριτική — μοτίβα που είναι πλέον όλο και πιο ορατά σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Οι ηθικές συζητήσεις σχετικά με το σώμα (άμβλωση, γάμος, σεξουαλικότητα) και την πολιτική ταυτότητα εξακολουθούν να αντικατοπτρίζουν τις διαφορές μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αλλά οι εσωτερικές διαιρέσεις εντός των κοινωνιών είναι πλέον πιο καθοριστικές από τα γεωπολιτικά σύνορα.
Ως εκ τούτου, ο καθηγητής MÁTÉ-TÓTH επεσήμανε ότι η Καθολική Εκκλησία πρέπει να ενεργεί ως φορέας ελπίδας. Αντλώντας από τις διδασκαλίες του Ιωάννη Παύλου Β’, του Βενέδικτου Ιστ΄, του Φραγκίσκου και του Λέοντα ΙΔ΄, τόνισε την ανάγκη για βαθύτερη πίστη, αυτοκριτική, θεολογική και κοινωνική παιδεία και ανεξαρτησία από πολιτικά συμφέροντα. Η αποστολή της Εκκλησίας, κατέληξε, δεν είναι να προσκολλάται σε αριθμούς ή επιρροή, αλλά να ενσαρκώνει την ευσπλαχνία, τη συγχώρεση και την εμπιστοσύνη. Η Ευρώπη δεν πρέπει πλέον να θεωρείται μέσα από το πρίσμα της αντιπαράθεσης Ανατολής-Δύσης, αλλά ως μια πληγωμένη ήπειρος που έχει ανάγκη ίασης, «ένα προσκύνημα ελπίδας» στο οποίο η Εκκλησία μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα για την ενότητα και την ανανέωση.
Μετά τις συνεδριάσεις των ομάδων εργασίας και την ολομέλεια, η ημέρα ολοκληρώθηκε με επίσκεψη στο Μοναστήρι της Μπατάλια και στο Προσκύνημα της Ναζαρέ, όπου οι Πρόεδροι των Ευρωπαϊκών Επισκοπικών Συνόδων τέλεσαν από κοινού τον Εσπερινό.
